گردش مالی بازار فارکس چقدر است؟ جدیدترین آمار۲۰۲۵

طبق گزارش سالانه بانک تسویه‌های بین‌المللی (BIS) در سال ۲۰۲۵، گردش مالی روزانه بازار فارکس به ۹.۶ تریلیون دلار رسیده است رقمی که ۲۸ درصد بیش از ۷.۵ تریلیون دلار سه سال پیش است و از تولید ناخالص داخلی بسیاری از اقتصادهای بزرگ جهان (مانند ژاپن با ۴.۱ تریلیون دلار GDP سالانه) پیشی می‌گیرد. این آمار نه تنها واقعی است، بلکه بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده از بیش از ۱۲۰۰ بانک و نهاد مالی در ۵۲ کشور محاسبه شده و نشان‌دهنده حجم معاملات OTC (خارج از بورس) در آوریل ۲۰۲۵ می‌باشد.

وقتی عبارت «حجم بازار فارکس» را در اینترنت جستجو می‌کنید، اغلب با دو منظر روبه‌رو می‌شوید: یکی، توصیف کلی از پویایی جهانی بازار و نقش آن در اقتصاد کلان؛ و دیگری، تمرکز بر دسترسی معامله‌گران خرد (retail traders) و سهم واقعی‌شان از این حجم عظیم. این مقاله، با تکیه بر داده‌های به‌روز BIS و تحلیل‌های اقتصادی ۲۰۲۵، هر دو منظر را بررسی می‌کند: ابتدا توزیع دقیق این گردش مالی و بازیگران اصلی را کالبدشکافی می‌کنیم، و سپس نقش و سهم معامله‌گران فردی را در این اکوسیستم ارزیابی می‌نماییم. اگر به دنبال تحلیلی واقع‌بینانه برای درک جایگاه خود در این بازار هستید، ادامه مطلب را بخوانید چون درک دقیق این ارقام، پایه تصمیم‌گیری‌های آگاهانه است.

عدد دقیق گردش مالی روزانه فارکس چقدر است؟ (آمار رسمی چه می‌گوید؟)

در حوزه امور مالی، اعتبار آمارها اساس تصمیم‌گیری است. نمی‌توان به هر مطلبی در وب یا هر ادعایی در شبکه‌های اجتماعی تکیه کرد.

معرفی گزارش سه‌سالانه BIS

معتبرترین مرجع برای سنجش حجم و گردش مالی بازار فارکس، «بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی» (Bank for International Settlements – BIS) است. این بانک، که به نوعی “بانک مرکزیِ بانک‌های مرکزی” جهان محسوب می‌شود، هر سه سال یکبار گزارشی جامع منتشر می‌کند که تمام فعالیت‌های بازار ارز (FX) و بازارهای مشتقه (OTC) را بررسی می‌کند.

آخرین آمارها: از ۶.۶ به ۹.۶ تریلیون دلار

بر اساس آخرین و جدیدترین گزارش سه‌ساله BIS که در اواخر سال ۲۰۲۵ منتشر شد:

متوسط گردش مالی روزانه بازار فارکس در جهان به ۹.۶ تریلیون دلار ($9.6 Trillion) رسیده است.

این عدد یک جهش قابل توجه نسبت به گزارش‌های قبلی است:

• ۲۰۱۹: گردش مالی روزانه حدود ۶.۶ تریلیون دلار بود.
• ۲۰۲۲: این عدد به ۷.۵ تریلیون دلار افزایش یافت.
• ۲۰۲۵: با یک رشد ۲۸ درصدی، به ۹.۶ تریلیون دلار رسید.

این رشد نشان می‌دهد که با وجود تمام نوسانات اقتصادی، همه‌گیری‌ها و چالش‌های ژئوپلیتیکی، وابستگی اقتصاد جهانی به تبادلات ارزی نه تنها کم نشده، بلکه بسیار بیشتر هم شده است.

این ارقام نجومی از کجا می‌آیند؟ (بررسی گردش مالی فارکس)

بسیار خوب، ما عدد ۹.۶ تریلیون دلار را پذیرفتیم. اما سوال مهم‌تر این است: این پول متعلق به کیست و چرا جابجا می‌شود؟ آیا این همان پولی است که ما در پلتفرم‌های معاملاتی می‌بینیم؟ پاسخ کوتاه: «لزوماً نه».

نمودار ۱ – ترکیب حجم معاملات بازار فارکس بر اساس نوع طرف معامله (گزارش BIS، آوریل ۲۰۲۵)
منبع: Bank for International Settlements (BIS), Triennial Central Bank Survey 2025

گردش مالی واقعی فارکس عمدتاً توسط بازیگران غول‌پیکری هدایت می‌شود که اهدافشان بسیار متفاوت از اهداف ما (کسب سود از نوسانات) است.

بازیگران اصلی: چه کسی این همه پول را جابجا می‌کند؟

این بازار چند بازیگر اصلی دارد که بیش از ۹۰ درصد کل این گردش مالی را ایجاد می‌کنند:

1. بانک‌های غول‌پیکر (سطح بین بانکی): ستون فقرات بازار. بانک‌هایی مانند JPMorgan، UBS، Deutsche Bank و Citi. این‌ها بازاری هستند که قیمت‌ها در آن ساخته می‌شود (Market Makers). آن‌ها هم برای خود و هم برای مشتریان بزرگ خود (که در ادامه می‌آیند) معامله می‌کنند.
2. بانک‌های مرکزی: نهادهایی مانند فدرال رزرو آمریکا (FED) یا بانک مرکزی اروپا (ECB). این‌ها برای اجرای سیاست‌های پولی، مدیریت ذخایر ارزی خود یا تثبیت نرخ ارز، وارد بازار می‌شوند.
3. شرکت‌های تجاری بزرگ: تصور کنید شرکت اپل می‌خواهد قطعات آیفون را از ژاپن بخرد یا شرکت تویوتا می‌خواهد خودروهای خود را در آمریکا بفروشد. این شرکت‌ها مجبورند میلیاردها دلار را به ین، یا ین را به دلار تبدیل کنند. این معاملات، بخشی از نیاز واقعی تجاری در بازار است.
4. صندوق‌های سرمایه‌گذاری و پوشش ریسک (Hedge Funds): این‌ها بازیگران بزرگی هستند که با اهداف سفته‌بازی (Speculation) یا پوشش ریسک (Hedging) وارد معاملات بسیار سنگین ارزی می‌شوند.

چرا گردش مالی اینقدر بالاست؟ (مکانیزم بازار)

نکته شگفت‌انگیز اینجاست. شاید ما فکر کنیم تمام این ۹.۶ تریلیون دلار، معاملات «اسپات» (Spot) هستند (یعنی خرید و فروش لحظه‌ای ارز، مانند کاری که ما در متاتریدر انجام می‌دهیم).

اما آمار BIS 2025 به ما چیز دیگری می‌گوید:

این یعنی بخش عمده‌ای از گردش مالی فارکس که می‌شنویم، اصلاً با هدف سفته‌بازی روزانه انجام نمی‌شود، بلکه بخشی از زیرساخت مالی جهانی برای مدیریت نقدینگی و پوشش ریسک‌های بلندمدت است.

اگر احساس می‌کنید ساختار و نحوه‌ عملکرد بازار فارکس هنوز برایتان مبهم است، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی آموزش فارکس را مطالعه کنید تا با مفاهیم پایه، انواع معاملات و نحوه‌ی تحلیل در این بازار جهانی آشنا شوید.

آیا معامله‌گران خرد (Retail) در این گردش مالی سهم دارند؟

اینجا دقیقاً همان جایی است که باید یک پرده‌برداری مهم انجام دهیم. همه ما که با سرمایه‌های ۱۰۰۰ دلاری، ۱۰,۰۰۰ دلاری یا حتی ۱۰۰,۰۰۰ دلاری معامله می‌کنیم، «معامله‌گر خرد» (Retail Trader) محسوب می‌شویم. سهم کل معامله‌گران خرد در بازار اسپات فارکس، چیزی حدود ۵ تا ۶ درصد تخمین زده می‌شود.

اما واقعیت بزرگتری وجود دارد که باید بدانیم.

پرده‌برداری از یک تصور رایج: تفاوت حیاتی فارکس و CFD

بیایید با یک واقعیت مهم روبرو شویم. آن بازار ۹.۶ تریلیون دلاری که درباره‌اش صحبت کردیم، «بازار بین بانکی» (Interbank Market) نام دارد. این بازار یک باشگاه بسیار اختصاصی برای همان بانک‌های غول‌پیکر است. ما به عنوان معامله‌گران خرد، دسترسی مستقیم به این بازار نداریم.

ما واقعاً چه چیزی معامله می‌کنیم؟

وقتی ما در پلتفرم متاتریدر خود یک لات EUR/USD می‌خریم، ما در واقع «یورو» فیزیکی یا «دلار» واقعی را از بازار بین بانکی خریداری نمی‌کنیم و مالک آن نمی‌شویم.

ما در حال معامله «قرارداد ما به التفاوت» (Contract for Difference – CFD) هستیم.

این به چه معناست؟ ما در حال بستن یک قرارداد با بروکر خود هستیم. ما بر سر تفاوت قیمت خرید و فروش یک دارایی (مثلاً جفت ارز) با بروکر خود شرط‌بندی می‌کنیم. بروکر قیمت‌های خود را بر اساس قیمت‌های واقعی بازار بین بانکی (که به آن دسترسی دارد) تنظیم می‌کند تا ما بتوانیم معامله کنیم.

پس نقش ما چیست؟ (واقعیت معاملات خرد)

آیا این به معنای بد بودن یا کلاهبرداری بودن معاملات ماست؟ اصلاً. این فقط «مکانیزم» بازار برای ماست. ما در بازاری (CFD) معامله می‌کنیم که قیمت‌های بازار واقعی (Interbank) را آینه‌وار بازتاب می‌دهد.

اینکه ما مستقیماً در آن گردش مالی ۹.۶ تریلیون دلاری نیستیم، چیز بدی نیست. در واقع، این همان مکانیزمی است که به ما اجازه می‌دهد با اهرم (Leverage) و با سرمایه‌های بسیار اندک، در نوسانات بزرگترین بازار مالی جهان شریک باشیم.

چرا درک «گردش مالی» برای ما (به عنوان معامله‌گر) حیاتی است؟

حالا شاید بپرسید: «بسیار خوب، اگر من در آن بازار ۹.۶ تریلیونی نیستم، پس دانستن این عدد چه فایده‌ای برای من دارد؟» فایده آن در یک کلمه خلاصه می‌شود: نقدینگی.

ارتباط مستقیم گردش مالی با «نقدینگی» (Liquidity)

گردش مالی ۹.۶ تریلیون دلاری در روز به این معناست که بازار فارکس، نقدشونده‌ترین (Liquid) بازار در تمام جهان است. همیشه و در هر لحظه (در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز)، میلیون‌ها نفر آماده خرید و میلیون‌ها نفر آماده فروش هستند.

این نقدینگی عظیم، مستقیماً بر معاملات ما تأثیر می‌گذارد:

• اسپردهای پایین (Low Spreads): به دلیل رقابت شدید و حجم بالای معاملات، تفاوت قیمت خرید و فروش (اسپرد) به شدت کاهش می‌یابد.
• اجرای آنی سفارش‌ها: شما می‌توانید در کسری از ثانیه با حجم‌های بسیار بالا وارد معامله شده یا از آن خارج شوید، بدون اینکه قیمت را به تنهایی جابجا کنید.
• کاهش لغزش قیمت (Slippage): در بازارهای عادی، قیمت سفارش شما دقیقاً همانجایی که کلیک می‌کنید، اجرا می‌شود.

تفاوت «گردش مالی بازار» با «حجم معامله» ما

یک نکته مهم برای رفع ابهام: «گردش مالی بازار» (Market Turnover) که همان ۹.۶ تریلیون دلار است، با «حجم معامله» (Position Size) که ما در متاتریدر به صورت «لات» (Lot) وارد می‌کنیم، کاملاً متفاوت است.

گردش مالی، کل اقیانوس است. حجم معامله ما، سطلی است که ما از آن اقیانوس برمی‌داریم. درک بزرگی اقیانوس به ما اطمینان می‌دهد که سطل ما همیشه پر خواهد شد.

نگاهی به آمار: کدام جفت ارزها و بازارها بیشترین سهم را دارند؟

سلطه دلار آمریکا: ۸۹ درصد از همه معاملات

بر اساس گزارش BIS 2025، دلار آمریکا همچنان پادشاه بی‌رقیب بازار است و در ۸۹.۲٪ از تمام معاملات یک طرف معامله قرار دارد. پس از آن، ارزهای زیر بیشترین سهم را دارند:

• یورو (EUR): ۲۸.۹٪
• ین ژاپن (JPY): ۱۶.۸٪
• پوند انگلیس (GBP): ۱۰.۲٪
• یوان چین (CNY): ۸.۵٪

نقش مراکز مالی بزرگ: لندن، نیویورک، سنگاپور

حدود ۷۵٪ از کل گردش مالی فارکس تنها در چهار مرکز مالی بزرگ جهان انجام می‌شود: لندن، نیویورک، سنگاپور و هنگ کنگ. این نشان‌دهنده تمرکز بالای قدرت مالی در این شهرهاست.

جمع‌بندی: یک دیدگاه واقع‌گرایانه به بازار فارکس

بیایید آنچه را با هم یاد گرفتیم مرور کنیم:

• عدد واقعی است: گردش مالی روزانه بازار فارکس بر اساس معتبرترین منبع (BIS 2025) حدود ۹.۶ تریلیون دلار است.
• بازیگران بزرگ: این عدد عمدتاً توسط بانک‌های بزرگ، بانک‌های مرکزی و شرکت‌های تجاری ساخته می‌شود.
• مکانیزم پیچیده: بخش عمده این گردش مالی (بیش از ۴۲٪) نه معاملات اسپات، بلکه «سوآپ‌های ارزی» برای مدیریت نقدینگی بین بانکی است.
• نقش واقعی ما: ما به عنوان معامله‌گران خرد، مستقیماً در این بازار بین بانکی نیستیم. ما در بازار «CFD» معامله می‌کنیم که قیمت‌های آن بازار را بازتاب می‌دهد.
• مزیت برای ما: این گردش مالی عظیم، «نقدینگی» بی‌نظیری را ایجاد می‌کند که منجر به اسپرد کم و اجرای عالی معاملات برای ما می‌شود.

برای استفاده از این نقدینگی عظیم و انجام معاملات در محیطی امن و مطمئن، بهتر است پیش از شروع فعالیت خود، صفحه ی بهترین بروکر فارکس را مشاهده نمایید تا با معتبرترین و قابل‌اعتمادترین بروکرهای فعال در بازار جهانی مثل بروکر آلپاری آشنا شوید.

بازار فارکس با گردش مالی روزانه ۹.۶ تریلیون دلار، نه تنها بزرگترین بازار مالی جهان است، بلکه قلب تپنده اقتصاد جهانی محسوب می‌شود. درک این واقعیت که ما در بازار CFD معامله می‌کنیم و نه مستقیماً در بازار بین‌بانکی، نه تنها شفافیت لازم را به ما می‌دهد، بلکه به ما کمک می‌کند تا با دیدی واقع‌بینانه‌تر و آگاهانه‌تر به معاملات خود نگاه کنیم. این شفافیت، اولین قدم برای تبدیل شدن از یک معامله‌گر هیجان‌زده به یک معامله‌گر حرفه‌ای و سودآور است. موفقیت در فارکس نه به اندازه سرمایه، بلکه به دانش، استراتژی و مدیریت ریسک بستگی دارد. حالا که شما درک عمیق‌تری از ساختار و مکانیزم این بازار دارید، آماده‌تر از همیشه هستید تا با اعتماد به نفس بیشتری قدم در این مسیر بردارید.

منبع

Bank for International Settlements (BIS), “OTC foreign exchange turnover in April 2025”, 30 September 2025