افت سرمایه Drawdown،فرض رو بر این می گیریم که می دانیم که مدیریت سرمایه به سبک درست، در دراز مدت باعث سودآوری ما خواهد شد. ولی حالا می خواهیم به شما روی دیگر مسائل را نشان دهیم.اینکه چه اتفاقی خواهد افتاد اگر قوانین مدیریت سرمایه را رعایت نکنید؟ مثال زیر را در نظر بگیرید و کمی به آن فکر کنید
در نظر بگیرید که شما ۱۰۰ هزار تومان پول دارید و ۵۰ هزار تومان آنرا از دست داده اید، چند درصد از پول خود را از دست داده اید؟ مشخص است که به سادگی جواب خواهید داد ۵۰ درصد. این سوال به اندازه کافی ساده بود تا مفهوم افت سرمایه را برایتان توضیح بدهیم. این همان موضوعی است که معامله گران به آن DRAWDOWN یا افت سرمایه می گویند.
افت سرمایه یا Drawdown چیست؟
افت سرمایه یا دارودان Drawdown در بازارهای مالی از جمله فارکس، به کاهش بالانس یا سرمایه حساب معاملاتی به دلیل ضررهای متوالی اشاره دارد. اگر تازه با بازابه بیانی ساده، افت سرمایه به معنای کاهش موجودی حساب معاملاتی به دلیل پوزیشن‌های معاملاتی زیان‌ده است. افت سرمایه به صورت درصدی و بر اساس بالانس اولیه حساب معاملاتی محاسبه می‌شود. با محاسبه میزان دارودان، میزان کل زیان نسبت به کل سرمایه برای شما مشخص می‌شود.
برای مثال، درصورتی‌که بالانس اولیه حساب ۱۰۰۰۰ دلار باشد و به ۷۵۰۰ دلار بر اثر ضرر کاهش بیابد، افت سرمایه ۲۵٪ خواهد بود. با محاسبه افت سرمایه، این چالش برای معامله‌گر ایجاد می‌شود که در پی جبران آن باشد تا بالانس حساب را به میزان اولیه برگرداند.
انواع دارودان Drawdown
دراودان یا افت سرمایه انواع مختلفی دارد که هر کدام از آنها جنبه خاصی از افت سرمایه را بررسی می‌کنند. در ادامه قصد داریم به انواع اصلی دراودان بپردازیم.
داراودان مطلق Absolute Drawdown
این نوع دراودان، نشان می‌دهد که چه میزان از سرمایه اولیه یا بالانس اولیه حساب معاملاتی از دست رفته است. برای محاسبه آن کافی است میزان افت سرمایه را از بالانس اولیه کسر کنیم. برای مثال، فرض کنید که میزان بالانس اولیه حسابی ۵۰۰۰ دلار است و این حساب دارای قانون دراودان مطلق ۵٪ است. در این حالت، تریدر تنها مجاز به از دست دادن ۲۵۰ دلار خواهد بود. اگر بیش از ۵٪ ضرر کنید، این قانون را نقض کرده‌اید. از این رو، میزان بالانس حساب نباید به کمتر از ۴۷۵۰ دلار برسد.
دراودان نسبی Relative Drawdown
دراودان نسبی به صورت درصدی ارائه می‌شود و نشان‌دهنده بزرگ‌ترین افت سرمایه نسبت به بالاترین موجودی حساب معاملاتی است. به بیانی دیگر این نوع دراودان بر اساس بالانس اولیه حساب محاسبه نمی‌شود، بلکه بر اساس اخرین موجودی حساب است. برای مثال، فرض کنید موجودی حساب معاملاتی ۵۰۰۰ دلار باشد و این حساب دارای قانون دراودان نسبی ۵٪ باشد. در این حالت، حد اولیه دراودان حساب ۲۵۰ دلار است. حال اگر حساب به ۵۳۰۰ دلا برسد، حد جدید دراودان نسبی به ۱۰۵۰ افزایش می‌یابد.
ماکزیمم دراودان Maximum Drawdown
این نوع دراودان نیز به بزرگ‌ترین افت سرمایه در طول یک دوره خاص اشاره دارد. این دراودان اهمیت زیادی در مدیرت ریسک دارد، همچنین، برای محاسبه آن آخرین یا بالاترین موجودی حساب معاملاتی در نظر گرفته می‌شود. برای مثال، فرض کنید که بالانس اولیه حساب ۱۰۰۰۰ دلار است. موجودی حساب ابتدا به ۱۲۰۰۰ دلار افزایش می‌یابد. سپس به دلیل معاملات زیان‌ده به ۹۰۰۰ دلار می‌رسد، مجددا حساب به ۱۱۰۰۰ دلار برسد. در این حالت ماکزیمم دراودان ۲۵٪ خواهد بود. اگر بخواهیم به زبان ساده بیان کنیم، این حساب معاملاتی ۲۵٪ از بیش‌ترین یا بالاترین موجودی خود افت کرده است.
چگونه افت سرمایه یا Drawdown را کنترل کنیم؟
برای کنترل افت سرمایه، راهکارهای زیادی وجود دارد، در ادامه قصد داریم به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره‌ای داشته باشیم.
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
استفاده از استاپ لاس Stop-loss یا حد ضرر
استفاده از حد ضرر یا استاپ لاس stop-loss، ابزاری بسیار کلیدی است که به معامله‌گران کمک می‌کند زیان‌های خود را محدود کرده و به حداقل برسانند. این ابزار کارامد می‌تواند از ضررهای سنگین و جبران‌ناپذیر در بازار جلوگیری کند. همان‌طور که می‌دانید، افت سرمایه نتیجه ضررهای متوالی در یک حساب معاملاتی است، استفاده از حد ضرر به تریدر اجازه می‌دهد از قبل میزان ضرری که می‌تواند برای او قابل هضم باشد مشخص کند. از این رو، با مشخص نمودن حد ضرر در هر پوزیشن معاملاتی، از سرمایه خود محفاظت کنید. اگر در مورد این ابزار مهم و کلیدی اطلعات کافی ندارید یا حتی نمی‌دانید چیست، به مقاله فارکس به زبان ساده مراجعه کنید.
داشتن پلن معاملاتی مکتوب
افت سرمایه بخشی از معامله‌گری است و تریدری وجود ندارد که با افت سرمایه اش دست و پنجه نرم نکرده باشد. کلید اینکه معامله گر موفقی باشید این است که نقشه معامله داشته باشید (Trading Plan) که بتواند شما را پس از این مقادیر بزرگ ضرر سرپا نگه دارد و به بازی بازگرداند.
قطعاً قسمت بسیار مهمی از این نقشه معامله شما باید قوانین مدیریت سرمایه باشد. فقط درصد کوچکی از سرمایه معاملاتی خود را ریسک کنید و با این روش می توانید از لبه های شکست جان سالم به در ببرید و این ضررهای کوچک را در معاملات سودده خود جبران کنید. به یاد داشته باشید که اگر قوانین صحیح مدیریت سرمایه را تمرین کنید به معامله گری تبدیل می شوید که قطعاً در بلند مدت در بازار حضور خواهد داشت و قطعاً نتیجه معاملاتش همراه با سود می باشد.
هیچوقت بیشتر از ۲% در هر معامله ریسک نکنید
چقدر باید در هر معامله ریسک کرد؟ این سوال بسیار خوبی است که قطعاً هر معامله گری در ابتدای مسیر معامله و حتی در شروع هر معامله باید از خود بپرسد. سعی کنید که ریسک تمام معاملات خودتان را به ۲% از سرمایه باقیمانده (نه سرمایه اولیه) محدود کنید. ولی توجه داشته باشید که این مقدار اگر تازه وارد هستید می تواند اندکی زیاد هم باشد و اگر در ابتدای راه آموزش قرار دارید سعی کنید مدتی این مقدار را ۱% از سرمایه باقیمانده حفظ کنید.در این قسمت میخواهیم مقایسه بسیار مهمی را انجام دهیم که در یکی از موقعیتها ریسک هرمعامله ۲% در نظر گرفته می شود و در موقعیت دیگر ریسک هر معامله ۱۰% از سرمایه. شما سعی کنید که خود را در جایگاه هر دو معامله گر قرار دهید تا تفاوت وضعیت و احساسات آنها را متوجه شوید. برای هر دو نفر حسابی با ۲۰ هزار دلار سرمایه اولیه مشخص شده است و اینطور در نظر گرفته ایم که فرضاً هر دو ۲۰ معامله پشت سر هم ضررده خواهند داشت و وضعیت هر دو حساب را در انتها بررسی خواهیم کرد.
به سادگی می توانید ببینید که تفاوت بسیار زیادی بین رعایت ریسک ۲% و ریسک ۱۰% در هر معامله وجود دارد. اگر در یک دام شکست افتادید و ۲۰ معامله پشت سر هم را شکست خوردید در انتها با ریسک ۱۰% در هر معامله فقط ۳۰۰ دلار برایتان باقی می ماند که با محاسبه افت سرمایه متوجه می شویم که ۸۵% از کل سرمایه از دست رفته است. ولی اگر به مدیریت سرمایه به روش ۲% در هر معامله توجه کرده باشید در انتهای همان ۲۰ معامله ضررده هنوز حدود ۱۴ هزار دلار سرمایه باقیمانده دارید.با محاسبه افت سرمایه مشخص می شود که حدود ۳۰% از کل سرمایه از دست رفته است.
مطمئناً آخرین چیزی که ما می خواهیم انجام دهیم این است که ۲۰ معامله پشت سر هم شکست بخوریم. ولی بیایید منطقی باشیم.به تفاوت شکست در ۵ معامله پشت سر هم در هر دو حساب نگاهی بیندازید. در حساب ۲% ریسک در هر معامله هنوز حدود ۱۸٫۵ هزار دلار باقیمانده است ولی در حساب ۱۰% ریسک حدود ۱۳ هزار دلار باقی مانده که این مقدار کمتر از عددی است که در حساب ۲% ریسک و با فرض ضرر در ۲۰ معامله باقی خواهد ماند.
امیدواریم که نکته محاسبات و جدول بالا را متوجه شده باشید. اگر مدیریت سرمایه درستی داشته باشید حتی در صورتی که افت سرمایه داشته باشید در اثر یکسری از معاملات ناموفق، باز هم به مقدار کافی در حساب خود باقیمانده خواهید داشت تا بتوانید ادامه روند موفق خود را بدهید.
اندازه گیری ضرر در افت سرمایه و میزان سود لازم برای جبران آن
حالا باید سوال کرد می توانید تصور کنید که ۸۵% از سرمایه خود را از دست بدهید؟ با یک محاسبه ساده متوجه می شوید که در ازای این ۸۵% از سرمایه که از دست داده اید باید ۵۶۶% از سرمایه ای که باقی مانده است سود به دست آورید تا به مقدار حساب اولیه خود بازگردید.باور کنید که نه شما و نه هیچکس دیگر دوست ندارد در این وضعیت قرار بگیرد. برای اینکه بهتر متوجه ماجرا بشوید برایتان در جدول زیر مقدار از دست دادن سرمایه به درصد و مقدار سود برای جبران آن را محاسبه کرده و قرار داده ایم. به این جدول لفظ باتلاق ضرر هم اتلاق می شود چون هرچه ضرر بیشتری می کنید در واقع در باتلاقی فرو می روید که راه نجات از آن سخت تر و سخت تر می شود.
امیدواریم که مطالبی که بصورت مثال های ساده و توضیحات کافی برای شما گفته شد را به عنوان راهنمای راه در نظر بگیرید و به یاد داشته باشید که فقط اجازه دارید درصد کمی از سرمایه خود را ریسک کنید تا بتوانید در مواقعی که در دام ضرر میفتید به راحتی از آن نجات پیدا کنید.همواره به یاد داشته باشید که یک معامله گر باشید نه یک قمار باز.
چرا مدیریت افت سرمایه یا دراودان اهمیت بالایی دارد؟
افت سرمایه یا دارودان (drawdown)، در فارکس، یکی از جنبه‌های بسیاری کلیدی از مدیریت ریسک است که در موفقت یا عدم موفقیت معامله‌گر تاثیر زیادی دارد. این مفهوم به میزان کاهش سرمایه اشاره دارد و محاسبه آن بسیار مهم است. در ادامه به دلایل اهمیت محاسبه افت سرمایه می‌پردازیم.
۱- ارزیابی ریسک واقعی استراتژی معاملاتی
افت سرمایه می‌تواند نشان دهد که یک استراتژی معاملاتی در بدترین حالت تا چه میزان سرمایه را کاهش می‌دهد. به این ترتیب، این موضوع به تریدر کمک می‌کند با توجه به آن تحمل ریسک خود را مورد آزمایش قرار بدهند. همچنین، اگر استراتژی معاملاتی از نظر ریسک‌پذیری مناسب تریدر نباشد، او می‌تواند به استراتژی معاملاتی دیگری روی بیاورد.
۲- حفظ سرمایه تریدر
همان‌طور که می‌دانید در بازارهای مالی حفظ سرمایه به کسب سود ارجحیت دارد. به این معنا که تریدر در قدم‌های ابتدایd خود باید حفظ سرمایه را در اولویت قرار دهد. محاسبه افت سرمایه به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا متوجه شوند که چه میزان از سرمایه خود را به خطر انداخته‌اند. درنتیجه اقدامات لازم را برای کاهش زیان و جبران آن انجام دهند.
۳- ارزیابی سوددهی استراتژی معاملاتی
محاسبه دراودان یا افت سرمایه، می‌تواند برای ارزیابی عملکرد استراتژی معاملاتی بسیار کارامد باشد. برای مثال، درصورتی‌که استراتژی معاملاتی با افت سرمایه بالایی همراه باشد، باید مجددا بررسی شده و تغییرات لازم در آن اعمال گردد. همچنین، در صورت لزوم استراتژی معاملاتی تغییر یابد.
۴- تاثیرات روانشناختی بر تریدر
درصورت افت سرمایه شدید، این موضوع فشارهای روانی زیادی بر تریدر وارد می‌کند. در این شرایط تریدر به طور هیجانی تصمیم‌گیری می‌کند. درنتیجه محاسبه افت سرمایه می‌تواند به کاهش تصمیم‌گیری‌های هیجانی و حفظ آرامش تریدر کمک کند.
۵- تضمین فعالیت طولانی مدت در بازارهای مالی
محاسبه میزان افت سرمایه یا دارودان، نشان می‌دهد که چگونه می‌توان با مدیریت ریسک اصولی حتی در وضعیت نامطلوب در بازارهای مالی پا برجا ماند. تریدرهایی که افت سرمایه خود را کنترل می‌کنند، در بازارهای مالی بیشتر داوم می‌آورند. به بیانی دیگر، آنها شانس بیشتری برای بقا طولانی مدت در بازار و کسب سود دارند.
چه عواملی بر افزایش دارودان تاثیرگذارند؟
عوامل گوناگونی می‌توانند به افزایش افت سرمایه یا دراودان دامن بزنند، برخی مهم‌ترین آنها به شرح زیر است:
- استراتژی معاملاتی نامناسب
- نداشتن برنامه مدیریت ریسک اصولی
- نوسانات غیر منتظره بازار
- تکرار معاملات ضررده
- نداشتن سبد معاملاتی متنوع
- داشتن احساسات منفی چون حرص و طمع در تریدر
- عدم استفاده از استاپ لاس
مدیریت این عوامل با یک استراتژی اصولی، رعایت پلن مدیریت ریسک و پایبندی به استراتژی معاملاتی می‌تواند افت سرمایه را به حداقل برساند. هر تریدری که بخواهد برای طولانی مدت در بازارهای مالی فعالیت کند، باید تمامی این اصول را رعایت کند، زیرا از الزامات موفقیت در این بازار است.
سخن پایانی
افت سرمایه در فارکس، یکی از کیلدی‌ترین جنبه‌های مدیریت ریسک است که در موفقیت یا عدم موفقیت تریدر در بازارهای مالی تاثیر زیادی دارد. این مفهوم به میزان کاهش سرمایه تریدر طی یک بازه زمانی مشخص اشاره دارد و به صورت درصدی بیان می‌شود. تریدر برای موفقیت طولانی‌مدت در بازار باید افت سرمایه را مدیریت کرده و برای جبران آن اقدام کند.