چگونه از تریلینگ استاپ استفاده کنیم؟

طبق تعاریف مالی برای داشتن یک موقعیت معاملاتی استاندارد، باید نقاط ورود و خروج به عنوان دو جزء اصلی هر استراتژی معاملاتی، پیش از انجام معامله مشخص شده باشند. در واقع بدون تعیین این موارد، داد و ستد در بازار بورس، کاملاً اشتباه و مملو از ریسک است. به منظور یافتن بهترین نقاط ورود و خروج از بازار، معامله گران از روش های مختلفی نظیر ابزار تکنیکالی، نسبت‎های مالی و یا… استفاده می نمایند. بطور معمول، نقطه خروج از معامله به حد سود و یا حد ضرر تعبیر می شود. در بازار یک طرفه یعنی بازاری که فقط امکان خرید وجود دارد، خروج به دلیل رسیدن به حد سود زمانی است که قیمت با در پیش گرفتن روند صعودی، به هدف قیمتی مد نظر معامله گر رسیده و بر اساس استراتژی معاملاتی، اکنون بهترین زمان فروش سهام است. روی دیگر سکه، افت قیمت سهم و نزدیک شدن به نقاط بحرانی در نمودار و یا حکم فرما شدن روند فرسایشی بر معاملات و نوسانات خنثی حول محور یک خط مستقیم افقی است که معامله گران در این حالت با توجه به حد زیان، تصمیم به خروج از معامله می گیرند. بر همین اساس، حد ضرر خود به دو نوع قیمتی و زمانی تقسیم شده که خود حد ضرر قیمتی نیز شامل دو دسته ثابت و متحرک (تریلینگ استاپ) می باشد. تمرکز اصلی این مطلب، توضیح تریلینگ استاپ بوده و به همین جهت لازم است در ابتدا به صورت خلاصه، برخی از مفاهیم کلی مرتبط با حد ضرر را مرور کنیم.

حد ضرر ثابت

همانطور که در بالا ذکر شد باید پیش از خرید سهم، با استفاده از ابزار تحلیلی موجود و حجم معامله، به تعیین حد زیان بپردازیم. در حال حاضر استفاده از اندیکاتورها، سطوح حمایت و مقاومت و… معمول ترین روش های تشخیص حد ضرر می باشند. با رسیدن به این نقاط حساس و شکست آن ها توسط قیمت، عملاً امید به بازگشت بازار از دست رفته و باید به سرعت از موقعیت معاملاتی خارج شد. اکثر معامله گران پس از تعیین این نقاط، منتظر واکنش های آتی بازار بوده و بدون تغییر آن، در صورت لمس ناحیه حد زیان توسط قیمت، به صورت خودکار یا دستی سهام خود را به فروش می رسانند.

نقطه سر به سر

در صورتی که پس از ورود به معامله، قیمت با یک روند صعودی بتواند به اندازه معقولی از ناحیه ورود فاصله بگیرد، بسیاری از معامله گران ریسک گریز، نقطه توقف زیان را تا ناحیه ورود یا اصطلاحاً نقطه سر به سر جابجا می کنند. پر واضح است که پس از جابجایی حد ضرر بدون هیچ گونه ریسکی معامله در جریان خواهد بود.

محافظت از سود

حالت فوق را در نظر داشته و فرض کنید قیمت در آستانه حد سود قرار گرفته است. این مرحله برای اکثر معامله گران چالشی و نگران کننده است زیرا ترس از دست رفتن سود، آن ها را راغب می کند تا با هر نوسان منفی اقدام به فروش نموده و در نتیجه سود مورد انتظار از این معامله به طور کامل محقق نمی شود؛ اما سرمایه گذاران هوشمند به گونه ای شرایط را مدیریت می کنند که علاوه بر محافظت از سود همچنان شانس دستیابی به سطوح قیمتی بالاتر را نیز داشته باشند. جابجایی حد زیان از محدوده ورود به نواحی بالایی نزدیک، به گونه ای که فضای کافی برای تحرکات نموداری موجود باشد، یکی از بهترین استراتژی های تدافعی است. به هر صورت، معامله گران می توانند در صورت استفاده از حد ضرر ثابت، به منظور مدیریت ریسک و سرمایه، از این روش ها نیز استفاده نمایند.

حد ضرر متحرک یا دنبال کننده (تریلینگ استاپ)

یک موقعیت معاملاتی با حد زیان ثابت فرض کنید. بر اساس شرایط نمودار و با توجه به نسبت پاداش به ریسک معامله، معین می کنید که به ازای میزان مشخصی از گام های حرکتی بازار، حد ضرر نیز به همان اندازه و در مسیر پیشروی سود، جا به جا شود. این امر تا زمان رسیدن قیمت به حد سود یا حد ضرر (نقاط خروج از معامله) ادامه داشته و عملیات تعقیب سود توسط تغییرات پله ای و مکرر حد زیان، انجام می شود. فرآیند مذکور، حد ضرر متحرک یا تریلینگ استاپ نامیده می شود. توجه داشته باشید که طی این رویه، حد سود ثابت بوده و فقط حد زیان، آن هم صرفاً در مسیر سوددهی معاملات تغییر می یابد.

نحوه استفاده از تریلینگ استاپ

استفاده از تریلینگ استاپ برای معامله گران ریسک گریز یا موقعیت های معاملاتی که حد سودهای بالا دارند، می تواند بسیار حیاتی و کاربردی باشد. همانطور که در توضیحات به آن اشاره شد، اصلی‏ترین دلیل و مزیت استفاده از این روش مدیریت معامله، کاهش ریسک می باشد؛ اما باید توجه داشته باشید که استفاده از تریلینگ استاپ نیز همانند سایر ابزار معاملاتی، مزایا و معایب خاص خودش را دارد. از مهم ترین معایب آن می توان به مواقع حرکات اصلاحی موقتی بازار اشاره نمود که به دلیل برخورد قیمت به حد ضرر باید از معامله خارج شوید. سپس با اتمام فاز اصلاحی، بازار دوباره به روند اصلی خود بازگشته و با رسیدن به نقاط بالایی در نمودار، موجب افسوس معامله گران می شود. بدین جهت لازم است همیشه محدوده گام های حرکتی مد نظر خود را، به بهترین و کم ریسک ترین نحو ممکن انتخاب نمایید. امروزه در پلتفرم های معاملاتی نظیر متا تریدر، قابلیت معاملات تمام خودکار و امکانات جانبی نظیر حد ضرر متحرک تعبیه شده است که این ابزار به دلایلی نظیر حجم بالای معاملات و…، در بورس های بین المللی بطور کامل در دسترس بوده و با دقت بالایی اجرا می شوند. همچنین کسانی که با زبان برنامه نویسی پلتفرم های معاملات بورس آشنایی داشته باشند، به راحتی با تدوین یک ربات دستیار معامله گر ساده، می توانند دستورات معاملاتی خود را با جزئیات بیشتر و دقیق تری اعمال کنند. به منظور استفاده از ابزار تریلینگ استاپ در نرم افزار متا تریدر، باید پلتفرم معاملاتی خود را در یک سرور مجازی اجرا کنید تا با پیوسته متصل بودن ترمینال شخصی معامله گر به هسته مرکزی مبادلات، دستورات معاملاتی بصورت خودکار اجرا شوند. نسخه ایرانی این پلتفرم، با نام تجاری مفید تریدر، به همت کارگزاری مفید در دسترس فعالان بازار سرمایه ایران قرار گرفته است. در مفید تریدر نیز قابلیت معاملات خودکار وجود دارد؛ اما ذکر این نکته بسیار ضروری است که با توجه به شرایط و قوانین حاکم بر بازار سرمایه ایران، از جمله محدودیت نوسان روزانه، عمق کم بازار، وجود صفوف خرید و فروش و… ممکن است، لزوماً سفارشات در اعداد تنظیم و ثبت شده اجرا نشوند و طبق روال فعلی، در چنین شرایطی با توجه به میزان عرضه و تقاضا در نزدیک ترین قیمت و سفارش موجود، دستور معاملاتی شما اجرا می گردد. به همین دلیل توصیه می شود در صورت استفاده از تریلینگ استاپ، دستورات معاملاتی خود را بصورت دستی اعمال نموده تا خطاهای احتمالی تا حد زیادی پوشش داده شوند. برای درک بهتر و بیشتر این مفهوم، در پایان مطلب یک معامله فرضی موفقیت آمیز را مرحله به مرحله و بر اساس نمودار قیمتی سهم شرکت فولاد مبارکه اصفهان بررسی می کنیم:

  • ورود به موقعیت معاملاتی خرید

  • گام حرکتی اول و جابجایی حد ضرر تا نقطه سر به سر (ناحیه ورود)

  • گام حرکتی دوم و قفل کردن بخشی از سود

  • قیمت به حد سود تعیین شده رسید!