اگر پای صحبت بزرگتران بنشینیم تمام حرف آن‌ها خلاصه می‌شود در دعای خیر برای خانه‌دار شدنمان و خلاصی از استرس سالیانه اجاره‌نشینی و هزینه‌های آن. از طرفی ضرب‌المثلی که سوغات زبان همین بزرگترهاست نیز می‌گوید “اجاره‌نشینی، خوش‌نشینی”. حال این میان سوالی که پیش می‌آید این است که بالاخره کدام یک گزینه مناسب‌تری است خرید یا اجاره مسکن؟
در جواب این سوال نیز باید مثل هر مسئله مهم دیگری در زندگی، دست از نگاه تک بُعدی بشوییم و فراموش نکنیم قانون نسبیت تنها متعلق به دنیای فیزیک نیست و حتی موضوع مسکن نیز، موضوعی نسبی است. اینکه صاحب‌خانه باشیم یا مستاجر هرکدام مزایا و معایب خود را دارد و تناسب آن برای هر زندگی هر فرد متغایر است. با این وجود مسکن و سرپناه مهم‌ترین نیاز بشر از ابتدای خلقت بوده و امروز که دنیای مدرنیته و تغییرات از راه رسیده است، تصمیم‌گیری نیز کمی مشکل به نظر می‌رسد. اما ما اینجا هستیم که در این مقاله با مقایسه این دو گزینه به شما در انتخاب کمک کنیم. سپس شما هستید و توصیه‌های قدیمی‌ترها و اطلاعات دنیای مدرن که به شما دیدی همه جانبه و خیالی آسوده در تصمیم‌گیری می‌دهد.
خرید خانه
خرید خانه یکی از مهم‌ترین انتخاب‌ها و گاه سرمایه‌گذاری‌ها محسوب می‌شود. اما این خرید برای هر فرد متفاوت است. به طور مثال اگر میلیونری باشید که به دنبال سرمایه‌گذاری و سودآوری باشد، خرید خانه خیلی متفاوت از زمانی است که شما فقط به دنبال یک سرپناه برای خانواده خود هستید. پس در درجه اول باید هدف خود را از خرید خانه مشخص کنید. در این جا فرض را بر این می‌گیریم که شما به دنبال هدفی هستید که تلفیقی از این دو باشد. یعنی شما به دنبال سرپناهی هستید که برای شما سرمایه‌گذاری نیز محسوب شود. به همین دلیل در این بخش به بررسی مزایا و معایب خرید خانه می‌پردازیم. در ادامه بیشتر در مورد خرید یا اجاره مسکن صحبت میکنیم.
مزایای آن:
از مهم‌ترین مزایای خرید خانه احساس خوشایند صاحب خانه بودن است. خوب یا بد این در سرشت آدم‌هاست که دارایی مال و ملک، موجب رضایت خاطر آن‌ها می‌شود. پس ابهت و آرامش خانه‌دار بودن چیزی نیست که به‌سادگی بتوان از آن گذشت. علاوه‌بر این نمی‌توان منکر این شد که خانه داشتن در جامعه ما که برای اکثریت مردم رویایی دور از دسترس به نظر می‌رسد، به مثابه نوعی آرامش‌خاطر محسوب می‌شود. دیگر مزایای خرید خانه در مقایسه با اجاره آن عبارت است از:
-
احساس امنیت و آزادی
پُر واضح است که اگر مالک خانه‌ای باشیم که دربست در اختیار خودمان است و سندی معتبر دارد که این مالکیت را تایید می‌کند، احساس امنیت و آرامش خاطری قابل توجه به می‌دهد. از طرفی اگر فردی صاحب خانه خود باشد، دیگر احتیاجی به اجازه و تایید کسی برای تغییرات و نوع استفاده از خانه ندارد.
-
سرمایه گذاری
از عادت مشترک بسیاری از میلیونرهای موفق خرید خانه و معاملات املاک است. خانه سرمایه‌ای است که دزدیده نمی‌شود و هر زمان که اراده کنید، خریداری منتظر است که آن را تبدیل به پول نقد کند.
-
حریم شخصی
از دیگر مزایای مهم خرید خانه این است که به شما حریم شخصی بیشتری می‌دهد. وقتی خانه‌ای از آن خود داشته باشید، دیگر مالکی به غیر از خودتان وجود ندارد که حریم شخصی شما را محدود کند و خانه‌ای دربست که مشاعات کمتری داشته باشد به حفظ حریم شخصی شما کمک می‌کند.
-
ثبات و عدم جا به جایی مکرر
یکی از مهم‌ترین مزایای خرید مسکن این است که دیگر لازم نیست هر سال نگران اسباب‌کشی، خستگی و هزینه‌های فرسایشی آن باشید. از طرفی فرزندان شما نیز مجبور نیستند که هرسال مدرسه خود را تغییر بدهند و خرید خانه، ثباتی نسبی در جوانب مختلف زندگی را به ارمغان می‌آورد.
معایب آن:
اینجاست که بر سر دوراهی خرید یا اجاره مسکن قرار می‌گیریم. زیرا در این بخش به بررسی معایب خرید خانه می‌پردازیم اما باز هم تاکید می‌شود که بررسی نیمه خالی و پر لیوان این مسئله به شرایط زندگی و مالی شما نیز بستگی دارد. و در نهایت این شما هستید که تصمیم می‌گیرید مزایای خرید خانه برای شما بیشتر است یا معایب آن؟ اما بهتر است در ابتدا با این معایب و سختی‌ها آشنا شویم که تعدادی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از:
-
نگرانی برای پرداخت اقساط وام مسکن
اگر از آن دسته افرادی باشید که مجبورید، برای خرید خانه زیر بار قرض و اقساط وام مسکن بروید تا مدت‌ها این نگرانی وجود دارد که آیا می‌توانید از پس پرداخت بدهی‌ها در کنار هزینه‌های سنگین زندگی بربیایید؟ پس باید قبل از هر اقدامی به خاطر داشته باشید که بسیاری از افراد به دلیل عدم توانایی این نوع بدهی‌ها مججبور به فروش خانه و ضرر مالی شده‌اند.
-
ریسک در سرمایه گذاری
حال اگر از آن دسته افرادی هستید که به خرید خانه به چشم نوعی سرمایه‌گذاری نگاه می‌کنید، فراموش نکنید که ممکن است نه تنها سودی به دست آورید، بلکه به دلیل عدم ثبات بازار دچار ضرر مالی نیز شود و پس از خرید، با افت قیمت مسکن مواجه شوید.
-
خسارت طبیعی
ما در کشوری زندگی میکنیم که به بلایای طبیعی معروف است. اتفاقات تلخی مانند زلزله، سیل، طوفان و آتش‌سوزی‌ها در سال‌های اخیر نیز شاهدی بر این مدعا بوده است. به همین دلیل اگر صاحب‌خانه باشید در صورت رخداد هرگونه از این اتفاقات، کسی جز خودتان مسئول جبران خسارات نیستید. اکنون کدام را انتخاب می‌کنید؛ خرید یا اجاره مسکن؟
-
مسئولیت های زیاد و هزینه های نگهداری
به عنوان یک صاحب‌خانه تمام مسئولیت‌های خانه برعهده شماست و باید به تنهایی تمام هزینه‌های جانبی مسکن را که در این شرایط اقتصادی مقدار کمی نیز نیست؛ پرداخت کنید.
اجاره خانه
اجاره خانه هم مانند خرید آن، خوبی‌ها و بدی‌های خود را دارد و که در زمان تصمیم‌گیری، نمی‌توان از هیچ‌کدام آن‌ها چشم‌پوشی کرد و بهتر است آن‌ها را از زوایایی مختلف بررسی کرد. مواردی مانند شرایط مالی، سلامت فیزیکی و روانی افراد، شهر و محله مورد نظر در بررسی مزایا و معایب اجاره‌نشینی اهمیت بسزایی دارد. همه این حساسیت‌ها به این دلیل است که خواه ناخواه قرار است یک سال یا بیشتر در جایی زندگی کنیم که هررچند موقت اما اسم خانه را به یدک می‌کشد و قرار است سرپناهی برای محبت و امنیت باشد. به همین دلیل در این بخش به بررسی مهم‌ترین مزایا و معایب اجاره خانه پرداخته‌ایم که امید است به شما در این تصمیم‌گیری مهم کمک کند.
مزایای آن:
برعکس باور بیشتر عرف جامعه، همیشه اجاره نشینی به معنای عدم توانایی مالی در خرید مسکن نیست. بلکه گاه می‌توان سرمایه‌دارانی را در جامعه دید که خرید خانه برای آن‌ها مثل آب خوردن است اما به دلیل مزایای اجاره‌نشینی و سبک زندگی شخصی خود ترجیح می‌دهند در جواب سوال خرید یا اجاره مسکن، گزینه دوم دوم را انتخاب کنند. بعضی از این مزایای قابل توجه در این بخش آورده شده است:
-
کاهش نگرانی برای ضرر مالی
همان‌طور که در بخش قبل عنوان شد، خرید خانه علاوه بر مزایا، معایبی مانند ضرر مالی داشته باشد که می‌تواند در نتیجه کاهش قیمت مسکن و بلایای طبیعی است. شاید به همین دلیل است که قدیمی‌ها به خوش‌نشینی اجاره‌نشین‌ها باور داشتند. چرا که مستاجر می‌تواند فارغ از این نگرانی‌ها و بدون استرس، به خوشی در چهاردیواری خود زندگی کند.
-
مسئولیت و هزینه کمتر
تمام مسئولیت‌های مربوط به ساختمان و تعمیرات آن بر عهده‌ی صاحب‌خانه است و مستاجر اگر خود باعث خسارت نشود، هیچ مسئولیتی ندارد.
-
ایجاد تنوع در زندگی
معمولا انسان‌ها یکنواختی و سکون را دوست ندارند و اکثر آن‌ها به دنبال ایجاد تنوع و هیجان در زندگی هستند. با اجاره‌نشینی و تنوع در محل سکونت این بخش از روحیه انسانی ارضا خواهد شد. شاید خرید یا اجاره مسکن برای شما به یک اندازه ارزشمند به نظر برسد. اما با خرید خانه برای اینجا تنوع در شرایط زندگی باید هزینه سنگین بازسازی و نوسازی را متحمل شوید. اما مستاجرها بدون چنین نگرانی‌هایی هر سال واحد موردپسند خود را انتخاب می‌کنند.
-
عدم نگرانی برای پرداخت مالیات و اقساط وام
وقتی خانه‌ای خریداری نشده باشد، دیگر نیازی برای پرداخت مالیات یا نگرانی برای پرداخت اقساط وام مسکن نیست. از این جهت نیز اجاره خانه، می‌تواند باعث آرامش خاطر شما باشد.
معایب آن:
درست که اجاره‌نشینی فواید خود را دارد اما در این بخش به بررسی معایب آن نیز می‌پردازیم. چرا که در نهایت باید مزایا بر معایب برتری داشته باشد و شما با آگاهی کامل تشخیص دهید که آیا اجاره‌نشینی با تمام این معایب گزینه مناسبی برای شما و خانواده عزیزتان است یا خیر؟ خرید یا اجاره مسکن هر دو معایب و مزایایی را به همراه دارند. تصمیم نهایی با شماست. تعدادی از قابل توجه‌ترین معایب اجاره مسکن عبارتند از:
-
محدودیت در تصمیم گیری
به عنوان یک مستاجر برای کوچک‌ترین تصمیم‌گیری برای خانه، حتما باید با صاحب‌خانه مشورت کنید و اجازه او را داشته باشید. به طور مثال نمی‌‌توانید بدون رضایت صاحب‌خانه به بازسازی یا نوسازی خانه بپردازید.
-
نگرانی برای افزایش اجاره بها
افزایش سالانه اجاره‌بها، امری بدیهی است که نباید آن را فراموش کنید. بخصوص در جامعه‌ای که تعادل نسبی در این افزایش وجود ندارد و تورم‌های غیرمنتظره قطعا بر مقدار این افزایش تاثیرگذار خواهد بود.
-
بی‌ثباتی و جابه‌جایی سالانه
اگر از آن دسته از افرادی باشدی که توانایی مالی یا جسمانی جابه‌جایی سالانه را ندارید، عذاب این بی‌ثباتی قطعا آزاردهنده خواهد بود.
-
اجاره خانه سرمایه گذاری محسوب نمی شود
اگر به دنبال سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن هستید، شک نکنید که اجاره مسکن نه تنها سرمایه‌گذاری محسوب نمی‌شود، بلکه با پرداخت ماهیانه اجاره و تورم بازار مسکن، متضرر نیز می‌شوید. خرید یا اجاره مسکن تنها یک سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود که ماهیانه بخشی زیادی از درآمد شما را به خود اختصاص ندهد. آیا توانایی لازم برای پرداخت اجاره‌های سنگین را دارید؟
سخن آخر
تهیه مسکن و سرپناه از مهم‌ترین نیازهای فردی و اجتماعی است و قبل از تصمیم‌گیری برای خرید یا اجاره مسکن، باید جوانب مختلفی بررسی شود. چرا که خانه باید پناهی برای آرامش، رهایی از نگرانی‌ها و خستگی باشد. جایی که در آن خوش باشید و آزادی فردی داشته باشید و از طرفی حال و آینده شما را نیز ضمانت کنید. پس در نتیجه این شما هستید که با توجه به شرایط خود، باید به بررسی و مقایسه خرید یا اجاره بپردازید و بهترین تصمیم را برای خود و خانواده خود بگیرید. به همین جهت، بهتر است قبل از هر اقدامی همه جوانب را در نظر بگیرید و هر دو نیمه پُر و خالی لیوان را در نظر بگیرید.
