لوریج چیست؟ آموزش کامل اهرم معاملاتی + بهترین لوریج برای مبتدیان

لوریج یا اهرم، ضریبی است که به شما اجازه می‌دهد با مبلغی بیشتر از سرمایه واقعی‌تان وارد یک معامله شوید. در عمل، لوریج قدرت خرید شما را چند برابر می‌کند و باعث می‌شود سود یا زیان معامله سریع‌تر و بزرگ‌تر شود. به همین دلیل، شناخت شیوه استفاده از آن اهمیت زیادی دارد. اگر می‌خواهید بدانید لوریج دقیقاً چگونه کار می‌کند و چطور می‌توان از آن به‌درستی برای رشد حساب استفاده کرد، ادامه این مقاله را از دست ندهید.

مفهوم لوریج به زبان ساده

تصور کنید شما ۱۰۰ دلار در حساب معاملاتی خود دارید. بدون لوریج، حداکثر حجمی که می‌توانید معامله کنید، معادل همین ۱۰۰ دلار است. اگر قیمت یک دارایی ۱٪ رشد کند، شما ۱ دلار سود می‌کنید. این فرآیند بسیار کند و برای بازارهای بزرگی مثل فارکس، تقریباً بی‌معناست.

حالا بروکر به شما لوریج ۱:۱۰۰ پیشنهاد می‌دهد. این یعنی به ازای هر ۱ دلاری که شما در حساب خود دارید، می‌توانید تا ۱۰۰ دلار معامله کنید. با همان ۱۰۰ دلار اولیه، اکنون قدرت خرید شما ۱۰,۰۰۰ دلار (۱۰۰ دلار × ۱۰۰) شده است.

اگر حالا با این ۱۰,۰۰۰ دلار وارد معامله شوید و قیمت ۱٪ رشد کند، سود شما دیگر ۱ دلار نخواهد بود، بلکه ۱۰۰ دلار (۱٪ از ۱۰,۰۰۰ دلار) خواهد بود. شما با سرمایه اولیه ۱۰۰ دلاری خود، ۱۰۰٪ سود کرده‌اید. این قدرت جذاب لوریج است.

اما روی دیگر سکه کجاست؟ اگر قیمت ۱٪ در جهت خلاف پیش‌بینی شما حرکت کند، شما ۱۰۰ دلار زیان خواهید کرد. این یعنی کل سرمایه اولیه شما از بین رفته است. این همان اصل «شمشیر دو لبه» است که اکثر مبتدیان آن را نادیده می‌گیرند.

رابطه لوریج و مارجین

وقتی از لوریج استفاده می‌کنید، بروکر برای تضمین بازپرداخت زیان احتمالی شما، بخشی از پول حساب شما را به عنوان «وجه تضمین» یا مارجین (Margin) مسدود می‌کند. مارجین و لوریج رابطه‌ای کاملاً معکوس دارند.

فرمول محاسبه مارجین بسیار ساده است:

مارجین مورد نیاز = حجم کل معامله / نسبت لوریج

هرچه لوریج شما بالاتر باشد، مارجین کمتری برای باز کردن یک معامله با حجم ثابت نیاز خواهید داشت. این موضوع می‌تواند فریبنده باشد، زیرا به شما اجازه می‌دهد معاملات بیشتری باز کنید و ریسک خود را به صورت تصاعدی افزایش دهید.

مثال واقعی:
فرض کنید می‌خواهید یک معامله به ارزش ۱۰,۰۰۰ دلار باز کنید.

• با لوریج ۱:۲۰: مارجین مورد نیاز شما ۵۰۰ دلار خواهد بود (۱۰,۰۰۰ / ۲۰).
• با لوریج ۱:۱۰۰: مارجین مورد نیاز شما ۱۰۰ دلار خواهد بود (۱۰,۰۰۰ / ۱۰۰).
• با لوریج ۱:۵۰۰: مارجین مورد نیاز شما فقط ۲۰ دلار خواهد بود (۱۰,۰۰۰ / ۵۰۰).

همانطور که می‌بینید، با لوریج ۱:۵۰۰، شما می‌توانید با تنها ۲۰ دلار یک موقعیت ۱۰,۰۰۰ دلاری را کنترل کنید. این موضوع به شدت وسوسه‌انگیز است، اما به همان اندازه خطرناک. با کوچکترین حرکت بازار علیه شما، حسابتان در معرض خطر کال مارجین قرار می‌گیرد.

انواع لوریج در بازارهای مختلف (فارکس vs ارزهای دیجیتال)

لوریج در همه بازارها یکسان عمل نمی‌کند. تفاوت اصلی به نوسانات (Volatility) ذاتی آن بازار برمی‌گردد. هرچه یک بازار نوسانی‌تر باشد، استفاده از لوریج بالا در آن خطرناک‌تر است.

توکن‌ لوریج‌دار چیست؟

این توکن‌ها ابزارهای مشتقه جدیدی در ارزهای دیجیتال هستند (مانند BTCUP یا BTCDOWN) که به شما اجازه می‌دهند بدون درگیر شدن با پیچیدگی‌های معاملات فیوچرز، روی افزایش یا کاهش قیمت یک ارز با اهرم ثابت (مثلاً ۳x) سرمایه‌گذاری کنید. این توکن‌ها به دلیل «فرسایش ارزش زمانی» (Volatility Decay) برای نگهداری بلندمدت اصلاً مناسب نیستند و ریسک‌های خاص خود را دارند.

انتخاب بهترین لوریج؛ برای ۱۰۰ دلار چه اهرمی بزنیم?

این یکی از پرتکرارترین سوالات مبتدیان است و پاسخ آن یک کلمه است: محافظه‌کارانه.

هیچ پاسخ قطعی و یکسانی برای همه وجود ندارد، اما یک اصل کلی حاکم است: هرچه سرمایه شما کمتر و تجربه شما کمتر است، باید از لوریج پایین‌تری استفاده کنید.

هدف شما در ابتدای راه «کسب سود» نیست، بلکه «بقا در بازار» است. لوریج بالا بقا را غیرممکن می‌کند.

در اینجا یک جدول پیشنهادی برای مدیریت ریسک بر اساس میزان سرمایه ارائه شده است. این اعداد قوانین ثابتی نیستند، بلکه یک نقطه شروع منطقی برای مبتدیان و معامله‌گران متوسط هستند:

توصیه اکید: اگر یک معامله‌گر مبتدی هستید، هرگز و تحت هیچ شرایطی از لوریج بالاتر از ۱:۵0 استفاده نکنید. بسیاری از بروکرهای آفشور به شما لوریج ۱:۵۰۰ یا حتی ۱:۱۰۰۰ پیشنهاد می‌دهند. این یک تله برای جذب شما و از بین بردن سریع حسابتان است. فریب مارجین پایین مورد نیاز را نخورید.

خطرات پنهان: کال مارجین و استاپ اوت

این بخش مهم‌ترین قسمت مقاله است. درک عمیق این دو مفهوم تفاوت بین یک معامله‌گر ماندگار و کسی که بعد از چند هفته حسابش را از دست می‌دهد را رقم می‌زند.

کال مارجین (Margin Call) یک هشدار از طرف بروکر است. این اتفاق زمانی می‌افتد که زیان‌های شناور شما به قدری زیاد شده که «سطح مارجین» (Margin Level) شما به یک آستانه خطرناک (مثلاً ۱۰۰٪) رسیده است. سطح مارجین از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

سطح مارجین = (Equity / Used Margin) * 100

• Equity: موجودی لحظه‌ای حساب شما (Balance + سود/زیان شناور)
• Used Margin: مارجینی که برای معاملات باز شما مسدود شده است.

وقتی کال مارجین می‌شوید، دیگر نمی‌توانید معامله جدیدی باز کنید. بروکر به شما اخطار می‌دهد که یا باید به حساب خود پول واریز کنید، یا بخشی از معاملات خود را ببندید تا سطح مارجین به حالت امن برگردد.

استاپ اوت (Stop Out) مرحله بعد از کال مارجین و فاجعه‌بار است. اگر به هشدار کال مارجین توجه نکنید و بازار همچنان خلاف جهت شما حرکت کند، سطح مارجین شما به یک آستانه بحرانی‌تر (مثلاً ۵۰٪ یا ۲۰٪، بسته به بروکر) می‌رسد. در این نقطه، بروکر به صورت خودکار و بدون اجازه شما شروع به بستن معاملات شما می‌کند، از زیان‌ده‌ترین معامله شروع کرده تا سطح مارجین به بالای سطح استاپ اوت برگردد.

این یک مکانیسم حفاظتی برای بروکر است تا از منفی شدن حساب شما جلوگیری کند، اما در عمل به معنای تحقق زیان‌های سنگین و از دست رفتن بخش بزرگی از سرمایه شماست.

مثال واقعی از یک فاجعه:
فرض کنید ۱۰۰ دلار در حساب خود دارید و با لوریج ۱:۱۰۰ یک معامله به حجم ۱۰,۰۰۰ دلار باز کرده‌اید. مارجین مورد نیاز شما ۱۰۰ دلار است.

• Equity اولیه: ۱۰۰ دلار
• Used Margin: ۱۰۰ دلار
• سطح مارجین اولیه: (۱۰۰ / ۱۰۰) * ۱۰۰ = ۱۰۰٪

شما دقیقاً روی مرز کال مارجین (در اکثر بروکرها) قرار دارید. اگر بازار فقط چند پیپ خلاف جهت شما حرکت کند و Equity شما به ۹۹ دلار برسد، سطح مارجین شما به ۹۹٪ کاهش یافته و دیگر نمی‌توانید معامله جدیدی باز کنید.

حالا فرض کنید بازار به حرکت خود ادامه دهد و زیان شناور شما به ۸۰ دلار برسد.

• Equity جدید: ۲۰ دلار (۱۰۰ – ۸۰)
• سطح مارجین جدید: (۲۰ / ۱۰۰) * ۱۰۰ = ۲۰٪

اگر سطح استاپ اوت بروکر شما ۲۰٪ باشد، در همین لحظه معامله شما به صورت خودکار بسته می‌شود و از ۱۰۰ دلار سرمایه شما، فقط ۲۰ دلار باقی می‌ماند. شما ۸۰٪ سرمایه خود را در یک معامله از دست داده‌اید. این قدرت تخریب لوریج بالاست.

آموزش تغییر و تنظیم لوریج در متاتریدر و صرافی‌ها

تغییر لوریج معمولاً از طریق پنل کاربری شما در وب‌سایت بروکر یا صرافی انجام می‌شود و نه مستقیماً از داخل پلتفرم معاملاتی مانند متاتریدر. مراحل کلی به شرح زیر است:

1. وارد حساب کاربری خود شوید: به وب‌سایت بروکری که در آن حساب دارید (مانند آلپاری، روبوفارکس و…) یا صرافی ارز دیجیتال (مانند بایننس، کوکوین و…) بروید و وارد حساب خود شوید.
2. به بخش مدیریت حساب بروید: به دنبال گزینه‌هایی مانند «حساب‌های من»، «مدیریت حساب» یا «داشبورد» بگردید.
3. گزینه تغییر لوریج را پیدا کنید: در کنار مشخصات حساب معاملاتی خود، معمولاً گزینه‌ای با عنوان «تغییر لوریج» (Change Leverage) یا آیکون یک چرخ‌دنده وجود دارد.
4. لوریج جدید را انتخاب کنید: از منوی کشویی، لوریج مورد نظر خود را انتخاب کرده و درخواست خود را ثبت کنید. معمولاً یک ایمیل تایید برای شما ارسال می‌شود.

آیا ترید بدون لوریج ممکن است؟

بله، کاملاً ممکن است و به آن «حساب نقدی» (Cash Account) یا معامله با لوریج ۱:۱ گفته می‌شود. در این حالت، شما دقیقاً به اندازه موجودی حساب خود می‌توانید معامله کنید. این روش عملاً ریسک کال مارجین شدن را به صفر می‌رساند، زیرا شما پولی فراتر از دارایی خود استفاده نمی‌کنید.

این رویکرد برای سرمایه‌گذاران بلندمدت که به دنبال کسب سود از تغییرات قیمتی بزرگ در طول ماه‌ها یا سال‌ها هستند (مثلاً در بازار سهام) مناسب است. اما برای معامله‌گران کوتاه‌مدت (Day Traders) در بازارهایی با نوسانات کم مانند فارکس، این روش به دلیل سود بسیار ناچیز، تقریباً غیرکاربردی است.

جمع‌بندی

لوریج یک ابزار قدرتمند اما بسیار پرریسک است. اگرچه می‌تواند سود شما را چند برابر کند، اما به همان اندازه زیان‌ها را نیز تسریع می‌کند. موفقیت در استفاده از لوریج به درک درست مارجین، انتخاب اهرم متناسب با تجربه و رعایت اصول مدیریت ریسک وابسته است. معامله‌گری با لوریج بالا بدون برنامه، معمولاً به کال مارجین و از دست رفتن سرمایه منجر می‌شود. هدف اصلی، قبل از سودآوری، بقا در بازار است. اهرمی را انتخاب کنید که بتوانید آن را مدیریت کنید، نه اهرمی که شما را از بازار خارج کند.

• لوریج یک شمشیر دو لبه است: همان‌طور که سود شما را چند برابر می‌کند، زیان شما را نیز دقیقاً با همان نسبت (و حتی سریع‌تر) افزایش می‌دهد.
• لوریج بالا برای مبتدیان سمی است: اگر تازه‌کار هستید، استفاده از لوریج بالاتر از ۱:۵۰ تقریباً حساب شما را به سمت نابودی (کال مارجین) هدایت می‌کند. بقا در بازار، اولویت اول شماست.
• لوریج و مارجین رابطه معکوس دارند: هرچه لوریج بالاتری انتخاب کنید، «مارجین» یا وجه تضمین کمتری برای هر معامله نیاز خواهید داشت، اما ریسک شما به شدت افزایش می‌یابد.