کد بورسی چیست و نحوه دریافت کد بورسی چگونه است؟

مراجعه به هر نهاد مالی و استفاده از خدمات آن مستلزم دریافت یک شناسه کاربری واحد است که با استفاده از آن افراد متوجه می‌شوند که آن شناسه به شکل خاص برای شما تعریف‌ شده است. جهت ورود به بورس و انجام معاملات در آن شما نیاز به یک کد بورسی دارید که منحصر به فرد است. اما در این مقاله به شما توضیح میدهیم که این کد چیست و نحوه دریافت کد بورسی چگونه است.

کد بورسی چیست؟

همان‌طور که وقتی شما به بانک جهت افتتاح حساب مراجعه می‌کنید و یک شماره‌حساب انحصاری برای شما صادر می‌گردد و هیچ‌گاه شماره مزبور با فرد دیگری یکسان نخواهد بود، زمانی که شما تصمیم به سرمایه‌گذاری در بورس می‌گیرید با انجام مراحلی یک کد بورسی انحصاری دریافت خواهید کرد. درواقع کد بورسی همانند کد ملی برای هر فرد منحصربه‌فرد است و تا زمانی که این کد تعریف نگردد شما نمی‌توانید در هیچ نهادی اقدام به سرمایه‌گذاری مستقیم نمایید و شخصاً به خریدوفروش اوراق بهادار بپردازید. لازم به ذکر است که به کد بورسی، کد سهامداری نیز می‌گویند.

ساختار کد بورسی چگونه است؟

ساختار کد بورسی از ترکیب سه حرف اول نام خانوادگی افراد و ۵ رقم که به‌صورت تصادفی توسط سازمان بورس تعیین می‌گردد تشکیل می شود. فرض کنید که خانم و آقای بهمنیان قصد افتتاح حساب معاملاتی برای بار اول را دارند. این دو پس از تکمیل مدارک و انجام مراحل نهایی ثبت‌نام دارای دو کد منحصربه‌فرد بهم۱۲۳۴۵ و بهم۵۴۳۲۱ می‌شوند.

آموزش نحوه دریافت کد بورسی

شما برای دریافت کد بورسی بایستی به یکی از شعب کارگزاری‌های دارای مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار مراجعه فرمایید و در آنجا پس از ارائه مدارک هویتی و تکمیل فرم‌های مربوطه پس از گذشت چند روز (معمولاً ۴۸ ساعت) کد بورسی خود را دریافت خواهید کرد. لازم به ذکر است که می‌توانید به‌صورت غیرحضوری نیز اقدام به اخذ کد سهامداری نمایید که در مقاله بعدی در این رابطه توضیحات تفصیلی ارائه خواهد شد. به‌منظور دریافت کد بورسی شما بایستی مدارک ذیل را به همراه داشته باشید: اصل شناسنامه به همراه تصویر از تمامی صفحات آن، اصل کارت ملی به همراه تصویر پشت و روی آن، مدرک نمایانگر کد پستی محل سکونت شما مانند قبض تلفن ثابت، آخرین مدرک تحصیلی و شماره‌حساب و شبای بانکی. همراه داشتن مدارک فوق در کنار پر کردن فرم‌های مربوطه منجر به صدور کد سهامداری برای شما خواهد شد. هم‌چنین پس از صدور کد بورسی با توجه به شرایطی که در ادامه ذکر خواهد شد برای شما کد معاملاتی یا همان کد آنلاین بورسی صادر می‌گردد تا از این طریق شما بتوانید به‌صورت آنلاین و به‌صورت شخصی اقدام به خرید و فروش سهام کنید.

• تعهد شخص جهت عدم فعالیت در سیگنال فروشی (که در این صورت کد مسدود می­شود)

در این راستا، دو بند مهم به تعهدنامه قبلی اضافه شده است، که به شرح زیر است:

• تعهد می کنم کلیه اقدامات اینجانب در چارچوب قوانین و مقررات و مقررات حاکم بر بازار سرمایه باشد و از هر گونه مشارکت و فعالیت (به ویژه در فضای مجازی) در زمینه هایی که طبق قوانین بازار اوراق بهادار نیازمند اخذ مجوز از سازمان است بدون اخذ مجوزهای لازم خودداری کنم. همچنین از عضویت و فعالیت در شبکه های اجتماعی، سایت ها و کانال هایی که برخلاف مقررات اقدام به ارائه تحلیل در خصوص اوراق بهادار می کنند و تحت عناوینی همچون سیگنال فروشی اقدام به اغوای قیمتی می کنند، خودداری و پرهیز کنم.

بدیهی است در غیر این صورت سازمان بورس و فرابورس می توانند کد معاملاتی اینجانب را مسدود کرده و علاوه بر آن برخوردهای قانونی را از طریق مراجع ذیصلاح نسبت به اینجانب پیگیری کنند. همچنین تعهد می کنم کلیه خسارات و زیان های ناشی از این گونه اقدامات که متوجه اینجانب باشد جبران کرده و حق هرگونه ایراد، اعتراض و پیگیری را نسبت به اقدامات سازمان، بورس و فرابورس از خود سلب و ساقط می کنم.

• اینجانب آگاهی کامل دارم که بازار سرمایه همراه با سود و زیان بوده و سرمایه گذاری همواره با مخاطرات و ریسک همراه است. سرمایه گذاری در این بازار مبتنی بر بررسی و تشخیص سرمایه گذار بوده و سود سرمایه از سوی هیچ شخص حقیقی یا حقوقی مورد تضمین نیست. لذا با علم به این مخاطرات مبادرت به دریافت کد معاملاتی و سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه می کنم.

لازم به ذکر است خرید و فروش سهام شرکت‌های عرضه اولیه، خرید و فروش تسه و اوراق با درآمد ثابت و هم‌ چنین خرید و فروش واحدهای صندوق‌ سرمایه‌ گذاری از قانون نامبرده مستثنی است.

امروزه، دریافت این کد آسان تر از گذشته است. گسترش سامانه‌های معاملاتی و انجام کارها به‌صورت آنلاین، دریافت کد بورسی را برای متقاضیان راحت کرده است. به‌طوری‌که برخی کارگزاری‌ها، بخشی از خدمات دریافت کد را به‌صورت غیرحضوری و آنلاین به مشتریان ارائه می‌دهند. بدین‌صورت که شما وارد وب‌سایت کارگزاری موردنظر می‌شوید. و اقدام به تکمیل کردن فرم‌های مربوطه می‌نمایید. این فرم‌ها از چند بخش تشکیل شده‌اند که شامل موارد زیر است:

• مشخصات فردی
• مشخصات تحصیلی و شغلی
• اطلاعات مالی
• اطلاعات حساب بانکی

اطلاعات شما باید به‌درستی درج شود تا در ادامه فرآیند و بانک اطلاعاتی شما مشکلی پیش نیاید. حساب بانکی که ارائه می‌کنید، همان حسابی است که با آن قرار است معامله کنید. مبلغ حاصل از فروش هر معامله‌ای به‌حساب مذکور، ظرف دو روز کاری واریز می‌شود. بنابراین لازم است با دقت این بخش را تکمیل نمایید. در آخرین صفحه فرم نیز، می‌بایست در آزمون شرکت کنید تا اطلاعات کافی شما درباره بازار سرمایه سنجیده شود. مدارکی که لازم است ارائه دهید شامل موارد زیر است:

مدارک لازم برای دریافت کد بورسی (اشخاص حقیقی):

• • اصل و تصویر شناسنامه از صفحه اول و صفحه توضیحات
  • اصل و تصویر رو و پشت کارت ملی
  • شماره‌حساب بانکی و شماره شبای آن
  • تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقیقی
  • آخرین مدرک تحصیلی (برای دسترسی به معاملات آنلاین دارا بودن حداقل دیپلم و ۱۸ سال سن لازم است)

برای انجام معاملات آنلاین لازم است فرم درخواست کد آنلاین را نیز تکمیل کنید. اگر مدرک تحصیلی در اختیار ندارید، نمی‌توانید آنلاین معامله کنید و صرفاً به‌صورت حضوری و آفلاین می‌توانید به معامله بپردازید. کلیه افراد حقیقی می‌توانند کد معاملات (فرابورس) دریافت کنند؛ اما تنها افرادی می‌توانند معاملات آنلاین انجام دهند که حداقل دیپلم آن‌ها احراز شود.

مدارک لازم برای دریافت کد بورسی (اشخاص حقوقی):

• • تصویر روزنامه رسمی آگهی تأسیس
  • تصویر روزنامه رسمی
  • آگهی کلیه تغییرات
  • تصویر اساسنامه
  • کپی شناسنامه و کارت ملی اعضای هیئت‌مدیره
  • تکمیل فرم تعهدنامه
  • تکمیل فرم مشخصات مشتریان حقوقی

همچنین لازم است، فرم مربوط به سامانه سجام را تکمیل کنید تا اطلاعات شما به‌عنوان سهامدار در بانک اطلاعاتی ثبت شود. شما می‌توانید مدارک لازم مانند شناسنامه و کارت ملی را اسکن کرده و در قسمت دریافت کد سایت کارگزاری بارگذاری کنید و برای ادامه ثبت‌نام و احراز هویت غیر حضوری یا حضوری اقدام کنید.

احراز هویت و تکمیل ثبت نام سجام

• احراز هویت غیر حضوری از طریق اپلیکیشن های سیگنال، آپ و کارگزاری آشنا
  
• احراز هویت از طریق مراجعه به دفاتر منتخب پیشخوان دولت (در این روش می‌توانید به یکی از دفاتر منتخب پیشخوان که نزدیک به محل کار یا منزل شما است، مراجعه کنید.)
• احراز هویت حضوری در شعب کارگزاری مربوطه (در این روش می‌توانید به یکی از شعب کارگزاری که نزدیک به محل کار یا منزل شما است، مراجعه کنید.)

اگر کارگزاری موردنظر شما امکان ثبت‌نام آنلاین نداشته باشد، لازم است حضوری به کارگزاری مراجعه نمایید و از واحد پذیرش شرکت فرم‌های ثبت‌نام و سجام را دریافت کنید. شما فقط یک‌بار این مراحل را طی کرده و صاحب یک کد خواهید شد. این کار را می‌توانید از طریق هر کارگزاری انجام دهید و فرآیند بورسی شدن شما، تأثیری در معاملات آینده شما نخواهد داشت. البته، شما می‌توانید تعداد زیادی کد آنلاین از کارگزاری‌های متفاوت دریافت کنید. برای این کار لازم است همه این مراحل در سایر کارگزاری‌ها انجام دهید.

چقدر طول می‌کشد تا کد بورسی صادر شود؟

حداکثر ۲ روز کاری پس از امضای فرم، کد شما صادر می‌شود. نام کاربری و رمز عبور معاملات برخط یا آنلاین با ایمیل و پیامک برای شما ارسال می‌شود. در پیام ارسال‌شده، آدرس سامانه معاملاتی کارگزار مربوطه نیز موجود است. این نام کاربری و رمز عبور مختص شما است و کسی غیر از شما اجازه استفاده از آن را ندارد. بنابراین در حفظ آن کوشا بوده و اطلاعات آن را در اختیار دیگران قرار ندهید.

تفاوت کد بورسی و کد آنلاین چیست؟

منظور از کد آنلاین، کد بورسی آنلاین است که شخص با آن به‌صورت مستقیم به سامانه معاملات آنلاین وارد می‌شود و می‌تواند سفارش‌ها خریدوفروش اوراق بهادار را به‌صورت مستقیم ارسال کند.

برخی از افراد دارای مدرک تحصیلی نیستند، و کد آنلاین برای آن‌ها صادر نمی‌شود و فقط می‌توانند به‌صورت تلفنی یا حضوری سفارش خودشان را به کارگزار بدهند. به کد بورسی، کد سهامداری یا معاملاتی نیز گفته می‌شود.

شما با داشتن کد آنلاین می‌توانید اوراق، سهام و صندوق‌های قابل معامله را خریداری نمایید. صندوق های سرمایه‌گذاری مشترک نیازی به کد ندارند و واحدهای آن‌ها به‌صورت غیرحضوری یا حضوری صادر می‌شود.

حداقل مبلغ سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها و هزینه ابطال، معمولاً بالاتر از صندوق ETF است. صندوق‌های قابل معامله در بورس یا ETF این صندوق‌ها را مانند سهام خریداری کرد و در زمان دلخواه به فروش رساند. بنابراین این کد صرفاً برای خرید سهام نیست و می‌توانید با آن، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت یا سایر صندوق‌ها را خریداری کنید.

با خرید صندوق‌های سرمایه‌گذاری، به‌طور غیرمستقیم در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنید؛ به‌عبارت‌دیگر، صندوق‌ها سرمایه شما را در بورس مدیریت می‌کنند. لازم به ذکر است که صدور کد کاملاً رایگان است و لازم نیست هزینه‌ای به کارگزار پرداخت شود؛ اما چنانچه احراز هویت شما از طریق دفاتر پیشخوان دولت صورت گیرد، مبلغ ۱۲۰۰۰ تومان به‌عنوان کارمزد دفاتر پیشخوان (برای خدمات احراز هویت)، از شما دریافت خواهد شد.

صلاحیت توانایی مشتری برای معامله چگونه انجام می شود؟

طبق دستورالعمل اجرایی سنجش توانایی مشتری مصوب ۰۹/۱۰/۱۳۹۸، صلاحیت داوطلب توسط کارگزار یا کارگزار/معامله‌گر می‌تواند از طریق یکی از روش‌های زیر احراز گردد:

1. انجام مصاحبه شفاهی
2. برگزاری آزمون کتبی یا الکترونیکی
3. دارا بودن هر یک از گواهی‌نامه‌های حرفه‌ای یا گواهی‌نامه‌های کاربردی بازار سرمایه
4. دارا بودن گواهی حضور در دوره‌ آموزشی مشخصی که به منظور آشنایی با نحوه انجام معاملات برخط توسط کانون برگزار می‌شود.

کارگزار/معامله‌گر قبل از ارزیابی صلاحیت داوطلب، باید حداقل منابع آموزشی زیر را به صورت کتبی یا الکترونیکی در اختیار وی قرار دهد:

1. راهنمای کاربری نرم افزار معاملات برخط
2. دستورالعمل اجرایی معاملات برخط
3. آئین نامه ها و دستورالعمل های نحوه انجام معاملات در بورس‌ها
4. راهنمای نحوه سرمایه گذاری در بورس

در صورتی که شخص مورد نظر صلاحیت لازم را داشت، حداکثر سه روز کاری پس از تکمیل مدارک می تواند به سامانه معاملات بر خط دسترسی پیدا کند.

لزوم آموزش حرفه ای برای ورود به بورس

توجه به چرایی تصویب قوانین جدید در رابطه با صدور کد معاملاتی، بالاخص قراردادن شرط قبولی در آزمون جهت صدور کد معاملاتی نشان از اهمیت موضوع آموزش سهامداران دارد. بدون شک آموزش کافی سهامداران منجر به بهبود تصمیم گیری آن ها، رفتار تحلیلی هرچه بیشتر و جلوگیری از رفتارهای هیجانی می گردد. شناخت فاکتورهای اقتصاد جهانی، اقتصاد کلان داخلی، صنعت و … موثر بر شرکت­ها یکی از مهم ترین دیدگاه های تحلیلی رایج بازار است که از آن با عنوان تحلیل فاندامنتال یاد می کنند، از سویی دیگر شناخت چگونگی رفتار قیمتی سهم در روندها که از ان به عنوان تحلیل تکنیکال یاد می شود نیز یکی دیگر از مهمترین رویکردهای تحلیلی در انتخاب صحیح سهام در بازار سرمایه است. انتخاب صحیح فرصت های سرمایه گذاری در بازار سرمایه کاملا مبتنی بر یک تصمیم گیری چند معیاره بوده و هرچه ابزارهای بیشتری برای تصمیم گیری وجود داشته باشد، جوانب بیشتری از یک شرکت بررسی می گردد و این امر متعاقبا منجر به انتخاب صحیح تری از سهام یک شرکت می گردد که این مهارت جز با آموزش نیز حاصل نمی شود.

خانه سرمایه با فراهم آوردن کلاس آموزش بورس نخبگان به صورت آنلاین (غیرحضوری) در سالیان اخیر، گام موثری در آموزش صحیح سهامداران جدید بازار سرمایه برداشته، بدون شک انتخاب منبع صحیح و معتبر آموزشی نیز خود یکی از مهم ترین موضوعاتی است که سرمایه گذاران باید به ان توجه داشته باشند که در این راستا نیز بررسی سوابق و تجربیات استفاده کنندگان قبلی هر منبع ضروری به نظر می رسد.

✔نکاتی در رابطه با کد بورسی

• • 1. بر طبق قانون سازمان بورس و اوراق بهادار، برای اینکه شما بتوانید به‌صورت آنلاین به خرید و فروش سهام و سایر اوراق بپردازید بایستی حداقل دارای مدرک تحصیلی دیپلم باشید. به همین دلیل چنانچه شما می‌خواهید کد آنلاین دریافت نمایید بایستی مدرک مزبور را همراه داشته باشید. اما اگر مدرک تحصیلی شما زیر دیپلم می‌باشد و از طرفی تمایل به سرمایه‌گذاری دارید مشکلی بابت دریافت کد بورسی ندارید و با مراجعه حضوری و انجام تمامی مراحل برای شما کد سهامداری صادر خواهد شد با این تفاوت که کد معاملاتی آنلاین دریافت نخواهید کرد و برای انجام معاملات می‌بایست به‌صورت حضوری و درخواست تلفنی، درخواست خرید یا فروش خود را به کارگزار اعلام فرمایید. در رابطه با دریافت کد بورسی غیرحضوری در مقاله بعدی توضیحاتی ارائه خواهد شد.
    2. شما با دریافت کد بورسی، می‌توانید اوراق بهادار موجود در بازار بورس، فرابورس، اخزا، سخاب، اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق اختیار فروش تبعی و اوراق تسهیلات مسکن را معامله نمایید.
    3. تنها نهادی که می‌توانید جهت دریافت کد سهامداری به آن مراجعه نمایید کارگزاری‌های مورد تائید سازمان بورس و اوراق بهادار هستند و این نکته را حتماً مدنظر قرار دهید. جهت مشاهده لیست کارگزاران مورد تائید، اینجا را کلیک نمایید.
    4. قبل از اقدام به افتتاح حساب در یک کارگزاری در مورد گزینش بهترین کارگزاری تحقیق نمایید تا تنها به یکی از کارگزاری‌ها برای یک‌بار مراجعه نمایید و نیازی به مراجعات متعدد به کارگزاری‌های مختلف به دلیل ضعف کارگزاری‌های پیشین نداشته باشید.
    5. حتماً به این موضوع عنایت داشته باشید که بابت ثبت‌نام در کارگزاری هزینه‌ای را پرداخت نخواهید کرد و درآمد اصلی کارگزاری‌ها از محل معاملات شما است که به‌اصطلاح به آن کارمزد معاملات می‌گویند.
    6. شما پس از انجام مراحل اولیه ثبت نام در بورس و دریافت کد بورسی در هر زمانی می‌توانید اقدام به خرید یا فروش اوراق خود نمایید. اما این نکته را مدنظر داشته باشید که چنانچه شما برای یک مدت طولانی (که طبق قانون ۹۰ روز است) معامله‌ای در حساب کاربری آنلاین خود انجام ندهید حساب شما به‌منزله یک حساب راکد محسوب شده و مسدود می‌شود و جهت راه‌اندازی مجدد آن می‌بایست به کارگزاری مراجعه کرده و حساب خود را فعال نمایید. اگر سال‌ها قبل در یکی از کارگزاری‌ها اقدام به افتتاح حساب کرده‌اید والان هیچ‌کدام از موارد رو در ذهن ندارید با توجه به مطالب گفته‌شده به یکی از کارگزاری‌ها مراجعه نمایید. آن کارگزاری کد بورسی شما را با توجه به کد ملی استعلام کرده و ثبت‌نام شما را تکمیل خواهد کرد.
    7. همان‌طور که گفتیم کد بورسی یک کد یکتا است. اما شما درصورتی‌که تمایل داشته باشید می‌توانید در چند کارگزاری اقدام به افتتاح حساب نمایید. با انجام این کار بایستی توجه فرمایید برای کد بورسی شما کدهای معاملاتی آنلاین متفاوتی صادر می‌گردد، درواقع کد سهامداری شما در تمامی کارگزاری‌ها یکی است ولی هر کارگزاری برای شما یک کد آنلاین معاملاتی متفاوت صادر می‌کند که شما با ورود اطلاعات خود وارد سیستم معاملاتی آن کارگزاری می‌شوید.
    8. بعضی از افراد چون شماره حساب خود را حفظ هستند دفترچه حساب خود را همراه نمی‌برند، ولی عنایت داشته باشید که با توجه به اینکه بایستی اطلاعات متعددی را با جزییات وارد نمایید تا اطلاعات تکمیل گردد به همین دلیل حتماً مدارک خود را به‌طور کامل همراه داشته باشید.