معرفی قاتلان اتریوم
با توجه به اینکه شبکه های «قاتل اتریوم» همچنان توجه بیشتری را به خود جلب می کنند، موضوع هزینه های بالای گس (کارمزد) دوباره برای جامعه اتریوم مطرح می شود. عرضه اولین نسخه اتریوم، امکان ساخت برنامه های غیرمتمرکز و اجرای قراردادهای هوشمند را بر روی بلاک چین فراهم کرد، به گونه ای که توانست در مدتی کوتاه به دومین ارز دیجیتال برتر پس از بیت کوین تبدیل شود. اما نسخه اتریوم 2.0 با توجه به پیشرفت سایر رقبای اتریوم فاقد این مزیت پیشتازی بود. در حال حاضر نیز اصطلاح “قاتل اتریوم” بار دیگر در بازارهای ارزهای دیجیتال شروع به افزایش سرعت کرده است، زیرا توکن های بومی چندین شبکه بلاک چین رقیب در ماه سپتامبر 2021 دستاوردهای قابل توجهی را به ثبت رسانده اند.
برجسته ترین و اصلی ترین قاتلان اتریوم بر اساس ارزش بازار عبارتند از کاردانو (ADA)، سولانا (SOL)، زنجیره هوشمند بایننس (BSC)، پولکادات (DOT) و ترا (LUNA)؛ اما ارزهای دیجیتال نوپای دیگری مانند کیوتم، ماتیک نتورک، RSK و… نیز وجود دارند که توانسته اند در مدتی کوتاه با مقیاس پذیری بالایی که دارند در دسته قاتلان اتریوم قرار بگیرند. ما در این مقاله از سری مقالات آموزش ارز دیجیتال قصد داریم تا به معرفی برخی از جدیدترین و در عین حال مهم ترین قاتلان اتریوم بپردازیم. تا انتها با ما همراه باشید.
1. کاردانو (ADA)
کاردانو که شخصی به نام چارلز هاسکینسون (یکی از هم بنیان گذاران اتریوم) ایجاد کرد، یکی از رقبای اصلی اتریوم است که توانسته محبوبیت فراوانی بین رقبای خود پیدا کند. هاسینکسون که در سال 2014 از تیم اتریوم جدا شد، برای راه اندازی پلتفرم کاردانو اقدام کرد. جدیدترین مرحله به روزرسانی روی شبکه کاردانو با راه اندازی شلی (Shelley) اتفاق افتاد که از همان زمان به یکی از مهم ترین سوژه های مورد بحث در دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شد. با این به روزرسانی پای سهام گذاری به شبکه کاردانو باز شد و به دنبال آن قیمت ارز دیجیتال این شبکه (آدا (ADA)) افزایش یافت. راه اندازی شلی تنها یکی از مراحل بهبود شبکه کاردانوست و جز آن چند مرحله دیگر که شامل قراردادهای هوشمند، مقیاس پذیری بیشتر و قابلیت مدل نظارتی است، برای بهبود این شبکه انجام شد. با وجود این کاردانو همچنان مانند اتریوم به دنبال اجرای بلندمدت شبکه خود است. کاردانو برخلاف اتریوم 2.0 مدل نظارتی درون زنجیره ای را اجرا می کند. به گفته یکی از اعضای شرکت کوانت استمپ که چندین ماه متوالی به بررسی کد پایه کاردانو پرداخته است، پروژه کاردانو درنهایت بر تزوس که یکی دیگر از پلتفرم های مطرح در زمینه نظارت درون زنجیره ای است، برتری خواهد یافت و با توجه به انتخاب کاربران به منظور ایجاد قراردادهای هوشمند، دومین پلتفرم برتر پس از اتریوم و یکی از قاتلان اتریوم خواهد بود.
2. تزوس (XTZ)
ارز دیجیتال تزوس سه سال پس از راه اندازی اتریوم در سال 2018 در همسایگی آن راه اندازی شد. بنیادهای پشتیبان پروژه تزوس نیز مانند اتریوم اکوسیستم کریپتو ولی در کشور سوئیس را مکان اصلی شرکت خود انتخاب کردند. آرتور برایتمن (Arthur Breitman) و کتلین برایتمن (Kathleen Breitman) دو بنیان گذار اصلی پروژه تزوس هستند؛ هرچند که بین آن ها و بنیاد تزوس درگیری و مشکلاتی وجود دارد. تزوس در پلتفرم خود پروتکل اجماع خود را که اثبات سهام نمایندگی شده (DPoS) است، اثبات کار سیال (liquid proof-of-stake) نامیده است. با وجود اینکه قدرت تمرکززدایی تزوس به اندازه اتریوم نیست، در مقایسه با بسیاری از بلاک چین های مبتنی بر اثبات سهام نمایندگی شده، غیرمتمرکزتر است و می توان دلیل آن را در نظر نگرفتن سقف برای نودها در تزوس دانست. اصلی ترین تفاوت تزوس با اتریوم 2.0 را می توان در مدل نظارتی درون زنجیره ای آن ها دانست و رقابت اصلی آن ها بر سر امنیت و توان عملیاتی است.
برایتمن ها پلتفرم تزوس را با تصور ایجاد ویژگی حفظ شبکه به صورت مستقل و به دست اعضای شبکه ایجاد کردند. در پلتفرم تزوس نیز مانند کاردانو هر عضو با حداقل ملزومات سهام گذاری، امکان رأی دادن درباره به روزرسانی پروتکل را دارد و با به حد نصاب رسیدن آرا به روزرسانی مربوط انجام خواهد شد. برخلاف آن مدل نظارتی اتریوم به صورت برون زنجیره ای است و تا اطلاع ثانوی به همین روال ادامه خواهد داشت. تاکنون هیچ یک از مدل ها نتوانسته اند برتری ذاتی خود را در مقایسه با مدل دیگر اثبات کنند.
3. آر اِس کی (RSK)
ارز دیجیتال آر اِس کی که در اواخر سال 2017 ایجاد شد، از همان ابتدا توانست با وعده ایجاد قابلیت قراردادهای هوشمند در شبکه بیت کوین به خوبی مطرح شود. همچنین این پلتفرم از همان ابتدا به دلیل داشتن ظرفیت صدها تراکنش در ثانیه از نظر مقیاس پذیری یکی از اولین تهدیدها برای اتریوم به شمار می رفت. داشتن قابلیت استخراج ترکیبی با بیت کوین و تأمین امنیت بالای شبکه از طریق تمرکززدایی از دیگر دلایلی است که ارز دیجیتال آر اِس کا را به یکی از قاتلان اتریوم تبدیل کرده است. منظور از فرایند استخراج ترکیبی، استخراج هم زمان 2 ارز دیجیتال بدون کاهش توان پردازشی است. در RSK این فرایند استخراج در حال حاضر 48 درصد از توان کل هشینگ شبکه بیت کوین است. این پروژه با حمایت شرکت IOV Labs توانست وارد چندین حوزه مختلف شود. همچنین از نظر تعامل پذیری و گسترش به فضای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) از مهم ترین قاتلان اتریوم به شمار می رود.
در سال 2019، پلتفرم RSK پلی را برای تعامل پذیری با اتریوم ایجاد کرد که با استفاده از آن همه اعضا می توانستند توکن های خود را که شامل استیبل کوین های مبتنی بر RSK و توکن های اهرمی ایجاد شده توسط شرکت توسعه کوین Money on Chain است، بین دو پلتفرم جابه جا کنند. به باور دیِگو گوتیِرز زالدیوار، مدیر عامل شرکت IOV Labs، نیروی محرکه برای پذیرش بلاک چین رویکرد رقابتی نیست، بلکه تعامل پذیری است. وی در مصاحبه ای این گونه اظهار داشت: ما بر این باوریم که ارزهای دیجیتال بیت کوین، اتریوم، RSK و…، با تشکیل شبکه ای از شبکه ها، اینترنت ارزش (Internet of Value) را به وجود می آورند که این امر سبب ایجاد زیرساخت مطلوب مالی و اجتماعی آینده می شود. همچنین تعامل پذیری راه حل اصلی و کلیدی برای اطمینان از پادشکنندگی (Antifragility) فناوری بلاک چین و پذیرش آن از سوی افراد است.
4. کیوتم (Qtum)
ارز دیجیتال کیوتم نیز مانند اتریوم بر مبنای پروتکل اجماع اثبات سهام اجرا می شود، اما برخلاف اتریوم 2.0 که برای سهام گذاری در آن به داشتن حداقل 32 اتر نیاز است، پلتفرم کیوتم تلاش می کند تا اطمینان حاصل کند که همه اعضای آن می توانند در سهام گذاری در پلتفرم آن شرکت کنند. همچنین این شبکه با فراهم کردن قابلیت سهام گذاری به صورت آفلاین توانسته در دسته ای از معدود پلتفرم هایی قرار بگیرد که به کاربران خود این امکان را می دهد با استفاده از توکن هایی که در کیف پول سرد و آفلاین خود ذخیره کرده اند، به سهام گذاری بپردازند. بدیهی است در این سهام گذاری ها، بیشترین سود نصیب افرادی می شود که تعداد بیشتری توکن را سهام گذاری کرده اند. با وجود این برخلاف اتریوم، ارز کیوتم هیچ محدودیت و شرط حداقلی برای سهام گذاری در پلتفرم خود ندارد. از سوی دیگر، شبکه کیوتم براساس ماشین مجازی اتریوم کار می کند؛ یعنی این پروژه می تواند به طور بالقوه از پیشرفت های اتریوم 2.0 مانند sharding/’>شاردینگ نیز استفاده کند. همچنین برخلاف اتریوم که تنها از زبان برنامه نویسی سالیدیتی استفاده می کند، توسعه دهندگان کیوتم می توانند اپلیکیشن های غیرمتمرکز خود را به زبان های معروف و پرکاربرد بنویسند. این یکی دیگر از قابلیت های کیوتم است که توانسته آن را به یکی از قاتلان اتریوم تبدیل کند.
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
5. ماتیک نتورک (Matic)
ماتیک نتورک که لایه دوم اتریوم است، دارای چند قابلیت مشابه مانند سازگاری با توکن های ERC-20 با اتریوم است. این پروژه که حامیانی مانند بایننس و سرمایه گذارانی مانند کوین بیس ونچرز (Coinbase Ventures) دارد، مدعی است مقیاس پذیری فوق العاده بالاتری از اتریوم دارد؛ به گونه ای که می تواند 65000 تراکنش در ثانیه را پردازش کند. همچنین ماتیک نتورک به منظور افزایش توان عملیاتی خود با پروژه های با سابقه ای مانند دیسنترالند (Decentraland) نیز همکاری داشته است. در اینجا این پرسش مطرح می شود که اگر اتریوم 2.0 مقیاس پذیری پلتفرم خود را بهتر کند، آیا دیگر نیازی به پروژه های لایه دوم مانند ماتیک نتورک وجود دارد؟ در پاسخ به این پرسش، سندیپ نِیلوال (Sandeep Nailwal) مدیر ارشد عملیات پروژه ماتیک می گوید، اتریوم 2.0 هیچ گاه نمی تواند مقیاس پذیری شبکه را به بی نهایت برساند و در بهترین حالت 64 بخش با زنجیره های تقسیم شده مشابه با زنجیره فعلی اتریوم خواهیم داشت. حال با فرض اینکه هر زنجیر بتواند اثبات سهام را تا 50 تراکنش در ثانیه بهبود بخشد، در بهترین حالت توان عملیاتی کل اتریوم 2.0، به میزان 3200 تراکنش در ثانیه خواهد بود. همچنین وی افزود، بلاک چین های پایه اول پلتفرم هایی برای توافق هستند و برای حمایت از فعالیت های تجاری ساخته نشده اند.
همچنین از آنجا که روزانه شاهد افزایش روزافزون اپلیکیشن های غیرمتمرکز defi/’>دیفای روی شبکه اتریوم هستیم که سبب افزایش کارمزدهای تراکنش ها شده اند، وجود پلتفرم های لایه دوم مانند ماتیک نتورک این امکان را برای افرادی که از این پلتفرم ها برای ویژگی هایی مانند رأی نظارتی استفاده می کنند، فراهم کرده است که دیگر نیازی به استفاده از پلتفرم های رقیب نداشته باشند.
6. ترون (TRX)
ترون یکی دیگر از قاتلان اتریوم است که در سال 2017 راه اندازی شد و توانست در مدتی کوتاه زیر نظر جاستین سان و ادغام با بیت تورنت پیشرفت های بسیاری داشته باشد. با عرضه توکن های تتر روی ترون در سال 2019، تتر مبتنی بر ترون توانست با استفاده از توان عملیاتی بهتر ترون در مقایسه با اتریوم، 12 درصد از توکن های در حال گردش خود را افزایش دهد، اما به دلیل اینکه پلتفرم ترون مبتنی بر پروتکل اثبات سهام نمایندگی شده است، مقیاس پذیری آن چندان ثمربخش نیست. لوسین چن از بنیان گذاران ترون نیز در سال 2019 اعلام کرد، به دلیل ماهیت «شبه غیرمتمرکز» ترون قصد جدایی از این پروژه را دارد و به عقیده او این امر خلاف هدف شرکت برای ایجاد «وب غیرمتمرکز» بوده است. بررسی های شرکت کانسنسیس نشان می دهد، اتریوم 2.0 با داشتن 16000 اعتبارسنج روی زنجیره بیکن، قدرت تمرکززدایی بیشتری را در مقایسه با ترون خواهد داشت.
7. الروند (EGLD)
یکی از جدیدترین قاتلان اتریوم ارز دیجیتال الروند (Elrond) است که شبکه اصلی آن در ژوئن سال 2020 راه اندازی شد. اتریوم 2.0 در مقایسه با الروند، از نظر مقیاس پذیری راه سختی را پیش رو دارد؛ زیرا الروند با استفاده از قابلیت شاردینگ وضعیت تطبیقی توانست تا 260.000 تراکنش در ثانیه را روی شبکه آزمایشی خود پردازش کند. دنیل سِرب (Daniel Serb) مدیر کسب وکار پلتفرم الروند درباره رویکرد این پلتفرم به شاردینگ گفت که رویکرد آن کاملاً مشابه با رویکرد اتریوم 2.0 است؛ به این صورت که هر دوی آن ها با پارتیشن بندی و تقسیم بندی نودهای شبکه، تراکنش ها و وضعیت بلاک چین، قصد دارند توان عملیاتی خود را افزایش دهند. الروند کار خود را با تعداد ثابتی شارد آغاز کرده است و هر شارد می تواند 15000 تراکنش در ثانیه را پردازش کند. پروتکل استفاده شده در الروند این قابلیت را برای شاردها ایجاد کرده است تا در مقایسه با ترافیک شبکه و به شکلی پویا افزایش یابد، اما تعداد شاردهای اتریوم برخلاف الروند پویا نیست و ثابت و 64 عدد است. در مقایسه این دو با هم می توان پیش بینی کرد که الروند می تواند در آینده پلتفرم مناسب تر و بهتری را برای ایجاد اپلیکیشن های مختلف از سوی توسعه دهندگان ارائه دهد. به گفته سِرب، از جذاب ترین ویژگی های پلتفرم الروند این است که نویسندگان قراردادهای هوشمند 30 درصد از کارمزدهای شبکه را بدون اینکه نیاز باشد کاربری از این قراردادهای استفاده کند و مبلغ بیشتری بپردازد، به عنوان حق امتیاز دریافت می کند. همچنین همه قراردادهای هوشمند الروند قابلیت ارتقا دارند و بدون شک فرایند چرخه حیات هر پروژه را آسان تر می کنند.
8. الگورند (ALGO)
الگورند که در حال حاضر یکی دیگر از قاتلان اتریوم است، در سال 2019 توسط سیلویو میکالی (Silvio Micali) استاد فناوری مؤسسه فناوری ماساچوست و برنده جایزه تورینگ راه اندازی شد. پروژه الگورند مدعی است اولین پروژه بهره مند از پروتکل اجماع «اثبات سهام خاص» است. همچنین به منظور تأمین امنیت شبکه خود، به گونه ای عمل کرده است که مالکان تعداد اندکی توکن (ALGO) نمی توانند آسیبی به شبکه بزنند. مهم ترین حوزه رقابت الگورند با اتریوم 2.0 در زمینه توسعه پلتفرم است. تتر و یواس دی کوین (USD Coin) و پراپس پراجکت (Props Project) از جمله عرضه کنندگان بزرگ استیبل کوین هستند که روی پلتفرم الگورند فعالیت می کنند. به گفته پال ریگل (Paul Riegle) مدیر محصول الگورند، این پروژه با به روزرسانی جدید خود به وسیله روش کلیدگذاری مجدد (Rekeying) توانسته است نقشی مؤثر در گسترش فضای دیفای داشته باشد. با استفاده از قابلیت کلیدگذاری مجدد کاربران می توانند به آسانی با استفاده از رویکرد خرج کردن درون ساختی، از آدرس تک کلیدی به آدرس چندامضایی با آدرسی با نظارت قراردادهای هوشمند نقل مکان کنند. همچنین با استفاده از این قابلیت، کار در فضای دیفای برای اپراتورهای اپلیکیشن های غیرمتمرکزی که وجوه کاربران را به عنوان امانت نگهداری می کنند نیز آسان تر خواهد شد.
9. کازماس (ATOM)
کازوماس یکی دیگر از قاتلان اتریوم است که در سال 2019 راه اندازی شد و جزء اولین پلتفرم هایی است که قابلیت تعامل پذیری را به بلاک چین اضافه کرد. مسئولیت توسعه و ساخت اکوسیستمی میان زنجیره ای از سوی بنیاد اینترچین بر عهده شرکن تِندرمیت بوده است. با تبدیل شدن قابلیت تعامل پذیری به یکی از مهم ترین جوانب صنعت بلاک چین، کازماس توانست به مزیتی برتر از اتریوم 2.0 دست یابد. تعامل پذیری قابلیتی است که به تمام پروژه ها و پلتفرم ها سود می رساند. همچنین ارز دیجیتال کازماس از طریق تحمل خطای بیزانسِ (BFT) تندرمینت نیز مقیاس پذیری خود را افزایش می دهد. ایثان بوخمن یکی از بنیان گذاران کازماس و مدیرعامل پلتفرم اینفرمال سیستمز نیز در این باره افزود: طراحی تندرمینت، با جداسازی موتور اجماع تحمل خطای بیزانس از اقتصاد سهام، امکان انجام آزمایش های بیشتری را روی جزئیات اقتصادی ممکن می کند. درمقابل الگوریتم اجماع اتریوم 2.0 رابطه تنگاتنگی با سایر اجزای اتریوم 2.0 دارد.
10. آردور (ARDR)
یکی از قاتلان اتریوم و اولین پلتفرمی که از معماری چند زنجیره ای مبتنی بر الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده کرد، ارز دیجیتال آردور (Ardor) بود. اساس کار این ارز دیجیتال که در سال 2018 راه اندازی شد، ساختار پدر و فرزند است که می تواند در مقایسه با سایر بلاک چین های خطی مانند بیت کوین و اتریوم توان عملیاتی بالاتر و بهتری را ارائه دهد. ساختار آردور را می توان با سازوکار شاردینگ اتریوم 2.0 که در آن زنجیره بیکن اتریوم دارای زنجیره های تقسیم شده ای است که به عنوان زیرساختار به موازات یکدیگر کار می کنند، مقایسه کرد.
در پلتفرم آردور اپراتورهای زنجیره فرزند می توانند توکن های بومی خود را که با توکن های زنجیره پدر سازگار هستند، عرضه کنند. این یکی از ویژگی های مهم این پلتفرم هاست که معمولاً توسعه دهندگان اصلی بلاک چین آن را نادیده می گیرند. سیستم بسته بندی زنجیره فرزند در پلتفرم آردور به گونه ای است که این امکان را به توسعه دهندگان اپلیکیشن ها می دهد تا در پرداخت کارمزدهای تراکنش کاربران خود به آن ها کمک کند. همچنین توسعه دهندگان می توانند اپلیکیشنی ترکیبی از شاردهای دارای مجوز بسازند و امنیت این شاردها (بخش ها) را از طریق زنجیره عمومی بدون نیاز به مجوز تأمین کنند.
جمع بندی
در این مقاله به معرفی و بررسی هریک از قتلان اتریوم پرداختیم. با وجود اینکه هریک از آن ها مزیت های زیادی دارند، همچنان اتریوم پیشگام بازار توکن های NFT با بزرگ ترین سیستم عامل های NFT، اپن سی و… است که همگی روی اتریوم ساخته شده اند. همه پلتفرم های نام برده شده در این مقاله می توانند رقبای جدی برای اتریوم باشند و با به روزرسانی های جدید خود، جای پایشان را محکم تر کنند؛ بنابراین به روزرسانی اتریوم 2 باید بسیار سریع، کارآمد و غیرمتمرکز باشد تا دیفای و امور مالی غیرمتمرکز به پذیرش گسترده برسد و اتریوم بتواند صدرنشینی خود را حفظ کند و با پیشرفت سایر پلتفرم ها در زمینه تعامل پذیری و مقیاس پذیری دچار لغزش نشود.
سوالات متداول
1) قاتلان اتریوم کدام ارزها هستند؟
برجسته ترین شبکه های بلاک چین براساس ارزش بازار که معمولاً به عنوان قاتلان اتریوم قرار می گیرند، عبارت اند از کاردانو (ADA)، سولانا (SOL)، زنجیره هوشمند بایننس (BSC)، پولکادات (DOT) و ترا (LUNA).
2) کدام یک از قاتلان اتریوم از آن پیشی گرفته اند؟
با وجود اینکه هریک از آن ها مزیت های زیادی دارند، اما همچنان اتریوم پیشگام بازار توکن های NFT با بزرگ ترین سیستم عامل های NFT، اپن سی و… است که همگی روی اتریوم ساخته شده اند.
3) چه چیزی سبب برتری قاتلان اتریوم نسبت به آن می شود؟
تعامل پذیری و مقیاس پذیری بالای آن ها در مقایسه با اتریوم می تواند جای پای آن ها را محکم کند.