سلام، من علی صابریان هستم و این افتخار را دارم که در یکی دیگر از گفتارهای خانه سرمایه در خدمت شما باشم. موضوع گفتگوی این قسمت در مورد سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم در بورس است. بسیاری از دوستان در این مورد دچار مشکل هستند. اگر بخواهیم خیلی کلی به موضوع نگاه کنیم می توانیم انواع روش های سرمایه گذاری در بورس را به دو مورد خلاصه کنیم:

  • سرمایه گذاری مستقیم
  • سرمایه گذاری غیر مستقیم

سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم چه تفاوتی با هم دارند؟

اجازه بدهید این مورد را با یک مثال ساده برایتان توضیح بدهم. بازار ملک و ساخت و ساز را در نظر بگیرید. شما به دو صورت می توانید در این بازار، سرمایه گذاری کنید. در حالت اول، خودتان دست به کار می شوید و ملک ها را خرید و فروش می کنید. اما در حالت دوم، شما پول خود را به یکی از اقوام یا دوستانتان که در این زمینه مشغول به کار است می دهید و از او می خواهید که به نیابت از شما در این بازار سرمایه گذاری کند و در انتهای سال سود پولتان را به شما بپردازد.

ماجرای بازار بورس هم به همین ترتیب است؛ یعنی شما هم می توانید به طور مستقیم به خرید و فروش سهام مشغول شوید و هم می توانید سرمایه خود را به دیگران بدهید تا آنها برای شما سرمایه گذاری کنند. در بازار سرمایه، این «دیگران» به دو دسته کلی تقسیم می شوند:

  • صندوق های سرمایه گذاری
  • شرکت های سبدگردانی

آشنایی بیشتر با صندوق های سرمایه گذاری

سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری به این معنا است که شما در عوض پولی که به این صندوق ها می دهید، واحدهای صندوق سرمایه گذاری یا یونیت هایی از این صندوق ها را می خرید. مدیر صندوق هم با استفاده از سرمایه شما در بورس سرمایه گذاری می کند. هر چقدر که سهام های خریداری شده از طرف مدیر صندوق، رشد کنند پول شما هم رشد خواهد کرد. این مورد مانند زمانی است که شما با چند نفر دیگر پول هایتان را روی هم گذاشته اید و یک ساختمان را خریده اید. هر چقدر که قیمت ساختمان افزایش یابد، پول شما هم رشد می کند. البته ماجرا همیشه هم با رشد همراه نیست و گاهی ممکن است دچار زیان شوید.

نکته هایی مهم در مورد صندوق های سرمایه گذاری و سبد گردان ها

صندوق های سرمایه گذاری کاری به میزان ریسک پذیری شما ندارند. اما وقتی پولتان را به سبدگردان می سپارید در مورد چیزهایی مانند سطح ریسک پذیری تان با شما مصاحبه می کنند و پر پایه نتیجه ای که از این مصاحبه می گیرند به سراغ معامله سهم های پر ریسک یا کم ریسک می روند.
سبدگردان ها یک مقدار حداقل برای سرمایه های دریافتی مشخص کرده اند. بنابراین شما با هر مقدار سرمایه نمی توانید با سبدگردان ها کار کنید. مثلا این حداقل سرمایه برای برخی از سبدگردان ها 100 میلیون تومان است.

وقتی شما پول خود را به فرد دیگری می دهید و از او می خواهید که به جای شما مشغول سرمایه گذاری شود، دیگر دغدغه این را ندارید که ماجرا از چه قرار است و این سرمایه گذاری چگونه انجام می شود. اما اگر تجربه شما در زمینه سرمایه گذاری بیشتر باشد، شاید بتوانید بیشتر از آن فردی که سرمایه تان را به او سپرده اید سود کنید.

بازار را بشناسید بعد سرمایه گذاری کنید

چه مستقیم و چه غیرمستقیم، شما باید قبل از سرمایه گذاری، بازار بورس را بشناسید. این شناخت و توانایی تحلیل به شما کمک می کند تا دریابید که الان زمان کار با سبدگردان است یا صندوق های سرمایه گذاری؟ شاید حتی تصمیم بگیرید که خودتان به طور مستقیم دست به سرمایه گذاری بزنید!
مثلا یکی از دانشجویان دوره نخبگان بورس خانه سرمایه، هفت میلیارد تومان سرمایه داشت. او تصمیم گرفت که سه و نیم میلیارد را در صندوق سرمایه گذاری و سه و نیم میلیارد را به طور مستقیم وارد بازار بورس کند.

یکی دیگر از آشنایان با من تماس گرفت و گفت که می خواهد در بورس سرمایه گذاری کند اما چون چیز زیادی از بورس نمی داند می خواهد به طور غیر مستقیم این کار را انجام دهد. من به او گفتم: «چون بورس رشد زیادی کرده است توصیه نمی کنم که سرمایه گذاری کنید.» او هم در پاسخ گفت: «پس با این حساب به سراغ صندوق های سرمایه گذاری می روم. چون آنها احتمالا می دانند که چطور این کار را انجام دهند.» یادتان باشد، وقتی بازار بد است، برای همه بد است. دلیلی نمی شود که صندوق ها در بازار بد بیشتر از بقیه سود کنند. البته این آشنای ما در نهایت تصمیم گرفت که خودش وارد بورس شود و سرمایه گذاری کند. یادم می آید که از سال 92 تا 95 سرمایه اش از مبلغی که وارد کرده بود، کمتر شد و تازه بعد از چهار سال، سرمایه اش تازه به همان مبلغ اولیه خودش بازگشت.

سخن آخر

شناختن بازار سرمایه به شما کمک می کند که زمان درست برای سرمایه گذاری را کشف کنید. تنها بعد از شناخت این بازار است که می توانید در مورد شیوه مستقیم یا غیر مستقیم سرمایه گذاری تصمیم بگیرید.