کندل چکش یکی الگوهای معروف در تحلیل تکنیکال است که از احتمال تغییر جهت قیمت در انتهای یک روند نزولی خبر می‌دهد. سایه یا شَدو این کندل، مانند یک چکش عمودی، در زیر آن است و بدنه‌ی کوچکی در قسمت بالایی دارد. اگر از علاقه‌مندان به تحلیل تکنیکال هستید، در این مطلب خواهیم دید که کندل چکش چیست، چه تفاوتی با چکش معکوس دارد و چگونه می‌توان آن‌ها را تفسیر کرد. همچنین اشاره‌ای خواهیم داشت به روانشناسی این الگوها و اشتباهات رایج معامله‌گرها در شناسایی الگوهای چکش. تا پایان همراه ما باشید.
کندل چکش (Hammer) چیست؟
کندل چکش یا Hammer Candlestick یک الگو با «سایه» (Shadow) بلند در پایین و «بدنه» (Body) کوتاه در قسمت بالایی است. کندل‌ها در حوزه تحلیل تکنیکال، حکم حروف الفبا را دارند، چرا که با کنار هم قرار گرفتن آن‌ها، می‌توان به تفسیر مشخصی از تغییرات قیمت دست یافت. اهمیت کندل چکش زمانی مهم است که در انتهای یک روند نزولی خسته‌کننده مشاهده شود. چنین کندلی نشان می‌دهد که در آن بازه زمانی، خریدارها توانسته‌اند فشار زیاد فروش اخیر را خنثی کنند. به همین دلیل، احتمال تغییر روند و صعودی شدن قیمت بیشتر می‌شود.
ویژگی‌های اصلی الگوی چکش را می‌توان در این موارد خلاصه کرد:
- «بدنه کوچک» (Small Real Body): بدنه این کندل، کوچک است و در انتهای بالایی آن به وجود می‌آید.
- سایه بلند در پایین: طول سایه کندل چکش حداقل دو برابر بدنه آن است که نشان‌دهنده فشار خرید قابل توجه بعد از فشار فروش اولیه است.
- سایه بالایی ناچیز: حالت ایده‌آل کندل چکش این است که سایه بالایی نداشته باشد (یا بسیار کوچک باشد).
- در انتهای روند نزولی: کندل چکش زمانی معتبر است که در پایان یک روند متداوم نزولی رخ دهد.
تفاوت رنگ های مختلف کندل چکش
کندل چکش می‌تواند به دو رنگ سبز یا قرمز تشکیل شود. همان‌طور که می‌دانیم، سبز یا قرمز بودن کلیه کندل‌ها، فقط تایع اختلاف قیمت در زمان شروع و پایان آن کندل است. از هر دو رنگ کندل چکش یک تفسیر برمی‌آید و آن احتمال تغییر در روند است، با این تفاوت که کندل سبز رنگ، خبر از سناریوی محتمل‌تری می‌دهد.
تشکیل کندل چکش سبز به معنی غلبه خریدارها به فشار فروش اخیر و بسته شدن قیمت در بالای نقطه شروع کندل فعلی است. این وضعیت فشار خرید بالاتری را نشان می‌دهد و احتمال چرخش روند را تشدید می‌کند.
تشکیل کندل چکش قرمز نیز به معنی غلبه خریدارها به فشار فروش اخیر است، با این تفاوت که هنوز کمی از قدرت فروشنده‌ها در بازار احساس می‌شود؛ در نتیجه قیمت کمی پایین‌تر از نقطه شروع کندل فعلی بسته شده است.
کندل چکش معکوس (Inverted Hammer) چیست؟
«کندل چکش معکوس» (Inverted Hammer Candlestick) یکی دیگر از الگوهای مهم تحلیل تکنیکال است و همانند الگوی چکش و البته با کمی تغییر، از احتمال تغییر روند خبر می‌دهد. چکش معکوس کندلی با یک سایه بلند در قسمت بالایی و بدنه‌ای کوچک در انتهای بخش پایینی است.
چنین کندلی، نبرد واقعی خریدارها و فروشنده‌ها را نشان می‌دهد؛ چرا که خریدارها موفق شده‌اند به طور موقت، فشار قابل توجه خرید اخیر (که سایه بلند رو به بالا را تشکیل داده است)، خنثی کنند. اما حرکت قدرتمند خریدارها در آغاز این بازه زمانی، نوید از یک چرخش روند احتمالی می‌دهد.
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
اهمیت موقعیت کندل در روند نزولی یا صعودی
موقعیت هر کندل در روند نزولی یا صعودی، اهمیت زیادی در تفسیر آن دارد. در همین راستا، اگر کندل چکش یا چکش معکوس بعد از یک روند نزولی طولانی مشاهده کنیم، در اکثر مواقع آن را به عنوان سیگنال تغییر روند در نظر می‌گیرند.
اگر این الگوهای کندلی در روند صعودی مشاهده شوند، ممکن است منجر به درجازدن موقت قیمت شوند. البته کندل چکش در اینجا هم ممکن است تغییر روند را به وجود آورد، ولی این احتمال نسبت به مشاهده چکش در روند نزولی بسیار کمتر است.
تفاوت کندل چکش و کندل چکش معکوس
هرچند هر دو الگوی مورد نظر در دسته سیگنال‌های برگشتی قرار دارند، اما هم از نظر ظاهر و هم تفسیری که از آن‌ها می‌شود، تفاوت دارند.
- کندل چکش: بدنه کوچکی دارد که در انتهای بالایی کندل تشکیل شده و سایه بلندی در زیر دارد. در انتهای روند نزولی درازمدت تشکیل می‌شود و احتمال چرخش روند را تقویت می‌کند.
- کندل چکش معکوس: بدنه کوچکی دارد که در انتهای پایینی کندل تشکیل شده و سایه بلندی در بالا دارد. در انتهای روند نزولی دراز مدت تشکیل می‌شود و با احتمال ضعیف‌تری نسبت به حالت قبل، خبر از تغییر روند در آینده می‌دهد که نیاز به تاییدیه‌های بیشتری دارد.
نحوه استفاده از کندل‌های چکش و چکش معکوس در تحلیل تکنیکال
شناخت الگوی‌های چکش و ترکیب ان‌ها با سایر الگوهای معتبر، می‌تواند خروجی قابل قبولی در معاملات داشته باشد. در ادامه به چند مورد از کاربرهای مهم این الگوها می‌پردازیم.
- شناسایی نقاط ورود و خروج: با مشاهده تاییدیه مثل یک کندل سبز که بالاتر از کندل‌های چکش بسته شده می‌توان وارد معامله شد. برای تعیین تارگت و نقطه خروج می‌توانیم از سطوح مقاومتی، اصلاحات فیبوناچی و یا نقاط اوج قبلی در چارت استفاده کنیم.
- طراحی استراتژی معاملاتی: حد ضرر معامله را می‌توانیم زیر سایه کندل چکش و یا بالای سایه چکش معکوس تعیین کنیم. همچنین باید نسبت ریسک به ریوارد را در نظر داشته باشیم.
- ترکیب با ابزارهای دیگر مانند اسیلاتورها، خطوط روند و فیبوناچی: بعد از مشاهده هر نوع چکش در چارت، با نگاه به RSI و Stochastic وضعیت اشباع خرید و فروش را بررسی می‌کنیم. همچنین با کشیدن خطوط روند، سیگنال کندل‌ها را با شرایط کلی مارکت تطبیق می‌دهیم. در نهایت می‌توانیم الگوهای چکش را با سطوح اصلاحی فیبوناچی ترکیب کرده و محدوده حمایت و مقاوت مورد نظر را تشخیص دهیم.
برای بررسی دقیق کندل‌ها در چارت قیمت و استفاده از آن‌ها در ترید ارزهای دیجیتال، به صرافی مناسبی نیاز دارید تا نمودارهای دقیق و مناسبی را نیز فراهم کند. به همین دلیل بهتر است از صفحه بهترین صرافی ارز دیجیتال در خانه سرمایه کمک بگیرید. همچنین در صورت تمایل به استفاده از صرافی‌های معتبر خارجی مثل صرافی ایکس تی یا صرافی LBank می‌توانید از لیست بهترین صرافی های ارز دیجیتال خارجی استفاده کنید.
روانشناسی الگوهای کندل چکش
کندل‌های چکش به نوعی نشانه تغییرات مهم در احساسات بازار (Market Sentiment) هستند و از کاهش فشار فروش و افزایش قدرت خریدارها خبر می‌دهند. معامله‌گرها اغلب چنین الگوهایی را به عنوان سیگنالی از افزایش خوش‌بینی و کاهش ترس در بازار در نظر می‌گیرند. درک روانشنانسی الگوهای کندل چکش به معامله‌گرها کمک می‌کند رفتار فعالان بازار را بهتر و واقع‌گرایانه‌تر پیش‌بینی کرده و تصمیم‌های بهتری بگیرند.
رفتار معامله‌گرها در مواجهه با کندل چکش و چکش معکوس چیست؟
بسیاری از معامله‌گرها شکل‌گیری کندل چکش را فرصتی ورود به بازار در قیمت‌های پایین در نظر می‌گیرند؛ این اتفاق منجر به افزایش فشار خرید می‌شود.
از طرف دیگر در چنین مواقعی، بسیاری از دارندگان موقعیت فروش استقراضی (یا پوزیشن‌های شورت)، برای جلوگیری از ضرر احتمالی، از موقعیت فروش خارج می‌شوند.
در نهایت، معامله‌گرهایی محتاط‌تر منتظر گرفتن تاییدیه می‌مانند؛ ولی در نهایت احتمال ورود آن‌ها نیز بالا می‌رود.
اثر این الگوها بر روند بازار چیست؟
الگوهای چکش و چکش معکوس پتانسیل زیادی در ایجاد تغییر در احساسات بازار ایجاد دارند؛ همین پتانسیل می‌تواند مانند دومینو، شرایط را برای وقوع اتفاقات بعدی مهیا کند. یک کندل چکش تایید شده احتمال افزایش فروش خرید را بالا می‌برد و همین‌جا ممکن است شاهد اثر موج (Ripple Effect) باشیم. یعنی یک اتفاق کوچک زنجیره‌ای از اتفاقات آتی را به دنبال خواهد داشت و در این مورد به خصوص، احتمالا شاهد یک روند صعودی کوتاه مدت خواهیم بود.
در صورتی که الگوی کندل چکش درست عمل نکند، ممکن است شاهد افزایش نوسانات در بازار باشیم؛ زیرا معامله‌گرها سخت مشغول بهینه‌سازی معاملات و موقعیت‌های خود خواهند بود.
مثال‌های کاربردی از الگوی کندل چکش و چکش معکوس
با بررسی چارت قیمت اکثر دارایی‌ها، نمونه‌های زیادی از الگوی کندل Hammer و Inverted Hammer را خواهیم یافت. برای مثال در تصویر زیر از چارت واقعی قیمت، بعد از شکل‌گیری یک کندل چکش و افزایش نسبی حجم معاملات، شاهد تغییر روند و آغاز یک حرکت صعودی را هستیم.
در شکل زیر، ابتدا یک الگو چکش و در ادامه، یک چکش معکوس را می‌بینیم که پس از آن‌ها، کندل تایید سبز رنگ و تغییر روند از نزولی به صعودی آغاز شده است.
اشتباهات رایج در شناسایی الگوهای چکش و چکش معکوس
الگوهای کندلی در تحلیل تکنیکال، تنوع بسیار بالایی دارند که ممکن است گاهی آن‌ها را با هم اشتباه بگیریم. الگوهای چکش و چکش معکوس شباهت زیادی به الگوهای مرد به دار آویخته (Hanging Man) و ستاره دنباله‌دار (Shooting Star) دارند.
در شکل زیر تفاوت الگوی Hammer و Hanging Man را مشاهده می‌کنیم. الگوی اول در انتهای روند نزولی و الگوی دوم در انتهای روند صعودی رخ می‌دهد.
در شکل زیر تفاوت الگوی Inverted Hammer و Shooting Star را مشاهده می‌کنیم.
علاوه بر اشتباه در شکل ظاهری کندل‌ها، عدم توجه به روند کلی در تایم فریم‌های بالاتر، احتمال موفقیت را کاهش می‌دهد. همچنین معامله بلافاصله بعد از مشاهده الگوی چکش بدون دریافت تاییدیه، می‌تواند درنهایت باعث ضرر شود.
نکات پیشرفته برای تریدرهای حرفه‌ای
سعی کنید در طراحی سناریوی معاملاتی خود پیرامون الگوهای چکش، از این موارد بهره ببرید:
- ترکیب کندل چکش و چکش معکوس با پرایس اکشن: الگوهای چکش را با محدوده‌های مهم پرایس اکشن مثل نواحی تثبیت و Breakoutها ترکیب کنید.
- تحلیل کندل‌ها در سطوح PRZ: سعی کنید الگوهای چکش را در نواحی پیدا کنید که پتانسیل برگشت قیمت در آن‌ها بیشتر است؛ این مناطق به Potential Reversal Zones معروف‌اند. همچنین حواستان به سطوح مقاومت و حمایت کلیدی باشد.
- تاثیر حجم معاملات بر صحت الگوها: افزایش حجم معاملات پس از تشکیل کندل چکش، یک تایید مهم بر احتمال تغییر روند است.
برای آگاهی از قیمت ارزهای دیجیتال و بررسی الگوهای تکنیکالی در چارت دارایی‌ها، می‌توانید از فهرست قیمت لحظه ای ارزهای دیجیتال مانند قیمت بیت کوین یا قیمت اتریوم در خانه سرمایه استفاده کنید.
جمع‌بندی
چکش و چکش معکوس دو نمونه از الگوهای کندلی معروف با سایه بلند و بدنه کوتاه هستند. اغلب تحلیل‌گرهای تکنیکال این الگوها را نشانه‌ای از احتمال نغییر روند نزولی به صعودی در نظر می‌گیرند؛ تشکیل این الگوها به همراه افزایش حجم معاملات، معامله‌گرهای زیادی را مجبور به خرید می‌کند و این ترتیب، یک روند صعودی رقم می‌خورد.
همواره به این نکته توجه داشته باشید که کلیه اسامی و الگوهایی که در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شوند، برای ساده‌سازی و درک بهتر مغز انسان طراحی شده‌اند؛ به این معنی که این الگوها به تنهایی هیچ قدرت یا اختیاری ندارند و این معامله‌گرها هستند که روی احتمال تکرار الگوهایی قبلی، برنامه‌ریزی کرده و سناریو خود را جلو می‌برند. پس، الگوی چکش الزاما به معنی تغییر روند نیست.