ارز دیجیتال وانا (VANA) به عنوان یک پروتکل بلاکچین نسل جدید معرفی شده است که با هدف ایجاد حاکمیت بر دادهها در دوران هوش مصنوعی طراحی شده است. طبق گفتههای وایت پیپر رسمی پروژه VANA، این پروژه به افراد امکان میدهد دادههای شخصی خود را به عنوان یک دسته از داراییهای بلاکچینی تبدیل کنند و به کاربران اجازه میدهد تا به صورت ایمن مالکیت و کنترل دادههای خود را به دست آورند و همچنین از آنها در یک اکوسیستم غیرمتمرکز درآمد کسب کنند.
حل مشکل واقعی
مشکلی که وانا به دنبال حل آن است، عدم کنترل افراد بر دادههای شخصی خود در جهان دیجیتال امروزی است. همانطور که در وبسایت رسمی وانا توضیح داده شده، مدلهای سنتی دادههای کاربران را در سیلوهای متمرکز شرکتهای بزرگ متمرکز میکنند که این محدودیت را برای آزادی کاربران و نوآوری در برنامههای هوش مصنوعی ایجاد میکند. با انتقال مالکیت به سمت غیرمتمرکزی و امکان کسب درآمد مستقیم، وانا میتواند پارادایم جدیدی ایجاد کند که در آن کاربران از اطلاعات خود بهرهمند میشوند و به دادههای جمعی که سیستمهای هوش مصنوعی پیشرفته را قدرت میبخشد، به صورت ایمن کمک میکنند.
ویژگیها و فناوریهای منحصر به فرد
وانا به عنوان یک بلاکچین سطح 1 سازگار با EVM (Ethereum Virtual Machine) با ویژگیهای خارقالعادهای عمل میکند:
- پروتکل حاکمیت بر دادهها: این پروتکل به افراد امکان میدهد حقوق دادههای شخصی خود را از طریق استخرهای نقدینگی داده (DLPها) توکنیزه کرده و آنها را به داراییهای قابل معامله تبدیل کنند که نماینده دسترسی یا حقوق استفاده به مجموعه دادههای خاصی است.
- توکن بومی (VANA): مدل توکن واحد شبکه امنیت آن را از طریق استیکینگ (staking)، کارمزد تراکنشها، مشارکت در حاکمیت پشتیبانی میکند و به عنوان ارز پیشفرض برای دسترسی به مجموعه دادههای مدیریتشده توسط DataDAO (دادههای کنترلشده توسط سازمانهای مستقل خودگردان) استفاده میشود. اعتبارسنجان توکنهای VANA را برای امنیت شبکه استیک میکنند و کاربران آنها را در حمایت از DataDAOهای پرفروش استیک میکنند؛ تمام تراکنشها نیاز به VANA به عنوان گاز دارند و دارندگان توکنها مستقیماً از طریق پیشنهادات مدیریتشده توسط DAO در حال پدیداری وانا، در تصمیمگیریهای حاکمیتی مشارکت میکنند.
- معماری پیشرفته امنیتی: سیستم برپردازشگاههای معتمد (TEEs) برای محاسبات ایمن در دادههای خصوصی کاربر همراه با محصولات رمزنگاری قوی متکی است. این معماری در برابر اعتبارسنجان مخرب، برنامههای کاربردی نفوذی، حملات در سطح شبکه و تلاشهای دسترسی غیرمجاز محافظت میکند، هرچند که محدودیتهایی مثل خطرات ناشی از شکستهای بنیادی امنیت TEE یا حملات فیزیکی/اجتماعی علیه کاربر نهایی را قبول میکند.
- قراردادهای هوشمند و توان عملیاتی بالا: با الگوریتم اجماع پیشرفته خود که پشتیبانی از تأیید سریع تراکنش در کنار قراردادهای هوشمند را فراهم میکند، توسعهدهندگان میتوانند راهکارهای برنامهپذیر را بر روی پلتفرم ایجاد کنند بدون قربانی کردن سرعت یا شفافیت.
موارد استفاده و مثالهای پذیرش
موارد استفاده عملی شامل موارد زیر است:
- افرادی که سوابق بهداشت ناشناس یا تاریخچه مرور خود را کسب درآمد میکنند.
- توسعهدهندگانی که مدلهای هوش مصنوعی محافظتکننده از حریم خصوصی را با استفاده از مجموعه دادههای جمعاً کنترلشده میسازند.
- شرکتهایی که به دادههای اختصاصی با کیفیت بالا از طریق DataDAOها دسترسی پیدا کرده و شرکتکنندگان اصلی را بهطور شفاف جبران میکنند.
ریسکها و نقد
با وجود رویکرد نوآورانهاش، خطرات قابل توجهی وجود دارد، از جمله این که “سیستم نمیتواند در برابر نقصهای اساسی در امنیت TEE محافظت کند…، یا مهندسی اجتماعی کاربران که ممکن است به دادن اطلاعات خود فریب داده شوند”، همانطور که مستقیماً در وایت پیپر ذکر شده است. همچنین، مانند بسیاری از پروتکلهای نوظهور وابسته به صداقت اعتبارسنجان، خطراتی از جمله حملات هماهنگ در مقیاس بزرگ یا شکست فرضیات رمزنگاری پایه نیز وجود دارد.
شاخصهای اعتماد جامعه
نشانههای اعتماد شامل انتشار شفاف اسناد فنی (وایت پیپر)، انتقال مداوم به سمت حاکمیت جامعهمحور از طریق ساختار DAO، ممیزیهای عمومی ذکر شده در مواد فنی، تعامل فعال با جوامع توسعهدهنده و پوشش از سوی رسانههای معتبر پژوهشی میباشد.
زمینه صنعت و پروژههای مرتبط
وانا عمدتاً در دو صنعت همگرا عمل میکند: امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) — که به ویژه بر داراییهای توکنشده دنیای واقعی تمرکز دارد — و یادگیری ماشینی/بازارهای دادهای که به حفظ حریم خصوصی اهمیت میدهند. پروژههای قابل مقایسه شامل پروتکل Ocean (برای به اشتراکگذاری دادههای غیرمتمرکز) و Fetch.ai (شبکههای عامل با نیرو هوش مصنوعی) است؛ با این حال، کارشناسان یادآور میشوند که تعداد کمی از رقباء حاکمیت فردی جزئی بر دادههای خام و یکپارچهسازی بدون درز با قراردادهای هوشمند مبتنی بر EVM در مقیاس Layer 1 ارائه میدهند — ترکیبی که VANA را متمایز میکند.
در جمعبندی: وانا نمایانگر تلاشی بلندپروازانه برای دوباره به مالکیت، حکومتداری، تجارت و در نهایت ارزشگذاری اطلاعات دیجیتال انسانی در اقتصاد مجهز به هوش مصنوعی فردای ما تعریف کند. موفقیت این پروژه نه تنها به قدرت فنی بلکه به پذیرش گسترده اکوسیستم در سراسر محیطهای قانونی در حال تحول جهانی بستگی دارد.
تحلیل و پیش بینی شما درباره قیمت VANA چیست؟
0 نفر به VANA میانگین امتیاز0 دادهاند.
شما چه امتیازی میدهید؟