سفارش محدود ابزاری مفید و پرکاربرد در بازارهای مالی است که معامله‌گرها با استفاده از آن می‌توانند دارایی‌ها را در قیمت مشخص، خرید و فروش کنند. پلتفرم‌های معاملاتی امکانات متنوعی برای معامله‌گرها فراهم می‌کنند که یکی از آنها، سفارش‌گذاری از نوع محدود است. در این مقاله به زبان ساده توضیح می‌دهیم که سفارش محدود چیست و چه انواعی دارد. مزایا و معایب آن را برمی‌شماریم. نحوه سفارش‌گذاری محدود را می‌آموزیم. آن را با سایر انواع سفارش مقایسه کرده و مروری به اشتباهات رایج معامله‌گرها در خصوص این ابزار خواهیم داشت. تا پایان همراه ما باشید.
سفارش محدود چیست؟
سفارش محدود یا Limit Order در بازارهای مالی به معنی تعیین قیمت دقیق برای سفارش خرید یا فروش یک دارایی است. در حقیقت خریدار یا فروشنده، از طریق سفارش محدود برای معامله خود شرط می‌گذارد که فقط در قیمتی که برای آن مشخص کرده، انجام شود و به نوعی، قیمت را محدود می‌کند.
در بازارهای مالی، قیمت دارایی‌ها مدام نوسان می‌کند و تمام تلاش یک معامله‌گر این است که با قیمت بهتری وارد معامله شود. حالا اهمیت سفارش محدود چیست؟ این نوع سفارش به معامله‌گر کمک می‌کند برنامه‌ریزی معاملاتی و تخمین سود و زیان آتی خود را بهتر مدیریت کند.
انواع سفارش محدود
سفارش محدود مانند سایر انواع سفارش در بازارهای مالی، می‌تواند از دو نوع خرید یا فروش باشد که در ادامه هر کدام را به زبان ساده و با مثال واقعی توضیح می‌دهیم.
سفارش محدود خرید
زمانی که معامله‌گر بخواهد یک دارایی را دقیقا در قیمت مورد نظر خود خریداری کند، از سفارش محدود خرید (Buy Limit) استفاده می‌کند. برای ثبت چنین سفارشی، تریدر باید در پلتفرم صرافی یا کارگزاری، دو مقدار را تعیین کند:
- تعداد ارز یا سهم مورد نظر
- قیمت
به این مثال توجه کنید: فرض کنید می‌خواهیم در یک صرافی ارز دیجیتال از طریق سفارش محدود، به اندازه ۵۰۰ دلار، بیت کوین بخریم. برای این کار، در بازار بیت کوین-تتر باید ابتدا قیمت بیت کوین (مثلا ۹۶ هزار دلار) و در ادامه تعداد بیت کوینی که می‌خواهیم (مثلا ۰٫۰۰۵ بیت کوین) را وارد کنیم. در نهایت دکمه تایید خرید را بزنیم.
توجه داشته باشید که ثبت سفارش محدود خرید به معنای انجام آن در همان لحظه نیست. این سفارش فقط زمانی انجام می‌شود که قیمت بیت کوین در بازار به قیمت سفارش ما برسد و در ادامه، سفارش فروشی به تعداد مورد نظر ما در آن قیمت وجود داشته باشد. در غیر این صورت، سفارش خرید محدود ما در اصطلاح پُر نشده و به همان صورت باقی می‌ماند.
سفارش محدود فروش
سفارش محدود فروش، برعکس حالت خرید است و زمانی استفاده می‌شود که معامله‌گر می‌خواهد یک دارایی را دقیقا در قیمت مورد نظر خود، بفروشد. در این حالت نیز باید تکلیف دو مقدار را مشخص کند: تعداد سهم یا ارز مورد نظر و قیمت.
برای مثال، اگر می‌خواهیم تعدادی بیت کوین را در یک صرافی ارز دیجیتال از طریق سفارش محدود بفروشیم، کافیست در بازار بیت کوین-تتر مشخص کنیم فروشنده چه مقدار بیت کوین (مثلا ۰٫۰۰۵ بیت کوین) روی چه قیمتی (مثلا ۱۰۰ هزار دلار) هستیم. در نهایت دکمه تایید فروش را می‌زنیم.
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است
در این حالت نیز لازم است بدانیم که ثبت سفارش محدود فروش به معنای انجام معامله در همان لحظه نیست. مشابه حالت خرید، باز هم باید دو شرط اتفاق بیفتد تا این سفارش انجام شود. اول اینکه باید قیمت بیت کوین در بازار به قیمت سفارش ما برسد و دوم، سفارش خریدی به تعداد مورد نظر ما در آن قیمت وجود داشته باشد. در غیر این صورت، سفارش فروش محدود ما در اصطلاح پُر نشده و به همان صورت باقی می‌ماند.
برای سفارش‌گذاری قطعا به یک صرافی معتبر نیاز دارید که می‌توانید آن را از لیست صرافی های ارز دیجیتال در خانه سرمایه پیدا کنید. همچنین، این امکان وجود دارد که با صرافی‌های خارجی مانند صرافی ارز دیجیتال XT یا صرافی کوینکس نیز کار کنید. به همین دلیل، می‌توانید از لیست صرافی های ارز دیجیتال خارجی نیز کمک بگیرید که در خانه سرمایه معرفی شده‌اند.
ویژگی ها و مزایای سفارش محدود
تا اینجا یاد گرفتیم که انواع سفارش محدود چیست و هر کدام چطور عمل می‌کند. در ادامه برخی ویژگی‌ها و مزایای سفارش محدود را بررسی می‌کنیم.
- کنترل دقیق روی قیمت: هدف اصلی سفارش محدود این است که معامله‌گر بتواند قیمت معامله را از قبل و به طور دقیق کنترل کند.
- کاهش ریسک در نوسانات شدید: گاهی شدت نوسانات قیمت در بازار به حدی بالا می‌رود که همه غافل‌گیر می‌شوند. خبر خوب این است که سفارش محدود، فارغ از میزان نوسانات، فقط در قیمت مشخص شده اجرا می‌شود. به این ترتیب، معامله‌گر ریسک کمتری نسبت به سایر سفارش‌ها متحمل می‌شود.
- مناسب برای انجام معاملات با حجم بالا: هر چه حجم سفارش بیشتر باشد، یعنی با پول بزرگتری سروکار داریم. پس قیمتی که معامله در آن انجام می‌شود اهمیت بیشتری خواهد داشت. به کمک سفارش محدود می‌توان یک سفارش بزرگ را به صورت چند سفارش محدود کوچکتر، روی قیمت‌های متفاوت ثبت کرد.
- قابلیت انجام خودکار معاملات: پس از ثبت سفارش محدود، به محض محقق شدن دو شرط لازم، سفارش به طور خودکار انجام می‌شود.
- امکان صرفه‌جویی در هزینه معاملات: اول اینکه به جای ثبت سفارش در یک قیمت، می‌توانیم آن را به چند سفارش کوچکتر در قیمت فعلی و قیمت‌های بهتر تقسیم کنیم. به این ترتیب، در مجموع و نسبت به انجام تمام معامله در قیمت فعلی، کارمزد کمتری می‌پردازیم. مورد دوم به موضوع جذاب میکر و تیکر (Maker and Taker) مربوط می‌شود که حتما در یک مطلب مجزا به آنها خواهیم پرداخت. اگر سفارش ما موجب ثبت قیمت جدیدی در دفتر سفارش شود، از نوع میکر تلقی شده و اصولا صرافی‌ها کارمزد کمتری به آن اختصاص می‌دهند. اما اگر سفارش ما موجب حذف بخشی از سفارش‌های دفتر سفارش شود، از نوع تیکر تلقی شده و اکثر صرافی‌ها کارمزد بیشتری برایش دریافت می‌کنند.
محدودیت ها و چالش های سفارش محدود
با وجود مزیت‌های قابل توجه، لازم است بدانیم محدودیت‌ها و چالش‌های سفارش محدود چیست تا بتوانیم از آن به طور بهینه در استراتژی معاملاتی خود استفاده کنیم. فراموش نکنیم که هیچ روشی کامل نیست. زمانی که روش‌های متفاوتی برای انجام یک کار وجود دارد، یعنی که هر روش مزایا و معایب خود را داشته و در جایگاه خود، بهینه است.
- تاخیر در انجام سفارش: به خاطر دارید که گفتیم زمان اجرای یک سفارش محدود بستگی‌به مهیا بودن دو شرط دارد. یکی رسیدن قیمت بازار به محدوده مورد نظر ما و دیگری وجود سفارش خرید یا فروش کافی در دفتر سفارش. طبیعی است تا زمانی که این دو شرط به طور همزمان اتفاق نیفتد، سفارش ما به صورت اجرا نشده باقی خواهد ماند.
- احتمال انجام نشدن سفارش در بازارهای کم عمق: هر چه در یک قیمت خاص، تعداد و حجم سفارش بیشتری در دفتر سفارش موجود باشد، بازار عمیق‌تر و احتمال اجرای سفارش‌ها بیشتر می‌شود. به زبان ساده، اگر فروشنده باشید ولی سفارش خریدی به اندازه دارایی شما وجود نداشته باشد، سفارش شما تکمیل نخواهد شد.
- تاثیر نوسانات بر سفارش‌های محدود: گاهی در نوسان‌های شدید بازار، قیمت به یکباره از یک محدوده به محدوده دیگری پرتاپ می‌شود. یعنی ممکن است تغییرات قیمت به حدی سریع رخ دهد که در اصطلاح، قیمت از محدوده سفارش محدود ما جهش می‌کند و سفارش ما به صورت انجام نشده باقی می‌گذارد. چنین اتفاقاتی به صورت یک فضای خالی یا گپ (Gap) در نمودار قیمت مشاهده می‌شوند.
نحوه ثبت سفارش محدود
بعد از اینکه تا حدودی با ویژگی‌های سفارش محدود و همچنین محدودیت‌های آن آشنا شدیم، حالا وقت آن است که به نکات مربوط به نحوه ثبت این نوع سفارش بپردازیم.
مهم‌ترین نکته در ثبت سفارش محدود این است که از قبل بدانیم باید تکلیف دو سوال را مشخص کنیم: چه تعداد؟ با چه قیمتی؟ مثلا ۱۰۰ تا تتر (USDT) روی قیمت ۷۰۰۰۰ تومان یا ۱ واحد اتریوم (ETH) روی قیمت ۳۶۰۰ دلار.
توجه داشته باشید که سفارش محدود فقط مختص بازار اسپات (یا لحظه‌ای) نیست و در بازار فیوچرز (یا آتی یا تعهدی) نیز به کار می‌رود و همیشه به معنی تعیین دقیق قیمت توسط معامله‌گر است. برای این منظور کافیست مراحل زیر را طی کنیم:
- ورود به اکانت خود در صرافی یا بروکر
- مراجعه به بخش بازار (یا مارکت) و پیدا کردن جفت ارز یا دارایی مورد نظر (مثلا بیت کوین- تتر یا همان BTC-USDT)
- انتخاب نوع مارکت (اسپات یا فیوچرز یا پرپچوال یا …)
- انتخاب نوع سفارش که حتما باید آن را روی سفارش محدود یا Limit Order بگذاریم.
- تعیین نوع سفارش محدود که می‌تواند از نوع خرید (Buy) یا فروش (Sell) باشد.
- تعیین قیمت و تعداد دارایی که می‌خواهیم برای خرید یا فروش آن سفارش بگذاریم.
- بررسی جزئیات و تایید نهایی.
اصولا پلتفرم‌های معاملاتی، سفارش‌های انجام نشده را تا چند ماه در دفتر سفارش نگه می‌دارند. برای مثال، این مدت در صرافی بایننس، ۹۰ روز است. از طرفی، برخی پلتفرم‌ها برای سفارش‌های اجرا نشده، تاریخ انقضا در نظر نمی‌گیرند و تا زمانی که سفارش اجرا نشده باشد، آن را در دفتر سفارش نمایش می‌دهند.
تفاوت سفارش محدود با سایر سفارش ها
اینکه بدانیم سفارش محدود چیست و چطور از آن استفاده کنیم، در صورتی ارزشمند است که تفاوت عملکرد آن را با انواع دیگر سفارش بدانیم. در ادامه سفارش محدود را با دو نمونه دیگر از انواع سفارش مقایسه می‌کنیم.
مقایسه با سفارش بازار (Market Order)
زمانی از سفارش بازار یا Market Order استفاده می‌شود که معامله‌گر می‌خواهد در کوتاه‌ترین زمان ممکن، تعداد مشخصی از یک دارایی را بخرد. در این حالت، معامله‌گر فقط تعداد دارایی را مشخص می‌کند و قیمت توسط پلتفرم صرافی یا بروکر، با توجه به آخرین قیمت بازار در نظر گرفته می‌شود.
بر خلاف سفارش محدود که ممکن است بخشی از آن انجام نشود، پلتفرم معاملاتی تضمین می‌کند که همیشه سفارش بازار انجام خواهد شد. لازم به ذکر است هر چه حجم Market Order بیشتر باشد، احتمال اختلاف قیمت معامله نهایی با قیمت بازار بیشتر خواهد بود. همچنین توصیه می‌شود در زمانی که بازار نوسانات شدید قیمت را تجربه می‌کند، برای خرید از سفارش بازار و برای فروش از سفارش محدود استفاده نکنید؛ چرا که در حالت اول ممکن است با قیمت بالاتری بخرید و در حالت دوم، از فروش جا بمانید.
مقایسه با سفارش استاپ (Stop Order)
سفارش استاپ یا Stop Order، نوع حرفه‌ای‌تری از سفارش بازار است که بلافاصه در دفتر سفارش ثبت نمی‌شود! به این صورت که معامله‌گر ابتدا تعداد دارایی مورد نظر را مشخص می‌کند. در ادامه، یک قیمت با عنوان استاپ (Stop Price) برای سفارش در نظر می‌گیرد و درخواست خود را ثبت می‌کند. اگر این یک سفارش محدود بود، بلافاصه در دفتر سفارش ثبت می‌شد، اما تفاوت در اینجاست که این سفارش، تا زمانی که قیمت بازار به قیمت استاپ نرسد، اجرا نمی‌شود. زمانی که قیمت به محدوده استاپ رسید، سفارش از نوع Market Order اجرا خواهد شد.
چگونه سفارش محدود به استراتژی های معاملاتی کمک می کند؟
اگر مطالب این مقاله را به دقت مطالعه کرده باشید، علاوه بر اینکه درک کرده‌اید سفارش محدود چیست، با عملکرد آن نیز آشنا شده‌اید. در ادامه بررسی می‌کنیم که معامله‌گرها چطور از این نوع سفارش در استراتژی خود بهره می‌برند.
در زمان‌هایی که بازار دچار نوسانات شدید قیمت می‌شود، به کمک سفارش محدود، می‌توان ریسک انجام معامله در قیمت‌های نامناسب را کاهش داد و همچنین با ثبت سفارش‌های پله‌ای در قیمت‌های مختلف، مقدار ریسک در برابر نوسانات را تا حد ممکن کم کرد و حتی از آنها سود نیز بدست آورد.
جالب است بدانیم که گاهی درست هنگامی که قیمت با سرعت زیادی در حال افزایش است، ناگهان و برای مدت کوتاهی، کاهش شدیدی پیدا کرده و مجدد افزایش می‌یابد. در چنین شرایطی، می‌توان با ثبت چند سفارش محدود در ناحیه‌های مناسبی زیر قیمت، چنین فرصت‌هایی را شکار کرد.
در نهایت، به کمک سفارش محدود می‌توانیم استراتژی معاملاتی خود را بهینه‌سازی کنیم. این کار به روش‌های مختلفی از جمله ثبت سفارش‌های خلاف جهت، ثبت سفارش‌های پله‌ای و یا ایجاد تغییرات در عمق دفتر سفارش انجام می‌شود.
اشتباهات رایج
با وجود اینکه اکثر معامله‌گرها می‌دانند سفارش محدود چیست، گاهی به علت برخی خطاهای ادراکی یا کم‌تجربگی، دچار اشتباهاتی می‌شوند که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم.
- تنظبم قیمت غیرواقع‌بینانه: برخی معامله‌گرها قیمت بسیار پایینی برای خرید و یا قیمت بسیار بالایی برای فروش تعیین می‌کنند که احتمال انجام سفارش را به شدت کاهش می‌دهد.
- نادیده گرفتن نوسانات بازار: زمانی که بازار پرنوسان است، احتمال انجام نشدن سفارش محدود بیشتر می‌شود. این موضوع به ویژه برای دارایی‌هایی با عمق بازار یا نقدشوندگی کمتر، اهمیت بیشتری دارد. در چنین مواردی بهتر است با ترکیب سفارش‌های مختلف، ریسک معاملات را کمتر کنیم.
- فراموشی لغو سفارش‌های انجام نشده: سفارش‌های اجرا نشده، تا مدتی طولانی در دفتر سفارش باقی می‌مانند. اگر فراموش کرده و آنها را لغو نکنید، زمانی که شرایط بازار تغییر کند و قیمت دوباره به محدوده آن سفارش برگردد، سفارش شما اجرا می‌شود که ممکن است دچار ضرر شوید.
- انتظار بیش از حد برای بهترین قیمت: برخی معامله‌گرها بیش از حد منتظر می‌مانند که قیمت به سطح دلخواهشان برسد، اما بازار منتظر کسی نمی‌ماند و این موضوع ممکن است آنها را از فرصت‌های سودآور آتی محروم کند.
- عدم استفاده از ترکیب ابزارها: همان‌طور که شرایط بازار مدام تغییر می‌کند، یک معامله‌گر نیز باید برای شرایط مختلف، علاوه بر Limit Order، مهارت لازم در استفاده از ابزارهای مختلف مثل حد ضرر (Stop Loss) و سفارش‌های شرطی را داشته باشد.
اگر می‌خواهید در زمان ثبت سفارش خرید و فروش ارزهای دیجیتال، از قیمت دقیق و لحظه‌ای ارزهای دیجیتال آگاهی داشته باشید، می‌توانید از صفحه قیمت ارزهای دیجیتال در خانه سرمایه استفاده کنید و نمودار قیمت تتر و قیمت لحظه ای بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال را مشاهده و بررسی کنید.
جمع‌بندی و توصیه‌های پایانی
در این مطلب آموختیم که سفارش محدود چیست و چه کاربردی برای معامله‌گرها دارد. سفارش محدود ابزاری کلیدی در معاملات بازارهای مالی است که به معامله‌گرها اجازه می‌دهد یک دارایی را با قیمت مشخص خریداری کرده یا به فروش برسانند. این نوع سفارش به ویژه برای کنترل دقیق روی قیمت، کاهش ریسک در نوسانات شدید، خودکارسازی معاملات و صرفه‌جویی در هزینه‌ها مفید است.
نکته‌ای که باید به خاطر بسپاریم این است که اجرای سفارش محدود ممکن است با تاخیر مواجه شود و در بدترین حالت و به خصوص در بازارهای کم عمق، هیچ‌وقت اجرا نشود. نوسانات شدید نیز ممکن است باعث اجرا نشدن سفارش‌های محدود شوند.