تحلیل جریان نقدی (Cash flow)  به آسانترین روش

وضعیت جریان نقدی نشان می دهد که یک شرکت چگونه سرمایه خود را خرج می کند و این سرمایه از کجا به شرکت وارد می شود. وضعیت جریان نقدی نشان دهنده ی تمامی نقدینگی است که یک شرکت از طریق فعالیت های در گردش و منابع سرمایه گذاری خارجی خود به دست می آورد. همان طور که نقدینگی خروجی، سرمایه ای است که برای فعالیت های کسب وکار سرمایه گذاری در یک بازه ی مشخص پرداخت شده است. در این مقاله ما به گزارش صورت جریان نقدی و کمک آن در تحلیل شرکتِ مناسب برای سرمایه گذاری می پردازیم.

چرا جریان وضعیت نقدی مهم است؟

دو نوع حسابداری وجود دارد: حسابداری تعهدی (Accrual Accounting )  و حسابداری نقدی (Cash Accounting )

حسابداری تعهدی توسط شرکت های دولتی استفاده می شود و روشی که در آن عایدی یک شرکت به منزله ی درآمد آن است و نه اینکه شرکت وجوهی را دریافت کرده باشد. هزینه ها گزارش می شوند حتی اگر هیچ پرداخت نقدی صورت نگرفته باشد. برای مثال اگر یک شرکت یک فروش را گزارش کند، سود آن در صورت سود و زیان شناسایی می شود، اما شرکت وجهی را تا بعدازآن تاریخ دریافت نمی کند. ازنقطه نظر حسابداری، شرکت سودی را که از طریق فعالیت های صورت سود و زیان کسب کرده است را باید مالیات درآمد( income taxes)  پرداخت کند، اگرچه هیچ تبادل پولی صورت نگرفته است. همچنین در این معادله احتمالاً پول نقد در ابتدا از شرکت برای خرید تجهیزات و تولید محصولات برای فروش(خرید مواد اولیه) خارج شده است. در چنین کسب وکارهایی، معمول است که مشتری پرداخت صورتحساب را به ۳۰،۶۰ و یا حتی ۹۰ روز بعد به تعویق بیاندازد. فروش انجام شده یک مطالبه قابل دریافت است که مادامی که پول دریافت نشود، تأثیری بر نقدینگی شرکت نخواهد داشت.

حسابداری نقدی یک روش حسابداری است که درآمدها در مدت زمانی که دریافت شده اند، گزارش می شود و هزینه ها در زمان دقیقی که آن ها پرداخت شده اند، گزارش می شوند. به عبارت دیگر، درآمد و مخارج زمانی گزارش می شوند که پول نقد دریافت و پرداخت شده باشد. سود شرکت به عنوان درآمد خالص(net income) در وضعیت درآمدی(صورت سود و زیان) خود را نشان می دهد. درآمد خالص آخرین سطر گزارش یک شرکت است. اگرچه از طریق حسابداری تعهدی، درآمد خالص لزوماً به معنی دریافت تمامی وجوه پرداختی توسط مشتریان نیست. از طریق دیدگاه حسابداری، یک شرکت می تواند سود رسان باشد. اما اگر دریافتی ها به تعویق بیافتند و یا پرداخت نشوند، شرکت می تواند دچار مشکلات مالی شود. حتی شرکت های پرسود نیز در مقاطعی با مدیریت کنترل جریان نقدی مشکل داشته اند. به همین علت وضعیت جریان نقدی یک ابزار مهم برای تحلیلگران و سرمایه گذاران است.

صورت جریان نقدی

وضعیت جریان نقدی سه بخش مجزا دارد(در ایران پنج بخش دارد) که هرکدام از آن ها به یکی از اجزا شامل عملکرد(فعالیت عملیاتی)، سرمایه گذاری و تأمین مالی یک شرکت در فعالیت های تجاری اشاره می کند. در ادامه یک وضعیت معمول جریان نقدی را بررسی می کنیم:

جریان نقدی از طریق عملکرد یا عملیات شرکت

 این بخش میزان نقدینگی ایجاد شده از وضعیت درآمدی که از طریق دیدگاه تعهدی گزارش شده است را اعلام می کند. مواردی که در آن بخش قرار می گیرند شامل حساب های دریافتنی( accounts receivables) و حساب های پرداختنی ( accounts payable)و مالیات پرداختنی درآمد (income taxes payable)  می باشد. به طور خلاصه، سرمایه گذاران می توانند ببینند که چگونه یک شرکت برای خود و عملیاتش سرمایه گذاری می کند.

جریان نقدی از طریق فعالیت های تأمین مالی

بدهی ها و معاملات انجام شده در این بخش گزارش می شود. هرگونه جریان نقدی شامل پرداخت سود سهم، بازخرید و یا فروش سهم و اوراق قرضه می توانند به عنوان یک جریان نقدی برای فعالیت های تأمین مالی شرکت در نظر گرفته شود. نقدینگی از طریق وام گرفتن و یا نقدینگی پرداخت بدهی در این بخش ثبت می شود. برای سرمایه گذارانی که شرکت های پرداخت کننده سود(DPS) بالا را ترجیح می دهند، این بخش مهم است. زیرا نشان می دهد که سود نقدی از نقدینگی پرداخت می شود و از درآمد خالص برای پرداخت سود به سهامداران استفاده نمی شود.

تجزیه وتحلیل جریان نقدی

جریان نقدی یک شرکت می تواند از طریق اعدادی که در وضعیت جریان نقد به عنوان نقدینگی توسط فعالیت های عملیاتی یا جریان نقدی خالص عملیاتی گزارش می شود، ایجاد گردد. اگرچه، هیچ تعریف جهانی پذیرفته شده وجود ندارد. برای مثال، بسیاری از مدیران مالی حرفه ای، جریان نقدی یک شرکت را مجموع درآمدهای خالص آن بعلاوه استهلاک آن (هزینه های غیر نقدی در صورت سود و زیان) در نظر می گیرند. درحالی که تحلیل جریان نقدی می تواند نسبت هایی را برآورد کند، نشانگرهایی که در ادامه بیان می شوند می توانند نقطه ی شروع خوبی برای یک سرمایه گذار فراهم کنند تا کیفیت سرمایه گذاری جریان نقدی یک شرکت اندازه گیری شود.

جریان نقدی عملیاتی/ فروش خالص

این نسبت که تحت عنوان میزان جریان نقدی عملیاتی خالص یک کمپانی به نسبت فروش خالص، یا درآمد (از طریق صورت سود و زیان) بیان می شود، به ما می گوید که چه مقدار نقدینگی از طریق هر دلار حاصل از فروش به دست آمده است. نمی توان درصد دقیق و قابل قبولی برای این نسبت مطرح کرد، اما سرمایه گذاری با توجه به میزان این نسبت، اگر نسبت درصد بالاتری داشته باشد بهتر است. همین طور باید اشاره داشت که صنایع و شرکت ها دارای نسبت متفاوتی هستند. سرمایه گذاران باید عملکرد این نشانگر را در طول دوره های زمانی بلندمدت بررسی کنند تا تغییرات مهم میانگین نسبت جریان نقدی/فروش و ارتباط آن در مقایسه با دیگر شرکت های هم تراز را متوجه شوند. هم چنین باید سرمایه گذاران به مقدار افزایش جریان نقدی و افزایش فروش توجه داشته باشند، زیرا باید هر دو مقدار به یک نسبت در طول زمان تغییر کنند.

جریان نقدی آزاد( free cash flow)

این جریان اغلب به عنوان جریان خالص نقدعملیاتی منهای مخارج سرمایه تعریف می شود. جریان نقدی آزاد یک معیار مهم است. زیرا نشان می دهد که چگونه عملکرد شرکت در تولید پول نقد مؤثر است. سرمایه گذاران با بررسی جریان نقدی آزاد یک شرکت می تواند به سؤالاتی از قبیل آیا این شرکت نقدینگی کافی دارد تا پس از سرمایه گذاری بتواند سود سهام را به سرمایه گذاران پرداخت کند و یا سهام را بازخرید کند. برای محاسبه جریان نقدی آزاد: از صورتحساب جریان نقدی، مورد جریان نقدی عملیاتی را بیابد (که به آن نقدینگی عملیاتی و یا نقدینگی حاصل از فعالیت های عملیاتی نیز گفته می شود) و هزینه های سرمایه که برای عملیات فعلی لازم است را از آن کم کنید. شما می توانید با گسترش آنچه در اعداد جریان نقدی آزاد وجود دارد، قدمی فراتر بردارید. برای مثال، علاوه بر هزینه های سرمایه شما می توانید مقدار سود سهام را از جریان نقدی عملیاتی خالص کم کنید تا به مقدار دقیق تری از جریان نقدی آزاد برسید. این نمودار می تواند همان طور که اشاره شد با میزان فروش مقایسه شود.

دوره اختصاصی

دوره نخبگان، استاد تمامی در ترید

دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است

دریافت اطلاعات بیشتر

درواقع، اگر یک شرکت سابقه ای در پرداخت سود سهام دارد، نمی توان بدون دلخوری سهامداران آن را حذف کرد و نادیده گرفت. حتی کاهش سود تقسیم شده درحالی که ضرر کمتری دارد برای بسیاری از سهامداران مشکل ساز است. برای برخی از صنایع سرمایه داران سود سهام پرداخت شده را هم تراز با هزینه های سرمایه می دانند. بسیار مهم است که جریان نقدی آزاد یک شرکت در دوره های مختلف بررسی شود و نمودارهای آن با نمودارهای کمپانی دیگر که در یک صنعت کار می کند مقایسه شود. اگر جریان نقدی آزاد مثبت بود، باید نشان داده شود که شرکت قادر به انجام تعهدات خود ازجمله تأمین فعالیت های عملیاتی و پرداخت سود سهام می باشد یا خیر.

پوشش جریان نقدی آزاد جامع

شما می توانید نسبت جریان نقدی آزاد جامع را با تقسیم جریان نقدی آزاد جامع بر جریان نقدی عملیاتی خالص به منظور به دست آوردن درصد نسبت انجام دهید. هم چنان هرچه درصد بالاتر باشد، بهتر است.

سخن آخر

جریان نقدی آزاد یک شاخص و معیار بسیار مهم برای سرمایه گذاران است. این نشانگر تمام ویژگی های مثبت نقدینگی ایجادشده داخلی از طریق فعالیت های یک شرکت را بررسی می کند و استفاده از نقدینگی برای هزینه های سرمایه را تحلیل می کند. اگر نقدینگی یک شرکت مثبت باشد، یک نشانه مثبت است که این شرکت در موقعیت خوبی قرار دارد که از وام گرفتن جلوگیری کند، کسب وکارش را گسترش دهد، سود سهام را پرداخت نماید و از شرایط دشوار عبور کند. عبارت (cash cow) که برای شرکت ها با جریان نقدی مثبت بالا استفاده می شود، عبارت مناسبی نیست. اما مطمئنا یکی از ویژگی های بسیار جذاب برای سرمایه گذاری است که منجر می شود در چنین شرکت های سرمایه گذاری کنید.