اگر واژه کوچ یا کوچینگ را در واژه نامه های فارسی جستجو کنید مسلماً به نتیجه مطلوبی دست پیدا نخواهید کرد؛ اما اگر انگلیسی این واژه یعنی Coach یا Coaching را جستجو کنید به داستان های جذابی می رسید.
تاریخچه کوچینگ
این داستان از روستایی در شمال غربی مجارستان با نام کاکس (Kocs) شروع می شود. روستای کاکس در قرن پانزدهم میلادی از طریق ساختن چرخ و حمل کالا بین وین و بوداپست معاش خود را می گذراند.
در همین احوال یک سازنده درشکه، کالسکه هایی را طراحی کرد که نسبت به سایر کالسکه های آن زمان بزرگ تر و راحت تر بود. این کالسکه ها با نام کالسکه های کاکس شناخته شدند و این کلمه بعدها به کوچ در زبان انگلیسی تغییر شکل داد.
این کلمه در آلمانی با کلمه Kutsche، در فرانسه با کلمه Coche و در انگلیسی با نام Coach به کار رفت. اکنون همه کلمات مشابهی که در زبان انگلیسی برای موتورها یا سایر وسایل نقلیه استفاده می شود، ریشه در این کلمه دارد.
کاربرد کلمه کوچ در دنیای امروز
این کلمه، در دنیای مدرن استعاره ای از همان کالسکه است. دانشجویان و دانش آموزان در دهه سوم قرن هجدهم میلادی از این کلمه، برای معلمان سرخانه استفاده می کردند.
همچنین از این واژه برای مربیان ورزشی در دهه هشتم قرن هجدهم باب شد. عده ای از آنها نیز، غالباً در هنر و ورزش فعالیت می کردند؛ اما امروزه افراد در حوزه های مختلفی می توانند مهارت کوچینگ کسب کنند. این افراد، به مراجعانی که نیاز به راهنمایی و سامان بخشی داشتند کمک می کردند تا راحت تر به اهدافشان دست یابند.
کوچ (Coach) کیست؟
این افراد، تسهیل گرانی هستند که به شما کمک می کنند به آگاهی برسید و مسائل را خودتان کشف کنید و یاد بگیرید. آنها، هرگز به شما راهکار مشخص نمی دهند، بلکه آن ها با استفاده از ابزارهایی کارآمد در حرفه خود (مانند گوش دادن فعال، پرسیدن سؤالات مؤثر و قدرتمند و بازخورد)، به شما کمک می کنند تا نقشه راه را برای پیشبرد اهدافتان تعیین کنید.
آن ها در حقیقت به افراد کمک می کنند که خودشان با رسیدن به آگاهی و پاسخ ها، میان آن کسی که هستند و آن کسی که می خواهند باشند پلی ایجاد کنند. همچنین به افراد کمک می کنند تا افکار و پیچیدگی های ذهن خود را خودشان سروسامان دهند، ساده کنند و به شفافیت برسند.
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
کوچینگ چیست؟
کوچینگ یک گفتگوی آگاهانه به منظور توانمند کردن یک فرد یا گروه در جهت رسیدن به اهداف است. کوچ ها با مراجعین خود صحبت کرده و مسیر موردنظر در جهت رسیدن به هدف را با وی ترسیم می کنند. آنها درواقع با مراجعه کننده خود شریک می شوند تا به آن ها برای طراحی و رسیدن به آنچه تمایل دارند دست پیدا کنند کمک کنند.
کوچینگ به شفافیت مسیر و اقدام اصولی و آگاهانه کمک شایانی می کند. همچنین روندی است که جهت بهبود عملکرد افراد در زندگی حرفه ای، اجتماعی و حتی عاطفی به کار گرفته می شود.
تمرکز کوچینگ به جای گذشته بر حال و آینده (نزدیک) فرد است و به کنکاش و رفع مسائل و مشکلات گذشته نمی پردازند. در این فرآیند، باور بر این است که افراد بهترین مسیر را خودشان می توانند تشخیص دهند. ازاین رو در این فرآیند، انتخاب کننده و پیش برنده جلسه خود مراجعه کننده است و کوچ فقط نقش یک تسهیلگر را بازی می کند.
مسئولیت کوچ به این شکل تعریف می شود
- کشف، وضوح و همراه شدن با آنچه مراجعه کننده می خواهد به آن برسد.
- تشویق مراجعه کننده برای کشف دنیای خود
- یافتن راه حل و استراتژی های مراجعه کننده
- کمک به مراجعه جهت انتخاب مسیر و مجاب کردن او به مسئولیت پذیری
او چه کارهایی انجام نمی دهد؟
- او برای مراجعه کننده تصمیم نمی گیرد.
- او مسیر مشخص به مراجعه کننده پیشنهاد نمی کند.
- او آموزش نمی دهد یا توصیه نمی کند.
به عبارت دیگر، مراجعه کننده است که تصمیم می گیرد که هدف یا مشکل خودش چیست و می خواهد بر چه چیزی تمرکز کند، نه یک کوچ.
این فرد ماهر، آموزش نمی دهد یا توصیه نمی دهد اما سؤال می پرسد و گوش می دهد. همچنین پیگیر یادگیری فردی، رشد و تغییر مراجعه کننده است.
در یک ارتباط کوچینگی این مراجعه کننده است که مراحل حرکت و عمل خود را مشخص می کند.
تفاوت آموزش و تعلیم با کوچینگ چیست؟
در آموزش و تعلیم، ما با آموزگاری خبره روبرو هستیم که دانش خود را به دانش آموزان می آموزد. درواقع یک رابطه یک سویه وجود دارد که اطلاعات از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
ولی در کوچینگ، مراجعه کننده دانشی نمی آموزد. گرچه فرآیند آموزش مانند کوچینگ از تعامل و مشارکت میان شاگرد و معلم برخوردار است ولی در کوچینگ مراجعه کننده مجهز به دانشی است که نیاز به سامان بخشیدن دارد. درحالی که شاگرد نیازمند کسب دانش از معلم است و تعاملات غالباً از سوی معلم صورت می گیرد.
همچنین، فاصله دانشِ معلم با دانش آموز بسیار زیاد است و «جواب درست» همواره در اختیار معلمان است. در حالی در کوچینگ در جستجوی پاسخ درست مشخص نیستیم و مراجعه کننده با کمک کوچ می تواند پاسخ مناسب برای مسیر خود را بیابد.
تفاوت منتورینگ و کوچینگ چیست؟
منتورینگ شباهت زیادی به کوچینگ دارد. مرشد راهنمایی ا ست که با کمک کردن به افراد، سرعت آن ها را در یادگیری و پیشرفت افزایش می دهد.
در کسب و کارهای پیشرو، افرادی را در سمت منتور منصوب می کنند. این راهنمایان عضوی از زنجیره مدیریت شرکت نیستند و می توانید با خیالی آسوده از بینش های آن ها استفاده کنید. این افراد (منتورها) بسیار با تجربه اند و درزمینه کسب و کار تخصص بسیار زیادی دارند.
رابطه منتورینگ معمولاً بر آینده، پیشرفت شغلی و گشایش افق های بینش کارمندان متمرکز است. در مقابل، کوچینگ بیشتر بر «اینجا و اکنون» و حل مشکلات و مسائل امروز تمرکز دارد.
تفاوت مشاوره و کوچینگ چیست؟
مشاوره بیشتر شبیه مداخله ای درمانی است. تمرکز مشاوره برگذشته است. مشاور سعی می کند فرد را در عبور از موانع و مسائل گذشته یاری دهد و او را به سوی آینده به حرکت درآورد. تمرکز مشاوره می تواند بر احوالات درونی یا شرایط بیرونی افراد باشد.
کوچ خواستار ایجاد یک ارتباط مؤثر با مراجعین است؛ یعنی یک زیربنا برای این رابطه ایجاد کند که بسیار مستحکم باشد. این زیربنا شامل رازداری، امنیت، احساس اعتماد و اطمینان است و این عوامل سبب می شوند تا مراجعه کننده بتواند تمام مشکلات و دغدغه اش را بدون هیچ واهمه ای بیان کند و به خودش اجازه دهد حرف هایی را بزند که با بقیه مطرح نمی کند. ایجاد این فضا، خود یک مهارت است که این امنیت و اعتماد را به وجود می آورد.
سؤالی که اینجا مطرح می شود این است که آیا افراد حرفه ایی در این حوزه، طبق یک چهارچوب خاص و یک اصول اخلاقی مشخص، رفتار می کنند؟
در اینجا اصول اخلاقی می گوید، او مانند یک آینه ی شفاف عمل می کند که اگر واقعیتی را می بیند، آن را جلوی شما بگذارد تا خودتان آن را ببینید. این آینه هیچ گونه قضاوتی نمی کند؛ ولی اگر قضاوت کند، این آینه چندان آینه شفافی نیست!
یک کوچ حرفه ای چه ویژگی هایی دارد؟
یک فرد ماهر در این حوزه، رازدار و بدون قضاوت است. او احترام مراجعش را حفظ کرده و حرف های او را باور دارد. درواقع فردی است که باورهای درونی اش را به نمایش می گذارد؛ درعین حالی که قضاوت ندارد و در خدمت مراجع است.
یک بخش دیگر که برای وی باید اضافه کنیم که همان ۱۱ صلاحیت فدراسیون بین المللی کوچینگ (Icf) است. این صلاحیت ها به وی در ایجاد رابطه اثربخش کمک می کند.
فرآیند کوچینگ به چه صورت است؟
مراجعی که وارد این فرآیند می شود، دنبال ایجاد یک تغییر است. او می خواهد به چیزی می رسد که اکنون ندارد. اینکه چرا به هدف خود نرسیده علل مختلفی دارد.
ممکن است از توانایی های خود ناآگاه است یا سرعت او برای رسیدن به هدف کند است. پس اینجا این شخص کمک لازم دارد. این دغدغه، دغدغه ی مراجع است. دغدغه کوچ این است که مراجعش به چیزی که می خواهد برسد.
یکی از تفاوت های کوچینگ با حرفه های دیگر این است که او باید بداند مراجعش در حال حاضر کجاست و به کجا می خواهد برسد. وقتی مراجع کاملاً می فهمد الآن دقیقاً کجاست و می خواهد کجا باشد، دراین بین یک فاصله به وجود می آید و مراجع می تواند این فاصله را به وضوح ببیند.
اینجاست که او با ابزارهایی که دارد و محیط امن و ارتباطی که ایجاد کرده، مراجع را ترغیب به اقدام می کند. همچنین گام هایی به آن سمت که مراجع تمایل به رفتن دارد ایجاد می کند.
چنانچه این قدم ها با تشویق، ترغیب و قدردانی همراه باشد و تمام این مهارت ها کمک کند که این مراجع، قوت درون، استعدادها و توانمندی هایش را بیشتر بشناسد، اقدام و برنامه ریزی برای رسیدن به خواسته ی مراجع با تعهد، کامل می شود.
کاری که مراجع مسئول آن است، برای انجام آن اقدام می کند و یک نفر را در کنارش دارد که می داند در تمام طول مسیر همراه اوست و هر موقع بخواهد می تواند از او کمک بگیرد.
نتیجه گیری
برای درک اینکه «کوچینگ دقیقاً چیست» باید در تجربیات شخصی خود تأمل کنید. بدانید دقیقاً کجا هستید؟ توانمندی های خود را به خاطر آورید. درواقع باید بتوانید دغدغه ای که دارید به تصویر بکشید.
اگر ندانید چه می خواهید مراجعه به کوچ چندان کمکی به شما نمی کند… کوچینگ یعنی به دیگران دریافتن راه حل مشکلاتشان کمک کنیم تا عملکردشان بهبود یابد
کوچینگ یکی از شیوه های بسیار کارآمد آموزش به افراد است که در محیط های کسب و کار هم طرفداران فراوانی دارد.