طلا را به عنوان یک کالای سرمایه گذاری و پس انداز می شناسیم. یعنی طلا می خریم تا هم ارزش پولمان حفظ شود و هم اگر روزی نیاز به پول نقد داشتیم بفروشیم. همه این خرید و فروش ها را هم با طلای فیزیکی انجام داده ایم، چرا که احتمالا عده کمی صندوق سرمایه گذاری طلا را می شناسند. طلاهای زیادی پای خرید خانه، ماشین، لوازم منزل، روز مبادا و … فروخته شده است. گذشته از طلای زینتی، برخی پول نقدشان را صرف خرید سکه می کنند تا هزینه اجرت ساخت ندهند و سرمایه گذاری مقرون به صرفه تری داشته باشند. طلا هم هیچ وقت دست رد به سینه هیچ سرمایه گذاری نزده و تا به امروز افت چشم گیری نداشته، در عوض گاهی چنان سود داشته که حسرتی شده روی دل بسیاری از مردم که پول نقد خوابیده توی بانک داشته اند. همین ویژگی طلا، باعث شده صندوق های سرمایه گذاری طلا به وجود بیایند و در بازار سرمایه گذاری فعالیت کنند.
صندوق های طلا ابزار نسبتا جدیدی هستند که این امکان را به سرمایه گذار می دهد بدون خرید فیزیکی سکه در این فلز گران بها سرمایه گذاری کند. ضمن اینکه با توجه به ذات صندوق های سرمایه گذاری مشترک، این سرمایه گذاری به‌صورت غیرمستقیم و از طریق یک سبدگردان حرفه ای انجام می شود تا حتی المقدور از نوسانات ناگهانی سرمایه گذاری در امان باشد.
صندوق طلا
صندوق های سرمایه‌گذاری طلا (Gold Funds)، یکی از انواع صندوق سرمایه گذاری مشترک و قابل معامله (ETF) در بورس کالا هستند. این صندوق ها سرمایه مشتریان خود را به جای خرید سهام، روی وجه نقد و اوراق مبتنی بر سکه طلا سرمایه گذاری می کنند. صندوق های طلا حداقل ۷۰ درصد از دارایی خود را در خرید سکه طلا سرمایه گذاری می کنند و مابقی را در اوراق با درآمد ثابت. به این صورت که مدیر صندوق، سکه های مورد نیاز را از بازار یا بانک کارگشایی می خرد و در یک بانک عامل سپرده گذاری می کند. از آنجایی که درصد عمده سرمایه گذاری این صندوق ها روی گواهی های سکه طلاست و قیمت گذاری طلا به دو پارامتر نرخ دلار و قیمت اونس جهانی وابسته است، می توان گفت سرمایه گذاری در این صندوق ها، یک سرمایه گذاری غیرمستقیم روی نرخ ارز و طلای جهانی است. پس سود صندوق های طلا به همین دو عامل بستگی دارد.
یکی از انواع صندوق سرمایه گذاری در بورس، صندوق پشتوانه‌ی طلای لوتوس با نماد “طلا” است که یک صندوق قابل معامله در بورس می باشد. بدین معنی که یک فرد حقیقی که دارای کد بورسی است، می‌تواند به‌صورت آنلاین مانند سایر سهام، به خریدوفروش اوراق صندوق طلا بپردازد. صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس در تاریخ ۲۰ تا ۲۵ خرداد سال ۹۶ اقدام به پذیره‌نویسی نموده و از تاریخ ۸ مرداد سال ۹۶ معاملات ثانویه واحدهای آن در بورس کالا آغاز شد.
نحوه سرمایه گذاری و بازدهی صندوق طلا
بازدهی تمام صندوقهای پذیرفته‌شده در بورس ناشی از تغییر ارزش دارایی‌های سرمایه‌گذاری شده توسط آن‌ها ایجاد می‌شود که به آن ارزش ابطال یا NAV ابطال نیز گفته می‌شود. برای صندوق پشتوانه‌ی طلا، ارزش صندوق وابسته به قیمت طلا می‌باشد. در مورد صندوق با درآمد ثابت، این عدد همواره صعودی است. درواقع صندوق در اوراق مبتنی بر فلز طلا (در حال حاضر سکه) سرمایه‌گذاری می‌نماید و با افزایش قیمت آن‌ها بازده کسب می‌نماید. در حال حاضر این صندوق در اوراق گواهی سپرده سکه، قراردادهای آتی و اختیار سرمایه‌گذاری می‌نماید. در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد سرمایه صندوق اختصاص به سکه دارد و در مواقعی به ۹۹ درصد نیز می‌رسد. بخش باقی‌مانده معمولاً در بازار آتی سکه توسط متخصصان سرمایه‌گذاری می‌شود و تلاش می‌شود که در دوران ریزشی شدن بازار طلا بخشی از ضرر سرمایه‌گذاران پوشش داده شود. نحوه سرمایه گذاری در صندوق طلا همانند فرایند سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری دیگر است.
مزیت خرید صندوق طلا به‌جای خود طلای فیزیکی
با توجه به اینکه خریداری طلا و سکه به‌صورت فیزیکی ریسک‌هایی از قبیل احتمال سرقت، تقلب و عوامل دیگر را دارا است و جهت پوشش این هزینه نیاز به هزینه وجود دارد سرمایه‌گذاران می‌توانند با سرمایه‌گذاری در صندوق طلا این ریسک‌ها را پوشش دهند. علاوه بر این در زمان فروش طلا و سکه فیزیکی همیشه هزینه معاملات بیش از ۱ درصد و در مواقعی تا ۲ درصد بر سرمایه‌گذاران تحمیل می‌شود. درصورتی‌که کارمزد خریدوفروش این اوراق با کارمزد بسیار کم (۰٫۱۵ %) امکان‌پذیر است.
حتی با چند هزار تومان هم می شود وارد این بازار شد، در حالی که برای خرید یک سکه طلا، باید میلیون ها تومان هزینه کرد. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است، به این دلیل که واحد های صندوق سرمایه گذاری طلا در بورس کالا مبادله می شوند قانونی در بازار بورس وجود دارد که براساس آن حداقل میزان سرمایه گذاری ۵۰۰ هزار تومان است.
با استفاده از صندوق سرمایه گذاری طلا شما بصورت غیرمستقیم طلا می خرید و در واقع سرمایه خود برای خرید طلا را به دست افراد حرفه ای می سپارید. شما با این‌کار علاوه بر اینکه مشکلات خرید طلا بصورت فیزیکی را ندارید ریسک سرمایه گذاری خود را تا حد زیادی کاهش می دهید. با این کار شما سرمایه خود را به دست افراد حرفه ای سپرد ه‌اید که امکان دارد در زمان رونق بازار تا ۱۰۰ درصد سرمایه را در بازار طلا و در صورت رکود ۷۰ درصد از سرمایه را در بازار طلا و مابقی را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه گذاری کنند و با این کار ریسک ناشی از نوسانات قیمتی طلا را تا حد زیادی کاهش می‌دهند.
نقد شوندگی صندوق طلا
برخلاف سکه‌ی طلای فیزیکی، صندوقهای مختلف پذیرفته‌شده در بورس، ممکن است که نقد شوندگی ضعیف‌تری داشته باشند که در هنگام فروش، صاحبان خود را به دردسر می‌اندازند. به همین دلیل هنگام خرید یک صندوق، باید به تضمین بازار گردانی آن صندوق توجه ویژه داشته باشید. در مورد صندوق طلای لوتوس وجود بازار گردان باعث افزایش نقدینگی می‌شود و خریدوفروش واحدها را بافاصله قیمتی حداکثر ۰٫۱ درصدی میسر می‌سازد.
سایر صندوق های سرمایه گذاری طلا
سایر صندوقهای سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا عبارت‌اند از: گوهر، عیار و زر هستند.
در اوراق بورس بهادار ایران، تاکنون ۴ صندوق مبتنی بر طلا تأسیس‌شده که آخرین آن‌ها صندوق عیار بود که توسط کارگزاری مفید عرضه شد. در مورد صندوقهای سرمایه‌گذاری در طلا توسط سازمان بورس، مقرراتی وضع‌شده:
حداقل ۷۰% ارزش کل صندوق در سکه طلا (گواهی سکه طلا همان سکه طلایی است که در بورس قابل معامله است)
حداکثر ۲۰% ارزش کل صندوق در اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا (منظور قراردادهای خرید یا فروش در آتی سکه هست)
ریسک های صندوق های طلا چیست؟
ریسک های صندوق های طلا چیست؟ریسک صندوقهای طلا بیشتر مربوط به ریسک‌هایی می‌شود که قیمت طلا را تهدید می‌کند. در مرحله‌ی دوم ریسک مربوط به نقد شوندگی است. اما برخلاف بسیاری از مردم ریسک کلاه‌برداری و تقلبی بودن در مورد این صندوقها وجود ندارد زیرا ضامن آن‌ها بانکی مرکزی است.
