انواع ارز دیجیتال چیست و چه تفاوتی با هم دارند؟

انواع ارز دیجیتال را می‌توان از جنبه‌های مختلف نظیر کوین، توکن، آلت کوین و ارزهای رایج به دسته‌های متفاوتی تقسیم کرد. البته خود کوین و توکن‌ها نیز می‌توانند به زیرمجوعه‌های پرایوسی کوین‌ها، توکن‌های کاربردی، توکن‌های اوراق بهادار، توکن‌های خیریه، ان اف تی‌ها، میم کوین‌ها، شت کوین‌ها، استیبل کوین‌ها و ارزهای دیجیتال ملی کشورها تقسیم شوند. در این مطلب یاد می‌گیریم که انواع ارز دیجیتال چیست و  ضمن معرفی مثال‌‌‌هایی از انواع رمز ارزها، به بررسی مزایا و معایب، تفاوت‌های بنیادین و نحوه سرمایه گذاری روی آن‌ها می‌پردازیم.

انواع ارز دیجیتال در یک نگاه

بیت کوین از زمان تولد در سال ۲۰۰۹، به یکی از دارایی‌های دیجیتال انقلابی تبدیل شده و به‌خاطر فراهم‌آوری امکان معامله همتابه‌همتا بدون نیاز به یک واسط مانند بانک، موجی از تولد دیگر رمز ارزها را به‌همراه آورده است که از فناوری بلاک چین استفاده می‌کنند. بلاکچین یک دفتر کل توزیع‌شده است که در آن، اطلاعات هر تراکنش یک «هش (یا هویت)» منحصربه‌فرد را دریافت می‌کند و سپس به انتهای این دفتر کل اضافه می‌شود.

موفقیت بیت کوین نیز تکنولوژی بلاک چین و پتانسیل آن برای تمرکززدایی و بهبود اقتصاد دیجیتال را در مرکز توجهات قرار داده است. اما باید بدانید فقط بیت کوین و دوج کوین نیستند که سروصدا کرده‌اند؛ در واقع هزاران رمز ارز دیگر نیز امروزه در بازار کریپتوکارنسی‌ها وجود دارند.

جدول انواع ارزهای دیجیتال

خلاصه‌ای از پرکاربردترین انواع کریپتوکارنسی‌ها به همراه مثال‌های محبوب آن‌ها را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

آشنایی با مفاهیم پایه‌ای ارز دیجیتال

برای این‌که بدانید انواع ارز دیجیتال چیست، ابتدا باید نحوه کار و تفاوت‌های پایه‌ای آن‌ها آشنا شویم. رمز ارز نوعی ارز دیجیتال است که با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری خود، گونه جدیدی از روش پرداخت را به ارمغان آورده است. استفاده از تکنیک‌های رمزنگاری یعنی رمز ارزها هر دو عملکرد «ارز» و «سیستم حسابداری مجازی» را در خودشان دارند.

برای استفاده از رمز ارزها به یک کیف پول مخصوص به‌نام “Cryptocurrency Wallet” یا «والت رمز ارزی» نیاز دارید. این کیف پول‌ها می‌توانند به شکل یک نرم‌افزار باشند که روی کامپیوتر یا موبایل شما نصب می‌شوند و از طریق آن‌ها می‌توانید کلیدهای رمزگذاری خود را ذخیره کنید. در واقع این کلیدها هستند که با اتصال به رمز ارزها، هویت شما را به‌عنوان مالک و دارنده تایید می‌کنند.

بنابراین، عبارت “Crypto” در کلمه “Cryptocurrency” به تکنیک رمزنگاری اشاره دارد که امکان ساخت و پردازش دارایی‌های دیجیتال را فراهم می‌کند. در کنار این خصیصه مهم «کریپتویی»، ویژگی متداول غیر متمرکز ماندن هم وجود دارد؛ رمز ارزها عموما توسط تیمی توسعه یافته‌اند که مکانیزم‌هایی را برای ساخت (غالبا، البته نه همیشه، از طریق فرآیندی به‌نام ماینینگ و استخراج) و دیگر موارد مربوط به کنترل آن‌ها ایجاد کرده‌اند.

ظهور اولین رمز ارز بازار: بیت کوین

بیت کوین رمز ارزی است که دنیا را با مفهوم پول دیجیتال آشنا کرد. این ارز دیجیتال به‌عنوان یک شبکه همتابه‌همتای غیر متمرکز برای ارسال پول در سراسر جهان به دور از موانع سیستم‌های بانکی سنتی، در سال ۲۰۰۹ توسط سازنده‌ای ناشناس ملقب به ساتوشی ناکاموتو ساخته شد.

بیت کوین اولین رمز ارزی بود که توانست محبوبیت و پذیرش گسترده‌ای را بین عموم مردم به‌دست آورد و به ارزشمندترین دارایی در بازار کریپتو تبدیل شود. این ارز دیجیتال که از سوی بسیاری از افراد لقب «طلای دیجیتال» را گرفته است، هم به‌عنوان یک دارایی برای سرمایه‌گذاری و هم دارایی جهت ذخیره ارزش محبوبیت دارد. فروشگاه‌های مختلفی نیز تا به امروز بیت کوین را به‌عنوان روشی برای پرداخت هزینه کالاها و خدمات خود پذیرفته‌اند.

انواع ارز دیجیتال چیست؟

تا اینجا با مفاهیم پایه‌ای ارز دیجیتال آشنا شدیم. با مطالعه این بخش، نه‌تنها به‌خوبی یاد می‌گیرید که انواع ارز دیجیتال چیست، بلکه اگر تریدر حرفه‌ای باشید نیز راهنمای خوبی در اختیار دارید تا به کمک آن بتوانید به‌دنبال شناسایی بهترین ارز دیجیتال برای سرمایه گذاری باشید که در انتهای همین مطلب به آن اشاره کرده‌ایم.

وبینار پیشنهادی

از صفر تا ترید به سبک نخبگان

چگونه مانند نخبگان به سود مستمر در ترید برسیم؟ جمعه ساعت 18

ثبت نام وبینار

دقت داشته باشید که برخی از رمز ارزها به‌خاطر گستردگی ویژگی‌هایشان می‌توانند در دسته‌های مختلفی قرار بگیرند. مثلا ارز دیجیتالی نظیر اتریوم می‌تواند در گروه‌های ارزهای رایج، کوین‌ها، توکن‌های کاربردی، آلت کوین‌ها و دیگر موارد قرار بگیرد.

ارزهای رایج در انواع ارز دیجیتال چیست؟

ارزهای بزرگ و محبوب را می‌توان در فهرست زیر که بر اساس اطلاعات وب‌سایت کوین مارکت کپ تنظیم شده، خلاصه کرد:

• بیت کوین (BTC): هدف اصلی بیت کوین به‌عنوان بزرگترین ارز دیجیتال بازار، تامین امنیت و تمرکززدایی است که با داشتن محدودیت عرضه حداکثری ۲۱ میلیون واحدی، آن را به گزینه‌ای مطلوب برای سرمایه‌گذاری بلند مدت تبدیل می‌کند.
• اتریوم (ETH): اتر ارز دیجیتالی است که روی بلاکچین اتریوم فعالیت می‌کند. مشابه بیت کوین، اتر نیز بلاک چین اختصاصی خود را دارد، اما بر خلاف آن، دارای محدودیت عرضه حداکثری نیست؛ از نظر تئوری، بی‌نهایت ارز ETH قابل تولید است. این شبکه از قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیر متمرکز پشتیبانی می‌کند.
• تتر (USDT): تتر نوعی استیبل کوین است که با اتصال به یک دارایی خارجی، نوسان قیمت بسیار جزئی دارد. هر واحد رمز ارز USDT معادل ۱ دلار آمریکاست که به همین خاطر، نوسان قیمت مشابه دیگر ارزها نظیر بیت کوین و اتریوم را ندارد. بر خلاف دیگر ارزها، تتر عموما برای سرمایه‌گذاری و کسب سود استفاده نمی‌شود و کاربردهای دیگری نظیر حفظ ارزش سرمایه و واسط تبادل را دارد.
• بایننس کوین (BNB): بایننس کوین ارز دیجیتال اختصاصی صرافی بایننس است. در صورت استفاده از ارز BNB برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها، معاملات شما در این پلتفرم مشمول تخفیف می‌شوند. برای تضمین حفظ ارزشمندی این رمز ارز، صرافی بایننس به‌صورت دوره‌ای عملیات توکن سوزی (Token Burning) را برای آن اجرایی می‌کند.
• سولانا (SOL): ارز SOL کوین بومی شبکه سولانا است که عملکردی مشابه بیت کوین و اتریوم دارد. شبکه سولانا به‌دلیل توانایی پردازش ۵۰ هزار تراکنش در ثانیه، جزو پرسرعت‌ترین بلاک چین‌ها محسوب می‌شود که باعث جلب توجه سرمایه‌گذاران و توسعه‌دهندگان شده است.

مزایا و معایب ارزهای رایج

بالاتر گفتیم که انواع ارز دیجیتال چیست اما اشاره‌ای به نقاط قوت و ضعف ارزهای رایج نکردیم. به‌خاطر وجود سابقه نسبتا طولانی، اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال به‌خوبی روی چارت‌های این دسته از رمز ارزها قابل اعمال هستند و بازار معامله آتی آن‌ها نیز نقدینگی نسبتا بالایی دارد. مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال رایج عبارتند از:

• دسترسی و نقدینگی بالا
• بازده سود مناسب
• نوسان کمتر نسبت به ارزهای جدید
• پذیرش بیشتر از سوی جامعه
• وجود ETFها برای بیت کوین که هموارکننده راه برای دیگر ارزهاست
• توجه بیشتر قانون‌گذاران به ارزهای بزرگ (مانند ریپل و ماجراهای شکایت SEC آمریکا)
• احتمال کلاهبرداری و سودجویی به‌دلیل شناخته‌تر بودن

آلت کوین‌ها

به تمام ارزهای دیجیتال به‌غیر از بیت کوین، آلت کوین گفته می‌شود. واژه “Altcoin” از ترکیب دو کلمه “Alternative” و “Coin” به‌معنای «کوین جایگزین» ساخته شده است. اولین آلت کوین بازار با نام نیم کوین (Namecoin) در سال ۲۰۱۱ وارد بازار شد و پس از آن، لایت کوین (litecoin/’>Litecoin) با لقب «نقره دیجیتال» بین تریدرها محبوبیت یافت. هر دوی این رمز ارزها به‌دنبال بهبود ویژگی‌های بیت کوین نظیر سرعت پایین تایید تراکنش‌ها و کمبود حریم خصوصی بودند، اما به مرور زمان رمز ارزهای جدید با اهداف متفاوت متولد شدند.

مثال‌هایی از آلت کوین‌ها به غیر از اتریوم، تتر، سولانا و بایننس کوین که در بخش قبل معرفی کردیم، شامل موارد زیر هستند:

• ریپل (XRP): ریپل یک سیستم پرداخت بین‌المللی است که در سال ۲۰۱۲ ساخته شد. این شبکه از مکانیزم اجماع اختصاصی خود به‌نام “XRP Ledger Consensus Protocol” استفاده می‌کند که با مکانیزم‌های اجماع متداول اثبات کار (PoW) و اثبات سهام (PoS) تفاوت دارد. در حال حاضر در فروردین ماه ۱۴۰۳، ریپل در جایگاه ششم رمز ارزهای برتر از نظر حجم بازار قرار دارد.
• لایت کوین (LTC): لایت کوین رمز ارزی است که در سال ۲۰۱۱ طی فورکی از شبکه بیت کوین راه‌اندازی شد. به عبارتی، این شبکه با استفاده از سورس کدهای شبکه بیت کوین توسعه یافته است. این ارز دیجیتال در حال حاضر رتبه ۲۰ام رمز ارزهای برتر بازار را در اختیار دارد.
• کاردانو (ADA): کاردانو شبکه بلاکچینی است که با مکانیزم اجماع اختصاصی خود به‌نام اوروبوروس (Ouroboros) کار می‌کند. چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، یکی از پنج عضو بنیان‌گذار اتریوم، از هم‌بنیان‌گذاران کاردانو است که پس از اختلاف بر سر ادامه مسیر اتریوم، این گروه را با هدف بزرگتری ترک کرد. بسیاری کاردانو را قاتل اتریوم می‌دانند.
• پولکادات (DOT): پولکادات خودش را پروتکل بلاکچینی نسل بعدی معرفی کرده است که هدف آن، اتصال بلاک چین‌های تخصصی به یک شبکه واحد است. سرعت و مقیاس‌پذیری بالا نیز از دیگر ویژگی‌های پولکادات هستند که با استفاده از معماری بلاک چین‌های موازی معروف به پاراچین‌ها (Parachains) به‌دست می‌آیند. پاراچین‌ها بخش بزرگی از بار پردازشی را از دوش شبکه اصلی برمی‌دارند.
• آوالانچ (AVAX): اولانچ یک پلتفرم بلاکچینی متن باز است که بر اساس قراردادهای هوشمند کار کرده و با فراهم‌آوری ابزارها و ویژگی‌های متنوع، اجازه راه‌اندازی برنامه‌های غیر متمرکز دیفای را به توسعه‌دهندگان می‌دهد. این شبکه همچنین دارای مجموعه‌ای از ابزارها برای ساخت دارایی‌های مالی است و امکان معامله و ایجاد راه‌حل‌های مالی سطح شرکت را فراهم می‌کند.

مزایا و معایب آلت کوین‌ها

از نظر مباحث سرمایه‌گذاری و تحلیل تکنیکال، تقریبا تمام ویژگی‌های لیست قبل نیز برای آن‌ها وجود دارد، اما آلت کوین‌ها به دلیل گستردگی در فاندامنتال‌های خود، تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. به همین خاطر، هر ارز دیجیتال در این دسته باید به‌طور خاص و جداگانه بررسی شود. به‌طور کلی، مزایا و معایب آلت کوین‌ها به‌صورت زیر است:

• توسعه با هدف رفع ضعف‌های یک ارز دیجیتال دیگر (به غیر از میم کوین‌ها و شت کوین‌ها)
• امکان بقای بیشتر
• انتخاب‌های بسیار متنوع برای تنوع‌بخشی به سبد سرمایه
• ارزش بازار و محبوبیت کمتر نسبت به بیت کوین
• نقدینگی پایین‌تر از بیت کوین
• دشواری در تعیین کاربردهایشان
• بسیاری از آلت کوین‌های جدید اسکم بوده یا از سمت توسعه‌دهندگان و جامعه رها شده‌اند.

کوین‌ها

به هر رمز ارزی که بلاکچین اختصاصی و مستقل خود را داشته باشد، کوین (Coin) می‌گویند. کوین‌ها در اصطلاح، ارز «بومی» (Native) شبکه خودشان محسوب می‌شوند.

از جمله محبوب‌ترین کوین‌های بزرگ و کوچک بازار ارز دیجیتال از نظر ارزش بازار شامل موارد زیر هستند:

• بیت کوین (BTC)
• اتریوم (ETH)
• دوج کوین (DOGE)
• سولانا (SOL)
• بایننس کوین (BNB)
• کاردانو (ADA)
• پولکادات (DOT)
• اولانچ (AVAX)
• فلاکس (FLUX)
• آر ویو (AR)

مزایا و معایب کوین‌ها در انواع ارز دیجیتال چیست؟

تمام مزایا و معایبی که برای دو گروه اول گفتیم نیز برای کوین‌ها قابل اعمال است. از دیگر مواردی که مختص کوین‌ها هستند می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• فاندامنتال‌های قوی‌تر در مقایسه با توکن‌ها
• خرید با هدف ذخیره ارزش به‌جای سوداگری
• پذیرش بیشتر از سوی جامعه و فروشگاه‌ها

پرایوسی کوین‌ها

پرایوسی کوین‌ها (Privacy Coins) یا ارزهای حریم خصوصی، زیرمجموعه کوین‌ها از انواع ارز دیجیتال به شمار می‌آیند. این نوع از رمز ارزها برای بهبود حریم خصوصی و ناشناسی کاربران طراحی شده‌اند. این ارزها در واقع روی یکی از تصورهای اشتباه نسبت به فناوری بلاکچین یعنی ناشناسی تمرکز دارند.

با وجودی که تراکنش‌های ارز دیجیتال هیچگونه آدرس آی‌پی یا اطلاعات شخصی کاربران را ثبت نمی‌کنند، اما ناشناسی در آن‌ها به‌قدری پایین است که با تحلیل داده‌ها و الگوها، به‌راحتی می‌توان درباره گیرنده یا فرستنده اطلاعات به‌دست آورد. همانطور که از نامشان پیداست، این ارزها بلاکچین اختصاصی خود را دارند.

از جمله شناخته‌شده‌ترین پرایوسی کوین‌ها شامل موارد زیر هستند:

• مونرو (XMR): مونرو که در سال ۲۰۱۴ عرضه شد، یک رمز ارز متن باز است که از ترکیب امضاهای حلقه، آدرس‌های مخفی و تراکنش‌های محرمانه برای به‌حداکثر رساندن حریم خصوصی تراکنش‌ها و دشوار کردن ردیابی آن‌ها استفاده می‌کند.
• زی کش (ZEC): زی کش در سال ۲۰۱۶ عرضه شد. کدهای این شبکه مشابه بیت کوین هستند، اما ویژگی‌های اختیاری حریم خصوصی به‌نام زی‌کی اسنارک‌ها (zk-SNARKs) را نیز در خود دارد. بنابراین کاربران می‌توانند هم آدرس‌های شفاف را داشته باشند و هم از ویژگی زی‌کی اسنارک‌ها برای پنهان‌سازی فرستنده، گیرنده و مقدار تراکنش خود استفاده کنند.
• دش (DASH): ارز دش نیز مشابه زی کش دارای ویژگی حریم خصوصی اختیاری است. این ارز دیجیتال دارای یک ویژگی داخلی کوین میکسینگ به‌نام PrivateSend است. این ویژگی به کاربران اجازه می‌دهد کوین‌های خود را با یکدیگر میکس و ادغام کرده و تراکنش‌هایشان را خصوصی‌تر کنند.

از جمله مزایا و معایب ارزهای حریم خصوصی می‌توان موارد زیر را نام برد:

• پنهان‌سازی هویت کاربران در تراکنش‌ها
• تامین امنیت مالی برای شرکت‌های بزرگ
• عدم وجود یک دفتر کل عمومی که باعث جلوگیری از مشاهده جزئیات تراکنش‌ها می‌شود
• کارمزدهای بالا برای حفظ حریم خصوصی
• ممنوعیت استفاده و غیر قانونی بودن پرایوسی کوین‌ها در برخی از کشورها
• احتمال انجام فعالیت‌های مجرمانه از طریق آن‌ها

توکن‌ها

تا اینجا به‌خوبی می‌دانیم که انواع ارز دیجیتال چیست و کوین‌ها نیز در این میان چه نقشی دارند. اما در ادامه باید به توکن‌ها نیز اشاره کنیم. بر خلاف کوین‌ها، توکن‌ها شبکه اختصاصی خودشان را ندارند روی یک بلاک چین دیگر میزبانی می‌شوند. از نظر فنی، به توکن‌ها ارزهای «غیر بومی» (Non-native) می‌گویند. خود توکن‌ها را نیز از جنبه‌های مختلف می‌توان به گروه‌های مختلفی تقسیم کرد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

توکن‌های کاربردی

یوتیلیتی توکن‌ها (Utility Tokens) یا توکن‌های کاربردی، عملکردی خاص را در بلاک چین اکوسیستم مربوط به خودشان انجام داده و اجازه دسترسی به ویژگی‌ها یا عملکردهای خاص نظیر دریافت پاداش رمز ارزی را به هولدرهای خود می‌دهند. توکن‌های کاربردی همچنین با جبران خدمت پردازش تراکنش‌ها یا دیگر خدمات شبکه، نقش حیاتی را در پشتیبانی از شبکه‌های بلاکچینی ایفا می‌کنند. این دسته از توکن‌ها به‌عنوان واسط تبادل جهت پرداخت هزینه کالاها و خدمات نیز کاربرد دارند.

از جمله برخی از شناخته‌شده‌ترین یوتیلیتی توکن‌ها شامل موارد زیر هستند:

• فانفر (FUN): توکن FUN در قسمت‌های مختلف اکوسیستم اتریومی فان‌فر که یک کازینوی آنلاین است، کاربرد دارد. از این توکن برای پاداش‌دهی به توسعه‌دهندگان و فعالین شبکه و همچنین اجرای قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود.
• بیسیک اتنشن توکن یا بت (BAT): ارز BAT که توسط هم‌بنیان‌گذار مرورگر موزیلا و فایرفاکس ساخته شده است، برای بهبود امنیت، عدالت و کارایی تبلیغات دیجیتال کاربرد دارد. این رمز ارز توکن بومی مرورگر بریو (Brave) است و روی شبکه اتریوم فعالیت می‌کند.
• اتر (ETH): از آنجایی که رمز ارز اتر برای پرداخت کارمزد تراکنش‌های ارزهای ساخته‌شده روی این شبکه، قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیر متمرکز کاربرد دارد، جزو توکن‌های کاربردی محسوب می‌شود.
• کرونوس (CRO): کرونوس یک توکن ERC20 روی شبکه اتریوم است که برای اهداف مختلفی نظیر لاک‌آپ‌ها، معامله و پرداخت در اکوسیستم کرونوس کاربرد دارد. این رمز ارز همچنین در محصولات و خدمات صرافی Crypto.com نقش مهمی را ایفا می‌کند.
• چین لینک (LINK): چین لینک یک شبکه اوراکلی غیر متمرکز است که اطلاعات دنیای واقعی را به بلاک چین‌ها متصل می‌کند. چین لینک از طریق اوراکل‌های خود، به قراردادهای هوشمند اجازه می‌دهد داده‌ها را از منابع معتبر دریافت کنند. از توکن LINK برای اجرای کوئری‌های داده استفاده می‌شود.

خرید و فروش توکن‌های کاربردی و سرمایه‌گذاری روی آن‌ها نیز مزایا و معایب مختص به خود را دارد از جمله:

• انعطاف و کاربرد بیشتر
• افزایش دسترسی‌ها به طرفداران و هولدرها
• نوسان قیمت نسبتا بالا
• مشکلات قانون‌گذاری
• موفقیت در گرو عملکرد درست

توکن‌های اوراق بهادار

سکیوریتی توکن‌ها (Security Tokens) یا توکن‌های اوراق بهادار که گاهی اوقات به آن‌ها اکوئیتی توکن (Equity Token) نیز گفته می‌شود، گروه دیگری از انواع ارز دیجیتال هستند که نوعی گواهی مالکیت دیجیتال یک دارایی یا بخشی از یک دارایی در بلاک چین محسوب می‌شوند. هر دارایی در دنیای واقعی را می‌توان از طریق بلاکچین به اصلاح توکنیزه کرد. نتیجه این کار، تولید توکنی است که مالکیت دیجیتال را به هولدرهای خود می‌دهد.

توکن‌های اوراق بهادار در واقع نسخه رمز ارزی معادل سهام‌های معاملاتی هستند که بخشی از یک دارایی (یا شرکت) به چندین قسم (سهم) تقسیم شده و برای خرید در دسترس خریداران قرار می‌گیرد. مشابه معامله سهام در بورس، توکن‌های اوراق بهادار نیز باید به تایید کمیسیون بورس و اوراق بهادار برسند.

از جمله مثال‌های سکیوریتی توکن‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد:

• پالی مث (PolyMath): پالی‌مث پلتفرمی است که برای ساده‌سازی ساخت و صدور توکن‌های اوراق بهادار طراحی شده و بیش از ۵۰ میلیون دلار تحت مدیریت خود دارد. از جمله شرکای این پلتفرم، شرکت‌های Fidelity Investments و Blockchain Capital هستند.
• پراپس (Props): این پلتفرم تحت قانون Reg CF ایالات متحده، توکنی را برای سرمایه‌گذاران عرضه کرد و موفق به جمع‌آوری ۱.۰۷ میلیون دلار از سوی 794 سرمایه‌گذار شد. تا ۱۳۳ میلیون واحد توکن PROPS بین کاربران برنامه YouNow توزیع خواهد شد.
• ریل بلاکس (RealBlocks): این پلتفرم در توکنیزه کردن دارایی‌های حوزه املاک تخصص دارد و توانسته بیش از ۱۰ میلیون دلار سرمایه جذب کند. توکن‌های این پلتفرم روی شبکه اتریوم فعالیت می‌کنند.
• بلاک وی سی (BlockVC): بلاک وی‌سی شرکتی است که با ارائه گزینه‌های تامین مالی بدهی به شرکت‌های بلاکچینی نوپا، موفق به جذب بیش از ۲۵ میلیون دلار سرمایه شده و توکن‌های بدهی مربوطه را برای سرمایه‌گذاران مختلف صادر کرده است.

سرمایه‌گذاری در توکن‌های اوراق بهادار نیز مزایا و معایب متخص به خود را دارد از جمله:

• کمک به شرکت‌ها برای دسترسی سریع‌تر به سرمایه از طریق پلتفرم‌های معاملاتی
• ممیزی و ردیابی راحت‌تر به‌دلیل شفافیت تاریخچه معاملاتی و مکان‌های سرمایه‌گذاری
• عدم نیاز به تغییر ماهیت یک شرکت از خصوصی به عمومی
• جایگزین مناسب و کم‌هزینه‌تر نسبت به برگزاری عرضه اولیه عمومی‌ (IPO)
• نیازمند صرف هزینه و انرژی بالا
• گزینه‌های محدود بازیابی سرمایه در صورت وجود خطا در کدهای توکن
• محدودیت‌های قانونی اعمال‌شده از سوی SEC آمریکا
• عدم امکان دسترسی شهروندان برخی از کشورها به توکن‌های اوراق بهادار

توکن‌های NFT

توکن‌های ان اف تی (NFT) که به آن‌ها غیرمثلی، غیر قابل‌تبدیل و غیر قابل‌معاوضه نیز می‌گویند، نوع دیگری از انواع ارز دیجیتال هستند. با این حال، عموما به توکن‌های ان اف تی نمی‌توان «رمز ارز» گفت. علت آن است که رمز ارزها قابل تعویض (Fungible) هستند، به این معنا که هر واحد آن‌ها با واحد دیگر برابر است. مثلا هر یک واحد بیت کوین با یک واحد بیت کوین دیگر از همه لحاظ نظیر ویژگی و قیمت برابر است. اما ان اف تی‌ها این خاصیت را ندارند و هر واحدشان با واحد دیگر کاملا متفاوت است و امکان تعویض کردن آن‌ها با یکدیگر وجود ندارد.

ان اف تی‌ها به دو شکل تکی یا یک مجموعه چند صدتایی یا چند هزارتایی ساخته می‌شوند. از جمله معروف‌ترین کلکسیون‌های ان اف تی می‌توان به کریپتوپانکس (CryptoPunks) و بورد ایپ یات کلاب (BAYC) اشاره کرد.

سرمایه گذاری در NFTها مزایا و معایب خاص خود را دارد؛ برخی به مالکیت یک دارایی منحصربه‌فرد علاقه‌مند هستند و برخی ارزش این کار را در توکنیزه شدن یک دارایی واقعی در داخل یک ان اف تی یا یادگیری بیشتر درباره فناوری بلاک چین و رمز ارزها می‌دانند. از جمله مزایا و معایب خرید و فروش توکن‌های غیر قابل‌تعویض عبارتند از:

• راهی ساده برای ایجاد و تایید مالکیت هر نوع دارایی
• کاهش تناقضات ادعاهای مالکیتی
• مالکیت بخشی از یک دارایی که امکان بخش‌بندی کردن مالکیت آن وجود ندارد
• مستعد دستکاری بازار
• امکان کلاهبرداری، تقلب و پولشویی
• نیازمند تحلیل سرمایه‌گذاری دارایی مربوطه

میم کوین‌ها

میم کوین‌ها (Meme Coins) با الهام گرفتن از میم‌های اینترنتی، همان تصاویر یا ویدیوهای طنزمانند، ساخته شده‌اند. با وجودی که اکثر غریب به اتفاق میم کوین‌ها بلاکچین اختصاصی خود را ندارند و در دسته توکن‌ها قرار می‌گیرند، اما بزرگترین و محبوب‌ترین میم کوین بازار به‌نام دوج کوین (DOGE)، یک کوین محسوب می‌شود و شبکه اختصاصی خود را دارد. دوج کوین اولین میم کوینی بود که برای شوخی با بیت کوین در سال ۲۰۱۳ متولد شد.

اکثر میم کوین‌ها فاندامنتال و کاربرد خاصی ندارند و صرفا برای سرگرمی ساخته شده‌اند. با این حال، برخی از پروژه‌های این بخش از بازار نظیر شیبا اینو (SHIB) با ارائه قابلیت‌های متنوع و تهیه یک نقشه راه، سعی داشته‌اند خود را از ماهیت بی‌هدف میم کوین‌ها دور کنند.

از دیگر میم کوین‌های محبوب بازار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• په په (PEPE): ارز پپه میم کوینی است که با الهام از میم اینترنتی محبوب دهه ۲۰۰۰ میلادی معروف به “Pepe the frog” الهام گرفته است. این توکن در آوریل ۲۰۲۳ (فروردین ۱۴۰۲) روی شبکه اتریوم عرضه شد و طی مدت کوتاهی توانست نظر تریدرهای زیادی را به خود جلب کند.
• بونک (BONK): بونک یک رمز ارز عرضه‌شده روی شبکه سونا است که در روز کریسمس سال ۲۰۲۲ به کاربران این شبکه ایردراپ شد. تصویر لوگوی این ارز نیز یک سگ از نژاد شیبا اینو است.
• فلوکی اینو (FLOKI): فلوکی اینو نیز یک میم کوین مبتنی بر شبکه اتریوم است که از یک شخصیت وایکینگی الهام گرفته است. این رمز ارز پس از آنکه ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا، نام سگ نژاد شیبا اینو خود را فلوکی گذاشت، متولد شد.

از مزایا و معایب میم کوین‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دارایی‌های جالب برای یادگیری درباره فناوری بلاک چین و رمز ارزها
• احتمال سودآوری هنگفت
• ریسک و نوسان بالا
• احتمال پامپ و دامپ
• ریسک‌های کلاهبرداری

شت کوین‌ها در انواع ارز دیجیتال چیست؟

شت کوین‌ها (Shitcoins) که معادل فارسی‌شان «زرد ارز» است، ارزهای دیجیتالی بی‌ارزش یا کم‌ارزش و بدون هدف مشخص هستند. عدم موفقیت این نوع از رمز ارزها غالبا به‌خاطر عدم توانایی در جلب توجه سرمایه‌گذاران یا عمل به وعده‌هایی است که از سوی توسعه‌دهندگان‌شان مطرح شده است. برخی نیز صرفا با هدف کلاهبرداری ساخته شده‌اند. به همین خاطر، بسیاری از افراد این دسته از توکن‌ها را یک سرمایه‌گذاری بد می‌دانند.

مثال‌های شت کوین‌های معروف شامل موارد زیر هستند:

• بیت کانکت (BCC): پلتفرم بیت‌کانکت نمونه بارزی از یک طرح پانزی است که با وعده بازده‌های فضایی از طریق یک برنامه وام‌دهی، سرمایه‌گذاران زیادی را به دام انداخت. فروپاشی این رمز ارز در سال ۲۰۱۸ باعث ضرردهی چشمگیر سرمایه‌گذاران شد.
• یوزلس اتریوم توکن (UET): همانطور که از اسمش پیداست، یوزلس اتریوم توکن به‌معنای «توکن اتریومی بی‌مصرف»، با هدف سنجش اینکه آیا افراد در یک ارز دیجیتال بی‌هدف نیز سرمایه‌گذاری می‌کنند یا خیر، در سال ۲۰۱۷ ساخته شد. جالب است بدانید که برخی افراد این کار را کردند که خود نشانه‌ای از ذات سوداگرانه بازار کریپتو است.
• وان کوین (OneCoin): شرکت‌های OneCoin Ltd و OneLife Network Ltd در پشت‌پرده ساخت این پروژه کلاهبرداری بودند. بنیان‌گذار این شرکت‌ها به‌نام روجا ایگناتوا (Ruja Ignatova) نیز در سال ۲۰۱۷ ناپدید شد.

شت کوین‌ها همان مزایا و معایب میم کوین‌ها را دارند، اما گاهی اوقات با درصد و شدت بیشتر. از دیگر خصوصیات شت کوین‌ها عبارتند از:

• ایجاد هایپ بالا در بازار
• نداشتن کاربرد و هدف
• عمر کوتاه
• ریسک‌های امنیتی و سرمایه‌گذاری
• هزینه ورود پایین
• نوسان قیمت بسیار بالا
• نبود شفافیت
• نقدینگی پایین

توکن‌های خیریه

چریتی توکن‌ها (Charity Tokens) یا توکن‌های خیریه برای امور خیریه و بشردوستی استفاده می‌شوند. البته با وجودی که امروزه خیریه‌های سراسر جهان انواع رمز ارزها را برای انجام فعالیت‌های بشردوستانه خود می‌پذیرند، اما برخی از سازمان‌ها به توسعه ارزهای مخصوصی برای این کار پرداخته‌اند.

به استناد سایت کوین گکو (CoinGecko)، نمونه‌های توکن‌های چریتی شامل موارد زیر هستند:

• بیت کوین گاد (GOD): بیت کوین گاد یک سازمان غیر انتفاعی بدون مرز است که با استفاده از یک پلتفرم غیر متمرکز، در تلاش برای حل مشکلات ایجادشده توسط سیستم متمرکز فعلی است. توکن‌های تولیدی در روز برای امور خیریه استفاده می‌شوند که از بین آن‌ها، ۱۷ میلیون واحد به هولدرهای بیت کوین ایردراپ خواهد شد.
• اس ام آرت آو گیوینگ (AOG): هدف این رمز ارز که در سال ۲۰۱۸ عرضه شد، فراهم‌آوری امور خیریه بدون نیاز به اهداهای پولی است. پروژه smARTOFGIVING با استفاده از قراردادهای هوشمند به ارائه بازی‌های موبایلی پرداخته و از درآمدهای خود به کودکان کم‌برخوردار کمک می‌کند.
• هلپ د هوملس (HTH): هدف این توکن، حمایت و تمرکز بر افراد نیازمند است. این پروژه با تهیه سرپناه، غذا، لباس، شغل، دسترسی به کارفرماهای محلی و توانبخشی درصدد انجام این کار است.

مشابه هر رمز ارز دیگری، ارزهای خیریه نیز مزایا و معایب خاص خود را دارند از جمله:

• شفافیت به دلیل استفاده از بلاک چین
• دسترسی جهانی به خیریه‌ها
• کارمزدهای پایین‌تر در مقایسه با روش‌های سنتی اهدای پول
• افزایش علاقه به مشارکت با پاداش‌دهی از طریق استیکینگ
• نوسان قیمت مشابه همه ارزها
• عدم قطعیت‌های نظارتی و قانونی
• ریسک‌های امنیتی

استیبل کوین‌ها

تا اینجا به خوبی از می‌دانیم که انواع ارز دیجیتال چیست و برخی از آن‌ها مثل شت‌کوین‌ها و میم‌کوین‌ها را نیز بررسی کردیم. برخلاف ارزهای عادی که دارای نوسان قیمت هستند، استیبل کوین‌ها منحصرا برای حفظ یک ارزش ثابت (عموما به‌صورت ۱:۱ با دلار آمریکا) ساخته شده‌اند. صادرکنندگان استیبل کوین‌ها با نگهداری ذخیره‌ای از دارایی‌های فیزیکی (دلار، طلا و دیگر موارد) معادل تعداد ارزهای در گردش، این کار را انجام می‌دهند.

از آنجایی که استیبل کوین‌ها بیشتر به‌عنوان یک واسط تبادل استفاده می‌شوند، منطقی است که به‌جای داشتن یک بلاک چین اختصاصی، روی بلاک چین‌های دیگر میزبانی شده باشند تا تبدیل کردن آن‌ها به دیگر ارزها راحت‌تر باشد. به همین خاطر، استیبل کوین‌ها در گروه توکن‌ها قرار می‌گیرند. مثلا تتر در حال حاضر روی بیش از ۳۰ بلاک چین فعالیت می‌کند.

از مثال‌های استیبل کوین‌های محبوب بازار که از انواع ارز دیجیتال باید نام ببریم، شامل موارد زیر هستند:

• تتر (USDT): تتر با نماد USDT بزرگترین استیبل کوین بازار تا سال ۲۰۲۴ به شمار می‌آید که سومین رمز ارز برتر از نظر مارکت کپ پس از بیت کوین و اتریوم است. هر واحد تتر معادل ۱ دلار آمریکا قیمت دارد و عرضه در گردش آن توسط شرکت Tether Ltd متعلق به شرکت iFinex مدیریت می‌شود.
• یو اس دی کوین (USDC): یو اس دی سی یا یو اس دی کوین دومین استیبل کوین بازار است که از طریق کنسرسیومی به‌نام CENTRE طی همکاری صرافی کوین بیس با شرکت سیرکل راه‌اندازی شد.
• بایننس دلار (BUSD): بایننس دلار یا بی یو اس دی کی استیبل کوین مبتنی بر دلار آمریکاست که توسط شرکت Paxos و تحت حمایت صرافی بایننس ساخته شده است.
• دای (DAI): ارز دای یک استیبل کوین الگوریتمی غیر متمرکز است که توسط میکردائو ساخته شده و به‌صورت ۱:۱ با دلار آمریکا برابری می‌کند. این رمز ارز بیشتر برای وام‌دهی دارایی‌های رمز ارزی استفاده می‌شود.

از جمله ویژگی‌های مهم استیبل کوین‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ارزهای غیر متمرکز با ویژگی‌ها نسبتا متمرکز
• شفافیت بیشتر نسبت به پول سنتی
• نوسان نزدیک به صفر
• نقدینگی بالا
• مشکلات قانونی احتمالی
• ابزاری مناسب برای ورود و خروج در بازار
• مناسب برای حفظ ارزش سرمایه (خصوصا سرمایه ریالی در مقایسه با دلار فیزیکی)
• احتمال نوسان قیمت در صورت فروپاشی زیرساخت‌ها

ارزهای دیجیتال ملی

ارزهای دیجیتال ملی یا ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (Central Bank Digital Currencies) که به اختصار به آن‌ها CBDC می‌گویند، نوعی ارز دیجیتال ساخته‌شده توسط بانک مرکزی یک کشور هستند. این ارزها شباهت زیادی به رمز ارزها دارند، اما شدیدا متمرکز هستند و ارزش‌شان هم توسط بانک مرکزی کشور مربوطه تعیین شده و معادل ارز ملی آن خواهد بود.

در حال حاضر بیش از ۲۰ کشور در حال کار روی CBDC خود هستند و برخی نیز آن‌ها را پیاده‌سازی کرده‌اند از جمله:

• چین
• باهاماس
• روسیه
• نیجریه
• سوئد
• ایالات متحده

از جمله مزایا و محدودیت‌های ارزهایی ملی شامل موارد زیر هستند:

• عدم وجود مشکل نقدینگی
• هزینه‌های پرداخت برون‌مرزی پایین‌تر
• حمایت دولت مربوطه
• نیازمند تغییر ساختار پولی کشور
• مشکلات امنیتی و حریم خصوصی
• مشکلات امنیت سایبری

تفاوت‌های بنیادی انواع ارز دیجیتال چیست؟

در این قسمت بد نیست نگاهی به تفاوت‌های هر نوع از رمز ارزها داشته باشیم.

۱. فناوری

فناوری پشتیبان یک رمز ارز می‌تواند بر عملکرد، امنیت و مقیاس‌پذیری آن تاثیرگذار باشد. مثلا، ارزهایی مانند بیت کوین و لایت کوین از مکانیزم اجماع اثبات کار استفاده می‌کنند که برای انجام محاسبات پیچیده جهت اعتبارسنجی تراکنش‌ها و افزودن بلاک‌ها به بلاکچین، به نودها نیاز دارند. این امر نیازمند منابع زیاد است که مصرف انرژی را افزایش می‌دهد و بر محیط زیست اثر می‌گذارد.

گزینه‌های جایگزین اثبات کار مانند اثبات سهام و اثبات سهام نمایندگی‌شده (DPoS) که در ارزهایی مانند اتریوم، سولانا و بایننس کوین دیده می‌شود، مصرف انرژی کمتری دارند و تراکنش‌ها در آن‌ها سریع‌تر و کارآمدتر هستند.

۲. تمرکززدایی

تمرکززدایی به میزان توزیع قدرت و کنترل بین نودهای یک شبکه اشاره دارد. رمز ارزهایی مانند بیت کوین و اتریوم فوق غیر متمرکز هستند، به این معنا که گروه بزرگی از نودها در سراسر جهان آن‌ها را کنترل می‌کنند. اما رمز ارزهایی مانند ریپل تنها تعداد انگشت‌شماری نود دارند که باعث تمرکزگرایی بیش از حد آن‌ها می‌شود. میزان تمرکززدایی روی امنیت، ثبات و پایداری یک ارز دیجیتال اثرگذار است.

۳. سرعت تراکنش‌ها

سرعت پردازش تراکنش‌های یک ارز دیجیتال نیز می‌تواند روی کاربرد و پذیرش آن تاثیرگذار باشد. ارزهایی مانند بیت کوین به‌خاطر مکانیزم اجماع و اندازه بلاک‌هایشان قادر به پردازش تعداد محدودی تراکنش در ثانیه هستند که منجر به افزایش کارمزدها و طولانی‌تر شدن مدت انتظار در مواقع افزایش تقاضا می‌شود.

اما ارزهایی مانند ریپل و کاردانو با هدف تسریع تایید تراکنش‌ها به‌وجود آمده‌اند و برخی مانند سولانا، ادعای توانایی پردازش هزاران تراکنش در ثانیه را دارند.

۴. جایگاه در جامعه و نوسان قیمت

میزان حمایت جامعه و توسعه‌های یک رمز ارز نیز روی پایداری، امنیت و آینده آن تاثیر می‌گذارد. ارزهای بزرگ و برتر نظیر بیت کوین و اتریوم که دارای جامعه طرفداری فعال هستند، عموما ثبات و امنیت بیشتری دارند.

این در حالی است که ارزهای کوچکتر و جدیدتر (خصوصا میم کوین‌ها و شت کوین‌ها) به‌دلیل ماهیت سرگرم‌کننده بودن خود نوسان قیمت بیشتری دارند که از یک جهت می‌توانند پتانسیل سودآوری شما را افزایش دهند و از جهت دیگر، ریسک ضرردهی سنگین را به‌همراه داشته باشند.

۵. قانون‌گذاری‌ها

محیط قانونی پیرامون ارزهای دیجیتال روی کاربرد و پذیرش آن‌ها اثر زیادی دارد. در برخی از کشورها، رمز ارزها شدیدا تحت نظارت و قوانین سختگیرانه قرار دارند در حالی که در دیگر کشورها، ترید و معامله آن‌ها به‌صورت آزادانه انجام می‌شود. محیط قانونی نه تنها بر پایداری و امنیت، بلکه بر توانایی جذب سرمایه‌گذاری‌ها و نوآوری‌های ارزهای مجازی نیز تاثیر می‌گذارد.

چگونه روی انواع ارز دیجیتال سرمایه گذاری کنیم؟

اکنون که یاد گرفتیم انواع ارز دیجیتال چیست، برای سرمایه گذاری روی آن‌ها باید چند مرحله را طی کنید که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

۱. تحقیق و شناسایی فرصت‌ها

پیش از سرمایه‌گذاری و اقدام به خرید و فروش، باید تحقیقات کاملی را روی انواع ارزهای دیجیتال که در این مطلب معرفی کردیم، انجام دهید. با این کار، با پیچ و خم‌های بازار آشنا شده و قادر به کاهش ریسک‌ها و شناسایی فرصت‌های سودآور هستید.

در حال حاضر بیش از ۲ میلیون رمز ارز در دنیا وجود دارد که انتخاب گزینه مناسب را چالش‌برانگیز می‌کند. همانطور که در بخش قبل گفتیم، بهتر است انواع پروژه‌ها را از نظر فناوری، نوسان قیمت، جامعه طرفداران، موارد قانونی و میزان تمرکززدایی و سرعت تراکنش‌ها مقایسه نمایید.

۲. دانلود و نصب کیف پول رمز ارزی

کیف پول ارز دیجیتال یک نرم افزار یا دستگاه سخت افزاری است که اجازه ذخیره‌سازی، ارسال و دریافت این نوع دارایی‌ها را به شما می‌دهد. انواع والت‌های رمز ارزی شامل موارد زیر هستند:

• کیف پول‌های گرم: نوع نرم افزاری والت‌ها هستند که روی مرورگر، موبایل یا دسکتاپ نصب شده و با اتصال به اینترنت، اجازه انجام تراکنش را به شما می‌دهند.
• کیف پول‌های سرد: نوع سخت افزاری والت‌ها که برای ذخیره آفلاین رمز ارزها طراحی شده‌اند. این نوع والت‌ها بیشترین امنیت را در بین دیگر گزینه‌ها دارند.
• کیف پول‌های کاغذی: نوع دیگری از والت‌ها که کلیدهای خصوصی و عمومی رمز ارزها را می‌سازند و سپس می‌توانید آن‌ها را روی یک تکه کاغذ پرینت بگیرید.

پس از انتخاب والت مناسب خود، باید آن را روی موبایل یا کامپیوتر خود نصب کرده یا نسخه سخت افزاری آن‌ها را خریداری نمایید.

۳. انتخاب صرافی ارز دیجیتال

مرحله بعد، انتخاب صرافی ارز دیجیتال است. امروزه صرافی‌های بین‌المللی زیادی مانند بایننس، کوکوین و کوین بیس راه‌اندازی شده‌اند که از آن‌ها می‌توان برای خرید و فروش رمز ارزها استفاده کرد. اما متاسفانه به‌دلیل تحریم‌ها و ریسک‌های امنیتی که برخی از آن‌ها به‌همراه دارند (مانند تعطیلی صرافی هات بیت و ورشکستگی FTX)، بهتر است از صرافی‌های ایرانی برای این کار استفاده کنید.

با جستجو در اینترنت می‌توانید بهترین صرافی‌های ارز دیجیتال داخلی مختلف را پیدا کرده و با مقایسه خدمات، کارمزدها و تعداد ارزهای پشتیبانی‌شده در آن‌ها، گزینه مناسب خود را انتخاب کنید.

۴. مدیریت ریسک

از آنجایی که رمز ارزها ریسک بالایی دارند و قیمت آن‌ها نوسان بیشتری نسبت به دیگر دارایی‌های سنتی دارد، باید پیش و پس از سرمایه‌گذاری در آن‌ها، بازار را به دقت زیر نظر داشته باشید. دنیای کریپتوکارنسی‌ها دائما در حال تغییر است، بنابراین مدیریت ریسک ارزهای دیجیتال و توجه به اتفاقات جدید که بر دارایی‌های شما تاثیرگذارند، اهمیت بسیاری بالایی دارد.

بهترین ارز دیجیتال برای سرمایه گذاری چیست؟

اگر تا اینجا مطلب را مطالعه کرده باشید، به خوبی می‌دانید انواع ارز دیجیتال چیست و چگونه روی آن می‌توان سرمایه‌گذاری کرد. شاید بتوان گفت بهترین ارز دیجیتال برای سرمایه گذاری می‌توانید یکی از ارزهای دیجیتال بیت کوین، اتر، سولانا، آوالانچ، پولیگان و کاردانو است. البته نباید یک جواب ساده و مستقیم را برای سوال در نظر گرفت چراکه اگر برای سویینگ‌های شدید آمادگی ندارید، شاید بهتر باشد که درگیر ارزهای دیجیتال نباشید اما با وجود ریسک‌های موجود، ارزهایی که ذکر شد را می‌توان به عنوان بهترین ارزهای دیجیتال برای سرمایه گذاری در نظر گرفت.

جمع‌بندی

اگر مطلب را تا انتها مطالعه کرده باشید، به خوبی یاد گرفته‌اید که انواع ارز دیجیتال چیست و بهتر است کدام را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید. با وجودی که شاید رمز ارزها از دید بیرونی دارای ساختاری منسجم باشند، اما این دنیا از هزاران دارایی تشکیل شده است که هر کدام عملکرد، ویژگی و مزایا و معایب متخص به خود را دارند. در این مطلب به مبحث انواع ارز دیجیتال چیست پرداختیم و پروژه‌های مختلف را بررسی کردیم. این دنیای چندگانه از پروژه‌ها، سرویس‌ها و ابزارها، فرصت‌های عالی را برای سودآوری در اختیار افراد قرار داده است. با این حال، بهتر است پیش از انتخاب، درباره هر نوع رمز ارز و ویژگی‌های فاندامنتال و تکنیکال آن‌ها تحقیقات کاملی را انجام داده و از روش‌های مدیریت ریسک برای کاهش ضررها استفاده کنید.