میانگین صنعتی داو جونز (DJIA) چیست؟

تولد یک شاخص: از ۱۲ شرکت تا ۳۰ غول صنعتی

داو اولین شاخص بازار سهام را ایجاد کرد که میانگین حمل و نقل داو جونز (Dow Jones Transportation Average) نام داشت و تا امروز به عنوان قدیمی‌ترین شاخص بازار ایالات متحده شناخته می‌شود. به دنبال آن، در تاریخ ۲۶ مه ۱۸۹۶، برای اولین بار میانگین صنعتی داو جونز (DJIA) را محاسبه و منتشر کردند. در ابتدا، این شاخص عملکرد ۱۲ شرکت بزرگ صنعتی آن دوران را نمایندگی می‌کرد. این شرکت‌ها عمدتاً در صنایعی مانند گاز، شکر، تنباکو و راه‌آهن فعالیت داشتند. ترکیب اولیه شامل شرکت‌هایی نظیر جنرال الکتریک بود که برای مدت بسیار طولانی، بیش از ۱۱۰ سال به طور مداوم، در این شاخص حضور داشت تا اینکه در سال ۲۰۱۸ از لیست خارج شد.

با گذشت زمان و تحول اقتصاد آمریکا از یک اقتصاد عمدتاً صنعتی به اقتصادی خدماتی‌تر و متنوع‌تر، ترکیب شرکت‌های عضو DJIA نیز دستخوش تغییرات زیادی شد. تعداد شرکت‌های عضو شاخص در سال ۱۹۲۸ به ۳۰ شرکت افزایش یافت و از آن زمان تاکنون همین تعداد حفظ شده است، اگرچه خود شرکت‌ها به طور دوره‌ای تغییر می‌کنند تا شاخص همچنان نماینده‌ای مناسب از شرکت‌های پیشرو و بزرگ اقتصاد آمریکا باشد. این تغییرات نشان‌دهنده پویایی اقتصاد و ظهور و افول صنایع مختلف در طول دهه‌ها است.

میانگین صنعتی داو جونز چیست؟

میانگین صنعتی داو جونز (DJIA) یک شاخص بازار سهام است که عملکرد قیمتی ۳۰ شرکت بزرگ و معتبر سهامی عام در ایالات متحده را اندازه‌گیری می‌کند. این شرکت‌ها، که اغلب به عنوان سهام ممتاز (Blue-Chip Stocks) شناخته می‌شوند، در بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) و نزدک (NASDAQ) معامله می‌شوند. DJIA به عنوان یکی از معیارهای اصلی برای ارزیابی وضعیت کلی بازار سهام آمریکا و به تبع آن، سلامت اقتصاد این کشور، در نظر گرفته می‌شود.
بیشتر بخوانید: سهام چیست و سهام دار کیست؟

ماهیت وزنی-قیمتی (Price-Weighted) شاخص

یکی از ویژگی‌های متمایزکننده DJIA، روش وزن‌دهی آن است. این شاخص یک شاخص وزنی-قیمتی (Price-Weighted) است، برخلاف بسیاری از شاخص‌های دیگر مانند S&P 500 یا Nasdaq Composite که از روش وزنی-ارزش بازار (Market Capitalization-Weighted) استفاده می‌کنند. در یک شاخص وزنی-قیمتی، سهامی که قیمت بالاتری به ازای هر سهم دارد، تأثیر بیشتری بر حرکت شاخص می‌گذارد، صرف نظر از اندازه کلی یا ارزش بازار آن شرکت. این بدان معناست که یک تغییر یک دلاری در قیمت یک سهم با قیمت بالاتر، تأثیر بیشتری بر مقدار عددی DJIA خواهد داشت تا تغییر یک دلاری در قیمت یک سهم با قیمت پایین‌تر.

برای مثال، فرض کنید شرکت A قیمت سهم ۲۰۰ دلاری و شرکت B قیمت سهم ۲۰ دلاری دارد و هر دو عضو DJIA هستند. اگر قیمت سهم شرکت A یک دلار افزایش یابد، تأثیر آن بر شاخص داوجونز ده برابر بیشتر از زمانی خواهد بود که قیمت سهم شرکت B یک دلار افزایش یابد، حتی اگر شرکت B از نظر ارزش کل بازار بسیار بزرگتر از شرکت A باشد. این ویژگی گاهی اوقات مورد انتقاد قرار می‌گیرد زیرا می‌تواند منجر به این شود که شرکت‌هایی با قیمت اسمی بالاتر سهم، تأثیر نامتناسبی بر شاخص داشته باشند.

به نقل از وبسایت  visionretirement

“The Dow Jones Industrial Average is one of the most widely-tracked stock market indices in the world: serving as a barometer for the overall health of the U.S. stock market and, by extension, the economy. The Dow tracks the performance of 30 large, publicly traded companies based in the United States…”

ترجمه فارسی

شاخص میانگین صنعتی داو جونز (DJIA) یکی از پررهگیری‌ترین شاخص‌های بازار سهام جهان است که به‌عنوان دماسنج سلامت کلی بازار سهام ایالات متحده و اقتصاد این کشور شناخته می‌شود. این شاخص عملکرد ۳۰ شرکت بزرگ و سهامی عام مستقر در ایالات متحده را دنبال می‌کند…

مفهوم Dow Divisor (مخرج کسر داو)

در ابتدا، محاسبه DJIA صرفاً میانگین حسابی قیمت سهام شرکت‌های عضو بود. با این حال، با وقوع رویدادهایی مانند تجزیه سهام (Stock Splits)، پرداخت سود سهام ویژه، یا تغییر در شرکت‌های تشکیل‌دهنده شاخص، این روش ساده دیگر کارآمد نبود، زیرا اینگونه رویدادها می‌توانستند مقدار شاخص را به طور مصنوعی تغییر دهند بدون اینکه ارزش واقعی شرکت‌ها تغییر کرده باشد.

برای حل این مشکل، مفهوم مخرج کسر داو (Dow Divisor) معرفی شد. مخرج کسر داو عددی است که در محاسبه شاخص به کار می‌رود و به گونه‌ای تنظیم می‌شود که اثرات تغییرات ساختاری مانند تجزیه سهام یا جایگزینی شرکت‌ها را خنثی کند و پیوستگی تاریخی شاخص حفظ شود. به عبارت دیگر، وقتی یک شرکت عضو، سهام خود را تجزیه می‌کند (مثلاً هر سهم به دو سهم تبدیل می‌شود و قیمت هر سهم نصف می‌شود)، مخرج کسر داو طوری تعدیل می‌شود که مقدار DJIA بلافاصله قبل و بعد از این رویداد یکسان باقی بماند.

این مخرج ثابت نیست و با هر بار تغییر در شرکت‌های عضو یا رویدادهای شرکتی مهم، به‌روزرسانی می‌شود. جالب است که به دلیل تعدیلات مکرر در طول سالیان متمادی، مقدار فعلی مخرج کسر داو بسیار کمتر از یک است (به عنوان مثال، در نوامبر ۲۰۲۴ حدود ۰.۱۶۳ بود). این بدان معناست که مقدار عددی شاخص داوجونز به مراتب بزرگتر از مجموع قیمت سهام شرکت‌های عضو است.

نحوه محاسبه میانگین صنعتی داو جونز

فرمول محاسبه DJIA به شرح زیر است:

به عنوان مثال، اگر مجموع قیمت سهام ۳۰ شرکت عضو ۶۰۰۰ دلار باشد و مخرج کسر داو ۰.۱۵ باشد، مقدار DJIA برابر با ۶۰۰۰ / ۰.۱۵ = ۴۰۰۰۰ خواهد بود. هر تغییر ۱ دلاری در قیمت هر یک از سهام عضو، منجر به تغییر ۱ / Dow Divisor واحدی در شاخص می‌شود. با توجه به اینکه مخرج کسر داو در نوامبر ۲۰۲۴ برابر با ۰.۱۶۲۶۸۴۱۳۱۲۵۷۴۲ بود، هر تغییر ۱ دلاری در قیمت یکی از سهام، تقریباً معادل ۶.۱۴۷ واحد تغییر در DJIA بود.

چه کسی مسئول محاسبه و به‌روزرسانی شاخص است؟

مسئولیت نگهداری، محاسبه و به‌روزرسانی میانگین صنعتی داو جونز بر عهده S&P Dow Jones Indices است. این شرکت یک سرمایه‌گذاری مشترک است که اکثریت سهام آن متعلق به S&P Global می‌باشد. کمیته‌ای در S&P Dow Jones Indices مسئول انتخاب شرکت‌های عضو و همچنین تصمیم‌گیری در مورد تغییرات لازم در مخرج کسر داو است تا اطمینان حاصل شود که شاخص به طور دقیق منعکس‌کننده عملکرد شرکت‌های پیشرو آمریکایی است.

شرکت‌های عضو میانگین صنعتی داو جونز

ترکیب میانگین صنعتی داو جونز شامل ۳۰ شرکت بزرگ و تأثیرگذار آمریکایی است که به عنوان نماینده بخش‌های کلیدی اقتصاد ایالات متحده عمل می‌کنند. انتخاب این شرکت‌ها فرآیندی دقیق دارد و لیست اعضا ثابت نیست و در طول زمان تغییر می‌کند.

معیارهای انتخاب شرکت‌ها

انتخاب شرکت‌های عضو DJIA توسط یک کمیته در S&P Dow Jones Indices انجام می‌شود. برخلاف برخی شاخص‌ها که انتخاب شرکت‌ها عمدتاً بر اساس فرمول‌های کمی (مانند ارزش بازار) صورت می‌گیرد، انتخاب برای داو بیشتر مبتنی بر معیارهای کیفی است، اگرچه معیارهای کمی نیز در نظر گرفته می‌شوند. معیارهای اصلی شامل موارد زیر است:

• شهرت و اعتبار: شرکت باید دارای شهرت عالی و سابقه طولانی از عملکرد موفق باشد.
• رشد پایدار: شرکت باید نشانه‌هایی از رشد پایدار و سودآوری مستمر را نشان دهد.
• علاقه سرمایه‌گذاران: سهام شرکت باید به طور گسترده مورد توجه و معامله سرمایه‌گذاران باشد.
• نمایندگی مناسب از بخش‌های اقتصادی: شرکت‌ها باید نماینده مناسبی از بخش‌های مختلف اقتصاد ایالات متحده باشند. با این حال، به طور سنتی، شرکت‌های بخش حمل و نقل و خدمات عمومی (Utilities) در DJIA گنجانده نمی‌شوند، زیرا شاخص‌های جداگانه‌ای برای آن‌ها وجود دارد (Dow Jones Transportation Average و Dow Jones Utility Average).
• اندازه و اهمیت: شرکت باید یکی از بزرگترین و مهم‌ترین شرکت‌ها در بخش خود باشد.

این کمیته به طور دوره‌ای ترکیب شاخص را بررسی می‌کند و در صورت لزوم، شرکت‌هایی را اضافه یا حذف می‌کند تا اطمینان حاصل شود که شاخص همچنان منعکس‌کننده وضعیت فعلی اقتصاد آمریکا است.

فهرست شرکت‌های فعلی عضو DJIA

تا تاریخ ۳۰ ژانویه ۲۰۲۵، شرکت‌های زیر عضو میانگین صنعتی داو جونز بوده‌اند. این فهرست تنوع صنایع موجود در شاخص را نشان می‌دهد:

این جدول نشان می‌دهد که DJIA شرکت‌هایی از صنایع متنوعی مانند فناوری، خدمات مالی، کالاهای مصرفی، مراقبت‌های بهداشتی و صنعتی را در بر می‌گیرد. اخیراً شرکت‌هایی مانند آمازون و انویدیا نیز به این لیست اضافه شده‌اند که نشان‌دهنده اهمیت روزافزون بخش فناوری است.

استثناها و شرکت‌های بزرگی که عضو نیستند (و چرا؟)

با وجود اینکه DJIA شامل بسیاری از شرکت‌های بزرگ و شناخته‌شده است، برخی غول‌های اقتصادی و فناوری در آن حضور ندارند. به عنوان مثال، شرکت آلفابت (مادر گوگل) با وجود ارزش بازار بسیار بالا، عضو DJIA نیست (بر اساس لیست ژانویه ۲۰۲۵). یکی از دلایل احتمالی برای عدم ورود برخی شرکت‌ها با قیمت سهام بسیار بالا به شاخصی مانند DJIA که وزنی-قیمتی است، تأثیر بیش از حد آن‌ها بر شاخص است. اگر قیمت سهم یک شرکت به طور نامتناسبی بالا باشد، نوسانات آن سهم می‌تواند کل شاخص را تحت تأثیر قرار دهد و تصویر کلی بازار را مخدوش کند.

همچنین، ساختار مالکیت یا تمرکز بر یک صنعت خاص نیز می‌تواند در تصمیم کمیته انتخاب مؤثر باشد. با این حال، با اضافه شدن آمازون (که قیمت سهم بالایی دارد) در سال ۲۰۲۴، به نظر می‌رسد کمیته مایل به پذیرش شرکت‌های بزرگ فناوری با قیمت سهم بالا نیز هست، البته با در نظر گرفتن تأثیر آن بر مخرج کسر داو و وزن‌دهی کلی.

 مقایسه DJIA با سایر شاخص‌های مهم

در حالی که DJIA یکی از شناخته‌شده‌ترین شاخص‌های بازار است، تنها شاخص موجود نیست. مقایسه آن با شاخص‌های مهم دیگر، به‌ویژه S&P 500، به درک بهتر ویژگی‌ها و محدودیت‌های هر یک کمک می‌کند.

تفاوت‌های کلیدی

DJIA و S&P 500 هر دو به طور گسترده برای سنجش عملکرد بازار سهام ایالات متحده استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند:

• تعداد شرکت‌ها: DJIA تنها عملکرد ۳۰ شرکت بزرگ را دنبال می‌کند، در حالی که S&P 500، همانطور که از نامش پیداست، عملکرد ۵۰۰ شرکت بزرگ آمریکایی را اندازه‌گیری می‌کند. این بدان معناست که S&P 500 پوشش بسیار گسترده‌تری از بازار را ارائه می‌دهد.
• روش وزن‌دهی: این یکی از مهم‌ترین تفاوت‌هاست. DJIA یک شاخص وزنی-قیمتی (Price-Weighted) است، به این معنی که سهام با قیمت بالاتر به ازای هر سهم، وزن بیشتری در شاخص دارند. در مقابل، S&P 500 یک شاخص وزنی-ارزش بازار (Market-Cap Weighted) است. در این روش، شرکت‌هایی که ارزش بازار کل (قیمت سهم ضربدر تعداد سهام موجود) بیشتری دارند، تأثیر بیشتری بر شاخص می‌گذارند. این روش معمولاً به عنوان نماینده بهتری از ارزش واقعی بازار در نظر گرفته می‌شود.
• پوشش بازار: DJIA به طور سنتی به عنوان نماینده شرکت‌های بزرگ و تثبیت‌شده (اغلب صنعتی، اگرچه اکنون متنوع‌تر شده) در نظر گرفته می‌شود. S&P 500 با پوشش ۵۰۰ شرکت از صنایع مختلف، نماینده گسترده‌تری از کل بازار سهام آمریکا (حدود ۸۰٪ از ارزش بازار قابل سرمایه‌گذاری آمریکا) محسوب می‌شود.
• فرآیند انتخاب شرکت‌ها: انتخاب شرکت‌ها برای DJIA توسط یک کمیته در S&P Dow Jones Indices انجام می‌شود و معیارهای کیفی نقش مهمی دارند. در مقابل، انتخاب شرکت‌ها برای S&P 500 بیشتر فرمول‌محور است و عمدتاً بر اساس معیارهایی مانند ارزش بازار، نقدشوندگی و نمایندگی صنعت صورت می‌گیرد.

اگر دوست داری درباره شاخص نزدک و حضورش در بازار فارکس بیشتر بدونی، توصیه می‌کنیم مقاله‌ی نماد نزدک در فارکس چیست رو هم حتماً بخونی. این مقاله دید کامل‌تری از ساختار شاخص‌ها در بازارهای جهانی می‌ده و به درک بهتر تفاوت‌ها کمک می‌کنه.

کدام شاخص بهتر است؟

پرسش اینکه کدام شاخص بهتر است، پاسخ ساده‌ای ندارد و به هدف تحلیلگر یا سرمایه‌گذار بستگی دارد. هر شاخص اطلاعات متفاوتی را ارائه می‌دهد و نقاط قوت و ضعف خود را دارد.

• DJIA: به دلیل تعداد محدود شرکت‌ها و ماهیت وزنی-قیمتی، ممکن است نوسانات بیشتری داشته باشد یا تحت تأثیر عملکرد تعداد کمی از شرکت‌های با قیمت سهام بالا قرار گیرد. با این حال، به دلیل تمرکز بر شرکت‌های بسیار بزرگ و معتبر (Blue-Chip)، برخی آن را نمادی از قدرت صنعتی و مالی آمریکا می‌دانند. سادگی و قدمت آن نیز از جذابیت‌هایش است.
• S&P 500: به دلیل پوشش گسترده‌تر و استفاده از روش وزنی-ارزش بازار، بسیاری از تحلیلگران آن را نماینده دقیق‌تری از عملکرد کلی بازار سهام آمریکا می‌دانند. این شاخص اغلب به عنوان معیار استاندارد (Benchmark) برای مقایسه عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری و پورتفوی‌ها استفاده می‌شود.

از نظر تاریخی، عملکرد این دو شاخص همیشه یکسان نبوده است. به عنوان مثال، در یک دوره ۵۰ ساله، S&P 500 به طور متوسط بازده سالانه حدود ۱۰٪ داشته، در حالی که میانگین بازده داوجونز کمی پایین‌تر و در حدود ۹.۷٪ بوده است. در دوره‌هایی مانند پس از حباب دات-کام در سال ۲۰۰۰، DJIA به دلیل تمرکز بر شرکت‌های باثبات‌تر، افت کمتری را تجربه کرد، اما در دوره رونق بازار در دهه ۲۰۲۰، رشد آن به مراتب کمتر از S&P 500 یا Nasdaq بوده است.

در نهایت، بسیاری از سرمایه‌گذاران و تحلیلگران هر دو شاخص را برای به دست آوردن تصویری جامع‌تر از بازار دنبال می‌کنند.

عوامل مؤثر بر نوسانات میانگین صنعتی داو جونز

مجموعه‌ای از عوامل پیچیده و در هم تنیده بر ارزش میانگین صنعتی داو جونز، همانند هر شاخص بازار سهام دیگری، تأثیر می‌گذارند. این عوامل می‌توانند از روندهای کلان اقتصادی گرفته تا عملکرد خاص شرکت‌های عضو و حتی رویدادهای جهانی را شامل شوند.

عوامل اقتصادی کلان

سلامت کلی اقتصاد ایالات متحده تأثیر مستقیمی بر DJIA دارد. برخی از مهم‌ترین شاخص‌ها و عوامل اقتصادی کلان عبارتند از:

• نرخ بهره: تصمیمات بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) در مورد نرخ بهره بسیار مهم است. افزایش نرخ بهره معمولاً هزینه استقراض را برای شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان بالا می‌برد و می‌تواند منجر به کاهش سرمایه‌گذاری و مصرف و در نتیجه فشار نزولی بر بازار سهام شود. برعکس، کاهش نرخ بهره می‌تواند محرک رشد باشد.
• تورم: تورم بالا می‌تواند سودآوری شرکت‌ها را کاهش دهد (به دلیل افزایش هزینه‌ها) و قدرت خرید مصرف‌کنندگان را تضعیف کند، که هر دو می‌توانند تأثیر منفی بر DJIA داشته باشند. به عنوان مثال، در سال ۲۰۲۲، تورم پایدار و بالا و افزایش نرخ بهره ناشی از آن، به روند صعودی ۱۳ ساله داو پایان داد.
• رشد اقتصادی (GDP): تولید ناخالص داخلی (GDP) یک شاخص کلیدی از سلامت اقتصادی است. رشد قوی GDP معمولاً با افزایش سودآوری شرکت‌ها و خوش‌بینی سرمایه‌گذاران همراه است و می‌تواند به رشد DJIA منجر شود. برعکس، ارقام ضعیف GDP اغلب منجر به افت شاخص می‌شود.
• نرخ بیکاری: پایین بودن نرخ بیکاری نشان‌دهنده قدرت بازار کار و تقاضای مصرف‌کننده است که می‌تواند برای شرکت‌ها مثبت باشد.
• سیاست‌های پولی و مالی دولت: سیاست‌های پولی (مانند عملیات بازار باز فدرال رزرو) و سیاست‌های مالی (مانند تغییرات در مالیات‌ها یا هزینه‌های دولتی) می‌توانند به طور قابل توجهی بر شرایط اقتصادی و در نتیجه بر بازار سهام تأثیر بگذارند.
• نرخ ارز: نرخ ارز نیز می‌تواند مؤثر باشد. به عنوان مثال، اگر دلار آمریکا بیش از حد قوی شود، صادرات شرکت‌های آمریکایی گران‌تر شده و این امر می‌تواند فشار نزولی بر سهام شرکت‌های صادرات محور در شاخص وارد کند.

اگر دوست داری با مفهوم نرخ بهره بیشتر آشنا بشی و بدونی دقیقاً چه تأثیری روی اقتصاد، بازار سهام و حتی زندگی روزمره داره، توصیه می‌کنیم حتماً مقاله‌ی نرخ بهره چیست؟ رو مطالعه کنی. توی این مقاله خیلی ساده و کاربردی توضیح داده شده که نرخ بهره چیه و چرا همه از تصمیمات فدرال رزرو حرف می‌زنن!

عملکرد شرکت‌های عضو

از آنجایی که DJIA از قیمت سهام ۳۰ شرکت خاص تشکیل شده است، عملکرد مالی این شرکت‌ها تأثیر مستقیمی بر شاخص دارد:

• گزارش‌های درآمدی: گزارش‌های فصلی و سالانه درآمد، سود و زیان شرکت‌های عضو به دقت توسط سرمایه‌گذاران دنبال می‌شود. نتایج بهتر از انتظار معمولاً منجر به افزایش قیمت سهام آن شرکت و تأثیر مثبت بر شاخص می‌شود و بالعکس.
• نوآوری‌ها و معرفی محصولات جدید: موفقیت در عرضه محصولات و خدمات جدید یا ورود به بازارهای نو می‌تواند چشم‌انداز رشد یک شرکت را بهبود بخشد.
• چالش‌های خاص شرکت: مسائلی مانند مشکلات تولید، دعاوی حقوقی، تغییرات مدیریتی نامطلوب یا رقابت شدید می‌تواند بر قیمت سهام یک شرکت خاص و در نتیجه بر شاخص (به میزان وزن آن شرکت) تأثیر بگذارد.

رویدادهای سیاسی و ژئوپلیتیکی

بازارهای مالی نسبت به عدم قطعیت حساس هستند و رویدادهای سیاسی و ژئوپلیتیکی می‌توانند منبع مهمی برای این عدم قطعیت باشند:

• انتخابات: نتایج انتخابات ریاست جمهوری یا کنگره می‌تواند منجر به تغییراتی در سیاست‌های اقتصادی و در نتیجه واکنش بازار شود.
• جنگ‌های تجاری و تعرفه‌ها: تنش‌های تجاری بین کشورها و اعمال تعرفه‌ها می‌تواند زنجیره تأمین و سودآوری شرکت‌های چند ملیتی را تحت تأثیر قرار دهد.
• تنش‌های بین‌المللی و درگیری‌ها: بحران‌های ژئوپلیتیکی، جنگ‌ها یا حملات تروریستی می‌توانند منجر به افزایش ریسک‌گریزی و فروش در بازار سهام شوند.

احساسات و انتظارات سرمایه‌گذاران

روانشناسی بازار نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. خوش‌بینی یا بدبینی عمومی سرمایه‌گذاران، که گاهی اوقات احساسات بازار نامیده می‌شود، می‌تواند باعث حرکت شاخص شود، حتی اگر مبانی اقتصادی تغییر نکرده باشند. انتظارات در مورد آینده اقتصاد یا سودآوری شرکت‌ها نیز در قیمت‌گذاری فعلی سهام منعکس می‌شود.

این عوامل اغلب به طور همزمان عمل می‌کنند و پیش‌بینی دقیق حرکت‌های کوتاه‌مدت DJIA را بسیار دشوار می‌سازند. با این حال، درک این نیروها برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران جهت اتخاذ تصمیمات آگاهانه ضروری است.

کاربردها و اهمیت میانگین صنعتی داو جونز

با وجود قدمت و ظهور شاخص‌های جدیدتر و جامع‌تر، میانگین صنعتی داو جونز همچنان یکی از پرکاربردترین و مهم‌ترین شاخص‌های بازار در جهان است. اهمیت آن فراتر از یک عدد صرف بوده و در جنبه‌های مختلف مالی و اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به عنوان دماسنج اقتصاد آمریکا

DJIA اغلب به عنوان نبض بازار سهام و یک شاخص پیشرو برای سلامت کلی اقتصاد ایالات متحده در نظر گرفته می‌شود. اگرچه تنها شامل ۳۰ شرکت است، اما این شرکت‌ها از بزرگترین و تأثیرگذارترین بازیگران در صنایع مختلف هستند. بنابراین، روند حرکت DJIA می‌تواند نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران به آینده اقتصادی، انتظارات از سودآوری شرکت‌ها و به طور کلی، چشم‌انداز رشد اقتصادی باشد. رسانه‌ها به طور گسترده‌ای نوسانات روزانه داو را گزارش می‌دهند و این امر آن را به یک معیار قابل دسترس برای عموم مردم جهت درک وضعیت بازار تبدیل کرده است.

در تحلیل تکنیکال و پیش‌بینی بازار

تحلیلگران تکنیکال از نمودارها و الگوهای قیمتی تاریخی DJIA برای شناسایی روندها، سطوح حمایت و مقاومت و پیش‌بینی حرکات آتی بازار استفاده می‌کنند. از آنجایی که DJIA داده‌های تاریخی طولانی‌مدتی دارد، برای مطالعه الگوهای چرخه‌ای بازار و آزمون استراتژی‌های معاملاتی مختلف بسیار مفید است. معامله‌گران حرفه‌ای نیز ممکن است از DJIA برای پوشش ریسک بازار استفاده کنند؛ به عنوان مثال، اگر یک معامله‌گر معتقد باشد که یک سهم خاص عملکرد بهتری از کل بازار خواهد داشت، ممکن است آن سهم را خریداری کرده و همزمان شاخص DJIA (از طریق ابزارهای مشتقه) را بفروشد (short کند) تا ریسک ناشی از حرکت کلی بازار را خنثی کند.

بیشتر بخوانید: تحلیل تکنیکال چیست؟

برای معامله‌گران فارکس و CFD

میانگین صنعتی داو جونز نه تنها برای سرمایه‌گذاران سهام، بلکه برای معامله‌گران بازارهای دیگر مانند فارکس و قراردادهای مابه‌التفاوت (CFD) نیز اهمیت دارد. شاخص DJIA به طور مستقیم قابل خرید و فروش نیست، اما ابزارهای مالی مشتقه متعددی بر اساس آن وجود دارد. معامله‌گران CFD می‌توانند بر روی نوسانات قیمت DJIA بدون نیاز به مالکیت سهام شرکت‌های عضو، معامله کنند. نمادهای رایج معاملاتی برای DJIA در پلتفرم‌های مختلف شامل DJI، US30، یا DOWUSD است. این امکان به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا از تغییرات قیمتی شاخص، چه در جهت صعودی و چه نزولی، سود کسب کنند. پیش‌بینی‌های مختلفی نیز برای قیمت آتی DJIA توسط تحلیلگران ارائه می‌شود که معامله‌گران از آن‌ها استفاده می‌کنند.

برای سرمایه‌گذاران بلندمدت

سرمایه‌گذاران بلندمدت نیز از DJIA برای درک روندهای کلی اقتصادی و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری خود بهره می‌برند. اگرچه DJIA ممکن است بهترین نماینده کل بازار نباشد، اما عملکرد شرکت‌های بزرگ و معتبر عضو آن می‌تواند دیدگاهی در مورد ثبات و رشد بلندمدت بخش‌های کلیدی اقتصاد ارائه دهد. بسیاری از سرمایه‌گذاران DJIA را به عنوان یک دارایی قابل اعتماد برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت می‌شناسند، زیرا شرکت‌های موجود در این شاخص به طور پیوسته توسعه می‌یابند و با نمایندگی بخش‌های مختلف اقتصاد، به کاهش ریسک ضررهای احتمالی کمک می‌کنند.

در مجموع، DJIA با وجود محدودیت‌هایش، به دلیل تاریخچه طولانی، پوشش رسانه‌ای گسترده و نماد بودنش از قدرت اقتصادی آمریکا، همچنان یک ابزار مهم و کاربردی در دنیای مالی باقی مانده است.

محدودیت‌ها و انتقادات وارد بر DJIA

با وجود شهرت و کاربرد گسترده، میانگین صنعتی داو جونز بدون محدودیت و انتقاد نیست. درک این کاستی‌ها برای تفسیر صحیح اطلاعاتی که این شاخص ارائه می‌دهد، ضروری است.

تعداد محدود شرکت‌ها

یکی از اصلی‌ترین انتقادات وارد بر DJIA، تعداد محدود شرکت‌های عضو آن است. این شاخص تنها عملکرد ۳۰ شرکت را دنبال می‌کند. منتقدان استدلال می‌کنند که ۳۰ شرکت، هرچقدر هم که بزرگ و تأثیرگذار باشند، نمی‌توانند به طور کامل نماینده اقتصاد گسترده و متنوع ایالات متحده باشند، اقتصادی که هزاران شرکت سهامی عام را در خود جای داده است. در مقایسه، شاخصی مانند S&P 500 که ۵۰۰ شرکت را پوشش می‌دهد، تصویر جامع‌تری از بازار ارائه می‌دهد. این تعداد محدود می‌تواند منجر به این شود که عملکرد شاخص به شدت تحت تأثیر رویدادهای خاص مربوط به تعداد کمی از شرکت‌های عضو قرار گیرد.

اشکالات روش وزنی-قیمتی

ماهیت وزنی-قیمتی (Price-Weighted) شاخص DJIA یکی دیگر از نقاط ضعف عمده آن محسوب می‌شود. در این روش، سهامی که قیمت هر سهم آن بالاتر است، تأثیر بیشتری بر حرکت شاخص دارد، صرف نظر از ارزش کل بازار یا اهمیت اقتصادی آن شرکت. این بدان معناست که یک شرکت با قیمت سهم ۲۰۰ دلار اما ارزش بازار نسبتاً کوچک، می‌تواند تأثیر بیشتری بر DJIA داشته باشد تا یک شرکت عظیم با ارزش بازار بسیار بالا اما قیمت سهم ۲۰ دلار. این ویژگی می‌تواند منجر به اعوجاج در نمایش واقعی عملکرد بازار شود، زیرا تغییرات در شرکت‌های با قیمت سهام بالا، حتی اگر از نظر اقتصادی اهمیت کمتری داشته باشند، وزن نامتناسبی پیدا می‌کنند. اکثر شاخص‌های مدرن از روش وزنی-ارزش بازار استفاده می‌کنند که به طور گسترده‌تری به عنوان روشی برتر برای انعکاس اهمیت واقعی شرکت‌ها در بازار پذیرفته شده است.

عدم پوشش یا پوشش ناکافی شرکت‌های مهم در برخی بخش‌ها

به دلیل روش وزنی-قیمتی و فرآیند انتخاب مبتنی بر کمیته، گاهی اوقات شرکت‌های بسیار مهم و تأثیرگذار، به‌ویژه در بخش فناوری که ممکن است قیمت سهام بسیار بالایی داشته باشند، یا برای مدت طولانی در شاخص گنجانده نشده‌اند یا وزن آن‌ها به درستی منعکس‌کننده تأثیر واقعی آن‌ها بر اقتصاد نیست. اگرچه اخیراً شرکت‌هایی مانند اپل، مایکروسافت، سیلزفورس، آمازون و انویدیا به شاخص اضافه شده‌اند، اما نگرانی در مورد اینکه ساختار وزنی-قیمتی چگونه می‌تواند مانع از ورود برخی شرکت‌های بزرگ دیگر با قیمت سهام بسیار بالا شود یا تأثیر آن‌ها را محدود کند، همچنان پابرجاست. این امر می‌تواند منجر به این شود که DJIA در مقایسه با شاخص‌هایی مانند Nasdaq Composite که تمرکز بیشتری بر شرکت‌های فناوری دارند، عملکرد متفاوتی از خود نشان دهد.

تأثیر بیشتر تغییرات اسمی قیمت بر شاخص تا تغییرات درصدی

یکی دیگر از پیامدهای روش وزنی-قیمتی این است که تغییرات اسمی قیمت (مثلاً افزایش ۱ دلاری قیمت سهم) تأثیر یکسانی بر شاخص دارد، صرف نظر از اینکه این تغییر ۱ دلاری برای یک سهم ۵۰ دلاری (تغییر ۲٪) اتفاق افتاده باشد یا برای یک سهم ۵۰۰ دلاری (تغییر ۰.۲٪). این در حالی است که سرمایه‌گذاران معمولاً به تغییرات درصدی اهمیت بیشتری می‌دهند، زیرا بازده سرمایه‌گذاری را بهتر منعکس می‌کند.

با وجود این محدودیت‌ها، DJIA همچنان به عنوان یک شاخص مهم و پرمخاطب باقی مانده است، بخشی به دلیل تاریخچه طولانی و آشنایی عمومی با آن. با این حال، برای تحلیلگران و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، معمولاً توصیه می‌شود که در کنار DJIA، از شاخص‌های جامع‌تر و با روش‌های وزن‌دهی مدرن‌تر نیز استفاده کنند تا دید کامل‌تری از بازار به دست آورند.

نتیجه‌گیری

میانگین صنعتی داو جونز (DJIA)، با قدمتی بیش از یک قرن، فراتر از یک شاخص بازار، نمادی از تاریخ مالی آمریکا است. این شاخص، از ۱۲ شرکت اولیه به نماینده ۳۰ غول صنعتی تکامل یافته. با وجود انتقادات و ظهور شاخص‌های جامع‌تر، DJIA به دلیل سادگی، پوشش رسانه‌ای و اهمیت تاریخی، همچنان دماسنج اقتصاد و احساسات بازار تلقی می‌شود. نقش فرهنگی آن و توانایی‌اش در انعکاس عملکرد شرکت‌های معتبر، اهمیت آن را حفظ کرده است. انتظار می‌رود DJIA با به‌روزرسانی‌های مداوم، همچنان به عنوان یک معیار کلیدی و نمادی از قدرت اقتصادی آمریکا در آینده نیز باقی بماند و داستان اقتصاد این کشور را روایت کند.