وقتی یک تورم بزرگ در کشور را تجربه می کنیم و قیمت ارز در کمتر از ۶ ماه به بیش از ۲ برابر چند ماه گذشته خود رسیده است و همینطور قیمت ها در بازار های دیگر مثل مسکن ، طلا و ارز رشد زیادی کرده است بسیاری از ما ممکن است از این موج جا مانده باشیم و بخواهیم سریعا پول و پس انداز خود را تبدیل به سرمایه گذاری کنیم که از این موج رشد قیمت ها جا نمانیم.
بسیاری از مشاوره های اقتصادی من بعد از روز های تورم دقیقا به همین موضوع اختصاص دارد که ما با پس انداز خود چه کنیم و پولمان را کجا سرمایه گذاری کنیم؟ سرمایه هایی از چند میلیارد تومان تا چند ۱۰۰ میلیون تومان !.
نمونه ای از دغدغه های جلسات مشاوره اقتصادی بعد از موج گرانی :
من می خواستم قبل از گرانی ها مسکن بخرم آنقدر صبر کردم که مسکن گران شد، حالا چه کنم ؟
من خانه ای داشتم که قبل از گرانی ها فروختم و حالا بعد از افزایش قیمت ها همان خانه را هم نمی توانم بخرم!
من چند سال است از بانک سود می گیرم اما تورم آنقدر بالا رفت که پولم با سود این چند ساله اش قدرت خرید همان سال شروع سپرده گذاری را ندارد! چه کنم ؟
سال ها کار کردم و این پول ها را پس انداز کردم حالا با این تورم و موج گرانی سال ها تلاش من در مدت چند ماه ارزشش نصف شد!
اولین اتفاق که بعد از موج گرانی گریبانگیر همه ما می شود
یادم هست در همین روز ها مشغول کاری بانکی بودم و مردم را می دیدم که همه صحبت از گرانی و تورم می کردند و قیمت ها را با چند ماه قبل مقایسه می کردند و افسوس می خوردند.افسردگی بعد از تورم اتفاقی است که در کشور های جهان سوم با تورم ها ناگهانی بالا رخ می دهد که به شدت مخرب است و به واسطه مقایسه دارایی هایمان در قبل و بعد از تورم و افسوس خوردن از عدم خرید کالاهایی که شامل تورم شدند(مثل دلار ،سکه ،مسکن و…) این حالت ر وحی را در ما ایجاد می شود. این حالت روحی باعث تصمیم های غلط اقتصادی در بین مردم مثل خریدن و سرمایه گذاری در کالاهایی دارای حباب قیمتی می شود.در این شرایط حاضر عوام جامعه با خود فکر می کند از هر طریقی شده باید سریعا پول خود را تبدیل به دلار،سکه و یا مسکن کنند تا از تورم جا نمانند غافل از اینکه ممکن است درحباب قیمتی این کار را انجام دهند..! به شدت توصیه می کنم درگیر افسردگی بعد از تورم نشوید و برای جبران آن تصمیم های هیجانی اشتباه نگیرید. صریح تر بگویم افراد هیجان زده این روز ها ،بازنده های ماه ها و سال های آینده خواهند بود.راه حل جبران این تورم کوتاه مدت نیست.راه حل این است که بر روی افزایش دانش و هوش مالی خود کار کنیم تا در سالهای آینده بتوانیم این کاهش ارزش پول را با تصمیم های درست اقتصادی در زندگیمان جبران کنیم.
مراقب باشیم احمق بزرگتر نشویم
تئوری اقتصادی داریم با نام تئوری احمق بزرگتر! در این تئوری بسیاری افراد با اینکه می دانند قیمت فعلی بیش از حد واقعی است به واسطه اینکه احتمال زیادی می دهند که فرد دیگری را پیدا خواهند کرد که آن فرد کالای مورد نظر را با قیمت بیشتر از آنها خریداری می کند (احمق بزرگتر) اقدام به سرمایه گذاری می کنند. در این تئوری حبابها تا وقتی ادامه دارند که احمقهایی وجود داشته باشند که حاضر باشند کالای مورد نظر را با قیمت بیش از حد واقعی خریداری کنند.
این رفتار و تفکر باعث ایجاد حباب قیمتی در کالا و سپس ترکیدن حباب بعد از مدتی میشود. ترکیدن حباب معمولا خودش را به ٢ شکل نشان میدهد یکی اینکه قیمت ها بسیار کاهش پیدا میابد و مدل دوم اینکه بازار برای مدتی در رکود قرار می گیرد و معاملات کم میشود و به اصطلاح رونق ندارد.
مشابه این اتفاق {تئوری احمق بزرگتر و ایجاد حباب قیمتی } در سهام شرکت پدیده رخ داد که در جریان اتفاقات بعدش هستید،همینطور در قیمت مسکن در سال های ٨۶ و ٩٢ رخ داد که باعث رکود چندساله بازار مسکن شد.همینطور در دلارِ ٣٨٠٠ تومانی سال ٩١ و سپس افت آن برای حدود ۵ سال رخ داد و در بازار سهام هم شکستن حباب در نیمه دی ماه ٩٢ در خاطر همه بورسی ها هست.{ مثال برای حباب و تئوری احمق بزرگتر بسیار داریم …} به هر حال در شرایط تورمی برخی از کالا ها و قیمت ها بسیار بالاتر از ارزش واقعی خود معامله میشوند ، مراقب باشیم درگیر تئوری احمق بزرگتر و حباب در آنها نشویم.
یک توصیه کلی برای بعد از موج گرانی :
بعد از موج گرانی معمولا بازار ها وارد فاز نوسانات جدی می شوند طوری که هم احتمال سود بالاست و احتمال ضرر، در این شرایط یکی از گزینه های مطلوب این است که بپذیریم از موج گرانی جا مانده ایم و با تصمیمات غیر منطقی و عجولانه سرمایه خود را به خطر نیندازیم و سعی کنیم امن ترین روشی که می توانیم سرمایه خود را رشد دهیم انتخاب کنیم،یکی از روش های کم ریسک برای افرادی که متخصص بازار های سرمایه گذاری نیستند استفاده از اوراق مشارکت و صندوق های سرمایه گذاری است، البته سعی کنید در این شرایط با افراد خبره و مشاوران سرمایه گذاری مشورت کنید یه خصوص اگر میزان سرمایه شما بالاست حتما از مشاوره اقتصادی بهره ببرید زیرا هر فرد شرایط متفاوتی دارد و همانطور که یک نسخه پزشکی را نمی توان به همه بیماران داد!، یک نسخه سرمایه گذاری را نیز نمی توان به همه افراد پیشنهاد داد و نیاز است تا مشاور اقتصادی با توجه به وضعیت شما راهکار درست اقتصادی را به شما پیشنهاد دهد.
ممکنه ابرتورم درپیش باشه؛ نمیشه صحیح نظرداد