همه چیز درباره کلاهبرداری راگ پول (Rug Pull) در دنیای ارزهای دیجیتال

راگ پول (Rug Pull) چیست و نحوه ی تشخیص آن چگونه است؟ 

همان طورکه دنیای ارز دیجیتال روزانه در حال گسترش است، افراد سودجو نیز در حال تلاش برای طراحی روش های نوین کلاه برداری هستند. یکی از جدیدترین راه های کلاه برداری در دنیای ارز دیجیتال، روش راگ پول است. در این روش، توسعه دهنده، سرمایه گذاران را به سمت ارز دیجیتال جدیدی هدایت می کند و بعد از جذب سرمایه، ارزش آن ارز را به صفر تبدیل می کند و سرمایه گذاران را با یک ارز بی ارزش تنها می گذارد. 

اما به عنوان یک سرمایه گذار در زمینه ی ارز دیجیتال چه اقداماتی باید انجام دهید تا قربانی چنین کلاهبرداری هایی نشوید؟ در ادامه با ما همراه باشید تا اول متوجه شوید راگ پول (Rug Pull) چیست و نحوه ی تشخیص آن چگونه است. سپس، یاد بگیرید چگونه کلاه خود را بچسبید تا طعمه ی کلاهبرداران نشوید.

راگ پول (Rug Pull) چیست؟

Rug Pull نوعی از کلاهبرداری رمزنگاری است. راگ پول زمانی اتفاق می افتد که توسعه دهندگان متقلب، توکن رمزنگاری جدیدی ایجاد می کنند و قیمت را بالا می برند و پس از جذب سرمایه گذاران، ارزش توکن را خارج کرده و قیمت آن را به صفر می رسانند. این نوع کلاهبرداری، سودجویی جدیدی است که معمولاً در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi)، به ویژه در صرافی های غیرمتمرکز (DEX) که افراد مخرب توکنی ایجاد می کنند و آن را در یک DEX فهرست می کنند و سپس آن را با یک ارز دیجیتال پیشرو مانند اتریوم جفت می کنند، اتفاق می افتد. در این شرایط، هنگامی که تعداد قابل توجهی از سرمایه گذاران ناآگاه ETH خود را با توکن فهرست شده تعویض می کنند، سازندگان همه چیز را از استخر نقدینگی خارج می کنند و قیمت سکه را به صفر می رسانند.

CEX تنها منبع نقدینگی است. توکن های پروژه های جدید defi/’>دیفای معمولاً در صرافی های متمرکز(CEX)  فهرست نمی شوند. به طور معمول، پروژه های جدید دیفای توکن های خود را ایجاد کرده و مقداری را به عنوان نقدینگی در صرافی های متمرکز قرار می دهند. پس از این مرحله، ممکن است نقدینگی آن ها در یک استخر قرار داده شود و یا در پیشنهاد اولیه فروخته شود. در پیشنهاد اولیه، معمولاً برای مدت معینی عواید قفل می شود تا سطح نقدینگی تضمین شود. 

شروع پروژه ی Rug Pull

راگ پول زمانی اتفاق می افتد که تیم توسعه دهنده به طور ناگهانی پروژه را رها کرده و تمام نقدینگی آن را می فروشد. هنگامی که سطح تبلیغات بالا می رود و پروژه به نقدینگی خود دسترسی پیدا می کند، کلاهبرداران دو گزینه دارند. آن ها می توانند توکن های خود را با قیمت بالا بفروشند و تمام نقدینگی خود را حذف کنند یا از  قراردادهای هوشمند برای سرقت وجوه سرمایه گذاران استفاده کنند. بدون نقدینگی کافی، سرمایه گذاران برای فروش توکن های خود تلاش می کنند و یا مجبور می شوند آن ها را با قیمت پایین بفروشند. این به دلیل مکانیسم قیمت گذاری خودکار بازارساز(AMM)  است که قیمت ها را از طریق نسبت دوسکه در یک استخر نقدینگی تعیین می کند.

راگ پول در DeFi امری رایج است؛ زیرا توکن ها را می توان به راحتی ایجاد کرد. هرکسی می تواند یک استخر نقدینگی راه اندازی و شروع به کلاهبرداری کند. بسیاری از پروژه های رمزنگاری ناشناس هستند و این امر باعث می شود تا یک تیم یا مالک بدون بهخطرانداختن هویت خود، از این شرایط سوءاستفاده کند.

در این نوع کلاهبرداری، مالکان و توسعه دهندگان تبلیغات زیادی از طریق توییتر، تلگرام و سایر پلتفرم های رسانه های اجتماعی ایجاد می کنند و برای جلب اعتماد سرمایه گذاران، مقدار قابل توجهی نقدینگی را به استخر خود تزریق می کنند. 

شناخت اولیه ی پروژه ی راگ پول

 برای اینکه به دام نیفتید، سعی کنید قبل از سرمایه گذاری مطمئن شوید و تحقیقات جدی انجام دهید. این تحقیقات شامل بررسی وضعیت محصول، تکنیک آن، روش توزیع توکن، نقدینگی و هویت تیم است. شما می توانید با اطمینان از شفاف بودن و قابل تأییدبودن موارد فوق و بررسی نقدینگی موجود در استخر، ریسک را به حداقل برسانید. بررسی کنید که آیا روی استخر توکن قفل وجود دارد یا خیر. اکثر پروژه های معتبر، نقدینگی جمع شده را برای دوره ی معین قفل می کنند. یکی دیگر از ویژگی های مهم راگ پول، افزایش سرسام آور قیمت سکه در عرض چند ساعت است. به عنوان مثال، یک سکه ی راگ پول می تواند در عرض 24 ساعت از 0 تا 50 برابر حرکت کند. راه های دیگری نیز وجود دارد که در ادامه بدان ها پرداخته خواهد شد.

با انواع راگ پول آشنا شوید

دوره اختصاصی

دوره نخبگان، استاد تمامی در ترید

دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است

دریافت اطلاعات بیشتر

کلاهبرداری به سبک راگ پول سه نوع اصلی دارد که هر کدام هم با روشی خاص صورت می گیرند. دانستن و آشنا شدن با آن ها می تواند برای شما بسیار مفید باشد.

• سرقت نقدینگی

هنگامی که سازندگان توکن تمام سکه ها را از استخر نقدینگی استخراج می کنند، سرقت نقدینگی اتفاق میفتد. این اتفاق تمام ارزشی که سرمایه گذاران روی ارز سرمایه گذاری کرده اند، از بین می برد و قیمت آن را به صفر می رساند.

• محدود کردن سفارش های فروش

در این حالت، توکن ها توسط توسعه دهندگان کدگذاری می شوند تا تنها کسانی باشند که می توانند آن ها را بفروشند. سپس، توسعه دهندگان منتظر می مانند تا سرمایه گذاران خرد از ارزهای جفت شده برای خرید ارز دیجیتال جدید خود استفاده کنند.

• دامپینگ

به عمل فروش تعداد زیادی توکن در کم ترین زمان ممکن توسط توسعه دهندگان دامپینگ گفته می شود. درنتیجه، قیمت کاهش می یابد و سرمایه گذاران با توکن های بی ارزش باقی می مانند. دامپینگ معمولاً پس از تبلیغات زیاد در شبکه های اجتماعی رخ می دهد.

کلاهبرداری با روش Rug Pull چگونه انجام می شود؟

معمولاً راگ پول در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز دیفای انجام می شود؛ زیرا هیچ کنترل متمرکز یا الزامات گزارش دهی برای فعالیت هایی که در این فضا اتفاق می افتد وجود ندارد. درحالی که درآمدهای بالقوه از DeFi می تواند بسیار جذاب باشد، به خصوص در دنیایی که بازدهی پایین در بسیاری از دارایی های دیگر وجود دارد، بسیار مهم است که بدانید برای جلوگیری از تقلب به چه چیزی توجه کنید.

برای ایجاد یک طرح راگ پول، افراد سودجو توکن بی ارزشی ایجاد می کنند و آن را در صرافی غیرمتمرکزی فهرست می کنند و با یک ارز دیجیتال پیشرو مانند اتر جفت می کنند. بعد از آن، یک کمپین بازاریابی برای جذب سرمایه گذاران انجام می دهند. سپس، هنگامی که مقدار سرمایه گذاری شده در توکن به اندازه ی کافی بزرگ شد، سازندگان همه چیز را از استخر نقدینگی خارج می کنند و فروش توکن را غیرممکن می کنند و قیمت آن را به صفر می رسانند.

علاوه بر طرح کلاهبرداری پمپ و تخلیه، راگ پول نیز یکی دیگر از راه های تقلب در ارز دیجیتال می باشد؛ با این تفاوت که در طرح پمپ و دامپ، افراد قیمت یک توکن را بالا می برند و مقادیر قابل توجهی را از آن می فروشند. این امر باعث می شود قیمت به سطوحی کاهش یابد که هرگز به قیمت قبلی باز نمی گردد و سرمایه گذاران سکه های بی ارزشی را در دست دارند. با این حال، در این مورد، نقدینگی هنوز وجود دارد و سرمایه گذاران می توانند سکه های خود را بفروشند؛ درحالی که در راگ پول، تمام نقدینگی را از بین می برند و توکن را غیرقابل معامله می کنند.

چگونه راگ پول را تشخیص دهیم؟

اگرچه کلاهبرداری به روش راگ پول در سال گذشته سه برابر شده است اما کل مبلغ پول به سرقت رفته در حال کاهش است؛ زیرا سرمایه گذاران محتاط تر شده و آموخته اند که قبل از سرمایه گذاری علائم را تحلیل کنند. در ادامه، برخی از نشانه های رایج برای کمک به جلوگیری از قربانی شدن در چنین طرح های کلاهبرداری آورده می شود که به شما کمک می کند تا راگ پول ها را به سادگی تشخیص دهید. 

• بازده بالا

بسیاری از استخرهای DeFi برای تسهیل تجارت توکن ها، بازدهی بیش تری را در استخر برای سرمایه گذاران ایجاد می کنند. به عنوان مثال، WhaleFarm نرخ هایی را ارائه داد که بیش از 100درصد APY بود. اگر می بینید مزرعه ای بازدهی بسیار خوبی ارائه می دهد و دور از واقعیت است، احتمالاً یک راگ پول است و برای سرمایه گذاران دامی پهن کرده است.

• سازندگان گمنام 

ممکن است دلایلی مانند امنیت، حریم خصوصی و دلایل شخصی برای ناشناس ماندن سازندگان وجود داشته باشد. با این حال، پس از انجام یک کلاهبرداری، ناشناس بودن، ردیابی کلاهبرداران را دشوارتر می کند. اگر پروژه ای به صورت ناشناس شروع شود و دارای حساب های جدید در رسانه های اجتماعی باشد که ظرف چندروز یا چندساعت پس از راه اندازی ایجاد شده اند، می تواند یک اخطار بزرگ برای سرمایه گذاران باشد.

• قیمت سکه ی سر به ‎فلک کشیده

اگر نمی توانید متوجه شوید که چرا ارزش یک دارایی به سرعت در حال افزایش است، مراقب باشید. کلاهبرداران می توانند یک پروژه را با سرمایه گذاری یا ایجاد تبلیغات کاذب طوری به سود برسانند که مردم را ترغیب به سرمایه گذاری کنند. اما در پس این افزایش قیمت کاذب ممکن است طرحی برای راگ پول چیده باشند.

• تاکتیک های بازاریابی گسترده

در طرح های کلاهبرداری مانند راگ پول، سازندگان برای جلب حمایت، به پست های رسانه های اجتماعی، اینفلوئنسرهای رمزنگاری و تبلیغات پولی تکیه می کنند. سعی کنید قبل از ورود به سرمایه گذاری در یک توکن یا استخر جدید، آن را بسنجید. 

• بدون قفل نقدینگی

اکثر استخرهای نقدینگی قانونی پول سرمایه گذاران را برای مدت معینی قفل می کنند. با این کار، ابتدا نقدینگی استخر موردنیاز برای مبادله ی توکن، وام دهی و سایر فعالیت ها تضمین می شود تا استخر بتواند به کار خود ادامه دهد. ثانیاً، سازندگان را از تخلیه ی سریع استخر پس از رسیدن به اندازه ی معین و فرار با پول بازمی دارد. استخر قفل شده به حفظ منافع سرمایه گذار کمک می کند. اگر قفلی وجود نداشته باشد، باید به شیوه ی عملکرد آن استخر شک کنید.

• نقدینگی را نگاه کنید

یکی از ویژگی های رایج کلاهبرداری های راگ پول زمانی مشخص می شود که یک پروژه ی رمزنگاری جدید، نقدینگی پایینی داشته باشد؛ به این معنی که تبدیل سکه یا دارایی به پول نقد دشوار باشد. معامله گران باتجربه ی کریپتو از ورود به پروژه هایی با نقدینگی کم به دلیل خطرات مرتبط باقیمت های بی ثبات و دست کاری قیمت ها اجتناب می کنند.

• توانایی خود را برای فروش آزمایش کنید

برخی از پروژه ها، مانند بازی Squid، مانع از آن می شود که سرمایه گذاران بتوانند توکن های خود را بفروشند. سعی کنید ابتدا مقدار کمی سرمایه گذاری کنید و آن را بفروشید تا مطمئن شوید که بر دارایی های خود کنترل دارید.

• توزیع توکن را بررسی کنید

اگر بخش بزرگی از سرمایه در دست چند نفر متمرکز است، این می تواند یک نشانه ی منفی باشد. برای بررسی این موضوع می توانید از اسکنرهای بلاک چین مانند  Etherscan برای Ethereum یا BscScan  برای Binance Smart Chain  استفاده کنید.

• بدون ممیزی خارجی

 اگر پروژه ممیزی نشده باشد، احتمال بروز مشکل وجود خواهد داشت. انتظار می رود ارزهای دیجیتال جدید توسط یک شخص ثالث معتبر تحت ممیزی کد رسمی قرار گیرند. شخص ثالث باید بتواند حسابرسی را تأیید کند.

• تجزیه و تحلیل داده های تراکنش و زنجیره

فعالیت زنجیره ای یک دارایی رمزنگاری شده در شبکه ی بلاک چین در دسترس است. این حجم معاملات اخیر، نقدینگی و تعداد DEXهای ثبت شده به عنوان دارایی های رمزنگاری قانونی را پوشش می دهد. اگر پروژه فقط در چند DEX ظاهر شود و فعالیت معاملاتی کمی داشته باشد، احتمالاً دارای مشکل است.

چگونه در مقابل کلاهبرداری راگ پول امنیت خود را حفظ کنیم؟ 

برای اینکه ریسک در سرمایه گذاری را به حداقل برسانید و به دام راگ پول ها نیفتید، باید تحقیقات زیادی انجام دهید. قبل از سرمایه گذاری، ارزش دارد اگر برای تحقیق در مورد ارزهای دیجیتال جدید وقت بگذارید تا پیش از سرمایه گذاری در یک پروژه ی جدید، اقدامات لازم را انجام دهید. برای جلوگیری از افتادن به دام راگ پول ها، کافی است اطلاعات کافی در مورد آن ها داشته باشید تا با ویژگی آن ها آشنا بوده و در صورت شناسایی از سرمایه گذاری در آن اجتناب کنید.

اگر قربانی راگ پول شدیم چه کنیم؟

همه ی ما می توانیم تمام تلاش خود را به کار بگیریم تا  نشانه های ورود به راگ پول ها را شناسایی کنیم اما واقعیت این است که کلاهبرداران همواره باهوش تر می شوند و سعی می کنند نقاط ضعف را پوشش داده تا قابل شناسایی نباشند. این بدان معناست که خطر به دام افتادن هیچگاه به صفر نمی رسد و همواره امکان کلاهبرداری در این بازار وجود دارد. 

اگر درگیر چنین اتفاقی شدید، به محض فهمیدن ماجرا، اقداماتی برای خروج و زنده کردن بخشی از سرمایه ی خود اقدام کنید و تا آنجا که می توانید، سرمایه ی رفته خود را جبران کنید. بسیاری از سرمایه گذاران پس از دیدن  کاهش قیمت، مدت زیادی منتظر می مانند تا ببینند چه اتفاقی خواهد افتاد و متأسفانه سرمایه ی آن ها به صفر می رسد. اگر می توانید حتماً اقدام به فروش کنید. 

چرا DeFi به فضایی رایج برای راگ پول تبدیل شد؟

همان طورکه از نام آن پیداست، پروتکل های DeFi هیچ نظارت متمرکزی ندارند و تنها بر قراردادهای هوشمند تکیه کرده و دیفای را به محیطی مناسب برای راگ پول تبدیل می کنند. دیفای در هفت ماه اول سال 2021، رکورد تعداد جرایم را به خود اختصاص داد. با این حال، سرمایه گذاران باهوش تر می شوند و میزان رمزارزهای سرقت شده در سیستم عامل های DeFi حدود 64 درصد کاهش یافته است.

با استفاده از پلتفرم های DEX مانند SushiSwap یا Uniswap، توکن ها بدون حسابرسی ایجاد و فهرست می شوند. تنها کاری که کلاهبرداران باید انجام دهند، این است که یک توکن با مقداری ارزش ظاهری ایجاد کنند، وعده های دروغین دهند و برای سرمایه گذاران جذابیت ایجاد کرده تا آن ها را جذب کنند.

به محض ورود پول به پروژه، ارزش آن بالا می رود و سازندگان این توکن ها را می فروشند و ارزش توکن ها را به صفر می رسانند. آن ها اساساً پولی که به عنوان فروش نمادین به پروژه وعده داده اند، برای خود برداشته، چمدان هایشان را می بندند و فرار می کنند.

آیا هنوز DeFi محیطی مناسب برای سرمایه گذاری است؟

DeFi یک صنعت جوان با پتانسیل بسیار زیاد است و ویژگی هایی مانند وام بدون محدودیت را به کاربران ارائه می دهد. علاوه بر این، بانکداری DeFi واقعاً خصوصی است؛ زیرا هیچ مرجع متمرکز درگیری برای دیکته کردن شرایط یا دریافت کارمزد تراکنش های بالا وجود ندارد. با این حال، نقطه ضعف چنین فضای نامنظمی، این است که هرکسی می تواند دارایی را بدون کنترل مرکزی روی آن فهرست کند. هیچ کس رسیدگی نمی کند که آیا پروژه برای کلاهبرداری از مردم است یا خیر؛ اینجاست که راگ پول ها وارد صحنه می شوند.

مانند هر فناوری جدید، سودجویان تلاش می کنند تا افرادی که دانش و تجربه ی کم تری دارند فریب دهند.  سرمایه گذاری در DeFi، به سرمایه های موجود و ریسک پذیری شما بستگی دارد. اطمینان حاصل کنید که قبل از سرمایه گذاری در یک پروژه، تحقیق مناسبی انجام داده اید و واقعاً متوجه شده اید که پروژه در مورد چیست. پلتفرم های آنلاین و ابزارهایی مانند Etherscan می توانند در ارزیابی مشروعیت سرمایه گذاری به شما کمک کنند.

مثالی از یک راگ پول واقعی

سرمایه گذاران تنها در سال 2021، بیش از 7.7 میلیارد دلار را به دلیل کلاهبرداری راگ پول از دست داده اند. به دلیل فقدان مقررات در بازار، این یک اتفاق دردناک رایج است. به مثال های زیر دقت کنید:

بازی ماهی مرکب

سوار بر اوج نمایش بسیار محبوب نتفلیکس یک توکن جدید، SQUID راه اندازی شد. این توکن به عنوان توکن بازی برای کسب درآمد در بازار عرضه شد. فروش آن با 0.01 دلار آغاز شد و در کم تر از یک هفته به 2861 دلار افزایش یافت که وقتی سرمایه گذاران می خواستند سود خود را نقد کنند، قادر به فروش نبودند.

این امر باعث شد که تعدادی از سرمایه گذاران به جست وجو بپردازند. آن ها متوجه شدند که بنیان گذاران آن در هیچ شبکه ی اجتماعی برجسته ای مانند لینکدین حضور ندارند. علاوه بر این، مسائل مربوط به توییت ها مسدود شد، گروه تلگرام و گروه های دیگر بسته شد. پس از بررسی بیش تر درباره ی وایت پیپر، چندین ادعا وجود داشت که تأیید آن ها غیرممکن بود.

وقتی بنیان گذاران شروع به فروش عرضه ی خود کردند، طی یک هفته قیمت SQUID 99درصد کاهش یافت و سرمایه گذاران با توکن های بی ارزشی مواجه شدند. توسعه دهندگان بیش از 3.38 میلیون دلار، از این راگ پول سود به دست آوردند.

راگ پول NFT Bored Bunny

پروژه ی Bored Bunny NFT که در دسامبر 2021 ایجاد شد، یکی دیگر از راگ پول های اخیر محسوب می شود. مانند سایر راگ پول ها، این پروژه با ادعاهای بزرگی ازجمله کالا، متاورس خصوصی، ده برابر بازده سرمایه گذاری در عرض چند روز و تبلیغ توسط افراد مشهور ازجمله فلوید می ودر، جیک پل و دیوید دوبریک راه اندازی شد.

این پروژه در عرض چندساعت راه اندازی شد و به فروش رسید. کارآگاه بلاک چینی با دقت بیش تر، دریافت که NFTهایی که ظاهراً متعلق به افراد مشهور و تأثیرگذار هستند، توسط کیف پول توسعه دهنده ی مرتبط با پروژه خریداری شده اند. تحقیقات بیش تر نشان داد که بسیاری از بنیان گذاران، قبلاً به پروژه های غیرمعتبر دیگری وابسته بودند. این پروژه اکنون به قیمت کف 0.085 ETH کاهش یافته است.

پروژه ی Frosties

یکی دیگر از راگ پول های NFT که به تازگی در سال 2022 رخ داد، پروژه ی Frosties مربوط به NFT بود که در اوایل امسال راه اندازی شد. پروژه راه اندازی شد و مجموعه ی 8888 NFT به سرعت فروخته شد. اما به محض اینکه وجوه به OpenSea رسید، به کیف پول های دیگری منتقل شدند، سرور discord بسته شد و توییت نهایی در حساب توییتر Frosties ظاهر شد که به سادگی می گفت: «متأسفم».

سخن پایانی

با افزایش علاقه به کریپتو، ریسک ها به طور فزاینده ای افزایش می یابند. هنرمندان کلاهبردار دائماً به دنبال راه هایی برای کسب درآمد سریع از قربانیان ناآگاه هستند. با پیگیری نشانه های رایج کلاهبرداری ها و انجام بررسی های لازم در مورد آینده ی پروژه ها، می توانید احتمال قربانی شدن خود را کاهش دهید.

برخی از جنبه های اکوسیستم DeFi، مانند راحتی ایجاد پروژه و فهرست کردن توکن های جدید، کار کلاهبرداری ها را آسان تر از همیشه کرده است. همان طورکه DeFi دنیای کاملاً جدیدی را از امور مالی برای میلیون ها نفر در سراسر جهان فراهم کرده است، به همین ترتیب نیز مجموعه ی عظیمی از قربانیان بالقوه را برای سوء استفاده گران فراهم کرده است. به این ترتیب، بسیار مهم است که قبل از سرمایه گذاری در یک پروژه ی DeFi، دقت لازم را داشته باشد؛ به خصوص زمانی که پروژه ای بیش از حد خوب است، حتماً به آن شک کنید و از احتمال وجود راگ پول ها غافل نشوید.

سؤالات متداول

۱- آیا راگ پول ها غیرقانونی هستند؟

راگ پول همیشه غیرقانونی نیست اما همیشه غیراخلاقی است. راگ پول های سخت غیرقانونی هستند اما راگ پول های نرم غیراخلاقی.

۲- آیا می توان راگ پول را از لحاظ قانونی پیگیری  و خسارت را بازیابی کرد؟

شما نمی توانید راگ پول را به طور قانونی پیگیری کرده و خسارت خود را بازگردانید؛ زیرا شما همچنان توکن ها را دارید و فقط ارزش آن به یک دارایی بی ارزش کاهش یافته است. 

۳- چرا راگ پول، کشیدن فرش می گویند؟

 راگ پول (Rug Pull) از عبارت بیرون کشیدن فرش از زیر پای کسی گرفته شده است؛ به معنای برداشتن حمایت غیرمنتظره. کشش فرش بیش تر با پروژه های مالی غیرمتمرکز دیفای مرتبط است. در کلاهبرداری راگ پول، کلاهبردار یک دفعه زیر پای سرمایه گذاران را خالی می کند.