اگر شرکتی شرایط عضویت در بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس را نداشته باشد، عضو بازار پایه می شود. این بازار در پایین ترین سطح بازار فرابورس قرار دارد که شرایط عضویت شرکت ها در آن ساده تر است.
قوانین بازار پایه فرابورس
۱- بازار پایه از جمله بازارهای فرابورس است که مطابق با ماده ۴ “دستورالعمل پذیرش، به منظور عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران” راه اندازی گردیده است. پس از ثبت شرکت ها نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مدارک ارائه شده از جانب شرکت ها در کمیته عرضه فرابورس مورد بررسی قرار می گیرد و سپس در فهرست نرخ های با زار پایه فرابورس درج می شوند. لازم به ذکر است این شرکت ها فرایند پذیرش را طی نمی کنند. شرکت های درج شده در بازار پایه در سه دسته طبقه بندی می گردد: شرکت هایی که درخواستی مبنی بر پذیرش ندارند و به دلیل الزام قانونی طبق ماده ۹۹ برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران بایستی در این بازار درج گردند. مطابق با ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران به منظور ارتقاء جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد کشور و ساماندهی بازار متشکل اوراق بهادار کلیه اشخاصی که تاکنون نسبت به انتشار اوراق بهادار اقدام کرده اند مکلفند نسبت به ثبت آن نزد سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام نمایند و عدم ثبت، تخلف محسوب می شود. ناشران اوراق بهادار ثبت شده نزد سازمان مذکور باید اطلاعات مالی خود را براساس ترتیبات مقرر در ماده (۴۵) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران منتشر نمایند و معاملات اوراق بهادار ثبت شده در سازمان فقط در بورس ها و بازارهای خارج از بورس دارای مجوز و با رعایت مقررات معاملاتی هر یک از آن ها حسب مورد امکان پذیر بوده و معامله اوراق بهادار مذکور بدون رعایت ترتیبات فوق فاقد اعتبار است.
۲- شرکت هایی که نزد سازمان بورس ثبت شده اند، اما شرایط پذیرش در بازار بورس را ندارند.
۳- شرکت هایی که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش می شوند، در باز ار پایه درج می گردد. مقررات ارائه اطلاعات در این بازار به مراتب ساده تر از بازار اول و دوم است. با توجه به شرایط شرکت معاملات با زار پایه به شکل عادی (دارای دامنه نوسان و در عملیات عادی بازار) یا توافقی (فاقد دامنه نوسان و بر اساس توافق خریدار و فروشنده) انجام می شود.
طبق قوانین جدید، شرکت های این بازار در سه باز ار پایه زرد، نارنجی و قرمز دسته بندی شده اند و دامنه نوسان روزانه آن ها، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است. این بازار قبلاً (که خود عضوی از فرابورس است) به سه تابلوی الف، ب و ج تقسیم می شد. هرچه در این بازار به پایین تر برویم، ریسک سرمایه گذاری در شرکت های آن بیشتر می شود. به طوری که قبلاً دامنه نوسان بازار پایه (به جز تابلوی ج که نامحدود بود) روی عدد ۱۰ درصد قرار داشت. اما چندی پیش، قوانین این بازار تغییر کرد که در ادامه این قوانین جدید را بیان خواهیم کرد. دلیل تفاوت تابلوهای مختلف بازار پایه، میزان سرمایه شرکت ها و معاملات آن ها است. جالب است بدانید که تقریباً یک سوم ارزش فرابورس به با زار پایه تعلق دارد. پیش تر، دامنه نوسان بالای این بازار، سرمایه گذاران را به سرمایه گذاری در این بازار جذب می کرد. البته، از طرف دیگر برخی سودجویان با همین نوسان بالا افراد و سهامداران مختلف را فریب می دادند و ضرر و زیان فراوانی را بر سهامداران خرد وارد می کردند. به همین دلیل، مسئولان فرابوس تصمیم به تغییرات اساسی در بازار گرفتند. همان طور که اشاره شد، این باز ار قبلاً شامل سه تابلوی الف، ب و ج بود. در قانون جدید، تابلوها به سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز دسته بندی شده اند. دامنه نوسان در تابلوی زرد سه درصد، در تابلوی نارنجی دو درصد و در تابلوی قرمز یک درصد است. براساس تغییرات جدید، روزهای دوشنبه قیمت پایانی تعیین و تا دوشنبه هفته بعد، همان قیمت به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته می شد. اما این قوانین تا حدی جذابیت را برای سرمایه گذاران کاهش می داد. بنابراین، قوانین مذکور مجدداً اصلاح شد. جدیدترین تغییرات در قوانین باز ار پایه به شرح زیر است:
تغییرات جدید قوانین بازار پایه
۱- اگر صف خرید و فروش در سه روز متوالی و در یک جهت برقرار باشد و در پایان هر جلسه معاملاتی حداقل دو ده هزارم تعداد سهام شرکت معامله شود، در روز بعدی، دامنه نوسان تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز، به ترتیب، به ۵، ۴ و ۲ درصد افزایش خواهد یافت (این دامنه نوسان در حالت عادی برای تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است). پس از آن، دامنه نوسان به شرایط پیشین باز می گردد.
۲- صندوق سرمایه گذاری مختلط و سهام مجازند تا ۱۰ درصد از دارایی های تحت مدیریتشان را در باز ار پایه سرمایه گذاری کنند.
۳- در صورتی که ارائه اطلاعات ناشران بازار پایه قابل اتکا بوده و به موقع منتشر شود، فرابورس می تواند پیشنهاد افزایش سرمایه گذاری صندوق ها را در بازار پایه ارائه کند.
دوره آموزشی از صفر تا سطح پیشرفته در ترید که با هدف “استاد تمامی ترید” طراحی شده است