در بازار فارکس، هر حرکت کوچک قیمتی می‌تواند سرنوشت نهایی یک معامله را تغییر دهد. حال سوال اینجاست که چگونه می‌توان این تغییرات کوچک را اندازه‌گیری کرد؟ پاسخ بسیار ساده است: پیپ PIP. پیپ به عنوان کوچک‌ترین واحد اندازه‌گیری تغییرات قیمت، زبانی مشترک برای معامله‌گران در تمام دنیا فراهم می‌کند. تصور کنید در حال مشاهده تغییرات بسیار جزئی ارزش یک ارز هستید، این تغییرات اگر چه ممکن است اصلا به چشم نیایند، اما می‌توانند تفاوت میان سودهای بزرگ و ضررهای سنگین را رقم بزنند. در حقیقت، پیپ به عنوان یک پایه و اساس برای معامله‌گران عمل می‌کند که به وسیله آن بتوانند سود و زیان معامله را محاسبه کنند. به این ترتیب، قصد داریم در این مقاله به مبحث بسیار مهم پیپ چیست بپردازیم، تفاوت آن را با پیپت بررسی کنیم و درنهایت به نحوه محاسبه آن نیز اشاره‌ای داشته باشیم.
پیپ (Pip) در فارکس چیست؟
در معاملات فارکس، پیپ واحدی استاندارد برای اندازه‌گیری تغییرات ارزش میان دو ارز در یک جفت ارز یا نماد معاملاتی است. این واحد مخفف عبارت انگلیسی Percentage in point است. در حقیقت، پیپ معمولا به کوچک‌ترین تغییری اشاره دارد که در قیمت یک نماد معاملاتی یا جفت ارز اتفاق می‌افتد. تقریبا برای اکثر جفت ارزها یک پیپ برابر با ۰.۰۰۰۱ یا یک صدم از یک درصد در نظر گرفته می‌شود. برای مثال اگر قیمت یا ارزش نماد معاملاتی EUR/USD از ۱.۱۰۵۰ به ۱.۱۰۵۱ افزایش یابد، این تغییر یک پیپ است.
چرا پیپ در فارکس اهمیت دارد؟
در بخش قبلی به مبحث پیپ چیست، پرداختیم. بنابراین اکنون می‌دانیم این واحد اندازه‌گیری به چه معنا است. حال سوال اینجاست که پیپ چه اهمیتی برای معامله‌گران دارد یا اصلا به چه کار تریدرها می‌آید؟ در ادامه می‌خواهیم به مهم‌ترین دلایل اهمیت این واحد کوچک اشاره‌ای داشته باشیم تا شما به درک عمیقی از کاربرد آن در بازار برای معامله‌گران دست پیدا کنید.
۱- محاسبه سود و زیان معامله
در معاملات فارکس، سود یا زیان معامله بر اساس تعداد پیپ‌هایی که قیمت نماد معاملاتی حرکت داشته است، محاسبه می‌شود. بنابراین، پیپ ابزاری یا واحدی استاندارد برای ارزیابی عملکرد معاملات است.
۲- شفافیت در انجام معامله
استفاده از پیپ به معامله‌گران کمک می‌کند تا حرکت‌های موجود در بازار را به طور دقیق و شفاف ارزیابی کنند. این شفافیت معامله‌گران را قادر می‌سازد تا استراتژی معاملاتی خود را بهتر بهینه و تنظیم کنند.
۳- محاسبه ارزش معامله
این‌که ارز یک پیپ چقدر است بستگی به اندازه یا حجم معامله و جفت ارز مورد نظر دارد. به بیانی دیگر، ارزش هر پیپ بسته به حجم معامله و نوع نماد معاملاتی متغیر است. برای مثال، اگر تریدر یا یک لات استاندارد یعنی ۱۰۰.۰۰۰ واحد ترید می‌کند، ارزش هر پیپ برابر با ۱۰ دلار است. این محاسبه ساده در مدیریت ریسک و تعیین میزان حجم ترید بسیار اهمیت دارد.
۴- مدیریت ریسک و تعیین استاپ لاس (حد ضرر)
تریدرها از پیپ برای تعیین استاپ لاس و حد سود بهره می‌برند. برای مثال، ممکن حد ضرر در یک ترید ۴۰ پیپ و حد سود ۸۰ پیپ باشد. این موضوع به تریدر این امکان را می‌دهد تا مدیریت ریسک بهتری داشته باشد.
علاوه بر بازار فارکس، پیپ در بازار ارز دیجیتال یا هر بازار مالی دیگری به همین نام و مفهوم است. از این رو، در بازار ارز دیجیتال نیز پیپ کوچک‌ترین واحد اندازه‌گیری برای قیمت است. اگر می‌خواهید در بازار ارز دیجیتال ترید را آغاز کنید، اولین گام انتخاب صرافی معتبر است. برای این منظور شما می‌توانید از لیست صرافی ارز دیجیتال خارجی و صرافی ارز دیجیتال داخلی که خانه سرمایه برای راحتی شما تهیه نموده است، کمک بگیرید.
تفاوت بین پیپ و پیپت چیست؟
اکنون که می‌دانیم پیپ چیست، ممکن است مفهوم دیگری به نام پیپت نیز به گوشتان خورده باشد. در بازار فارکس علاوه بر مفهوم پیپ، مفهومی دیگر به نام پیپت Pipette وجود دارد که تغییرات قیمتی را در نمادهای معاملاتی با دقت بیش‌تری مورد اندازه‌گیری قرار می‌دهد. همان‌گونه که در قسمت قبل عنوان شد، پیپ کوچک‌ترین واحد استاندارد برای اندازه‌گیری تغییرات قیمتی در یک جفت ارز است که تقریبا برای اکثر جفت ارزها به غیر از نمادهایی چون USD/JPY برابر با ۰.۰۰۰۱ یا یک ده هزارم است. پیپت اما یک سطح دقت بالاتر از پیپ است و میزان آن برابر با یک دهم پیپ در نظر گرفته می‌شود. به بیانی دیگر، در سیستم‌هایی که از قیمت‌های پنج رقمی به جای چهار رقمی استفاده می‌شود، رقم پنجم بعد از اعشار نشان‌دهنده پیپت خواهد بود.
برای مثال، اگر در نماد معاملاتی EUR/USD قیمت از ۱.۱۰۵۰۱ به ۱.۱۰۵۰۳ تغییر یابد، این تغییر دو پیپت یا دو دهم پیپ است. پیپت در حقیقت یک پله جزئی‌تر از پیپ ارزش قیمتی را بررسی می‌کند. با هر ۱۰ پیپت یک پیپ به دست می‌آید. این واحد برای معامله‌گرانی که به دقت بیش‌تری نیاز دارند، معامله‌گرانی که از استراتژی کوتاه‌مدت یا با حجم بالا استفاده می‌کنند، اهمیت بیش‌تری دارد. زیرا حتی کوچک‌ترین تغییرات قیمتی در معاملات بزرگ تفاوت قابل توجهی در میزان سود یا زیان ایجاد می‌کند.
مثال برای درک تفاوت پیپ و پیپت
همان‌گونه که در قسمت قبلی اشاره شد، این واحد برای تریدرهایی که به دقت بالاتری نیاز دارند یا استراتژی‌های معاملاتی چون اسکالپینگ کار می‌کنند اهمیت ویژه‌ای دارد. اکنون قصد داریم با ذکر دو مثال بسیار ساده کمک کنیم تا به خوبی این دو مفهوم و تفاوت شان با یکدیگر را درک کنید.
- اگر قیمت در نماد GBP/USD از ۱.۳۰۵۰۰ به ۱.۳۰۵۱۰تغییر یابد: تغییر قیمت برابر با ۱۰ پیپت معادل ۱ پیپ است
- اگر قیمت در نماد معاملاتی USD/JPY از ۱۰۹.۶۵۰ به ۱۰۹.۶۵۵ افزایش داشته باشد: این تغییر ۵ پیپت است که معادل ۰.۵ پیپ در نظر گرفته می‌شود.
پیپ و پیپت هر دو واحد اندازه‌گیری تغییرات قیمتی در بازار فارکس هستند، با این تفاوت که پیپت دقت بیش‌تری ارائه می‌دهد. درک تفاوت این دو مفهوم این فرصت را برای معامله‌گران فراهم می‌کند تا تغییرات بازار را بهتر تحلیل کنند و استراتژی دقیق‌تری نیز برای خود طراحی نمایند.
نحوه محاسبه پیپ در فارکس
در قسمت قبل به تعریف پیپ چیست، پرداختیم و تفاوت آن را با پیپت بررسی کردیم، حال نوبت آن است که بدانیم چگونه آن را استفاده یا محاسبه کنیم. فرمول عمومی برای محاسبه پیپ به شرح زیر است:
(نرخ مبادله/۱پیپ ) × حجم معامله = ارزش پیپ
محاسبه ارزش پیپ در جفت ارزها
محاسبه ارزش پیپ در جفت ارزها، با توجه به این‌که دلار ارز پایه باشد یا ارز مظنه (یعنی ارز پایه نباشد) متفاوت است. به بیانی دیگر برای محاسبه آن دو روش وجود دارد:
- جفت ارزهایی که دلار آمریکا ارز پایه باشد مانند USD/JPY
- جفت ارزهایی که دلار آمریکا ارز پایه نباشد مانند EUR/USD
نحوه محاسبه در جفت ارزهایی که دلار آمریکا، ارز پایه است، به سادگی بر اساس حجم معامله انجام می‌شود. فرمول این محاسبه به شرح زیر است:
(نرخ مبادله/ ۰.۰۱)× حجم معامله = ارزش هر پیپ
برای مثال، اگر در نماد معاملاتی USD/JPY قیمت برابر با ۱۰۹.۵۰ و حجم معامله یک لات استاندارد باشد. به این ترتیب با قرار دادن اعداد در فرمول بالا ارزش هر پیپ در این جفت ارز ۹.۱۳ دلار محاسبه می‌شود.
نحوه محاسبه برای جفت ارزهایی که ارز دلار، ارز پایه نباشد یعنی ارز مظنه باشد، باید ارز پیپ بر اساس نرخ مبادله حساب گردد. فرمول به شرح زیر است:
۰.۰۰۰۱ × حجم معامله × نرخ مبادله = ارزش هر پیپ
برای مثال، اگر نرخ نماد EUR/USD برابر با ۱.۱۲۰۰ و حجم معامله برابر با ۱ لات استاندارد باشد با قرار دادن این مقدار‌ها در فرمول بالا، ارزش هر پیپ در این نماد ۱۱.۲۰ دلار بدست می‌آید.
محاسبه ارزش پیپ در کالاها و شاخص‌ها
در معاملات طلا یعنی نماد معاملاتی XAU/USD هر پیپ برابر با ۰.۰۱ است. برای محاسبه ارزش پیپ در این نماد فرمول به شرح زیر است:
۰.۰۱ × حجم معامله = ارزش پیپ در نماد طلا
برای مثال برای معامله ۱ لات طلا هر پیپ برابر با ۱ دلار بدست می‌آید.
برای محاسبه ارزش پیپ در شاخص‌هایی چون داوجونز از فرمول زیر استفاده می‌شود:
ارزش پیپ داوجونز=حجم معامله (لات)×اندازه هر لات
در معاملات شاخص‌هایی نظیر داوجونز، هر پیپ معادل یا برابر تغییر یک واحد در قیمت شاخص است. برای مثال، اگر حجم معامله در یک ترید در این نماد ۱ لات استاندارد باشد، تغییر یک واحد در قیمت داوجونز نیز برابر با ۱۰ دلار سود یا زیان باشد، با فرض تغییر قیمت از ۳۳۰۰۰ به ۳۳۰۰۱ شما ۱۰ دلار سود یا زیان خواهید داشت.
نحوه محاسبه ارزش پیپ با ابزارها و پلتفرم‌های معاملاتی
خوشبختانه نیازی به محاسبه دستی ارزش پیپ در هر نماد معاملاتی نیست، زیرا ابزارها و پلتفرم‌های معاملاتی بسیاری وجود دارند که به طور اتوماتیک این مورد را برای شما انجام می‌دهند. برای مثال، با جستجویی ساده در فضای اینترنت به ماشین حساب‌های آنلاین بیشماری برای محاسبه ارزش پیپ دسترسی پیدا می‌کنید که فقط کافی است، سه مولفه را وارد کنید تا ارزش پیپ را برایتان محاسبه کند. این ماشین حساب‌های آنلاین ابزارهایی بسیار ساده و سریع هستند که شما می‌توانید برای محاسبه ارز پیپ در جفت ارزها، کالاها و شاخص‌ها از آنها بهره ببرید. نحوه کار نیز بسیار ساده است، کافی است سه مولفه که در ادامه برایتان مطرح می‌کنیم، وارد کنید:
- حجم معامله به لات
- جفت ارز مورد نظر یا نماد معاملاتی
نرخ تبدیل ارز پایه به حساب معاملاتی برای مثال USD را وارد کنید تا ارزش هر پیپ محاسبه شده و در اختیارتان قرار بگیرد. در ادامه به چند نمونه از این ماشین حساب‌های آنلاین اشاره خواهیم داشت:
- Myfxbook Pip Calculator
- ForexTime (FXTM) Pip Calculator
- OANDA Pip Value Calculator
- BabyPips Pip Calculator
این ماشین حساب‌های خارجی برای محاسبه سریع و دقیق ارزش پیپ در معاملات شما کاربرذ دارند و البته رایگان هستند. علاوه بر ماشین حساب‌های آنلاین، شما می‌توانید از ابزارهای داخلی پلتفرم متاتریدر نیز کمک بگیرید، در حقیقت، این محاسبه به روش خودکار توسط پلتفرم انجام می‌شود و شما می‌توانید به دو روش آن را مشاهده کنید:
روش اول: در زمان باز و بسته کردن معامله، در قسمت Terminal سود و زیان بر حسب ارز (دلار یا یورو) نمایش داده می‌شود. یعنی پلتفرم خودکار ارزش پیپ را محاسبه می‌کند و میزان سود و زیان را به نمایش می‌گذارد.
روش دوم: با ابزار crosshair یا علامت مثبت می‌توانید تغییر پیپ بین دو قیمت را محاسبه کنید. این روش بسیار ساده است، کافی اسن بر روی این ابزار کلیک کنید تا فعال شود. سپس روی قیمت اول کلیک کرده، سپس به قیمت دوم بکشید. به این ترتیب شما می‌توانید میزان پیپ و ارزش آن را برای حجم استاندارد یعنی ۱ لات مشاهده کنید.
سود و زیان بر حسب پیپ در معاملات فارکس
در بازار فارکس، سود و زیان معاملات بر حسب تعداد پیپ‌هایی که قیمت نماد حرکت داشته است، محاسبه می‌شود. هر پیپ نشان‌دهنده کوچک‌ترین تغییر قیمتی در جفت ارزها است و ارزش آن به حجم معامله و نوع نماد معاملاتی بستگی دارد. با دانستن تعداد پیپ‌های تغییر قیمت و ارزش هر پیپ، تریدرها می‌توانند سود و زیان هر معامله را به آسانی محاسبه کنند. فرمول آن ساده بوده و به شرح زیر است:
سود/زیان=تعداد پیپ‌ها×ارزش هر پیپ
برای مثال، اگر نماد معاملاتی ۵۰ پیپ حرکت کند و ارزش هر پیپ ۱۰ دلار باشد:
میزان سود یا زیان معامله ۵۰۰ دلار خواهد بود.
مثال عملی برای درک بهتر :
نماد معاملاتی EUR/USD
حجم معامله ۱ لات استاندارد
ارزش هر پیپ ۱۰ دلار
اگر قیمت از ۱.۱۰۰۰ به ۱.۱۰۵۰ تغییر یابد یعنی افزایش داشته باشد، سود یا زیان شما با توجه به فرمول بالا ۵۰۰ دلار محاسبه می‌شود.
نقش پیپ در مدیریت ریسک و تعیین حد ضرر
در بخش‌‌های پیشین پس از پرداختن به مبحث پیپ چیست، به نحوه محاسبه آن و همچنین محاسبه سود و زیان بر اساس آن پرداختیم. پیپ یکی از ابزارهای بسیار مهم در مدیریت ریسک معاملات فارکس است. با استفاده از پیپ، تریدرها در این بازار قادر خواهند بود حد ضرر Stop loss و حد سود Take profit خود را به صورت دقیق تنظیم کنند. محاسبه درست پیپ به آنها کمک می‌کند تا میزان ریسک را کنترل کرده و میزان سودآوری معاملات را افزایش دهند. حال این سوال مطرح می‌شود که چگونه می‌توان از پیپ برای تنظیم استاپ لاس یا حد ضرر بهره برد؟ برای این کار
- ابتدا میزان ریسک مجار خود را در هر معامله مشخص کنید
- مقدار پیپ فاصله قیمت تا حد ضرر را مشخص کنید
- حجم معامله را با توجه به ارزش هر پیپ و میزان ریسک مورد محاسبه قرار دهید
به مثال زیر توجه کنید:
- موجودی حساب ۱۰.۰۰۰ دلار
- ریسک مجاز ۱ درصد از کل سرمایه در هر معامله که می‌شود ۱۰۰ دلار
- فاصله حد ضرر تا نقطه ورود به پیپ ۵۰
- ارزش هر پیپ ۱۰ دلار
حجم معامله با تقسیم میزان ریسک مجاز به دلار بر فاصله حد ضرر تا نقطه ورود به پیپ، ۰.۰۲ لات بدست می‌آید.
تاثیر اندازه لات و اهرم در تغییر ارزش پیپ چیست ؟
حجم معامله یا اندازه لات مستقیما بر ارزش هر پیپ تاثیر می‌گذارد.
- ۱ لات استاندارد: هر پیپ معادل ۱۰ دلار
- ۰.۱ لات : هر پیپ معادل ۱ دلار
- ۰.۰۱ لات : هر پیپ معادل ۰.۱ دلار
در رابطه با اهرم یا لورج معاملاتی نیز باید بگوییم که هیچ تغییری در ارزش پیپ ایجاد نمی‌کند اما ریسک معامله را با توجه به موجودی حساب یا بالانس افزایش می‌دهد.
محاسبه ریسک به ریوارد با کمک پیپ
نسبت ریسک به ریوارد نشان‌دهنده نسبت زیان احتمالی معامله به سود آن است. فرمول آن به صورت زیر است:
حد سود به پیپ / حد ضرر پیپ = ریسک به ریوارد
برای درک بهتر به مثال زیر توجه کنید:
- اگر حد ضرر در یک معامله ۳۰ پیپ
- و میزان حد سود ۹۰ پیپ باشد
نسبت ریسک به ریوارد با استفاده از فرمول زیر که تقسیم حد ضرر به پیپ بر حد سود به پیپ است، ۳ بدست می‌آید.
استثناها و نکات مهم درباره پیپ در بازار فارکس
باید توجه داشته باشید که در جفت ارزهایی که نرخ مبادله در آنها بسیار کوچک است نظیر USD/TRY یا USD/ZAR ارزش هر پیپ امکان دارد به دلیل نوسانات بالا تغییرات بیش‌تری داشته باشد. همچنین برای جفت ارزهایی نظیر USD/JPY که دارای ین ژاپن است، ۱ پیپ برابر با ۰.۰۱ است. در حقیقت در جفت ارزهایی از این قبیل که نرخ مبادله در آنها با سه رقم اعشار نمایش داده می‌شود ( به جای ۴ رقم اعشار)، تعریف پیپ متفاوت است:
- یک پیپ برابر است با ۰.۰۱ یک صدم
- یک پیپت، که یک دهم پیپ است، برابر با ۰.۰۰۱ است.
نحوه محاسبه پیپ در ارزهای دیجیتال و مقایسه با فارکس
با مبحث پیپ چیست در بازار فارکس آشنا شدیم اکنون وقت آن است بدانیم این مفهوم کلیدی در بازار ارز دیجیتال به چه نام و مفهومی شناخته می‌شود. در ارزهای دیجیتال، واحدهای کوچک‌تری چون ساتوشی (برای بیت‌کوین) یا پوینت ( در پلتفرم‌های خاص) جایگزین پیپ می‌شوند. برای مثال، اگر در نماد بیت کوین قیمت از ۲۷۰۰۰۰۰ به ۲۷۰۰۰۱۰ تغییر یابد، این تغییر ۱ پیپ درنظر گرفته می‌شود. ارزش پیپ به حجم معامله و قیمت بیت کوین بستگی دارد. در مقایسه با بازار ارز دیجیتال، پیپ در بازار فارکس ثابت‌تر و استاندارد‌تر است، در حالی‌که در بازار ارز دیجیتال، به دلیل نوسانات بالا محاسبه پیپ دارای پیچیدگی است۰ از این رو باید برای محاسبه پیپ از ابزارهای دقیق‌تری استفاده شود.
همان‌گونه که اشاره شد پیپ در بازار ارز دیجیتال نیز با کمی تفاوت مانند بازار فارکس است. اگر در بازار ارز دیجیتال فعال هستید و می‌خواهیم به قیمت لحظ‌‌ه‌ای ارزهای دیجیتال چون ارز دیجتال بیت‌کوین و ارز دیجیتال اتریوم دسترسی داشته باشید، خانه سرمایه این امکان را برایتان فراهم کرده تا بر آنها نظارت داشته باشید.
جمع‌بندی
در این مقاله آموختیم پیپ چیست، نحوه محاسبه و تفاوت آن با پیپت را نیز مورد بررسی قرار دادیم. پیپ یکی از مفایهم بسیار مهم در بازار فارکس است که نقش بسیار مهمی در مدیریت ریسک و محاسبات فارکس دارا است. پیپ در تعیین حد ضرر، حد سود، نسبت ریسک به ریورارد کاربرد دارد. با درک استثناها و تفاوت‌های محاسباتی تریدرها می‌توانند استراتژی‌های دقیق‌تری اجرا کنند و میزان سودآوری معاملات خود را افزایش دهند.