در ﺑﺮﻫﻪ سه‌ماهه اﺧﻴﺮ ﺑﺎرﻫﺎ در ﻣﻮرد ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﺳﺆال ﺷﺪ و اﻳﻨﻜﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻴﻢ و ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻت زﻳﺎدى در ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻰ ﺷﺪن واﮔﺬارى ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻫﻴﭻ ﺗﻮﺿﻴﺤﻰ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﺪﻣﺘﺘﺎن اراﺋﻪ ﻧﻜﺮدم. اﻣﺎ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺼﻮﺑﺎت زﻳﺎدى ﭘﻴﺮاﻣﻮن اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ می‌توان در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﻰ اراﺋﻪ داد. در اداﻣﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ:
آزادسازی سهام عدالت
در دﻫﻪ ١٣٨٠ دوﻟﺖ در ﺟﻬﺖ ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺘﻌﺪدى اﻧﺠﺎم داد ﻛﻪ ﻳﻜﻰ از آنها ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ و ﺗﺨﺼﻴﺺ آن ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺗﺎ ﺳﺎل ١٣٩٨ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﺳﻮدى را ﺑﻴﻦ دارﻧﺪﮔﺎن ﻳﻦ ورﻗﻪ ﺑﻬﺎدار ﺗﺨﺼﻴﺺ می‌داد. اﻣﺎ در ﺳﺎل ١٣٩٩ روﻳﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺷﺪه اﺳﺖ و دوﻟﺖ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳﻦ ﻧﻬﺎد را ﺑﻪ ﻣﺮدم واﮔﺬار ﻧﻤﺎﻳﺪ. در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ در ﮔﺎم اول ﺑﻪ دارﻧﺪﮔﺎن ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﻋﻨﻮان ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳﻦ اوراق را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. از اﻳﻦ درﻳﭽﻪ سرمایه‌گذاران می‌توانستند ﺗﺎ روش ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ. در روش ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺳﻬﺎم ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻪ اﻓﺮاد ﺗﺨﺼﻴﺺ می‌یابد و در روش ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻓﺮاد ﻣﺎﻟﻚ ﺳﻬﺎم شرکتهای سرمایه‌گذاری اﺳﺘﺎﻧﻰ ﻛﻪ در ﻣﺠﻤﻮع ﻣﺎﻟﻚ ﺻﻨﺪوق تشکیل‌دهنده ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻨﺪ روز از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع روش ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺣﺬف ﺷﺪ و درصورتی‌که اﻓﺮاد روش ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ را اﻧﺘﺨﺎب نمی‌کردند عملاً روش ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮاى آنها ﻓﻌﺎل می‌شد. آﻣﺎرﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ ﭘﻴﺮاﻣﻮن دارﻧﺪﮔﺎن ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ وﻟﻰ آﻧﭽﻪ از ﺑﺪﻳﻬﻴﺎت ﻣﺤﺴﻮب می‌شود ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻰ از ﺟﺎﻣﻌﻪ فوق‌الذکر داﻧﺶ ﻣﺎﻟﻰ و ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﻰ در ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ را ﻧﺪارﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ می‌توان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﺮس ﺟﺎﻣﻌﻪ سرمایه‌گذاران ﺣﺎﺿﺮ در ﺑﻮرس از عرضه‌های وﺣﺸﺘﻨﺎک از ﺳﻮى اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺑﻮد.
ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺗﺨﺼﻴﺺ اوﻟﻴﻪ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ارزش اﺳﻤﻰ ﻫﺮ ورﻗﻪ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ۵٠٠ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن ﻳﺎ یک‌میلیون ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺧﺒﺎر ﻣﻨﺘﺸﺮﺷﺪه ﺣﺪود ١٠ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ را داده‌اند. ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت انجام‌شده در ﻓﺎﻳﻞ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﻔﺮ از دارﻧﺪﮔﺎن ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﺳﻬﺎم زﻳﺮ ﺗﺨﺼﻴﺺ داده می‌شود:
ﻓﺎﻳﺮا؛ ﺧﻮدرو، وﺗﺠﺎرت، وﺑﺼﺎدر، وﺑﻤﻠﺖ، ﺑﺴﻮﻳﭻ، ﺷﺒﻨﺪر، ﺷﺘﺮان، ﺷﺮاز، ﺷﭙﻨﺎ، ﺷﺮاز، ﺷﺒﺮﻳﺰ، ﻣﺎرون وﭘﺴﺖ، ﻛﭽﺎد، ﺣﭙﺘﺮو، ﺧﺴﺎﭘﺎ، وﺗﻮﺻﺎ، ورﻧﺎ، ﺳﺎراب، ﺳﺪﺷﺖ، ﻓﻮﻻژ، ﻓﻮﻻد، ﻟﻜﻤﺎ، ﺣﻜﺸﺘﻰ، ﻛﮕﻞ، اﺧﺎﺑﺮ، رﻣﭙﻨﺎ، ﻓﻤﻠﻰ، ﺑﺘﺮاﻧﺲ، داﻧﺎ، ﺷﺎوان، ﺷﮕﻮﻳﺎ، ﺟﻢ و ﻓﺎرس
ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت انجام‌شده و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﻳﺎﻧﻰ ﺳﻬﺎم در روز ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﻣﻮرخ ۱۳۹۹/۰۲/۳۱ ارزش ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﺣﺪود ۹٫۳ ﺑﺮاﺑﺮ ارزش اوﻟﻴﻪ آن ﻳﻌﻨﻰ یک‌میلیون ﺗﻮﻣﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع می‌تواند جذابیت‌های زﻳﺎدى را در ﭘﻰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻫﻨﻮز اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻘﻰ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﭘﺮﺗﻔﻮى ﻏﻴﺮ ﺑﻮرﺳﻰ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﺤﺎظ آنها ﻧﻴﺰ می‌تواند ارزش اﻳﻦ اوراق را ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺒﺮد.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻜﺎت ﻓﻮق اﺳﺖ ﻛﻪ دوﻟﺖ در ﺟﻬﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺑﺎزار ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻛﻪ وﻋﺪه رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرى و ﺗﺄﻛﻴﺪ رﻫﺒﺮى ﺑﻮده اﺳﺖ ﻣﺼﻮﺑﻪ اﺧﻴﺮ را اﻋﻼم ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺮاى اﻓﺮادى ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻚ اﻳﻦ اوراق بوده‌اند ﺗﻮﺳﻂ بانک‌های ﻋﺎﻣﻞ دوﻟﺖ و ﻛﺎرﮔﺰاران زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ آنها اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس ﺷﻤﺎ به‌عنوان ﻣﺎﻟﻚ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﺷﻤﺎره ﺷﺒﺎى ﺑﺎﻧﻜﻰ ﻳﻜﻰ از بانکها را ﺑﻪ دوﻟﺖ اﻋﻼم کرده‌اید. ﺣﺎل ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺳﻬﺎم زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺑﺎﻧﻚ اﻋﻼم ﺧﻮد را کتباً اﻋﻼم می‌کنید و پس‌ازآن ﻛﺎرﮔﺰار از ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺸﻢ ﺧﺮدادﻣﺎه ١٣٩٩ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻰ از ﺷﻤﺎ ﺳﻬﺎم را ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻓﺮوﺧﺖ و ﭘﺲ از ﻓﺮوش وﺟﻮه آن را به‌حساب اﻋﻼﻣﻰ ﺷﻤﺎ وارﻳﺰ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد.
نکات مهم آزادسازی سهام عدالت
۱) ﻃﺒﻖ اﻋﻼم دوﻟﺖ ارزش روز ﺳﺒﺪ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ رﻗﻤﻰ ﺑﻴﻦ ۴٠٠ ﺗﺎ ۵٠٠ ﻫﺰار ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺗﻮﻣﺎن ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﻰ اﻳﻦ رﻗﻢ ﺗﺮس ﻋﺠﻴﺒﻰ ﺑﺮ اﻓﺮاد ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺎزار وارد ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻮﺳﻂ دوﻟﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺰرﮔﻰ در ﺑﺎزار می‌توانست رﻗﻢ ﺑﺨﻮرد و ﺗﺎ مدت‌ها ﺑﺎزار را ﺑﻪ ﻛﻤﺎ ﺑﺒﺮد.
٢) ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روﻳﻪ ﻓﻮقاﻟﺬﻛﺮﻋﻤﻼً ﺷﻤﺎ به‌عنوان ﻣﺎﻟﻚ ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ ﺳﻬﺎم ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﺎﻳﻞ ﭘﻴﻮﺳﺖ را در ﺳﺒﺪ ﺳﻬﺎم ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﻴﺪ داﺷﺖ اﻣﺎ نمی‌توانید در ﻣﻮرد زﻣﺎن ﻓﺮوش آن تصمیم‌گیری ﻛﻨﻴﺪ و اﻳﻦ موضوع کاملاً ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻛﺎرﮔﺰاران زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ بانک‌های ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺴﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺟﻬﺖ تصمیم‌گیری‌های آﺗﻰ ﺷﻤﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و ﺣﻴﺎﺗﻰ اﺳﺖ.
٣) ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷﻤﺎ روش ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰىﻫﺎى آﺗﻰ دوﻟﺖ ﻣﺎﻟﻚ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ سرمایه‌گذاری اﺳﺘﺎﻧﻰ ﺧﻮدﺗﺎن می‌شوید. ﻣﺜﻼً ﻓﺮدى ﻛﻪ ﺳﺎﻛﻦ اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان ﻫﺴﺖ و ﺳﻬﺎم ﻋﺪاﻟﺖ دارد ﻣﺎﻟﻚ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ سرمایه گذاری اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان می‌شود. در ﻇﺎﻫﺮ و در ﻧﮕﺎه اول اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻓﺎﻗﺪ ﺟﺬاﺑﻴﺖ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪ ﺟﺬاب ﻣﺎﺟﺮا در اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ شرکت‌ها در ﻟﻴﺴﺖ ورود ﺑﻪ ﺑﻮرس ﻗﺮار دارﻧﺪ و قطعاً می‌توانند ارزش اﻓﺰوده ﺧﻮﺑﻰ ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻮن چشم‌انداز ﻣﺜﺒﺘﻰ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺳﻬﺎم ﻓﻮق وﺟﻮد دارد. اﻣﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻰ ﻋﺮﺿﻪ اوﻟﻴﻪ اﻳﻦ شرکت‌ها اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و ﺳﻬﺎم اﻳﻦ شرکت‌ها ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در ﺑﻮرس را ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ ﻣﻮﺿﻮﻋﻰ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آﻳﻨﺪه ﻣﻮﻛﻮل ﻛﻨﻴﻢ.
۴) در روش ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺷﻤﺎ ﻣﺎﻟﻚ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻟﻴﺴﺖ ﭘﻴﻮﺳﺖ ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ در روش ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺷﻤﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻟﻚ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ (ﺷﺮﻛﺖ سرمایه‌گذاری اﺳﺘﺎن ﺧﻮدﺗﺎن) ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻮد.
لیست پرتفوی سهام عدالت
نحوه فروش سهام عدالت
با توجه به مصوبه مورخ ۹۹/۰۲/۳۰ شورای عالی بورس، کلیه دارندگان سهام عدالت که قصد فروش قسمتی از سهام خود را دارند، می‌توانند از روز سه شنبه مورخ ۹۹/۰۳/۶ به شعب بانک هایی که قبلاً در آن دارای حساب بانکی بوده و شماره شبای آن حساب را به سازمان خصوصی سازی معرفی کرده اند، مراجعه و با تکمیل فرم های مربوط نسبت به تکمیل سفارش فروش ۳۰ درصد از سهام عدالت خود و تعهد نامه مربوطه، اقدام کنند. براساس این مهلت اعلام شده در تاریخ ۹۹/۰۳/۰۸ به پایان می رسد و از تاریخ ۹۹/۰۳/۱۰ بانک ها از طریق کارگزاری های خود یا کارگزاری های طرف قرار داد، “به تدریج” نسبت به فروش سهام متقاضیان در بورس اقدام و وجوه حاصله را در قالب توافق شده به حساب آنها واریز خواهند کرد. بعد از چند روز که فروش از سوی کارگزاری انجام شد مبلغ مربوطه از طریق حساب دریافت شده از سوی بانک در اختیار متقاضی قرار خواهد گرفت.
بر اساس دستور رئیس جمهور شبکه بانکی کشور به سازوکار فروش سهام عدالت اضافه شده است تا فرایند فروش با سرعت بالایی انجام شود. این فروش سهام با توجه به کشش بازار و منافع سهام داران انجام خواهد شد. بانک ها به تدریج و در قالب توافق با دارندگان سهام عدالت جهت فروش اقدام خواهند کرد.
جزئیات فروش سهام عدالت توسط بانک ها
در ارتباط با قرارداد فروش، ذکر نکات زیر لازم است:
- مالک سهام عدالت حق هرگونه اعتراض در خصوص سهام انتخابی برای فروش، زمان و قیمت فروش سهام را از خود سلب می‌کند.
- کارگزاری در مرحله اول تنها می تواند ۳۰% از مجموع تعداد سهام شرکت ها یا ارزش ریالی سهام را بفروشد.
- کارگزار مجاز است سهام را به هر قیمتی که در لحظه فروش سهام در بازار امکان فروش ان را دارد به فروش رساند.
- انتخاب زمان فروش و سهامی که باید به فروش برسد، بر عهده کارگزار با هماهنگی ناظر بازار است.
- مدت اعتبار سفارش تا اجرای مفاد سفارش بوده و مالک سهام عدالت حق تغییر و لغو آن را ندارد.
- وجوه ناشی از فروش سهام، پس از فروش، از طریق کارگزاری به بانک پرداخت و به حساب بانکی فرد واریز می شود.
- کلیه هزینه های اجرایی سفارش اعم از کارمزد ها، مالیات فروش و حق العمل کاری بانک بر عهده فرد مشمول سهام عدالت بوده و بایستی اجازه دهد از محل مبالغ ناشی از فروش سهام کم شود.
