بودجه ایران و سرفصل های آن
قبل از اینکه به تأثیر بودجه دولت بر بازار بورس بپردازیم ، ابتدا بهتر است نکاتی مختصر درباره ی بودجه کشور را بدانیم. بودجه دولت هر سال توسط سازمان برنامه و بودجه کشور، تهیه و تنظیم می شود. دولت موظف است لایحه بودجه سالانه کل کشور را حداکثر تا ۱۵ آذر ماه هر سال به مجلس تسلیم نماید پس از بررسی و اعمال اصلاحات مورد نیاز به شورای نگهبان داده می شود و پس از تأئید شورای نگهبان به دولت اعلام می شود. در بودجه علاوه بر پیشبینی هزینه ها و درآمدهای دولت و طرح های دولتی، موضوعاتی مانند:
- نرخ تعرفه های اعمالی بر کالا های وارداتی
- نرخ مالیات برای کسب و کارهای مختلف
- بودجه عمرانی کشور
- نرخ مالیات بر ارزش افزوده
- طرح های تشویقی صادراتی
- …
مطرح می شوند که باعث ایجاد تغییرات بعضاً مهمی در سودآوری شرکت های بورسی می شوند.
منابع بودجه عمومی دولت به صورت عمده از :
الف) درآمدهای حاصل از فروش منابع طبیعی ( برای ایران فروش نفت )
ب) منابع مالیاتی ( که تمام مالیات های بر واردات کالا، درآمد ها، خدمات و ثروت را شامل می شود)
ج) منابع حاصل از واگذاری شرکت های دولتی به اضافه منابع حاصل از استفاده از موجودی حساب ذخیره ارزی تشکیل شده است.
ویدیو مرتبط با بودجه کشور
تأثیر بودجه دولت بر بازار بورس و صنایع منتخب بورسی
اما بپردازیم بر تأثیر احتمالی هر یک از فاکتورهای بودجه دولت بر بورس :
هر سال در بودجه کشور، قیمت فروش نفت به پالایشگاه ها اعلام می شود که معمولاً ۹۵% قیمت فوب ناحیه خلیج فارس اسـت، در صورتی که این مقدار کمتر شود ( مثلاً ۹۰% ) می تواند تأثیر مثبتی روی سودآوری شرکت های پالایشی داشته باشد. در مقاله ای دیگر می توانید تأثیر نوسانات قیمت جهانی نفت بر بورس و صنایع بورسی را مطالعه نمایید.
قیمت فروش خوراک پتروشیمی ها بخصوص خوراک گاز طبیعی که هر سال در بودجه تصویب می شود، بر هزینه های شرکت های پتروشیمی تأثیر خواهد گذاشت که با نرخ تصویب قیمت دلار دولتی در بودجه مشخص می شود.
شرکت های استخراج کانه های فلزی به دلیل انتفاع از حق بهره برداری از منابع طبیعی موظف اند هرساله بخشی ( تقریباً ۲۰-۳۰ درصد ) از فروش خود را به خزانه داری کشور واریز کنند که با تغییر این عدد(که در بودجه اعلام می شود)، سودآوری این شرکت ها به شدت تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
نرخ مالیات ها در بودجه برای صنایع مختلف ممکن است هر سال تغییر داشته باشد. به عنوان مثال نرخ مالیات بر بیمه ی شخص ثالث و یا عوارض صادرات خودرو می تواند بر درآمد شرکت های به ترتیب بیمه ای و خودرویی تأثیر بگذارد. یعنی به طور کلی با افزایش نرخ مالیات، دولت اقدام به ایجاد یک انقباض اقتصادی می کند تا تورم را کنترل کند. چنین اقدامی باعث کاهش درآمد شرکت ها می شود.
بخشی از بودجه دولت همواره به عمران و آبادی کشور تخصیص می یابد. دولت معمولاً برای حمایت از تولیدات داخلی، در پروژهای عمرانی خود از محصولات کارخانه های داخلی استفاده می کند بنابراین در صورتی که شاهد رشد فزاینده ی این بخش از بودجه باشیم، می توان انتظار داشت که شرکت های سیمانی، فولادی و … که بیشتر محصولاتشان در داخل ایران مصرف می شود و مقدار تولیدشان کمتر از تولید اسمی کارخانه است ( یعنی با مشکل فروش مواجه هستند)، رشد در فروش داشته باشند. زیرا دولت می تواند به عنوان یک مصرف کننده ی بزرگ، چرخ تولید این کارخانه ها را راه بیاندازد. همچنین دولت در بخشی از بودجه که اقدام به افشاء سرمایه گذاری ها و تملکات خود میکند، در صورتی که شاهد افزایش قابل توجه سرمایه گذاری در بخش ((ساختمان و سایر مستحدثات)) باشیم، می توان انتظار بهبود عملکرد گروه انبوه سازی را داشت.
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
علاوه بر موارد فوق در رابطه با تأثیر بودجه دولت بر بازار بورس ، با استفاده از اطلاعات موجود در بودجه دولت تا حدودی می توان متغیر های اقتصاد کلان مانند تورم، رشد اقتصادی و … را پیشبینی کرد.
در صورتی که انتشار اوراق بدهی (اوراق مشارکت و اسناد خزانه اسلامی) که برای تأمین مالی دولت هستند، زیاد شود باعث جذب نقدینگی و بالا بردن سود بدون ریسک در بازار می شود که به عنوان رقیبی جدی برای بورس تلقی می شود و جریان نقدینگی را از بورس خارج و به سمت این اوراق می برد. یکی دیگر از عواملی که در بودجه دولت مشخص می شود، پیشبینی قیمت فروش نفت است. در صورتی که دولت قیمت نفت فروشی در بودجه را بیش از مقدار واقعی بالا بگیرد و در عمل نتواند به آن قیمت به فروش برساند، دچار کسری بودجه می شود و مجبور می شود که با انتشار اوراق بدهی، کسری بودجه را جبران کند که پیش زمینه ای برای افزایش نرخ تورم و افزایش نرخ ارز است.