استفاده از تتر (USDT) به عنوان ابزاری برای حفظ ارزش دارایی در برابر نوسانات ریال، به یک استراتژی رایج برای بسیاری از ایرانیان تبدیل شده است. با این حال، یک ریسک فنی و قانونی جدی این استراتژی را تهدید میکند: «فریز شدن تتر». این دغدغه، بهخصوص برای کاربران ایرانی با توجه به محدودیتها و تحریمهای بینالمللی، ابعاد جدیتری پیدا میکند. در سپتامبر ۲۰۲۵، خبری مبنی بر مسدود شدن ۳۹ آدرس کیف پول مرتبط با ایران که حاوی ۱.۵ میلیون دلار تتر بودند، نگرانیها را به اوج رساند .
در این مقاله، ما به عنوان متخصصان حوزه امنیت بلاکچین، به صورت دقیق و فنی بررسی خواهیم کرد که فریز شدن تتر دقیقاً چیست، بر چه اساسی رخ میدهد و مهمتر از آن، چه راهکارهای عملی و استراتژیهای مدیریتی برای به حداقل رساندن این ریسک برای کاربران ایرانی وجود دارد.
فریز شدن تتر چیست؟
برخلاف تصور عمومی، فریز شدن تتر با هک شدن یا به سرقت رفتن دارایی متفاوت است. در این حالت، دارایی شما همچنان در کیف پولتان قابل مشاهده است، اما امکان هرگونه انتقال، برداشت یا استفاده از آن را نخواهید داشت.
تعریف فنی فریز شدن
فریز شدن تتر (Tether Freeze) به معنای قرار گرفتن آدرس کیف پول شما در یک لیست سیاه (Blacklist) توسط شرکت صادرکننده تتر (Tether Limited) است. این لیست سیاه مستقیماً در قرارداد هوشمند (Smart Contract) تتر بر روی شبکههایی مانند اتریوم (ERC-20) و ترون (TRC-20) پیادهسازی شده است. زمانی که آدرسی به این لیست اضافه میشود، تابع freeze در قرارداد هوشمند فعال شده و هرگونه تراکنش خروجی از آن آدرس مسدود میگردد.
نکته کلیدی: فریز شدن در سطح بلاکچین اتفاق میافتد، نه در سطح کیف پول شما. به همین دلیل، نوع کیف پول (سختافزاری یا نرمافزاری) نمیتواند به خودی خود مانع از این اتفاق شود.
نقش شرکت تتر لیمیتد (Tether Limited)
تتر یک استیبلکوین متمرکز است. این یعنی یک شرکت واحد (Tether Limited) مسئولیت صدور، پشتیبانی و مدیریت آن را بر عهده دارد. این تمرکز به شرکت تتر این قدرت را میدهد که کنترل کاملی بر روی تمام توکنهای USDT در گردش داشته باشد و بتواند در شرایط خاص، آدرسهای مشخصی را مسدود کند. این ویژگی، تفاوت اساسی تتر با ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز مانند بیتکوین یا اتریوم است که هیچ نهاد مرکزی قادر به کنترل یا مسدود کردن آنها نیست.
چگونه فریز شدن تتر اتفاق میافتد؟
فرآیند فریز شدن یک آدرس، معمولاً طی یک فرآیند چند مرحلهای و بر اساس دادههای دقیق صورت میگیرد.
نقش قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)
همانطور که اشاره شد، قابلیت فریز در کد قراردادهای هوشمند تتر تعبیه شده است. این قراردادها بر روی بلاکچینهای عمومی مانند اتریوم و ترون قرار دارند و به دلیل شفافیت بلاکچین، لیست آدرسهای مسدود شده برای عموم قابل مشاهده است. این شفافیت به شرکتهای تحلیلی اجازه میدهد تا جریان وجوه غیرقانونی را ردیابی کنند.
فرآیند تصمیمگیری برای فریز
تصمیم برای مسدود کردن یک آدرس به صورت خودسرانه انجام نمیشود و معمولاً شامل سه مرحله است:
- گزارشهای اولیه: درخواست برای مسدودسازی یک آدرس معمولاً از سوی نهادهای قانونی و قضایی بینالمللی یا شرکتهای بزرگ تحلیل بلاکچین ارائه میشود.
- بررسی داخلی: شرکت تتر گزارشهای دریافتی را بررسی کرده و با قوانین بینالمللی مانند مقررات مبارزه با پولشویی (AML) و لیستهای تحریم تطبیق میدهد.
- ثبت آدرس در لیست سیاه: در صورت تأیید، آدرس مورد نظر از طریق یک تراکنش مدیریتی به لیست سیاه قرارداد هوشمند اضافه شده و داراییهای آن فریز میشود.
شرکتهای تحلیل بلاکچین
شرکتهایی مانند Elliptic، Chainalysis و CipherTrace نقش کلیدی در این اکوسیستم ایفا میکنند. این شرکتها با رصد و تحلیل تراکنشهای بلاکچین، فعالیتهای مشکوک مانند پولشویی، تأمین مالی تروریسم و هک را شناسایی کرده و گزارشهای خود را به صرافیها، شرکتهای صادرکننده استیبلکوین و نهادهای قانونی ارائه میدهند.
چرا تتر فریز میشود؟
دلایل متعددی برای فریز شدن تتر وجود دارد، اما سه دلیل اصلی آن برای کاربران ایرانی اهمیت بیشتری دارد.
نقض قوانین صرافیهای متمرکز
انجام فعالیتهای مشکوک در صرافیهای متمرکز، استفاده از هویت جعلی برای احراز هویت (KYC) یا هرگونه اقدامی که قوانین داخلی صرافی را نقض کند، میتواند منجر به گزارش شدن آدرس شما به تتر و در نهایت فریز شدن آن شود.
درخواست مراجع قانونی و دادگاهها
شرکت تتر برای حفظ جایگاه قانونی خود، با نهادهای قضایی و پلیس در سراسر جهان همکاری میکند. در صورتی که یک آدرس با فعالیتهای مجرمانه مانند کلاهبرداری یا هک مرتبط باشد، تتر به درخواست این نهادها، دارایی آن آدرس را مسدود میکند.
تحریمهای بینالمللی و نقش OFAC
این مورد مهمترین و مرتبطترین دلیل برای کاربران ایرانی است. دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا (OFAC) لیستی از افراد، نهادها و آدرسهای کیف پول تحریمشده را تحت عنوان لیست SDN (Specially Designated Nationals) منتشر میکند. شرکت تتر برای تطابق با قوانین بینالمللی، به صورت پیشگیرانه و فعال، تمام آدرسهای موجود در این لیست را مسدود میکند .
در دسامبر ۲۰۲۳، تتر رسماً اعلام کرد که سیاست جدیدی را برای فریز کردن تمام آدرسهای موجود در لیست تحریم OFAC اتخاذ کرده است. این اقدام، علاوه بر ایجاد نگرانی درباره امنیت دارایی، باعث نوسانات موقتی در قیمت تتر نیز شد و ریسک را برای کاربران کشورهای تحت تحریم مانند ایران افزایش داد.
واقعه فریز شدن ۳۹ آدرس مرتبط با ایران در سپتامبر ۲۰۲۵ نیز دقیقاً در همین راستا و پس از قرار گرفتن این آدرسها در لیست تحریم صورت گرفت .
آیا تتر من در خطر است؟پاسخ به دغدغههای کاربران ایرانی
این سؤال اصلی بسیاری از کاربران ایرانی است. پاسخ کوتاه «بله» است، اما میزان ریسک به نحوه نگهداری و استفاده شما از تتر بستگی دارد.
آیا تتر در صرافیهای ایرانی امن است؟
نگهداری تتر در صرافیهای ایرانی (مانند نوبیتکس، والکس، بیتپین و غیره) ریسک بالایی را به همراه دارد. این صرافیها کیف پولهای حضانتی (Custodial) ارائه میدهند، یعنی کلیدهای خصوصی شما در اختیار صرافی است. اگر آدرسهای صرافی به هر دلیلی (مانند ارتباط با یک آدرس تحریمشده) در لیست سیاه قرار گیرد، تمام داراییهای کاربران در آن صرافی فریز خواهد شد.
آیا تتر در کیف پول شخصی (تراست ولت، لجر) فریز میشود؟
پاسخ قاطع: بله، فریز شدن تتر در کیف پول شخصی نیز امکانپذیر است.
بسیاری از کاربران تصور میکنند با انتقال تتر به کیف پول شخصی غیرحضانتی (Non-Custodial) مانند تراست ولت (Trust Wallet) یا کیف پول سختافزاری لجر (Ledger)، خطر فریز شدن از بین میرود. این تصور کاملاً اشتباه است. همانطور که توضیح داده شد، فریز شدن روی آدرس بلاکچین شما اتفاق میافتد و به نرمافزار یا سختافزار کیف پول شما ارتباطی ندارد. کیف پول شما تنها ابزاری برای دسترسی به آن آدرس است.
با این حال، نگهداری تتر در کیف پول ارز دیجیتال شخصی همچنان بسیار امنتر از صرافی است. زیرا زنجیره تراکنشهای شما خصوصیتر باقی میماند و ردیابی ارتباط شما با آدرسهای تحریمشده برای شرکتهای تحلیلی دشوارتر میشود.اگر می خواهید در این مورد بیشتر بدانید توصیه میکنیم مقاله بهترین کیف پول تتر را بخوانید.
تفاوت ریسک در شبکههای مختلف (ERC-20 vs TRC-20)
از نظر ریسک فریز شدن، هیچ تفاوتی بین شبکههای اتریوم (ERC-20) و ترون (TRC-20) وجود ندارد. قرارداد هوشمند تتر در هر دو شبکه قابلیت freeze را دارد. انتخاب شبکه صرفاً بر اساس هزینه تراکنش و سرعت آن انجام میشود و تأثیری بر امنیت دارایی شما در برابر فریز شدن ندارد.
مطالب مرتبط
باورهای غلط درباره فریز شدن تتر (Debunking Myths)
اطلاعات نادرست زیادی در این زمینه وجود دارد که میتواند امنیت دارایی شما را به خطر بیندازد.
استفاده از نرم افزار تغییر ip جلوی فریز را میگیرد
فریز شدن تتر هیچ ارتباطی به آدرس IP شما ندارد. فریز شدن بر اساس تحلیل تراکنشهای روی بلاکچین و ارتباط آدرس کیف پول شما با آدرسهای تحریمشده صورت میگیرد. استفاده از نرم افزار تغییر ip صرفاً برای دور زدن تحریم وبسایت صرافیها کاربرد دارد و هیچ تأثیری بر جلوگیری از فریز شدن دارایی شما روی بلاکچین ندارد.
کیف پول سختافزاری (لجر) جلوی فریز را میگیرد
کیف پول سختافزاری برای محافظت از دارایی شما در برابر هک و سرقت طراحی شده است، نه جلوگیری از فریز شدن. این دستگاه کلیدهای خصوصی شما را به صورت آفلاین نگه میدارد، اما همانطور که گفته شد، فریز شدن یک فرآیند آنچین (on-chain) است که توسط شرکت تتر اجرا میشود و به کلید خصوصی شما ارتباطی ندارد.
راهکارهای عملی جلوگیری از فریز شدن تتر برای کاربران ایرانی
اکنون که با ریسکها آشنا شدیم، به بخش اصلی یعنی راهکارهای عملی برای به حداقل رساندن این خطر میپردازیم.
کاهش استفاده از تتر و انتقال به جایگزینهای غیرمتمرکز
مطمئنترین راه برای در امان ماندن از ریسک فریز، استفاده از استیبلکوینهای غیرمتمرکز است. بهترین و معتبرترین جایگزین در حال حاضر، استیبلکوین DAI است.
DAI توسط یک پروتکل غیرمتمرکز به نام MakerDAO صادر میشود و هیچ شرکت یا نهاد مرکزی کنترل آن را در دست ندارد. در نتیجه، امکان فریز شدن DAI وجود ندارد. پشتوانه DAI نیز به جای دلار در حساب بانکی، ارزهای دیجیتال دیگری است که به صورت شفاف در قراردادهای هوشمند قفل شدهاند.
استفاده از رمزارز واسط برای شکستن زنجیره تراکنش
اگر همچنان نیاز به استفاده از تتر دارید، میتوانید با استفاده از یک رمزارز واسط، ارتباط مستقیم بین آدرس خود و صرافیهای ایرانی را قطع کنید. این کار ردیابی شما را برای نهادهای نظارتی دشوارتر میکند.
روش اجرا:
- تتر (USDT) خود را در یک صرافی به یک رمزارز با حریم خصوصی بالاتر یا هزینه تراکنش پایینتر مانند مونرو (XMR) یا لایتکوین (LTC) تبدیل کنید.
- رمزارز واسط (XMR یا LTC) را به یک آدرس جدید در کیف پول غیرحضانتی خود منتقل کنید.
- در نهایت، آن را مجدداً به تتر (USDT) تبدیل کنید.
این فرآیند که به آن Transaction Chain Breaking گفته میشود، یک لایه حریم خصوصی به تراکنشهای شما اضافه میکند.
استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز (DEX)
برای تبدیل ارزها به یکدیگر (مانند تبدیل USDT به DAI یا LTC)، به جای استفاده از صرافیهای متمرکز، از صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) مانند Uniswap یا Curve استفاده کنید. این صرافیها نیازی به احراز هویت ندارند و شما کنترل کامل دارایی خود را در تمام مراحل حفظ میکنید.
مقایسه استیبلکوینهای جایگزین تتر
برای درک بهتر تفاوتها، جدول زیر را آماده کردهایم:
ویژگی | USDT (تتر) | USDC | DAI |
|---|---|---|---|
نوع | متمرکز | متمرکز | غیرمتمرکز |
صادرکننده | Tether Limited | Circle | MakerDAO (پروتکل) |
ریسک فریز | بالا | بالا | خیر |
شفافیت پشتوانه | متوسط | بالا | بسیار بالا (آنچین) |
پذیرش | بسیار بالا | بالا | متوسط |
مناسب برای ایرانیان | خیر | خیر | بله |
همانطور که مشخص است، دای DAI به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و عدم امکان فریز، امنترین گزینه برای کاربران ایرانی است.
چکلیست نهایی امنیت تتر برای کاربران ایرانی
برای جمعبندی، این چکلیست را دنبال کنید تا امنیت دارایی خود را به حداکثر برسانید:
- انتقال فوری تتر از صرافی به کیف پول غیرحضانتی (مانند تراست ولت یا متامسک).
- بررسی و تحقیق در مورد تبدیل بخش عمده USDT خود به DAI.
- در صورت نیاز به خرید تتر، استفاده از رمزارز واسط (مانند LTC) برای انتقال از صرافی.
- اجتناب از نگهداری حجم بالای تتر در یک آدرس واحد.
- استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) برای معاملات و تبدیل ارزها.
- تنوعبخشی به سبد دارایی و عدم اتکای صددرصدی به یک استیبلکوین.
- آموزش مداوم در مورد امنیت کیف پول و حفاظت از کلیدهای خصوصی.
نتیجهگیری
ریسک فریز شدن تتر برای کاربران ایرانی یک واقعیت جدی و رو به افزایش است. همکاری نزدیک شرکت تتر با نهادهای نظارتی بینالمللی و تحریمهای OFAC، زنگ خطری برای تمام کسانی است که از این استیبلکوین برای حفظ ارزش دارایی خود استفاده میکنند. با این حال، با درک صحیح مکانیزمهای این خطر و اجرای راهکارهای عملی مانند استفاده از کیف پولهای غیرحضانتی، شکستن زنجیره تراکنش و مهمتر از همه، مهاجرت به استیبلکوینهای غیرمتمرکز مانند DAI، میتوان این ریسک را به طور قابل توجهی مدیریت کرد و امنیت داراییهای دیجیتال را در این شرایط پیچیده تأمین نمود. به یاد داشته باشید، در دنیای غیرمتمرکز، امنیت دارایی بیش از هر چیز بر عهده خود شماست.
منابع
- Elliptic. (2025, September 15). Israel links crypto wallets that received $1.5 billion to Iran’s Revolutionary Guard. https://www.elliptic.co/blog/israel-links-crypto-wallets-handling-billions-to-irans-revolutionary-guard
- The Block. (2023, December 9). Tether freezes all OFAC-sanctioned wallets in ‘proactive security measure’. https://www.theblock.co/post/266872/tether-freezes-all-ofac-sanctioned-wallets-in-proactive-security-measure
- MakerDAO. (n.d.). The Dai Stablecoin System. https://makerdao.com/whitepaper/DaiDec17WP.pdf
نظر شما درباره این مقاله چیست؟
0 نفر به این مقاله میانگین امتیاز0 دادهاند.
شما چه امتیازی میدهید؟