بازار بورس نزدک (NASDAQ) چیست؟

نزدک (NASDAQ) یک بازار بورس سهام کاملاً الکترونیکی در آمریکاست که به عنوان دومین بازار سهام بزرگ جهان از نظر ارزش بازار شناخته می‌شود. این بازار که نماد آن NASDAQ است، شهرت اصلی خود را مدیون تمرکز بر سهام شرکت‌های پیشرو در حوزه فناوری، بیوتکنولوژی و اینترنت است و به عنوان نبض تپنده اقتصاد نوین و نوآوری در جهان شناخته می‌شود.

این راهنمای جامع و کامل، به صورت عمیق و دقیق به تمام سوالات شما پاسخ می‌دهد. از تعریف ساده و تاریخچه آن گرفته تا نحوه معامله و تفاوت‌های کلیدی آن با سایر بازارها، همه چیز را برای شما روشن خواهیم کرد تا با دیدی باز و اطلاعات کامل، در این بازار مهم سرمایه‌گذاری یا معامله کنید.

بازار بورس نزدک چیست؟

بازار بورس نزدک یک پلتفرم معاملاتی کاملاً دیجیتال است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌های سهامی عام انجام می‌شود. نام نزدک (NASDAQ) مخفف عبارت National Association of Securities Dealers Automated Quotations به معنای «سامانه اعلام قیمت خودکار انجمن ملی معامله‌گران اوراق بهادار» است.

برخلاف بازارهای سنتی مانند بورس نیویورک (NYSE) که دارای تالار معاملات فیزیکی هستند و کارگزاران در آنجا به صورت حضوری معامله می‌کنند، نزدک از ابتدا به عنوان یک بازار کاملاً الکترونیکی و مبتنی بر شبکه کامپیوتری طراحی شد. این ساختار انقلابی، معاملات را سریع‌تر، شفاف‌تر و کارآمدتر کرد. تمام سفارش‌ها از طریق یک شبکه گسترده از کامپیوترها به هم متصل شده و اجرا می‌شوند.

ساعات کاری رسمی این بورس از ساعت ۹:۳۰ صبح تا ۱۶:۰۰ بعد از ظهر به وقت شرقی آمریکا (ET) است. با این حال، یکی از ویژگی‌های جذاب آن، امکان معامله در ساعات پیش از بازار (Pre-Market) از ساعت ۴:۰۰ صبح و پس از بازار (After-Market) تا ساعت ۲۰:۰۰ است که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد به اخبار و رویدادهایی که خارج از ساعات رسمی رخ می‌دهند، واکنش نشان دهند.

تاریخچه بورس نزدک

بورس نزدک آمریکا در ۸ فوریه ۱۹۷۱ توسط انجمن ملی معامله‌گران اوراق بهادار (NASD) تاسیس شد. در آن زمان، بازارهای سهام به کندی و عدم شفافیت متهم بودند. نزدک با هدف ایجاد یک بازار مدرن، سریع و شفاف پا به عرصه گذاشت و به عنوان اولین بازار سهام الکترونیکی جهان، انقلابی در صنعت مالی ایجاد کرد.

در ابتدا، نزدک فقط یک سیستم اعلام قیمت بود و معاملات واقعی در جای دیگری انجام می‌شد. اما به سرعت تکامل یافت و به یک بازار کامل تبدیل شد. این بازار بستری برای شرکت‌های نوپا و فناور فراهم آورد تا بتوانند سرمایه جذب کنند؛ شرکت‌هایی که شاید در آن زمان معیارهای سختگیرانه پذیرش در بورس معتبر نیویورک (NYSE) را نداشتند. این رویکرد باعث شد تا نزدک به موتور رشد شرکت‌های تکنولوژی تبدیل شود و میزبان عرضه اولیه سهام (IPO) غول‌هایی مانند مایکروسافت و اپل باشد.

مروری بر تاریخچه رویدادهای مهم نزدک

• در سال ۱۹۷۱ تأسیس شد.
• اولین بازار سهام الکترونیکی در جهان است که قابلیت حمایت بیت کوین را نیز دارد.
• بازاری است که وسیله افزایش معاملات فرابورسی را مهیا می­ کند.
• در اولین روز فعالیت نزدک در ۸ فوریه سال ۱۹۷۱، ۲۵۰۰ سهام فرابورسی معامله شد.
• در سال ۱۹۹۰ به عنوان یک رقیب جدی برای بورس نیویورک محسوب شد.
• در سال ۱۹۹۴ از نظر سهم معاملات سالانه از بورس نیویورک پیشی گرفت.

ماجرای دوشنبه سیاه چه بود؟

دوشنبه سیاه، نامی است که به روز دوشنبه ۱۹ اکتبر ۱۹۸۷ داده اند. زمانی که شاخص «DJIA» سقوط نمایشی خود را هم زمان با سقوط سراسری بورس های جهانی شروع کرد. در آخر ماه اکتبر، بازار سهام هنگ کنگ ۴۵٫۸ درصد، استرالیا ۴۱٫۸ درصد، انگلستان ۲۶٫۴ درصد، آمریکا ۲۲٫۶ درصد و کانادا ۲۲٫۵ درصد سقوط کرده بودند! دوشنبه و سه شنبه سیاه برای ۲۸ و ۲۹ اکتبر ۱۹۲۹ نیز به کار می رود. یعنی بعد از پنج شنبه سیاه در ۲۴ اکتبر ۱۹۲۹ سقوط دوشنبه سیاه، دومین سقوط در تاریخ بازار سهام است. اولین سقوط در روز شنبه ۱۲ دسامبر ۱۹۱۴ بود، وقتی که شاخص DJIA سقوطی ۲۴٫۳۹ درصدی را تجربه کرد.

در آن واقعه، بازار نیویورک تا جولای به دلیل بدهی خارجی ناشی از جنگ جهانی اول تعطیل بود. حادثه سال ۱۹۸۷ دارای رموزی است. تعداد زیادی از افراد برجسته معتقدند که خبر و واقعه مهمی در دوشنبه سیاه رخ نداده بود که باعث چنین ریزشی شود. مهم ترین فرضیات عقلانی درباره علت این رویداد فرایض بازار کارآمد و موازنه اقتصادی بیان شد. بحث ها و دلایل هنوز هم بعد از گذشت سال ها از آن واقعه همچنان بدون رسیدن به نتیجه ای ادامه دارد.

شاخص نزدک چیست؟

وقتی از “نزدک” صحبت می‌شود، معمولاً منظور یکی از دو شاخص اصلی آن است. شاخص سهام معیاری برای سنجش عملکرد گروهی از سهام است و به ما می‌گوید که وضعیت کلی آن بخش از بازار چگونه است. دو شاخص اصلی و مشهور نزدک عبارتند از:

انواع شاخص‌های نزدک: مرکب در برابر ۱۰۰

1. شاخص نزدک مرکب (Nasdaq Composite Index): این شاخص عملکرد تمام سهام شرکت‌هایی که در بازار بورس نزدک لیست شده‌اند (بیش از ۳۰۰۰ شرکت) را اندازه‌گیری می‌کند. به همین دلیل، این شاخص به عنوان نماینده‌ای کامل از کل بازار نزدک و به خصوص سلامت بخش فناوری و شرکت‌های در حال رشد در نظر گرفته می‌شود.
2. شاخص نزدک 100 (Nasdaq-100 Index): این شاخص که شهرت جهانی دارد، عملکرد ۱۰۰ شرکت بزرگ غیرمالی لیست شده در بورس نزدک را دنبال می‌کند. نزدک ۱۰۰ به عنوان معیاری دقیق برای سنجش عملکرد غول‌های فناوری و شرکت‌های رشد-محور (Growth Companies) شناخته می‌شود. برای ورود به این شاخص، شرکت‌ها باید معیارهای سختگیرانه‌ای مانند حجم معاملات روزانه و ارزش بازار بالا را داشته باشند.

تفاوت کلیدی این دو در این است که شاخص مرکب همه شرکت‌ها را شامل می‌شود و دیدی وسیع‌تر ارائه می‌دهد، در حالی که نزدک ۱۰۰ فقط بر روی ۱۰۰ شرکت برتر و بزرگ غیرمالی تمرکز دارد و نماینده‌ای از نخبگان بازار است.

مهم‌ترین شرکت‌های نزدک: غول‌های تکنولوژی جهان

شاخص نزدک ۱۰۰ خانه برخی از بزرگ‌ترین، نوآورترین و تاثیرگذارترین شرکت‌های جهان است. این شرکت‌ها نه تنها بر اقتصاد، بلکه بر زندگی روزمره ما نیز تاثیر عمیقی دارند. برخی از این غول‌های فناوری عبارتند از:

• اپل (Apple Inc. – AAPL): بزرگترین شرکت فناوری جهان، سازنده آیفون، مک و اکوسیستم قدرتمند نرم‌افزاری.
• مایکروسافت (Microsoft Corp. – MSFT): غول نرم‌افزاری جهان، مالک ویندوز، آفیس و پلتفرم ابری Azure.
• آمازون (Amazon.com, Inc. – AMZN): پادشاه تجارت الکترونیک و رایانش ابری (AWS).
• آلفابت (گوگل) (Alphabet Inc. – GOOGL): شرکت مادر گوگل که بر جستجوی اینترنتی، تبلیغات آنلاین و اندروید تسلط دارد.
• متا پلتفرمز (فیسبوک) (Meta Platforms, Inc. – META): مالک شبکه‌های اجتماعی فیسبوک، اینستاگرام و واتس‌اپ.
• انویدیا (NVIDIA Corp. – NVDA): پیشرو در تولید پردازنده‌های گرافیکی (GPU) و مغز متفکر انقلاب هوش مصنوعی.
• تسلا (Tesla, Inc. – TSLA): پیشگام در تولید خودروهای الکتریکی و انرژی‌های پاک.

نماد نزدک در فارکس و متاتریدر

یکی از پرتکرارترین سوالات معامله‌گران، به خصوص در بازار فارکس، این است که نماد نزدک چیست و چگونه می‌توان آن را معامله کرد. از آنجایی که نمی‌توان خود شاخص را مستقیماً خرید و فروش کرد، معامله‌گران از طریق قراردادهای مابه‌التفاوت (CFD) بر روی قیمت آن معامله می‌کنند. CFD به شما اجازه می‌دهد تا بدون مالکیت واقعی سهام، از نوسانات قیمت آن سود یا زیان کنید.

نماد نزدک در فارکس و پلتفرم‌های معاملاتی مانند متاتریدر معمولاً یکی از موارد زیر است:

• US100 یا USTEC100 (رایج‌ترین نماد)
• NQ100
• NASDAQ
• NDX

برای پیدا کردن آن، کافیست در بخش Market Watch متاتریدر، یکی از این نمادها را جستجو کرده و به لیست خود اضافه کنید. این نماد نشان‌دهنده شاخص نزدک ۱۰۰ است و به شما امکان می‌دهد تا بر روی افزایش قیمت (پوزیشن خرید یا Buy) یا کاهش قیمت آن (پوزیشن فروش یا Sell) معامله باز کنید.

تفاوت نزدک با سایر بازارهای بزرگ

درک تفاوت‌های کلیدی بین شاخص‌های اصلی به معامله‌گران کمک می‌کند تا استراتژی‌های بهتری اتخاذ کنند.

تفاوت نزدک و داوجونز: نبرد اقتصاد نوین و سنتی

شاخص میانگین صنعتی داو جونز (Dow Jones Industrial Average – DJIA) یکی دیگر از شاخص‌های مهم و قدیمی بازار سهام آمریکاست. تفاوت داوجونز و نزدک چیست؟ جدول زیر به طور کامل این دو را مقایسه می‌کند:

به طور خلاصه، نزدک نماینده اقتصاد نوین و شرکت‌های در حال رشد است، در حالی که داوجونز نماینده اقتصاد سنتی و شرکت‌های باثبات و قدیمی‌تر است.

مطالعه بیشتر:میانگین صنعتی داو جونز (DJIA) چیست

تفاوت نزدک و بورس نیویورک (NYSE)

بورس نیویورک (New York Stock Exchange – NYSE) بزرگترین بازار سهام جهان است. تفاوت اصلی آن با نزدک در ساختار معاملات و نوع شرکت‌های پذیرفته شده است:

• ساختار معاملات: NYSE دارای یک تالار معاملات فیزیکی مشهور در وال استریت است که در آن معاملات توسط کارگزاران انسانی نیز انجام می‌شود (مدل حراجی). در مقابل، نزدک یک بازار کاملاً الکترونیکی و مبتنی بر شبکه کارگزاران-معامله‌گران (Dealer’s Market) است.
• نوع شرکت‌ها: NYSE به طور سنتی میزبان شرکت‌های قدیمی‌تر، بزرگ‌تر و صنعتی‌تر (مانند کوکاکولا یا بانک‌ها) است، در حالی که نزدک به طور سنتی محل پذیرش شرکت‌های جوان‌تر و فناور-محور بوده است. هرچند امروزه بسیاری از غول‌های فناوری در هر دو بازار حضور دارند.

چارت نزدک و تحلیل بازار

چارت نزدک (نمودار قیمت شاخص نزدک) یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین ابزارها برای تحلیلگران و معامله‌گران در سراسر جهان است. با تحلیل این نمودار، فعالان بازار می‌توانند:

1. روندهای کلی اقتصاد را بسنجند: از آنجا که نزدک نماینده بخش فناوری است، رشد یا افت آن می‌تواند نشانه‌ای از خوش‌بینی یا بدبینی به آینده اقتصاد باشد.
2. سلامت بخش فناوری را ارزیابی کنند: عملکرد شاخص به طور مستقیم نشان‌دهنده وضعیت شرکت‌های تکنولوژی است.
3. از تحلیل تکنیکال استفاده کنند: معامله‌گران با استفاده از ابزارهایی مانند خطوط روند، میانگین‌های متحرک (Moving Averages)، RSI و MACD بر روی چارت نزدک، الگوهای قیمتی، سطوح حمایت و مقاومت و سیگنال‌های معاملاتی را شناسایی می‌کنند.

دفتر حسابرسی نزدک

شاید کمتر شنیده شده باشد، اما نزدک به عنوان یک سازمان خودتنظیم (Self-Regulatory Organization – SRO)، دارای یک دفتر حسابرسی داخلی قدرتمند است که بر فعالیت شرکت‌های پذیرفته شده نظارت دقیق دارد. این دفتر وظیفه دارد تا اطمینان حاصل کند که تمام شرکت‌ها از استانداردهای سختگیرانه گزارش‌دهی مالی، شفافیت اطلاعاتی و حاکمیت شرکتی پیروی می‌کنند. این نظارت سختگیرانه به حفظ اعتبار بازار و حفاظت از حقوق سرمایه‌گذاران کمک شایانی می‌کند و یکی از دلایل اعتماد سرمایه‌گذاران بزرگ به این بازار است.

عملکرد نزدک

عملکرد نزدک توسط شاخص های مختلف به خصوص شاخص نزدک مرکب و نزدک۱۰۰ اندازه گیری شده است. نزدک مرکب، روند بازار اوراق بهادار را محاسبه می کند و یک سبد است که شامل بیش از ۳ هزار عنوان است، که اکثر اوراق بهادار فهرست شده را شامل می شود. شاخص مهم دیگر نزدک ۱۰۰ می باشد.

نزدک در طول سالیان، مجموعه ای از استانداردهای سختگیرانه را که شرکت ها قبل از این که در فهرست گنجانده شوند باید با آن مواجه شوند را ارائه می دهد. این استانداردها شامل موارد زیر هستند:

• فهرست شده به طور انحصاری در نزدک یا در جدول بازار جهانی، یا در رده جهانی.
• ارائه شدن به طور عمومی به مدت سه ماه در یک بازار آمریکایی تاسیس شده.
• داشتن میانگین روزانه ۲۰۰،۰۰۰ سهم.
• داشتن همه گزارش های سه ماهه و سالانه.
• نبودن در جریان ورشکستگی

علاوه بر این، از سال ۲۰۱۴، شرکت ها با طبقه های چندگانه سهام مجاز به داشتن طبقه های چندگانه در شاخص، به شرط تامین معیارهای نزدک می شوند. پیش از سال ۲۰۱۴، شرکت ها به یک طبقه از سهام در شاخص (معمولا با سرمایه گذاری در بازار بزرگ) محدود بودند.

جمع‌بندی: چرا نزدک مهم است؟

نزدک بیش از یک بازار سهام است؛ این بازار نبض تپنده بخش فناوری، نوآوری و رشد در اقتصاد جهانی است. عملکرد آن به دقت توسط سرمایه‌گذاران، اقتصاددانان و دولت‌ها در سراسر جهان رصد می‌شود. با درک چیستی شاخص نزدک، تفاوت آن با سایر بازارها و نحوه معامله آن، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران می‌توانند از فرصت‌های یکی از پویاترین و مهم‌ترین بازارهای مالی جهان بهره‌مند شوند و سبد سرمایه‌گذاری خود را هوشمندانه‌تر مدیریت کنند.

مطالب مرتبط

1. آموزش بورس
2. آموزش فارکس و ترید