ارز دیجیتال زیلیکا (ZIL) چیست؟

زیلیکا (Zilliqa) نرم افزاری است که با هدف ایجاد انگیزه در سطح یک شبکه جهانی و توزیع شده از کامپیوترها به منظور اجرای یک پلتفرم بلاکچین طراحی شده که هدف آن ارتقای توان مقیاس پذیری کاربران از طریق فرآیند شاردینگ (Sharding) است.

از این رو، زیلیکا به عنوان یکی از بلاکچین های متعددی که در فضای کریپتو به رقابت می پردازند شناخته می شود. زیلیکا بر آن است که اکوسیستمی برای اپلیکیشن های غیرمتمرکز (DAppها) و نیز رمز ارزهایی چون اتریوم، ترون و EOS پدید آورد. در این مقاله به معرفی ارز دیجیتال زیلیکا (Zilliqa) و توکن ZIL خواهیم پرداخت.

معرفی ارز دیجیتال زیلیکا (Zilliqa)

اتریوم (ETH) نخستین بلاکچین عمومی بود که الگوریتم اجماعی به نام شاردینگ را مورد استفاده قرار داد. به موجب آن تراکنش ها و محاسبات به صورت بسته هایی از اطلاعات که Shard نام دارند، به خارج از شبکه ارسال می گردند. این شاردها می توانند مجدداً به صورت یک تکه (Chunk) بازگردانده شوند. این ایده نخستین بار توسط توسعه دهندگان بیت کوین (BTC) مطرح گردید؛ با این حال اتریوم امیدوار بود که بتواند مقیاس پذیری بالاتری را پیاده نماید. علی رغم این موضوع، شاردینگ در اتریوم همچنان نقایصی را به همراه داشت. در اینجا بود که ارز دیجیتال Zilliqa و توکن زیلینگ (ZIL) برای حل این مشکلات روی کار آمدند.

زیلیکا از یک رویکرد منحصر به فرد برای حل مشکلات مقیاس پذیری استفاده می کند. این پلتفرم با انجام تراکنش های بین زنجیره ای و انتقال داده از طریق سازوکار ترکیبی اثبات کار (PoW) – تحمل خطای بیزانس (BFT) که اطلاعات مشتریان را مورد تأیید و حفاظت قرار می دهد، تحولی را در مقایسه با دیگر رقبای خود به نمایش گذاشته است.
زیلیکا در ژوئن سال ۲۰۱۷ توسط دو تن از محققان دانشگاه ملی سنگاپور به نام های آمریت کومار (Amrit Kumar) و زینشو دان (Xinshu Don) تأسیس شد. اکثر اعضای تیم زیلیکا دارای مدرک دکتری در رشته علوم کامپیوتر یا مهندسی کامپیوتر هستند.

تاریخچه ارز دیجیتال Zilliqa

اگر بخواهیم ریشه های پلتفرم زیلیکا را بیابیم، باید به سال ۲۰۱۵ بازگردیم. در این زمان برخی از اعضای تیم Zilliqa ایده شاردینگ را در قالب مقاله ای آکادمیک ارائه دادند. این پروتکل از آن پس در مرکز تحقیقات فناوری Anquan Capital Pte Ltd در سنگاپور مورد تحقیق و توسعه قرار گرفته است.

عرضه اولیه سکه (ICO) برای توکن های ZIL به سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ بازمی گردد. در این زمان این ارز دیجیتال سرمایه ای بالغ بر ۲۲ میلیون دلار را کسب نمود. شبکه اصلی زیلیکا نیز در ژانویه سال 2019 وارد فاز عملیاتی شد. به عبارت دیگر در ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹، این پروژه برای نخستین بار شروع به فعالیت نمود. زیلیکا حمایت هایی را از سوی شرکت تحقیقاتی Zilliqa Research و نیز کمپانی ZILHive دریافت می کند.

ویژگی های زیلیکا

زیلیکا در صنعت رمز ارزها یک نمونه منحصر به فرد به شمار می آید؛ چراکه تمرکز آن بر شاردینگ سیلا (Scilla) معطوف است. سیلا یک زبان برنامه نویسی بومی است که با تأکید بر امنیت به توسعه دهندگان این امکان را می دهد که کدهای مربوط به DAppهای دلخواه خود را نوشته و این اپلیکیشن ها را راه اندازی نمایند. این Dappها با هدف شبیه سازی خدمات ارائه شده در جهان واقع طراحی می گردند.

شبکه اصلی سیستم شاردینگ زیلیکا در ژانویه ۲۰۱۹ عملیاتی شد و با توجه به تکمیل اخیر آن، توانست یک قدم جلوتر از دیگر پلتفرم های بلاکچین عمومی جای گیرد.
نخست آنکه زیلیکا از سازوکار شاردینگ استفاده می کند. شاردینگ فرآیندی است که در آن گره های بلاکچین به گروه های مختلف تقسیم می گردند. تعداد گره های هر گروه تقریباً با سایرین برابر بوده و بنابراین اگر فرض کنیم که یک شارد می تواند در عرض یک ثانیه ۱۰ تراکنش را به انجام برساند، مجموع این شاردها به همراه یکدیگر می توانند ۱۰۰ تراکنش را در ثانیه انجام دهند.

به منظور حفظ امنیت اطلاعات، گره ها بایستی اندازه قابل توجهی داشته باشند. دو نوع تراکنش ممکن است بر روی بلاکچین زیلیکا ظاهر گردد: تراکنش های انتقال و تراکنش های مینتینگ (ضرب) توکن ها. تراکنش های انتقال هنگامی رخ می دهند که یک کاربر توکن های ZIL را بین دو طرف یک قرارداد رد و بدل می کند. تراکنش های مینتینگ به مواردی اطلاق می شود که ماینرها بلوک های جدید با تراکنش های تازه افزوده شده به آن ها را با بیش از ۶۰۰ گره هش می کنند.

سازوکار اجماع زیلیکا با یک فاز اولیه اثبات کار (Proof of Work یا PoW) آغاز می شود. در طی این مرحله، سرمایه گذاران بایستی از طریق تکمیل یک هش بخصوص بلاکچین را مورد تأیید قرار دهند. این فرآیند دارای قطعیت (Finality) است؛ به این معنا که اکثر گره ها باید پیش از نهایی شدن بر سر یک مینی بلوک توافق نمایند.

مزایا و معایب ارز دیجیتال Zilliqa

زیلیکا مزایای بسیاری را برای کاربران خود به ارمغان می آورد. ساختار غیرمتمرکز شبکه زیلیکا موجب می شود که کاربران تراکنش های خود را در پلتفرمی مقاوم به سانسور به انجام برسانند. توان عملکردی این پلتفرم امکان انجام همرمان نقل و انتقالات عظیم از ارزهای خارجی و نیز تراکنش های بسیار کوچک را برای کاربران میسر می سازد. با استفاده از این میکروتراکنش ها توسعه دهندگان قادر به پایه ریزی اپلیکیشن هایی با نفوذ بیشتر خواهند بود. همچنین مصرف کنندگان نیز می توانند با هزینه پایین تری دستورات را به انجام برسانند.

به علاوه ارز دیجیتال زیلیکا در مقایسه با بیت کوین که به انرژی بسیار زیادی جهت انجام تراکنش ها و در طی فرآیند ماینینگ احتیاج دارد، آسیبی به محیط زیست وارد نمی کند. با این حال وجود رقبای متعدد و قدرتمند برای زیلیکا ممکن است کارایی این پلتفرم را در جهان آینده رمز ارزها تحت الشعاع قرار دهد.

ارز دیجتیال زیلیکا چگونه کار می کند؟

بسیاری از امکانات شبکه زیلیکا از قبیل به کارگیری قراردادهای هوشمند، ثبت تراکنش ها و صدور توکن ها مشابه دیگر شبکه های رمز ارز است.

توسعه دهندگان می توانند از زبان اختصاصی آن، سیلا Scilla، به منظور اجرای منطق برنامه نویسی مد نظر خود (قراردادهای هوشمند) و طراحی برنامه های جدید (اپلیکیشن های غیرمتمرکز) و متعاقب آن ارائه طیفی از محصولات و خدمات استفاده نمایند.

اگرچه پیاده سازی این سیستم پیچیدگی های خاص خود را به همراه دارد، هدف نهایی از طراحی زیلیکا اجرای قراردادهای هوشمند و تأیید تراکنش های شبکه به شیوه ای مقیاس پذیر و کارآمد عنوان شده است.

شاردینگ (Sharding)

شاردینگ یک تکنیک ساختاری است که شبکه را به چندین قطعه یا شارد تقسیم می کند و به این ترتیب به گره ها اجازه می دهد که تنها کسری از تراکنش های شبکه را مورد پردازش قرار دهند.

هر یک از این شاردها به عنوان بلاکچینی مستقل عمل نموده و به گره های متعهد خود امکان ذخیره داده ها، پردازش تراکنش ها و افزودن بلوک های جدید به زنجیره شارد مختص خود (که میکروبلوک نامیده می شود) را می دهد. سپس این میکروبلوک ها توسط گره های DS با بلوک تراکنش ادغام گردیده و به بلاکچین زیلیکا افزوده می شوند. شایان ذکر است که گره های شارد دربردارنده زیرمجموعه بخصوصی از بلاکچین زیلیکا بوده و تمامی حافظه زیلیکا را در خود ذخیره نمی کنند.

تحمل خطای بیزانس عملی (pBFT)

هسته اصلی زیلیکا تحت عنوان سازوکار حاکمیتی تحمل خطای بیزانس عملی (Practical Byzantine Fault Tolerance) یا به اختصار pBFT شناخته می شود که مسئول همگام سازی شبکه توزیع شده کامپیوترهاست.

برای اینکه گره ها بتوانند بلاکچین را پیش رانده و رأی خود را در خصوص تغییرات سیستم به ثبت رسانند، ابتدا باید توکن های ZIL را استیک کنند. این بدان معناست که هر فردی با در اختیار داشتن توکن های ZIL می تواند به فعالیت شبکه کمک نماید. با استفاده از سازوکار pBFT تمامی گره هایی که به شاردهای بخصوصی متعهد گردیده اند، بایستی پیش از نهایی شدن میکروبلوک و اضافه شدن آن به یک بلوک تراکنش، موافقت خود را با این امر اعلام نمایند. متعاقباً هر گره در ازای اعتبارسنجی تراکنش ها کسری از پاداش بلوک را دریافت می کند.

کاربردهای ارز دیجیتال زیلیکا

تلاش برای ایجاد یک پلتفرم مقیاس پذیر و ایمن برای اپلیکیشن های غیرمتمرکز یکی از دلایلی است که ممکن است کاربران به خاطر آن به ارز دیجیتال Zilliqa توجه نشان دهند. علاوه بر آن، توسعه دهندگان ممکن است پلتفرم این رمز ارز را به دلیل ارائه محصولات و خدمات ویژه با حجم فعالیت بالا پرجاذبه بیابند.
سرمایه گذاران آینده نگر با باور به این امر که بازار در آینده به نفع بلاکچین های با مقیاس پذیری بالا تغییر پیدا خواهد کرد، ممکن است اقدام خرید توکن های ZIL و افزودن این توکن ها به پورتفولیوی خود نمایند.

کیف پول های توکن ZIL کدامند؟

در حال حاضر بسیاری از صرافی های معتبر از قبیل بایننس، هیوبی گلوبال، کوکوین، Gate.io، بیترکس و… توکن های ZIL را مورد معامله قرار می دهند و شما می توانید با مراجعه به وب سایت این صرافی ها ارز دیجیتال زیلیکا را خریداری کنید. اگرچه این صرافی ها به شما اجازه ذخیره سازی توکن های رمز ارز را نیز می دهند، اما خصوصاً در مورد مبالغ بالا توصیه می شود که حتماً از یک کیف پول مطمئن ارز دیجیتال برای نگهداری توکن های خود استفاده کنید. برای این کار می توانید به سراغ کیف پول های سخت افزاری مانند لجر یا ترزور و یا کیف پول های نرم افزاری مانند مث والت، تراست والت، متامسک، کیف پول زنجیره بایننس و اتمیک والت بروید.

تغییرات قیمت ارز دیجیتال زیلیکا

قیمت زیلیکا در بازه قابل توجهی از مدت زمان حضور این رمز ارز در بازار در محدوده قیمت پایین تر از آستانه ۱/۰ دلار سیر کرده است. بالاترین پیک قیمت این رمز ارز در نیمه ماه آپریل سال ۲۰۲۱ رخ داد که در آن توکن ZIL با قیمتی معادل ۲۳۷۶/۰ مورد معامله قرار گرفت. پیش از آن نیز یک بار دیگر در تاریخ ۹ام ماه می ۲۰۱۸ توکن ZIL توانست با عبور از مرز ۲/۰ دلار رکورد بالاترین قیمت خود را در این تاریخ ثبت نماید. ماه های اولیه سال ۲۰۲۱ برای قیمت رمز ارز زیلیکا ماه هایی پررونق بوده و این توکن توانست در این فاصله سطح قابل قبولی از قیمت را به نام خود ثبت نماید. در زیر تصویر نمودار تغییرات قیمت رمز ارز زیلیکا که از وب سایت CoinMarketCap آورده شده است را مشاهده می کنید.

عوامل تأثیرگذار بر قیمت

توکن رمز ارز زیلیکا که تحت عنوان زیلینگ یا ZIL شناخته می شود، نقشی کلیدی را در نگهداری و اجرای شبکه آن ایفا نموده و از آن می توان برای نگهداری، ارسال و استیک کردن استفاده نمود. کاربران با خرید و استیک کردن توکن های ZIL می توانند در خصوص ارتقای شبکه اظهار رأی نمایند. هرکدام از این رأی ها متناسب با مقدار سکه های ZIL استیک شده هر فرد محاسبه می گردد. همانند دیگر ارزهای دیجیتال، عرضه ZIL نیز محدود بوده و این بدان معناست که به استناد قوانین نرم افزار، تنها ۲۱ میلیارد توکن ZIL وجود خواهد داشت.

همانطور که می دانید بازار رمز ارزها بازاری بی ثبات بوده و وقایع جهان بیرون و رخدادهای صورت گرفته در جامعه ارز دیجیتال زیلیکا ممکن است قیمت این رمز ارز را دستخوش تغییر قرار دهند.

پروژه های زیلیکا

زیرساخت اصلی زیلیکا از شبکه و لایه اجماع تشکیل شده است. سازندگان زیلیکا دائماً در حال بازسازی این زیرساخت جهت بهبود پیمانگی، قابلیت نگهداری، استحکام، مقیاس پذیری و ماندگاری آن بوده و اکنون با افزودن امکانات تازه ای از قبیل استیک کردن توکن ها و امکانات حریم خصوصی، در راستای تعمیم ارزش زیلیکا برای کاربران در آینده نزدیک می کوشند.

زبان مفهومی پویاست و تمامی زبان ها با گذر زمان تکامل پیدا می کنند. زبان های برنامه نویسی مانند سیلا (Scilla) نیز از این امر مستثنی نبوده و در حال حاضر پروژه های سیلا با هدف سهولت استفاده از این زبان برنامه نویسی برای توسعه دهندگان و عملکرد بهتر آن در دست توسعه قرار دارند.

همچنین به منظور فراهم آوردن دسترسی بیشتر و راحت تر برای توسعه دهندگان Dappها، سازندگان و جامعه زیلیکا سعی در ایجاد یک مرکز جامع منابع داشته اند. اسناد مرجع ساختاریافته، افزونه های IDE، چارچوب های آزمایش و بهره برداری، SDKها برای اتصال به شبکه و در نهایت قراردادهای اپ و تمپلیت با قابلیت استفاده مجدد همگی جزئی از این برنامه توسعه به شمار می آیند.

افزونه مرورگر ZilPay نیز پروژه دیگری است که تحت نظارت شبکه زیلیکا توسعه یافته است. ZilPay یک کیف پول فعال بر روی مرورگر برای بلاکچین زیلیکاست و توسعه دهندگان می توانند از آن به منظور ساخت اپلیکیشن های غیرمتمرکز در وب سایت خود استفاده نمایند.

آینده ارز دیجیتال زیلیکا

راه اندازی شبکه اصلی زیلیکا نشان داد که فناوری به کاررفته در این شبکه می تواند در شرایط واقعی نیز عملکرد داشته باشد. با این حال، همچنان مسئله نه چندان مهم رقابت به قوت خود باقی است.

اتریوم نقشه های شاردینگ مختص به خود را دارا بوده و همچنین در تلاش است که با انجام برخی اصلاحات راه حلی را برای گلوگاه (Bottleneck)های به وجود آمده به دلیل مقیاس پذیری پایین بیابد. علاوه بر آن اتریوم از مزیت شناخته شده بودن نیز برخوردار است. از سوی دیگر پلتفر های دیگر قرارداد هوشمند مانند NEO نیز مدعی سرعت بالای پردازش تراکنش های خود تا سقف ۱۰۰۰ تراکنش در ثانیه بوده و این موضوع خود می تواند به عنوان مانعی برای سر راه پذیرش زیلیکا تلقی گردد. به عبارت دیگر، کم نیستند پلتفرم های جدیدی که هر یک راهکارهای مقیاس پذیری مختص به خود را ارائه می دهند و بنابراین موفقیت زیلیکا در آینده تا حدی در گرو نتایج توسعه این رقبا خواهد بود.

نتیجه گیری

پلتفرم ارز دیجیتال زیلیکا (Zilliqa) جایگاه خود را به عنوان یک پلتفرم بلاکچین با توان عملکردی و مقیاس پذیری بالا در جهان واقعی رمز ارزها تثبیت نموده است. با این حال بسیاری از امیدهایی که به رشد قیمت توکن ZIL به دنبال موفقیت پلتفرم زیلیکا می رفت، تاکنون به ناامیدی بدل شده است.

اگرچه محبوبیت سکه های زیلیکا (توکن ZIL) به اندازه برخی غول های رمز ارز مانند بیت کوین، اتریوم و اتریوم کلاسیک نبوده و قیمت آن نیز در بازار پایین تر از قیمت این رمز ارزهاست، با این حال زیلیکا بواسطه حل مشکلات مقیاس پذیری و محصولات متعدد آن (برای مثال در بازار NFTها) پتانسیل بالایی را برای رشد از خود نشان می دهد.
با در نظر داشتن این موضوع و ریسک کلی سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال، ما به شما توصیه می کنیم که پیش از هر اقدام مالی در حوزه کریپتو ابتدا از مشورت با کارشناسان خبره در حوزه خرید و فروش رمز ارزها بهره جویید و با مطالعه و آگاهی کافی قدم در مسیر سرمایه گذاری در بازارهای مالی بگذارید.

سؤالات متداول