CFD یک ابزار معاملاتی نوین است، که در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی توسط یک بروکر معاملات مشتقه به نام «Smith New Court» در بورس لندن معرفی شد؛ که البته ایده اصلی مربوط به آقایان «Brian Keelan» و «Jon Wood» بود. این ابزار معاملاتی جدید ابتدا در بازار فرابورس و صرفاً توسط معامله گران بزرگ حقوقی به قصد پوشش ریسک خرید و فروش می شد، اما به مرور زمان و پس از تعریف CFD در سیستم معاملات آنلاین « GNI Touch» توسط شرکت کارگزاری GNI، امکان انجام معاملات CFD برای معامله گران حقیقی و خرد نیز فراهم آمد. به طور کلی، معاملات CFD از سال ۲۰۰۲ در مراکز مالی مهم و بازارهای بورس جهانی به صورت رسمی آغاز شد و از آن زمان تاکنون، معامله گران بسیاری به داد و ستد تخصصی این ابزار روی آورده و کارگزاران مطرح و متعددی نیز، معاملات CFD را به مجموعه خدمات مالی خود اضافه نموده اند.
CFD چیست؟
قرارداد مابه التفاوت یا Contract For Difference (به اختصار CFD) نوعی قرارداد مشتقه معاملاتی است؛ که به موجب آن خریدار و فروشنده توافق می کنند، اختلاف نرخ بین قیمت باز و بسته شدن یک قرارداد معاملاتی بر اساس دارایی پایه مشخصی را به یکدیگر بپردازند.به زبان ساده، شما در معاملات CFD مالک واقعی دارایی نخواهید بود و صرفاً بر اساس پیش بینی خود از آینده قیمت آن، موقعیت معاملاتی خرید یا فروش اخذ می کنید. در واقع این یک ابزار معاملاتی است، که امکان نوسان گیری از تغییرات قیمت بدون تحویل فیزیکی و پرداخت کامل ارزش دارایی را برای سرمایه گذاران بازار مالی فراهم می آورد.
به منظور معامله گری با CFD، تجربه و تسلط در تحلیل شرایط قیمت دارایی پایه الزامی است. اگر آینده قیمت ها را صعودی پیش بینی می کنید، باید اقدام به خرید نموده و در صورت وجود احتمال کاهش ارزش دارایی مذکور، موقعیت معاملاتی فروش اتخاذ نمایید. فرآیند کلی معاملات CFD شبیه خرید و فروش سایر ابزار مالی است، اما تفاوت اصلی در عدم تملک و تحویل فیزیکی دارایی می باشد. هم چنین ذکر این نکته ضروری است، که CFD در زمره معاملات آتی (فیوچرز) قرار نمی گیرد؛ زیرا این قراردادها منجر به تحویل کالا نخواهند شد.
CFD در فارکس چیست؟
CFD یا “قرارداد برای تفاوت” در فارکس یک ابزار معاملاتی است که به معامله‌گران اجازه می‌دهد بدون مالکیت واقعی ارز، روی تغییرات قیمت آن معامله کنند. به زبان ساده: در CFD فارکس، شما روی تغییر قیمت یک جفت ارز شرط‌بندی می‌کنید، بدون اینکه واقعاً آن ارز را بخرید یا بفروشید. مثلاً اگر فکر می‌کنید قیمت یورو در برابر دلار افزایش می‌یابد، یک CFD برای خرید EUR/USD باز می‌کنید. اگر قیمت EUR/USD از 1.1000 به 1.1100 برسد، شما به اندازه 100 پیپ سود می‌کنید. اما اگر قیمت به 1.0900 کاهش یابد، 100 پیپ ضرر می‌کنید. مزیت اصلی CFD در فارکس امکان استفاده از اهرم بالا و معامله حجم بزرگتری با سرمایه کمتر است. البته این اهرم بالا ریسک معاملات را نیز افزایش می‌دهد. در نهایت، CFD در فارکس روشی برای معامله ارزها بدون مالکیت فیزیکی آنهاست که امکان سود یا ضرر از نوسانات قیمت را فراهم می‌کند.
معاملات CFD را در چه بازار هایی انجام می دهند؟
همان طور که متوجه شده اید، CFD نیز همانند سایر ابزار مشتقه بر اساس دارایی مشخصی معامله می شود؛ که اصطلاحاً دارایی پایه نام دارد.
معاملات این ابزار مالی ابتدا صرفاً بر اساس سهام بود؛ اما امروزه با گسترش محبوبیت و کاربرد آن، قرارداد مابه التفاوت بر اساس انواع دارایی های پایه نظیر کالا، ارز دیجیتال، شاخص و… معامله می شود.تعدد دارایی های پایه در CFD سبب شده است، معامله گرانی که توانایی کسب سود از نوسانات قیمتی این نمادهای معاملاتی را داشته باشند؛ به راحتی و بدون مالکیت دارایی اصلی خرید و فروش کنند.
معاملات CFD در بازارهای متنوعی انجام می‌شود. به طور کلی، CFDها امکان معامله در طیف گسترده‌ای از دارایی‌های مالی را فراهم می‌کنند، از جمله:
1. سهام: شما می‌توانید روی سهام شرکت‌های بزرگ مانند اپل، آمازون، تسلا و غیره معامله کنید.
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
2. شاخص‌های بورس: شاخص‌های مهم جهانی مانند S&P 500، FTSE 100، DAX و غیره قابل معامله هستند.
3. ارزها (فارکس): جفت ارزهای اصلی و فرعی مانند EUR/USD، GBP/USD و غیره.
4. کالاها: شامل فلزات گرانبها (مانند طلا و نقره)، انرژی (نفت و گاز) و محصولات کشاورزی.
5. ارزهای دیجیتال: بیتکوین، اتریوم و سایر رمزارزهای محبوب.
6. اوراق قرضه: اوراق قرضه دولتی و شرکتی.
7. ETFها: صندوق‌های قابل معامله در بورس.
8. آپشن‌ها: در برخی پلتفرم‌ها، معامله CFD روی آپشن‌ها نیز امکان‌پذیر است.
برخی از بروکرهایی که به ایرانی‌ها امکان معامله CFD می‌دهند
1. HYCM: این بروکر امکان معامله CFD روی ارزها، سهام، کالاها، شاخص‌ها و ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کند. HYCM دارای پشتیبانی به زبان فارسی و حساب‌های اسلامی است.
2. بروکر Alpari: گرچه در حال حاضر مستقیماً در ایران فعال نیست، اما در گذشته به تریدرهای ایرانی خدمات ارائه می‌داده است. این بروکر CFD روی ارزها، فلزات، کالاها، سهام و شاخص‌ها را ارائه می‌دهد.
3. FXTM: این بروکر نیز CFD روی ارزها، سهام، کالاها و شاخص‌ها را ارائه می‌کند. FXTM دارای حساب‌های با حداقل سپرده پایین است.
4. آمارکتس (AMarkets): این بروکر بیش از 400 نماد معاملاتی از جمله CFD روی ارزها، فلزات، شاخص‌ها، کالاها، ETFها، سهام، اوراق قرضه و ارزهای دیجیتال را ارائه می‌دهد. آمارکتس دارای پشتیبانی فارسی است.
5. XM: این بروکر نیز CFD روی طیف وسیعی از دارایی‌ها را ارائه می‌دهد و در گذشته به تریدرهای ایرانی خدمات می‌داده است.
البته باید توجه داشت که قوانین و محدودیت‌ها در این زمینه ممکن است تغییر کند، بنابراین بهتر است قبل از افتتاح حساب، شرایط فعلی هر بروکر را بررسی کنید و از لیست بهترین بروکر های فارکس برای کاربران ایرانی یک بروکر خوب برای معامله انتخاب کنید. همچنین، معامله CFD دارای ریسک بالایی است و برای همه سرمایه‌گذاران مناسب نیست.
ضریب اهرمی در معاملات CFD
یکی از عوامل جذابیت سرمایه گذاری در بازارهای مالی نوین، امکان استفاده از ضریب اهرمی است. در واقع این قابلیت به شما اجازه می دهد، تا پتانسیل کسب بازدهی (سود یا زیان) خود را چند برابر کنید.
امروزه قیمت برخی از دارایی های پایه بسیار افزایش یافته و عملاً انجام معاملات آن ها برای بسیاری از سرمایه گذاران خرد امکان پذیر نیست؛ زیرا هر چند که مهارت معامله گری بالایی نیز داشته باشند، اما سرمایه اولیه ورود به معامله را در اختیار ندارند!
مثلاً بیت کوین را در نظر بگیرید. بازه قیمتی حدوداً ۱۰ هزار دلاری (حدود قیمتی این دارایی در زمان نگارش مطلب) رقم بسیار بالایی برای خرید و فروش یک واحد از دارایی پایه محسوب می شود.
در نتیجه بسیاری از معامله گران با سرمایه های کمتر از این مقدار نمی توانند، از نوسانات قیمتی بیت کوین منتفع شوند. این در حالی است، که سرمایه گذاران با استفاده از CFD و تنها پرداخت بخشی از مبلغ کل (مثلاً ۵ یا ۱۰ درصد) امکان انجام معاملات دارایی های گران قیمتی نظیر بیتکوین یا سهام شرکت های مطرح بین المللی (گوگل، اپل و…) را خواهند داشت.
مزایا و معایب معاملات CFD
معاملات CFD علاوه بر مواردی نظیر عدم تحویل دارایی، ضرایب اهرمی و معاملات دوطرفه، مزایای دیگری نیز دارد.
در ادامه به شرح آن می پردازیم.
معاملات بدون تاریخ انقضا
تاریخ انقضای قراردادهای مشتقه یکی از چالش های سرمایه گذاری در این ابزار معاملاتی است. در واقع قرارداد معاملاتی شما طی یک بازه زمانی مشخص اعتبار داشته و پس از پایان آن باید اقدام به تسویه مبلغ و تحویل دارایی نمایید.
در معاملات CFD چنین شرایطی برقرار نیست و معامله گران می توانند، موقعیت های معاملاتی بدون تاریخ انقضا اتخاذ کنند. البته در چنین شرایطی باید وضعیت وجه تضمین اولیه و ضریب اهرمی خود را به دقت رصد نمایید؛ تا به واسطه حرکات مخالف بازار، موقعیت معاملاتی شما به طور خودکار بسته نشود (مارجین کال).
معاملات انواع دارایی ها در یک پلتفرم
با استفاده از ابزار CFD امکان فعالیت غیرمستقیم در بازارهای سرمایه گذاری مختلف و معاملات انواع دارایی های پایه را خواهید داشت.
به عبارت دیگر، شما با افتتاح حساب معاملاتی در یک کارگزار ارائه دهنده خدمات CFD بر پایه دارایی های مختلف، دیگر نیازی به حساب های معاملاتی متعدد در بورس ها و بازارهای گوناگون نخواهید داشت و صرفاً با یک حساب معاملاتی و تجمیع سرمایه خود، امکان خرید و فروش دارایی های متنوعی برای شما فراهم می آید.
هم چنین در مورد CFD سهام نیز می توان، به مزایایی نظیر عدم پرداخت تمبر مالیاتی و دریافت سود نقدی سهام نیز اشاره نمود.
از عمده معایب مهم معاملات CFD باید بدین مورد اشاره کنیم، که این ابزار در برخی بازارهای بورس پذیرفته نشده است. در واقع مواردی چون عدم تملک واقعی دارایی و نوسان گیری با ضریب اهرمی بالا، از دلایل عدم صدور مجوز معاملات CFD در این بازارهای مالی می باشند!
مثال معاملاتی CFD
یک معامله گر تصمیم به خرید سهام شرکت گوگل در قیمت ۱۰۰۰ دلار دارد؛ اما سرمایه اولیه کافی و امکان دسترسی به کارگزاران بورس آمریکا برای او فراهم نیست.
در این صورت پس از افتتاح حساب در یک کارگزار CFD و شارژ حساب معاملاتی به میزان وجه تضمین مورد نیاز(مثلاً ۱۰ درصد) امکان ورود به موقعیت معاملاتی خرید را خواهد داشت.
اگر پس از گذشت یک ماه قیمت دارایی به ۱۱۰۰ دلار رسیده باشد؛ وی بر اساس سرمایه خود و با استفاده از ضریب اهرمی، سود ۱۰۰ درصدی کسب نموده است!
البته توجه داشته باشید، که در صورت کاهش قیمت نیز پتانسیل وقوع ضرر و زیان سنگین به همین اندازه وجود دارد. به همین دلیل، رعایت مدیریت سرمایه حین معامله گری با ابزار CFD بسیار ضروری است.
معاملات CFD همانند سایر ابزار معاملاتی شامل پرداخت کارمزد می باشد، اما در این مثال از ذکر مقدار دقیق آن امتناع شد؛ زیرا مبلغ کارمزد تابعی از قوانین شرکت کارگزاری و میزان نوسانات دارایی پایه در زمان انجام معامله است.