استیکینگ به دلیل محبوبیت DeFi یا امور مالی غیرمتمرکز مطرح شد. در ماه های گذشته شاهد ظهور مفهومی به نام استیکینگ خودکار (Autostaking) بودیم که در پلتفرم های مختلف به شما کمک می کند از نظارت مداوم بر منابع مالی خود رها شوید. در این مقاله با ما همراه باشید تا دستاوردها، مزایا و معایب این فضا را بررسی کنید.
مفهوم استیکینگ خودکار چیست؟
به منظور درک درست این مفهوم لازم است ابتدا ماهیت استیکینگ را بدانید.
مفهوم استیکینگ
استیکینگ به معنای نگهداری دارایی ها در یک کیف پول ارز دیجیتال یا پلتفرمی خاص برای کسب درآمد و در عین حال ایمن سازی و بهبود عملکرد شبکه بلاک چین است. در بیشتر موارد، می توانید سکه ها و توکن های خود را مستقیم در کیف پول ارز دیجیتال خود واریز کنید. از سوی دیگر، بسیاری از صرافی های ارز دیجیتال یا پلتفرم های مرتبط، خدمات استیکینگ را ارائه می دهند.
شما می توانید با استیکینگ درآمد غیرفعال کسب کنید. علاوه بر پاداش استیکینگ، زمانی که قیمت توکن یا سکه شما افزایش یابد، سود دریافت خواهید کرد. البته باید بدانید همه ارزهای دیجیتال را نمی توان استیک کرد. بیشتر سرمایه گذاران امروزی از صرافی های غیرمتمرکز (DEX) استفاده نمی کنند.
آن ها ارزهای دیجیتال را مستقیم از صرافی های متمرکز ارز دیجیتال خریداری می کنند. فرایند استخراج در گذشته یکی از پرطرفدارترین و سودآورترین حوزه ها به شمار می رفت، اما اکنون این فرایند روز به روز دشوارتر می شود؛ بنابراین میزان منابع و زمان لازم برای استخراج ارزهای دیجیتال در مقایسه با سود حاصل از این کار مقرون به صرفه نیست و محبوبیت خود را از دست می دهد.
در صرافی های متمرکز امکانات مبتنی بر استیکینگ ارائه می شود. در حال حاضر گزینه ای به نام auto staking در این صرافی ها در اختیار کاربران قرار می گیرد و این ویژگی به تازگی مورد بحث بسیاری قرار گرفته است. ایده ارائه شده در این زمینه مبنی بر کسب بالاترین نرخ بهره سالانه (APY) توجه بسیاری از افراد را به خود جلب کرده است.
بنابراین لازم است افراد مبتدی در زمینه استیک با اصول و مفاهیم اولیه نحوه کار استیکینگ در این پلتفرم آشنا شوند. در این صورت می توانید مفهوم استیکینگ خودکار را راحت تر درک کنید. استیکینگ به معنای سپرده گذاری دارایی های شما در استخرهای نقدینگی مورد نظر است تا بتوانید در آینده بازده مالی داشته باشید.
ایده کلی این فرایند بسیار شبیه سپرده گذاری موقت در بانک برای دریافت سود سالانه است. با این حال مسائل اساسی، زیرساخت و فناوری به کاررفته در این دو پلتفرم کمی با یکدیگر متفاوت هستند.
استیکینگ چیست؟
استیکینگ در فضای کریپتو مستلزم آن است که دارایی های خود را در یک پلتفرم برای پاداش یا سود قفل کنید. ارزهای دیجیتال به فناوری بلاک چین وابسته هستند. این فناوری درواقع پلتفرمی است که در آن تراکنش های مبتنی بر ارز دیجیتال تأیید شده و داده های مرتبط نیز در بلاک چین ذخیره می شوند.
Staking اعتبار تراکنش های مبتنی بر بلاک چین را توصیف می کند. بسته به نوع بلاک چین و فناوری استفاده شده، فرایند تأیید این تراکنش ها به عنوان «اثبات سهام» یا PoW شناخته می شود. هریک از این فرایندها برای رسیدن به اجماع شبکه های ارزهای دیجیتال یا تأیید جمع آوری کل داده های تراکنش استفاده می شوند.
فرایند استیکینگ خودکار چگونه است؟
استیکینگ خودکار مفهومی نسبتاً جدید در فضای بلاک چین و سیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) است. این فرایند جدید به کاربران پرمشغله و جدیدی که نمی توانند دارایی های خود را به صورت دستی کنترل کنند، کمک خواهد کرد. علاوه بر این، استیکینگ خودکار کمک بزرگی برای تازه واردانی است که هیچ دانشی درباره اصول اولیه این رشته ندارند.
این مکانیسم در توکن هایی استفاده می شود که ذخایر الاستیک دارند و از الگوریتم rebase استفاده می کنند. با استفاده از این نوع سپرده، هر چند دقیقه یک بار توکن های جدید تولید می شود.
درواقع این یک توکن rebase یا یک ارز دیجیتال منعطف است که ذخایر در گردش آن به صورت الگوریتمی برای کنترل قیمت تنظیم می شود. مشابه با استیبل کوین ها، توکن های rebase به دارایی دیگری گره خورده اند و دارای پشتوانه هستند.
این توکن ها به جای استفاده از ذخایر عرضه برای حفظ وابستگی به قیمت خود، فرایند خودکار سوزاندن یا تولید توکن های در حال گردش را انجام می دهند. با این حال، توکن های rebase نمی توانند قوانین عرضه و تقاضا را نقض کنند.
اگر در این عرصه پاداش های زیادی دریافت کنید، ارزش توکن مربوط نیز به طور مداوم کاهش می یابد؛ درنتیجه ارزش این توکن بسیار سریع تر از آنچه انتظار دارید کاهش می یابد و نمی توانید از آن سودی به دست آورید. این درواقع فرایند اقتصادی ساده است که طی آن با افزایش مقدار سهام ذخیره، قیمت توکن مورد نظر کاهش می یابد.
مزیت های استیکینگ خودکار چیست؟
با استفاده از این ویژگی می توانید از وجوه سپرده خود سود بیشتری دریافت کنید و نیازی به بررسی دستی مبلغ ندارید. همچنین هرگز دوره استیکینگ و پتانسیل سود را از دست نخواهید داد.
این امید وجود دارد که با گذشت زمان و درصورت حفظ محبوبیت این پروتکل، ارزش توکن rebase و تقاضای آن به میزان چشمگیری افزایش یابد. این نسخه به شما کمک می کند از سود انباشته شده بهره ببرید و تعداد توکن های موجود در کیف پول خود را افزایش دهید. برخی از مزایای این فرایند به شرح زیر هستند:
- بهره مرکب: اصلاً نیازی به انتقال توکن های خود به وب سایت های مختلف نیست. در این فرایند، اگر توکن مورد نظر را بخرید، از همان ابتدا دارایی شما افزایش می یابد و همچنین پاداش فرایند rebasing به شما تعلق می گیرد. درآمد حاصل از استیکینگ نیز در کیف پول شما واریز می شود و سود مرکب دریافت می کنید.
- فرایند سوزاندن خودکار: رویکرد ضد تورم استفاده شده در این پلتفرم سبب سوزاندن درصد ثابتی از توکن ها در هر تراکنش می شود. این فرایند فرصت دستیابی به بالاترین سود سالانه را در کل بازار فراهم می کند. مقدار توکن های سوزانده شده در این رویداد به حجم تراکنش بستگی دارد. مقدار این توکن ها با توجه به حجم تراکنش افزایش می یابد.
هریک از شبکه های بلاک چین از روش های مختلفی از نظر چرخه پاداش به دست آمده از طریق استیکینگ خودکار استفاده می کنند. برخی از این شبکه ها درصد معینی را به عنوان پاداش در نظر می گیرند. این پاداش ها برای پوشش تورم داده می شوند.
تورم کاربران را تشویق می کند تا سکه های خود را به جای نگه داشتن آن ها خرج کنند. این امر به نوبه خود استفاده از ارز دیجیتال را افزایش می دهد. همچنین اعتباردهندگان می توانند از این مدل برای محاسبه نرخ بازدهی خود یا میزان پاداشی که دریافت خواهند کرد استفاده کنند.
به طور خلاصه، تنها کاری که باید انجام دهید این است که توکن ها را در کیف پول خود بگذارید. این توکن ها به طور خودکار به کسب درآمد و سود ادامه می دهند.
معایب استیکینگ خودکار چیست؟
با وجود مزایایی که این روش دارد، معایبی نیز شامل حال این روش می شود که به شرح زیر هستند:
- دوره قفل منابع مالی: در طول فرایند سهام بندی، لازم است وجوه خود را براساس دوره های زمانی خاص قفل کنید. در این دوره ها نمی توانید به وجوه خود دسترسی داشته باشید. اگر قیمت دارایی مورد نظر به میزان قابل توجهی کاهش یابد و نتوانید سپرده خود را برداشت کنید، این روند تأثیر منفی شدیدی بر سود شما خواهد داشت. وقوع چنین رویدادی تنها برای استخرهای قفل شده اعمال می شود و شامل تمام استخرهای استخر نمی شود.
- ریسک بازار: حرکت قیمت توکن هایی که سرمایه گذاران منابع مالی خود را به آن ها تخصیص داده اند یکی از ریسک های احتمالی است که می تواند نامطلوب باشد. اگر قیمت دارایی مورد نظر بدون توجه به سود به دست آمده، نوسانات قابل توجهی داشته باشد، این احتمال وجود دارد که تمام پول خود را از دست بدهید؛ برای مثال اگر سود سالانه شما 25 درصد باشد و ارزش کل دارایی های شما به 60 درصد برسد، در کل ضرر می کنید.
- ممکن است نتوانید تنظیمات استیکینگ خودکار خود را به دلخواه شخصی سازی کنید. این بدان معناست که درنهایت سود کمتری از آنچه در نظر داشتید به دست خواهید آورد.
- اگر سود دریافتی خود را در مدت زمان معینی به سود مرکب تبدیل نکنید، این پروتکل ها 80 درصد از هزینه اجرایی را از شما دریافت می کنند.
توکن های استیکینگ خودکار
این توکن ها در کیف پول به طور خودکار و دوره ای با هر تغییر (مثلاً 30 دقیقه) افزایش می یابند و نیازی به انجام فرایند به صورت دستی نیست. این توکن ها اغلب با APY های بسیار بالا و دوره های تأیید مکرر ارائه می شوند. این پروتکل ها محدودیتی برای تحویل و تبدیل دارایی ندارند. با هر تغییر، قرارداد هوشمند توکن های جدید ایجاد می کند و آن ها را متناسب با کیف پول دارندگان توزیع خواهد کرد.
نمونه هایی از توکن های استیکینگ خودکار
در این بخش نگاهی به برخی از این توکن های خودکار که در گذشته به طور تصاعدی رشد کرده اند می اندازیم و بررسی می کنیم که چرا کاربران زیادی را به خود جذب می کنند.
اتریوم 2.0 (ETH 2.0)
اتریوم پروتکل خود را از Proof of Work (PoW) به Proof of Stake (PoS) از طریق Ethereum 2.0 تغییر می دهد و به دارندگان کمک می کند ETH خود را به اشتراک بگذارند و خودکار پاداش دریافت کنند. با این حال، برای تبدیل شدن به یک ولیدیتور به 32 ETH نیاز دارید.
کاردانو (ADA)
Cardano از یک مکانیسم PoS منحصربه فرد به نام Ouroboros استفاده می کند. دارندگان ADA می توانند توکن های خود را به طور مستقیم از کیف پول خود به اشتراک بگذارند و این فرایند بسیار ساده و کاربرپسند است.
پولکادوت (DOT)
Polkadot دارای نوعی ویژگی استیکینگ است که دارندگان آن می توانند DOT را مستقیم از کیف پول خود یا از طریق استخرهای شرط بندی به اشتراک بگذارند.
Tezos (XTZ)
Tezos از مکانیسم PoS استفاده می کند که در آن دارندگان می توانند توکن های XTZ خود را مستقیم از کیف پول خود به اشتراک بگذارند.
الگوراند (ALGO)
الگوراند یک پلتفرم تراکنش و ارز دیجیتال مقیاس پذیر، امن و غیرمتمرکز است. ALGO، ارز دیجیتال بومی پلتفرم، می تواند به صورت خودکار در بسیاری از کیف پول ها استیک شود.
Cosmos (ATOM)
Cosmos براساس الگوریتم PoS عمل می کند و کاربران می توانند توکن های ATOM را به صورت مستقیم از کیف پول خود به اشتراک بگذارند.
Decred (DCR)
Decred از مکانیسم ترکیبی PoW/PoS استفاده می کند. دارندگان DCR می توانند در فرایند تصمیم گیری شبکه شرکت کرده و برای آن پاداش دریافت کنند.
تفاوت بین استیکینگ خودکار و نگهداری ارزهای دیجیتال
فرایند استیکینگ و نگهداری ارزهای دیجیتال است با یکدیگر تفاوت هایی دارند. اولین تفاوت مدت زمان نگهداری ارز است. هنگام استیکینگ، یک دوره زمانی به شما داده می شود و موظف هستید تا پایان دوره مشخص شده، ارزها را استیکینگ کنید، اما زمان نگهداری ثابتی برای ارزهای دیجیتال تعیین نمی شود.
دسترسی به ارزهای نگهداری شده برای تجارت و خرید و فروش را می توان دومین تفاوت آن ها دانست. دسترسی به ارزهای استیکینگ شده امکان پذیر نیست و ارزها تا زمان مشخص شده مسدود می شوند. اگر آن ها در دسترس باشند و آن ها را معامله کنید، دیگر سودی دریافت نخواهید کرد.
اما در فرایند نگهداری ارزهای دیجیتال چنین محدودیتی وجود ندارد و می توانید هر زمان که بخواهید ارزهای نگهداری شده را معامله کنید.
انواع روش های استیکینگ خودکار
دو روش استیکینگ وجود دارد: یکی قرار دادن ارزهای مورد نظر در منطقه ای امن مانند کیف پول که استیکینگ سرد شناخته می شود و دیگری قرار دادن ارز در صرافی ها. ذخیره ارزهای استیکینگ شده در صرافی به دو صورت استیکینگ قفل شده و استیکینگ انعطاف پذیر انجام می شود.
استیک سرد
استیکینگ سرد توانایی نگهداری و استیکینگ ارزهای مورد نظر در ولتی است که به اینترنت متصل نیست (به عنوان مثال ولت های سخت افزاری). برخی از کیف پول های نرم افزاری وجود دارند که ارز دیجیتال را به صورت آفلاین ذخیره می کنند و امنیت فوق العاده بالایی در ذخیره ارز ارائه می دهند.
نکته مهم این است که در طول دوره استیکینگ، به سرمایه گذاران پاداش داده می شود، اما پس از انتقال، دیگر پاداشی دریافت نخواهند کرد.
ذخیره ارزهای دیجیتال در صرافی
یکی دیگر از روش های استیکینگ خودکار، ذخیره ارزهای دیجیتال در صرافی است که به دو صورت انجام می شود:
استیکینگ قفل شده
با این روش، سرمایه گذاران ارزهای دیجیتال را در صرافی های مطمئن نگه می دارند و بابت نگهداری آن ها تا پایان مدت زمان مشخصی سود پرداخت می شود، اما امکان معامله و خرید و فروش ارز با این نوع استیکینگ وجود ندارد.
اگر قصد دارید قبل از زمان تعیین شده ارزها را از حالت استیکینگ خارج کنید، می توانید گزینه Redeem را انتخاب کرده و ارزهای خود را رفع انسداد کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که شبکه بلاک چین شما را برای پرداخت زودهنگام دارایی های استیکینگ شده جریمه نمی کند و تنها سودی که برای استیکینگ دریافت کرده اید دیگر به شما تعلق نخواهد گرفت.
به عبارت دیگر، اگر قبل از امضای قرارداد قصد دارید دارایی دیجیتال را از حالت استیکینگ خارج کنید، هیچ سودی دریافت نمی کنید و تنها مبلغ اصلی دارایی در عرض چند روز تا چند هفته به حساب اصلی شما بازگردانده خواهد شد.
استیکینگ انعطاف پذیر
این روش استیکینگ، مانند روش قفل کردن، نیاز به صرافی معتبر برای استیکینگ دارد؛ با این تفاوت که با این روش، ارزها دیگر قفل نمی شوند و می توانید در حین استیکینگ آن ها را معامله کنید. توجه داشته باشید که استیکینگ انعطاف پذیر سود کمتری در مقایسه با استیکینگ قفل شدن دارد.
سخن پایانی
فرایند استیکینگ خودکار ارزهای دیجیتال برای جلوگیری از افت ناگهانی قیمت و کاهش چشمگیر ریسک های منفی و با بهره گیری از ثبات قیمت طراحی شده است. علاوه بر این، به دلیل سیستم سوزاندن توکن، شبکه های بلاک چین کنترل کاملی بر عرضه دارند و این فرایند می تواند برای کنترل بهتر بسیار مؤثر باشد.
پرسش های متداول
این فرایند به کاربران پرمشغله و جدیدی که نمی توانند دارایی های خود را به صورت دستی کنترل کنند، کمک خواهد کرد. این مکانیسم در توکن هایی استفاده می شود که دارای ذخایر الاستیک هستند و از الگوریتم rebase استفاده می کنند. با استفاده از این نوع سپرده، هر چند دقیقه یک بار توکن های جدید تولید می شود.
این توکن ها در کیف پول به طور خودکار و دوره ای با هر تغییر (مثلاً 30 دقیقه) افزایش می یابند و نیازی به انجام فرایند به صورت دستی نیست. این توکن ها اغلب با APY های بسیار بالا و دوره های تأیید مکرر ارائه می شوند.
هنگام استیکینگ، یک دوره زمانی به شما داده می شود و موظف هستید تا پایان دوره مشخص شده، ارزها را استیکینگ کنید، اما زمان نگهداری ثابتی برای ارزهای دیجیتال تعیین نمی شود. دسترسی به ارزهای استیکینگ شده امکان پذیر نیست و ارزها تا زمان مشخص شده مسدود می شوند. اگر آن ها در دسترس باشند و آن ها را معامله کنید، دیگر سودی دریافت نخواهید کرد.
دو روش استیکینگ وجود دارد: قرار دادن ارزهای مورد نظر در منطقه ای امن مانند کیف پول که استیکینگ سرد شناخته می شود و قرار دادن ارز در صرافی ها. ذخیره ارزهای استیکینگ شده در صرافی به دو صورت استیکینگ قفل شده و استیکینگ انعطاف پذیر انجام می شود.