در سال‌های اخیر، با افزایش محبوبیت ارزهای دیجیتال در ایران، یکی از پرتکرارترین سوالات کاربران این است که کدام صرافی های ارز دیجیتال مجاز بانک مرکزی هستند. بسیاری به دنبال یک لیست رسمی برای اطمینان از امنیت سرمایه خود هستند. اما پاسخ کوتاه و صریح به این سوال این است: در حال حاضر، هیچ صرافی ارز دیجیتالی در ایران مجوز رسمی و مستقیم از بانک مرکزی دریافت نکرده است.

این پاسخ ممکن است نگران‌کننده به نظر برسد، اما به معنای عدم اعتبار تمام صرافی‌های ایرانی نیست. در این مقاله جامع، به بررسی عمیق این موضوع می‌پردازیم، خلاء‌های قانونی را تحلیل می‌کنیم، و یک راهنمای عملی برای انتخاب یک صرافی امن و معتبر در نبود نظارت مستقیم بانک مرکزی ارائه می‌دهیم. هدف ما این است که با نگاهی بی‌طرفانه و مبتنی بر داده، به شما کمک کنیم تا با آگاهی کامل در این بازار فعالیت کنید.

چرا بانک مرکزی لیستی ارائه نمی‌دهد؟

واقعیت این است که قانون‌گذاری در حوزه ارزهای دیجیتال یک چالش جهانی است و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تا امروز (اکتبر 2025)، هیچ دستورالعمل مشخصی برای اعطای مجوز به صرافی‌های ارز دیجیتال تدوین نکرده است. دلایل این موضوع را می‌توان در موارد زیر جستجو کرد:
پیچیدگی فناوری بلاکچین که ماهیتی غیرمتمرکز و دائما در حال تحول دارد، قانون‌گذاری را دشوار می‌کند. نهادهای ناظر همچنین نگران استفاده از ارزهای دیجیتال برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پولشویی و تامین مالی تروریسم هستند. یکی از دغدغه‌های اصلی بانک مرکزی نیز حفظ ارزش و جایگاه ریال در برابر ارزهای دیجیتال است.
در آخرین سند سیاست‌گذاری که در آذرماه 1402 منتشر شد، بانک مرکزی ضمن به رسمیت شناختن فناوری بلاکچین، استفاده از ارزهای دیجیتال به عنوان ابزار پرداخت در داخل کشور را ممنوع اعلام کرد اما چارچوبی کلی برای فعالیت صرافی‌ها در محیط آزمون تنظیم‌گری (Sandbox) ترسیم نمود. با این حال، این سند هنوز به مرحله اجرایی و اعطای مجوز رسمی نرسیده است.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی، “هدف اصلی، مدیریت ریسک و بهره‌برداری از فرصت‌های این فناوری نوین در اقتصاد ملی است، نه ممنوعیت آن.”
بنابراین، تمام صرافی‌های ایرانی در حال حاضر در یک منطقه خاکستری قانونی فعالیت می‌کنند. آن‌ها مانند سایر کسب‌وکارهای آنلاین، مجوزهایی نظیر اینماد (نماد اعتماد الکترونیکی) و پروانه کسب‌وکارهای اینترنتی را دریافت می‌کنند، اما این مجوزها به معنای تایید فعالیت تخصصی آن‌ها در حوزه ارزهای دیجیتال توسط بانک مرکزی نیست.

راهنمای عملی: چگونه یک صرافی امن انتخاب کنیم؟

حال که می‌دانیم نباید به دنبال مهر تایید بانک مرکزی باشیم، چگونه می‌توانیم از میان ده‌ها صرافی فعال، یک گزینه قابل اعتماد را انتخاب کنیم؟ پاسخ در بررسی دقیق و موشکافانه خود شما نهفته است. ما یک چک‌لیست 7 مرحله‌ای آماده کرده‌ایم که به شما کمک می‌کند تا مانند یک کارآگاه حرفه‌ای، اعتبار یک صرافی را بسنجید.

چک‌لیست 7 مرحله‌ای انتخاب صرافی معتبر

معیار
شرح و اهمیت
سوالاتی که باید بپرسید
1. امنیت فنی
مهم‌ترین فاکتور. یک ضعف امنیتی می‌تواند تمام دارایی شما را به خطر بیندازد.
آیا صرافی از احراز هویت دو عاملی (2FA) پشتیبانی می‌کند؟ آیا دارایی‌ها را در کیف پول سرد (Cold Storage) نگهداری می‌کند؟ آیا سابقه هک یا نفوذ امنیتی داشته است؟
2. شفافیت شرکت
یک شرکت شفاف، کمتر احتمال دارد که کلاهبرداری کند.
آیا آدرس دفتر فیزیکی و شماره تلفن ثابت مشخص است؟ آیا اطلاعات تیم مدیریت و بنیان‌گذاران در دسترس است؟ آیا شرکت به صورت رسمی ثبت شده است؟
3. سابقه و حجم معاملات
سابقه طولانی‌تر و حجم معاملات بالاتر، نشان‌دهنده پایداری و اعتماد نسبی کاربران است.
صرافی چند سال فعال بوده است؟ (حداقل 2-3 سال سابقه مطلوب است). حجم معاملات روزانه آن چقدر است؟ آیا در زمان نوسانات شدید بازار، عملکرد پایداری داشته است؟
4. کیفیت پشتیبانی
در دنیای پرسرعت کریپتو، دسترسی سریع به پشتیبانی حیاتی است.
آیا پشتیبانی 24 ساعته در 7 روز هفته ارائه می‌شود؟ از چه کانال‌هایی (تلفن، چت آنلاین) می‌توان با آن‌ها در ارتباط بود؟ میانگین زمان پاسخ‌گویی چقدر است؟
5. کارمزدها
کارمزدها سود شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند. شفافیت در این زمینه بسیار مهم است.
کارمزد معاملات چقدر است؟ (معمولاً بین 0.1% تا 0.5%). آیا کارمزدهای پنهان دیگری برای واریز و برداشت وجود دارد؟ ساختار کارمزد پلکانی است؟
6. تنوع ارز و نقدشوندگی
یک صرافی خوب باید ارزهای متنوعی را با قابلیت نقدشوندگی بالا ارائه دهد.
چه تعداد جفت ارز معاملاتی پشتیبانی می‌شود؟ عمق بازار (Order Book) چقدر است؟ آیا می‌توانید به راحتی و با قیمت منصفانه خرید و فروش کنید؟
7. تجربه کاربری (UX)
یک پلتفرم پیچیده می‌تواند منجر به اشتباهات پرهزینه شود.
آیا کار با پلتفرم (وب‌سایت و اپلیکیشن) ساده است؟ آیا ابزارهای معاملاتی مورد نیاز شما (مانند حد ضرر) را ارائه می‌دهد؟ نظرات سایر کاربران در مورد رابط کاربری چیست؟

با طی کردن این مراحل و بررسی دقیق هر مورد، می‌توانید ریسک خود را به حداقل برسانید و با اطمینان بیشتری فعالیت کنید.

تحلیل و بررسی ۷ صرافی ارز دیجیتال شناخته‌شده ایرانی

حالا که با معیارهای ارزیابی آشنا شدیم، بیایید نگاهی عمیق‌تر به چند پلتفرم مطرح در بازار ایران بیندازیم. در این تحلیل، ما صرفاً به معرفی بسنده نمی‌کنیم، بلکه تلاش می‌کنیم حوزه تمرکز، نقاط قوت کلیدی و ضعف‌های احتمالی هر پلتفرم را بررسی کنیم تا شما بتوانید آگاهانه‌تر تصمیم بگیرید.

مجدداً با قدرت تاکید می‌کنیم: این لیست به معنای تایید رسمی یا توصیه سرمایه‌گذاری نیست. این یک بررسی آموزشی بر اساس داده‌های عمومی و تجربه کاربری است و مسئولیت نهایی انتخاب، تحقیق و سرمایه‌گذاری کاملاً بر عهده شماست.

تصویر وبسایت تترلند

۱. تترلند (Tetherland): پایگاه تخصصی استیبل‌کوین‌ها

صرافی تترلند با یک حرکت هوشمندانه، به جای رقابت در بازار شلوغ همه ارزهای دیجیتال، بر یک حوزه مشخص و بسیار پرتقاضا متمرکز شده است: استیبل‌کوین‌ها، به خصوص تتر (USDT). این پلتفرم خود را به عنوان مرجعی سریع، امن و با قیمت رقابتی برای خرید و فروش تتر معرفی کرده است. اگر فعالیت اصلی شما ورود و خروج به بازار از طریق تتر است، تترلند یکی از بهترین گزینه‌های تخصصی برای شماست.

حوزه تمرکز
خرید، فروش و انتقال استیبل‌کوین‌ها (به ویژه تتر)
مناسب برای
معامله‌گران بازارهای جهانی، افرادی که به دنبال حفظ ارزش پول خود در برابر نوسانات ریال هستند، تریدرهای آربیتراژ
نقاط قوت کلیدی
فرآیند بسیار سریع و بهینه برای تراکنش‌های تتر، قیمت‌های رقابتی و کارمزدهای شفاف، برند معتبر و شناخته‌شده در حوزه تخصصی خود
نقاط ضعف احتمالی
عدم پشتیبانی از سایر ارزهای دیجیتال (که البته نقطه ضعف نیست، بلکه انتخاب استراتژیک است)
ویژگی منحصربه‌فرد
تخصص‌گرایی: تنها پلتفرم بزرگ ایرانی که تمام تمرکز خود را بر روی یک نیاز خاص بازار گذاشته است.

تصویر وبسایت بیت پین

۲. بیت پین (Bitpin): دروازه ورود کاربران جدید

بیت پین با تمرکز ویژه بر تجربه کاربری (UX) و طراحی یک رابط کاربری بسیار ساده و زیبا، توانسته به سرعت به یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌ها برای افراد تازه‌کار تبدیل شود. فرآیندهای خرید و فروش در بخش «خرید آسان» بسیار روان طراحی شده و مرکز آموزش قوی آن به کاربران کمک می‌کند تا با مفاهیم بازار آشنا شوند. ارائه «بیت پین کارت» نیز یک حرکت نوآورانه برای اتصال دنیای ارز دیجیتال به پرداخت‌های روزمره است.

حوزه تمرکز
سادگی، تجربه کاربری روان و آموزش کاربران جدید
مناسب برای
افراد مبتدی، کاربرانی که به دنبال خرید و فروش سریع و بدون دردسر هستند
نقاط قوت کلیدی
رابط کاربری فوق‌العاده ساده و زیبا، مرکز آموزش جامع و کاربردی، پشتیبانی از تعداد بالای ارزهای دیجیتال
نقاط ضعف احتمالی
ابزارهای معاملاتی پیشرفته آن به اندازه نوبیتکس یا والکس گسترده نیست
ویژگی منحصربه‌فرد
بیت پین کارت: اولین کارت بانکی متصل به کیف پول ارز دیجیتال در ایران که استفاده از دارایی دیجیتال را آسان‌تر می‌کند.

تصویر وبسایت صرافی والکس

۳. والکس (Wallex): نوآوری در ابزارهای معاملاتی

والکس از دیگر بازیگران قدیمی و معتبر این حوزه است که همواره تلاش کرده با ارائه ابزارهای نوآورانه، خود را از رقبا متمایز کند. ابزارهایی مانند بات معامله‌گر رایگان، کپی تریدینگ و ابزار مدیریت حد سود و ضرر همزمان (OCO)، والکس را به گزینه‌ای جذاب برای کاربرانی تبدیل کرده که می‌خواهند معاملات خود را هوشمندتر و خودکار کنند. این پلتفرم تعادل خوبی بین سادگی برای مبتدیان و ارائه ابزار برای حرفه‌ای‌ها ایجاد کرده است.

حوزه تمرکز
ارائه ابزارهای معاملاتی هوشمند و خودکار
مناسب برای
معامله‌گران الگوریتمی، کاربران علاقه‌مند به ابزارهای کمکی، افراد مبتدی تا متوسط
نقاط قوت کلیدی
ارائه بات معامله‌گر و کپی تریدینگ، رابط کاربری مدرن و کاربرپسند، سابقه خوب و تیم پشتیبانی پاسخگو
نقاط ضعف احتمالی
حجم معاملات در برخی جفت‌ارزهای کمترشناخته‌شده ممکن است پایین باشد
ویژگی منحصربه‌فرد
ابزارهای معاملاتی رایگان: در حالی که بسیاری این ابزارها را پولی ارائه می‌دهند، والکس آن‌ها را رایگان در اختیار کاربران قرار داده است.

تصویر وبسایت صرافی بیت ۲۴

۴. بیت ۲۴ (Bit24): سرعت و سادگی در خرید و فروش

بیت ۲۴ بیشتر از آنکه یک بازار معاملاتی (Exchange) باشد، یک پلتفرم خرید و فروش سریع (Broker) است. تمرکز اصلی آن بر سادگی و سرعت است؛ شما قیمت را می‌بینید و با یک کلیک خرید یا فروش خود را نهایی می‌کنید. این پلتفرم برای کاربرانی که نمی‌خواهند درگیر پیچیدگی‌های سفارش‌گذاری و تحلیل بازار شوند و فقط به دنبال تبدیل سریع پول خود هستند، ایده‌آل است.

حوزه تمرکز
خرید و فروش آنی و سریع (OTC)
مناسب برای
کاربرانی که به دنبال سریع‌ترین راه برای تبدیل ریال به ارز دیجیتال و بالعکس هستند
نقاط قوت کلیدی
فرآیند خرید و فروش بسیار ساده و سریع، تسویه حساب‌های آنی و پشتیبانی ۲۴ ساعته، پشتیبانی از تعداد بسیار زیادی ارز دیجیتال برای خرید
نقاط ضعف احتمالی
کارمزد معاملات به صورت اسپرد (Spread) یا اختلاف قیمت خرید و فروش محاسبه می‌شود که ممکن است بالاتر از کارمزد بازارهای معاملاتی باشد، فاقد ابزارهای تحلیل و سفارش‌گذاری پیشرفته است
ویژگی منحصربه‌فرد
سرعت در نقدشوندگی: یکی از سریع‌ترین پلتفرم‌ها برای تبدیل دارایی به ریال و واریز به حساب بانکی.

تصویر وبسایت صرافی تبدیل

۵. تبدیل (Tabdeal): تنوع در بازارها و ارزهای دیجیتال

صرافی تبدیل با پشتیبانی از طیف بسیار وسیعی از ارزهای دیجیتال و ارائه همزمان بازارهای تومانی و تتری، خود را به عنوان یک پلتفرم جامع برای معامله‌گران متنوع‌پسند معرفی کرده است. اگر به دنبال معامله آلت‌کوین‌های کمترشناخته‌شده هستید، احتمالاً آن‌ها را در تبدیل پیدا خواهید کرد. این صرافی تعادل خوبی بین ارائه یک بخش خرید آسان برای مبتدیان و یک بازار معاملاتی برای کاربران حرفه‌ای‌تر برقرار کرده است.

حوزه تمرکز
پشتیبانی از حداکثر تعداد ارز دیجیتال و ارائه بازارهای متنوع
مناسب برای
معامله‌گران آلت‌کوین‌ها، کاربرانی که می‌خواهند مستقیماً با تتر معامله کنند
نقاط قوت کلیدی
پشتیبانی از تعداد بسیار زیاد ارز دیجیتال، وجود بازارهای تتری در کنار بازارهای تومانی، کارمزدهای رقابتی در بازار معاملاتی
نقاط ضعف احتمالی
با وجود تنوع بالا، ممکن است عمق بازار در برخی ارزهای دیجیتال خاص کم باشد
ویژگی منحصربه‌فرد
تنوع سبد معاملاتی: یکی از کامل‌ترین لیست‌های ارز دیجیتال برای معامله در میان صرافی‌های ایرانی.

تصویر وبسایت صرافی او ام پی فینکس (OMPfinex)

۶. او ام پی فینکس (OMPfinex): تمرکز بر مهندسی و امنیت

این پلتفرم که توسط تیمی از نخبگان دانشگاهی توسعه یافته، از همان ابتدا تمرکز خود را بر زیرساخت فنی قوی و امنیت بالا قرار داده است. ارائه بازار آزمایشی (Demo Trading) یک مزیت بزرگ برای این صرافی است که به کاربران اجازه می‌دهد بدون ریسک مالی، استراتژی‌های خود را تست کنند. او ام پی فینکس برای کاربرانی که به جزئیات فنی و امنیت اهمیت می‌دهند، گزینه‌ای قابل تامل است.

حوزه تمرکز
امنیت، زیرساخت فنی قوی و ابزارهای مهندسی‌شده
مناسب برای
کاربران محتاط، توسعه‌دهندگان، افرادی که می‌خواهند قبل از معامله واقعی تمرین کنند
نقاط قوت کلیدی
ارائه بازار دمو برای تمرین و تست استراتژی، اپلیکیشن موبایل سریع و بهینه، تمرکز ویژه بر امنیت دارایی‌های کاربران
نقاط ضعف احتمالی
ممکن است برند آن به اندازه رقبای قدیمی‌تر شناخته‌شده نباشد
ویژگی منحصربه‌فرد
بازار دمو: بهترین ابزار برای آموزش عملی و کاهش ریسک برای کاربران تازه‌کار.

تصویر وبسایت صرافی نوبیتکس

۷. نوبیتکس (Nobitex): انتخاب حرفه‌ای‌ها و معامله‌گران باتجربه

نوبیتکس به عنوان یکی از پیشگامان بازار ارز دیجیتال ایران، خود را به عنوان یک پلتفرم معاملاتی قدرتمند و نه یک فروشگاه ساده تثبیت کرده است. تمرکز اصلی آن بر ارائه بازارهای معاملاتی حرفه‌ای (Order Book)، ابزارهای متنوع مانند استیکینگ و وام‌دهی، و حجم معاملات بالا است. این ویژگی‌ها آن را به انتخاب اول بسیاری از معامله‌گران روزانه و کاربران باتجربه تبدیل کرده است. با این حال، رابط کاربری حرفه‌ای آن ممکن است برای افراد کاملاً مبتدی کمی پیچیده به نظر برسد.

حوزه تمرکز
بازارهای معاملاتی حرفه‌ای (Pro Trading) و ارائه خدمات مالی غیرمتمرکز (DeFi)
مناسب برای
معامله‌گران فعال، کاربران باتجربه، علاقه‌مندان به استیکینگ و کسب درآمد غیرفعال
نقاط قوت کلیدی
حجم معاملات بالا و نقدشوندگی مناسب، ارائه خدمات استیکینگ و وام‌دهی، سابقه طولانی و برند شناخته‌شده در بازار
نقاط ضعف احتمالی
رابط کاربری ممکن است برای مبتدیان کمی پیچیده باشد، فرآیند احراز هویت گاهاً سخت‌گیرانه‌تر از رقبا
ویژگی منحصربه‌فرد
عمق بازار معاملاتی: یکی از عمیق‌ترین بازارهای معاملاتی تومانی در ایران را دارد.

ریسک‌ها و مشکلات رایج: روی دیگر سکه

فعالیت در یک بازار قانون‌گذاری نشده، بدون ریسک نیست. حتی معتبرترین صرافی‌های ایرانی نیز با چالش‌هایی روبرو هستند که باید از آن‌ها آگاه باشید:
ریسک نقدشوندگی یکی از مهم‌ترین نگرانی‌هاست. در زمان سقوط‌های شدید بازار، برخی صرافی‌ها ممکن است با مشکل نقدینگی مواجه شوند و امکان فروش دارایی یا برداشت ریالی برای مدتی محدود یا متوقف شود. ریسک امنیتی نیز با وجود تمام تدابیر، همواره وجود دارد. هک صرافی نوبیتکس در ژوئن 2025 که منجر به سرقت 90 میلیون دلار شد، یک زنگ خطر جدی برای کل این صنعت بود.
ریسک قانونی نیز نباید نادیده گرفته شود. هر لحظه ممکن است قوانین جدیدی وضع شود که فعالیت صرافی‌ها یا کاربران را تحت تاثیر قرار دهد. محدودیت‌های اخیر بانک مرکزی برای خرید تتر که در اکتبر 2025 اعمال شد، نمونه‌ای از این تغییرات ناگهانی است .

در صورت بروز مشکل چه کنیم؟

اگر با یک صرافی به مشکل برخوردید، بهترین مسیر برای پیگیری حقوقی شامل تماس با پشتیبانی خود صرافی به عنوان اولین قدم است. اغلب مشکلات از همین طریق حل می‌شوند. در صورت عدم حل مشکل، می‌توانید به پلیس فتا مراجعه کنید، به خصوص اگر شک شما به کلاهبرداری یا جرایم سایبری مرتبط است. در نهایت، امکان ثبت شکواییه در دادسرای جرایم رایانه‌ای وجود دارد.
به یاد داشته باشید که به دلیل عدم وجود قوانین مشخص، پیگیری این شکایات می‌تواند فرآیندی پیچیده و زمان‌بر باشد.

جمع‌بندی نهایی: بالاخره در ایران چه کنیم؟

حقیقت این است که تا زمان تدوین قوانین شفاف و مشخص، هیچ صرافی در ایران ۱۰۰٪ امن و بدون ریسک نیست. بهترین رویکرد، «مدیریت ریسک» است.

  1. سبد خود را تقسیم کنید: تمام سرمایه خود را در یک صرافی نگهداری نکنید.
  2. از کیف پول شخصی استفاده کنید: برای نگهداری بلندمدت، دارایی‌های خود را از صرافی به یک کیف پول شخصی (نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری) منتقل کنید.
  3. با مبالغ کم شروع کنید: قبل از واریز مبالغ بزرگ، فرآیندهای واریز، معامله و برداشت را با مقدار کمی پول تست کنید.
  4. امنیت حساب خود را جدی بگیرید: حتماً ورود دو عاملی (2FA) را فعال کرده و از رمزهای عبور قوی استفاده کنید.

در نهایت، به یاد داشته باشید که در غیاب یک لیست رسمی از صرافی های مجاز ارز دیجیتال بانک مرکزی، این شما هستید که باید با تحقیق و بررسی دقیق، بهترین تصمیم را برای حفظ سرمایه خود بگیرید.

منابع و مستندات

  • وب‌سایت رسمی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (cbi.ir)
  • درگاه رسمی پلیس فتا (cyberpolice.ir) – بخش هشدارها
  • مرکز توسعه تجارت الکترونیکی (enamad.ir)