تنور سرمایه گذاری در بازار سهام طی چند سال اخیر همواره داغ بوده است و در این مدت، سرمایه گذاران جدید متعددی روانه این بازار شده اند. بسیاری از سرمایه گذاران به دلیل در اختیار نداشتن زمان کافی و تخصص تحلیلی، از روش غیرمستقیم و عمدتا صندوق های سرمایه گذاری در بازار بورس فعالیت می کنند. در این مقاله پس از توضیحات کوتاهی در مورد صندوق ها، به شرح این می پردازیم که چگونه و با حداقل چه مقداری می توانیم در صندوق ها سرمایه گذاری کنیم…

صندوق سرمایه گذاری چیست؟

صندوق سرمایه گذاری یک نهاد مالی تحت نظارت سازمان بورس است که به منظور مدیریت حرفه ای دارایی تاسیس شده است. این صندوق ها با تجمیع دارایی های سرمایه گذاران (حقیقی و حقوقی) و با بهره‎ گیری از کارشناسان مجرب سرمایه گذاری، سبد متنوعی از انواع دارایی (بر اساس ماهیت صندوق مثلا اوراق بهادار، طلا و…) تشکیل می دهند. با وجود صندوق های سرمایه گذاری، افراد با سرمایه اندک نیز می توانند در فعالیت های سرمایه گذاری مشارکت کنند و از مزایای آن بهره مند شوند. لازم به ذکر است که بخش عمده فعالیت های سرمایه گذاری مردم در کشورهای توسعه یافته، از طریق نهادهای ارائه خدمات مالی نظیر صندوق های سرمایه گذاری انجام می شود!

انواع صندوق های سرمایه گذاری در بازار سرمایه ایران

• مبتنی بر صدور و ابطال

• در سهام
• مختلط
• درآمد ثابت

• قابل معامله در بورس (ETF)

• در سهام
• مختلط
• درآمد ثابت
• بازارگردانی
• مبتنی بر طلا (ETF)
• صندوق های تامین مالی (پروژه، جسورانه، زمین و ساختمان)

بهترین صندوق سرمایه گذاری کدام است؟

در وهله اول باید این حقیقت را ذکر کنیم که صورت سوال «بهترین یا بدترین صندوق سرمایه گذاری» خیلی منطقی نیست؛ چون سرمایه گذاران بر اساس فاکتورهای مختلفی صندوق ها را ارزیابی می کنند. در واقع ممکن است بهترین صندوق از نظر شما، بدترین صندوق سرمایه گذاری از نظر دیگران باشد! در ابتدا و قبل از هر چیز، شما باید میزان ریسک پذیری و افق سرمایه گذاری (کوتاه مدت یا بلندمدت) خود را مشخص کنید تا به یک درک صحیح از روحیات سرمایه گذاری خود برسید؛ با این کار دایره انتخاب خودتان را محدود و بهینه کرده اید. سپس باید صندوق هایی که با روحیات سرمایه گذاری شما سازگار است را بر اساس شاخص هایی نظیر بازدهی (در مقیاس های زمانی مختلف)، سابقه فعالیت، ارزش خالص دارایی کل (مقدار سرمایه ای که در اختیار صندوق است)، ضامن نقدشوندگی، سوابق شخص حقوقی یا حقیقی سبدگردان بررسی کنید تا به گزینه مورد نظر برسید.

اغلب سرمایه گذاران حقیقی بازار سرمایه ایران، در صندوق های سهامی، مختلط، درآمد ثابت و مبتنی بر سپرده کالایی سرمایه گذاری می کنند؛ بنابراین پیش از ورود به بحث نحوه سرمایه گذاری در صندوق ها، به ارائه توضیحاتی در مورد ماهیت صندوق های مذکور می پردازیم. لطفا این بخش را به دقت مطالعه کنید، زیرا درک ماهیت و سازوکار هر کدام از این صندوق ها، نقش اساسی در انتخاب گزینه مناسب سرمایه گذاری ایفا می کند.

صندوق در سهام

بر اساس قوانین، این صندوق ها باید حداقل 70 درصد از دارایی خود را به سهام تبدیل کنند؛ بنابراین بخش عمده پرتفوی سرمایه گذاری صندوق را سهام شرکت ها تشکیل می دهد و بر این اساس، پتانسیل کسب بازدهی بالاتری دارند. البته فراموش نکنید که روی دیگر سکه، ریسک است و طبیعتا صندوق های در سهام در دسته صندوق های با ریسک بالا قرار می گیرند. اگر یک سرمایه گذار ریسک پذیر هستید، صندوق های سهامی برای شما مناسب است. لازم به ذکر است که در حال حاضر تعداد کمی از صندوق های سرمایه گذاری در سهام پرداخت سود نقدی دارند؛ بنابراین اگر دریافت سود نقدی برای شما اهمیت دارد، انتخاب محدودی دارید…

مختلط

شرایط صندوق های سرمایه گذاری مختلط از لحاظ ترکیب پرتفوی متفاوت است. این صندوق ها دارایی ها خود را با ترکیب 40 تا 60 درصد در سهام و اوراق درآمد ثابت (مثلا اوراق مشارکت و سپرده بانکی) سرمایه گذاری می کنند. ریسک و بازدهی این صندوق ها به نسبت کنترل شده تر و به عبارتی در محدوده میانی (مابین ریسک گریز و ریسک پذیر) است. به دلیل ترکیب پرتفوی، صندوق های مختلط نسبت به صندوق های سهامی معمولا بازدهی کمتری دارند. سرمایه گذاری در صندوق مختلط برای یک شخص با درجه ریسک پذیری متوسط، کاملا منطقی و مناسب است.

 اوراق بهادار با درآمد ثابت

اولین و مهم ترین نکته در مورد صندوق های با درآمد ثابت، درصد بازدهی مشخص و تضمین شده است؛ بنابراین اگر یک سرمایه گذار کاملا ریسک گریز هستید یا می خواهید بخشی از دارایی خود را در یک فضای امن سرمایه گذاری کنید، صندوق درآمد ثابت گزینه مناسبی برای شما است. بر اساس قوانین، این صندوق ها باید حداقل 75 درصد از دارایی خود را در اوراق با درآمد ثابت نظیر اوراق مشارکت و سپرده های بانکی سرمایه گذاری کنند. به 2 روش می توانید در این صندوق ها بازدهی کسب کنید:

• پرداخت سود نقدی: بر اساس حداقل بازدهی تضمین شده، سود نقدی طی دوره های مشخصی (معمولا ماهیانه یا 3 ماهه) به سرمایه گذار پرداخت می شود.
• افزایش قیمت واحد: این صندوق ها سود را مستقیما پرداخت نمی کنند و بازدهی شما، از افزایش قیمت واحدهای سرمایه گذاری ایجاد می شود. ارزش هر واحد روزانه و بر اساس تغییرات ارزش مجموع دارایی های صندوق محاسبه می شود و شما با فروش واحدها، می توانید اصل و سود سرمایه خود را دریافت کنید.

 اوراق بهادار مبتنی بر سپرده کالایی

صندوق کالایی نوعی صندوق قابل معامله در بورس است که بر اساس یک کالای مشخص (مثلا طلا) به عنوان دارایی پایه ایجاد شده است و متناسب با نوسانات قیمت دارایی مذکور، قیمت آن کاهش یا افزایش می یابد. دارایی پایه صندوق های کالایی در بورس ایران، اوراق بهادار مبتنی بر کالا (در واقع این صندوق ها به طور مستقیم اقدام به خرید و نگهداری دارایی فیزیکی نمی کنند) نظیر قراردادهای آتی، گواهی سپرده، قراردادهای اختیار معامله کالایی و… است.

چگونه یک واحد سرمایه گذاری بخریم؟

صندوق های سرمایه گذاری از نظر نحوه خرید و فروش، به 2 دسته کلی «مبتنی بر صدور و ابطال» و «قابل معامله در بورس یا ETF» تقسیم می شوند. فرآیند سرمایه گذاری در هر کدام از این صندوق ها مشابه نیست و سرمایه گذاران باید از مسیرهای متفاوتی اقدام کنند. بر اساس آخرین ویرایش قوانین بازار سرمایه، تمام سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی برای هرگونه فعالیت در بازار سرمایه ایران، باید در سامانه سجام ثبت نام نموده و احزار هویت شوند. بنابراین به عنوان اولین گام برای هرگونه سرمایه گذاری مستقیم یا غیرمستقیم، باید سجامی شده و کد بورسی بگیرید!

صندوق های مبتنی برصدور و ابطال

صدور و ابطال چیست؟

فرآیند خرید واحدهای سرمایه گذاری در صندوق های غیر قابل معامله در بازار سهام، اصطلاحا صدور واحد نام دارد. در طرف مقابل، فروش واحدهای این صندوق ها ابطال نامیده می شود. به بیان ساده، صدور و ابطال به معنی خرید و فروش واحدهای صندوق های غیر قابل معامله در بورس است.

انواع صندوق های صدور و ابطالی در بورس ایران

• در سهام: مشترک پیشتاز، آهنگ سهام کیان، مشترک آگاه، سهم آشنا، مشترک آسمان یکم و فیروزه موفقیت
• مختلط: مشترک آسمان خاورمیانه، توسعه ممتاز، مشترک گنجینه مهر، کارگزاری بانک تجارت و مشترک سپهر آتی
• درآمد ثابت: پاداش سرمایه بهگزین، اندوخته آمیتیس، درآمد ثابت کوثر یکم و حکمت آشنا ایرانیان

صندوق های فوق به عنوان مثال و برای آشنایی بیشتر (بر اساس درجه بندی عملکرد یکساله موجود در وبسایت فیپیران) انتخاب شده اند؛ بنابراین آموزشگاه خانه سرمایه هیچ مسئولیتی در قبال سرمایه گذاری احتمالی افراد ندارد!

راهنمای گام به گام خرید واحدهای سرمایه گذاری

1. به وبسایت صندوق سرمایه گذاری مراجعه نموده و ثبت نام کنید؛ در برخی صندوق ها اگر برای اولین بار است که سرمایه گذاری می کنید، برای احراز هویت باید یک بار حضورا به دفتر صندوق مراجعه نمایید!
2. پس از اتمام فرآیند ثبت نام و دریافت نام کاربری و رمز عبور، می توانید وارد پروفایل کاربری خود شوید.
3. در پروفایل کاربری، از طریق گزینه «صدور واحد» می توانید وارد بخش ثبت سفارش شوید.
4. پس از واریز مبلغ از درگاه اینترنتی یا بارگذاری فیش واریز بانکی، درخواست اولیه صدور واحد ثبت می شود.
5. صدور واحدهای سرمایه گذاری معمولا بعد از گذشت 2 تا حداکثر 5 روز کاری پس از ثبت درخواست و بر اساس قیمت روز صدور واحد، صورت می پذیرد.

فرآیند ابطال واحد نیز از طریق وبسایت خود صندوق و به واسطه ثبت درخواست ابطال انجام می شود. لازم به ذکر است که واریز مبلغ حاصل از فروش واحدهای صندوق، به صورت آنی نیست.

صندوق های قابل معامله در بورس (ETF)

صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟

صندوق های ETF می توانند ماهیت مختلف نظیر سهامی، مختلط، درآمد ثابت و سپرده کالایی داشته باشند اما برای سرمایه گذاری در این صندوق ها نیازی به صدور و ابطال واحد نیست؛ چون واحدهای این صندوق ها همانند اوراق سهام در بازار سرمایه خرید و فروش می شوند. از نکات قابل توجه در مورد صندوق های قابل معامله این است که ارزش خالص دارایی های این صندوق ها به صورت دقیقه ای (هر 2 دقیقه خودکار) به روزرسانی شده و از طریق سامانه معاملاتی به سرمایه گذاران اطلاع رسانی می شود.

انواع صندوق های ETF در بورس ایران

• در سهام: توسعه اندوخته آینده، سرو سودمند مدبران، هستی بخش آگاه، سپهرکاریزما و افق ملت
• مختلط: آرمان سپهر آشنا، سپهر اندیشه نوین و زیتون نماد پایا
• درآمد ثابت: افرا نماد پایدار، گنجینه یکم آوید، اعتماد آفرین پارسیان، با درآمد ثابت کیان و مشترک آسمان امید
• مبتنی بر سپرده کالایی: مبتنی بر سکه طلای مفید، پشتوانه سکه طلای زرافشان امید ایرانیان، پشتوانه طلای لوتوس و مبتنی بر سکه طلای کیان

صندوق های فوق به عنوان مثال و برای آشنایی بیشتر (بر اساس درجه بندی عملکرد یکساله موجود در وبسایت فیپیران) انتخاب شده اند؛ بنابراین آموزشگاه خانه سرمایه هیچ مسئولیتی در قبال سرمایه گذاری احتمالی افراد ندارد!

راهنمای گام به گام خرید واحدهای سرمایه گذاری

1. بدین منظور در ابتدا باید یک حساب معاملاتی فعال داشته باشید. (در حال حاضر، ثبت نام و احراز هویت در اغلب شرکت های کارگزاری به صورت آنلاین انجام می شود)
2. پس از انتخاب صندوق سرمایه گذاری مورد نظر، نماد صندوق را در سامانه معاملاتی جستجو کنید.
3. در بخش ثبت سفارش پس از انتخاب تعداد واحدها (بر اساس قیمت هر واحد و مبلغی که می خواهید سرمایه گذاری کنید)، می توانید سفارش خرید خود را ثبت کنید.

برای ابطال واحد صندوق های ETF، باید درخواست فروش واحد ثبت کنید؛ در واقع فرآیند ابطال واحدی در این زمینه وجود ندارد و پس از فروش واحدها، مبلغ حاصل از فروش در حساب معاملاتی قرار می گیرد.

پلتفرم های جامع سرمایه گذاری؛ مسیر جدید سرمایه گذاری در بورس

در حال حاضر پلتفرم های یکپارچه سرمایه گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه ایجاد شده اند که از طریق آن ها می توانید فرآیند صدور و ابطال واحد (یا خرید و فروش واحدهای ETF) صندوق های سرمایه گذاری مختلف را به صورت آنلاین انجام دهید. در این بخش از مطلب، به ارائه توضیحاتی در مورد نحوه سرمایه گذاری در صندوق ها از طریق پلتفرم های مذکور می پردازیم.

آی بی شاپ (ibshop)

پلتفرم آی بی شاپ به منظور کاهش مراجعه حضوری مشتریان، صرفه جویی در زمان و کوتاه کردن مراحل اداری روند سرمایه گذاری در انواع صندوق های سرمایه گذاری (درآمد ثابت، سهامی و مختلط) تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار ایجاد شده است.

به منظور سرمایه گذاری از طریق آی بی شاپ، باید مراحل زیر را طی کنید:

1. در ابتدا با استفاده از مشخصات هویتی، به عنوان یک کاربر حقیقی در سامانه ثبت نام کنید.
2. سپس با انتقال اطلاعات (صرفا با چند کلیک از طریق خود آی بی شاپ) موجود در پروفایل خودتان در سامانه سجام، اطلاعات اولیه پروفایل را تکمیل کنید.
3. پس از تکمیل اطلاعات مذکور، تصویر شناسنامه و کارت ملی را در پروفایل بارگذاری کنید. همچنین باید اطلاعات یک شماره حساب بانکی (به نام خود شخص) را در این بخش ثبت کنید.
4. سپس از طریق منوی کشویی «سرمایه گذاری»، می توانید صندوق مورد نظر خود را انتخاب نمایید؛ 2 روز (روز کاری) پس از ثبت سفارش و پرداخت مبلغ از طریق درگاه های اینترنتی، صدور واحد انجام شده و در بخش دارایی ها قابل مشاهده است.

رسام

هدف اصلی سامانه رسام، ایجاد سهولت در فرآیند انتخاب و سرمایه گذاری در صندوق ها است. امکاناتی از قبیل معرفی برترین صندوق ها، امکان خرید و فروش واحد صندوق ها و اطلاعات کلی مورد نیاز سرمایه گذاران، در این سامانه ارائه شده است.

برای خرید واحدهای سرمایه گذاری از طریق سامانه رسام، باید مراحل زیر را طی کنید:

1. در ابتدا با استفاده از مشخصات هویتی، به عنوان یک کاربر حقیقی در سامانه ثبت نام کنید. (برای ثبت نام در سامانه رسام، باید قبلا در سامانه سجام ثبت نام نموده و احراز هویت شده باشید)
2. پس از امضای الکترونیکی فرم های ثبت نام از طریق پیامکی، پروفایل شما در این سامانه ایجاد می شود.
3. در بخش داشبورد پروفایل (صفحه اصلی پس از ورود به پروفایل)، فهرست صندوق های سرمایه گذاری که از طریق این سامانه می توانید بخرید را مشاهده می کنید.
4. پس از انتخاب صندوق سرمایه گذاری مورد نظر (بدین منظور باید روی دکمه صدور کلیک کنید)، به بخش ثبت سفارش می رویم و با ثبت جزئیات مربوطه در این قسمت، به درگاه پرداخت الکترونیکی هدایت می شویم.
5. توجه داشته باشید که صدور واحدهای صندوق، 2 روز (روز کاری) پس از ثبت سفارش و پرداخت مبلغ، انجام شده و به پروفایل شما در این سامانه اضافه می گردد.

حداقل مبلغ مورد نیاز برای سرمایه گذاری در صندوق ها چقدر است؟

حداقل مبلغ مورد نیاز برای سرمایه گذاری، بر اساس قیمت صدور واحد تعیین می شود. در صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر صدور و ابطال، شما باید حداقل یک واحد سرمایه گذاری خریداری کنید؛ البته ممکن است بر اساس قوانین داخلی صندوق محدودیت هایی نیز ایجاد شود که برای کسب اطلاعات دقیق در این زمینه، باید با بخش پشتیبانی صندوق تماس بگیرید. بنابراین قبل از انتخاب صندوق سرمایه گذاری، حتما قیمت روز صدور واحد را چک کنید.

همانطور که ذکر شد، صندوق های قابل معامله یا ETF از طریق سامانه های آنلاین خرید و فروش می شوند و حداقل ارزش ریالی مجاز برای ثبت سفارش خرید ETF، 500 هزار تومان (در زمان تدوین مطلب، مورخ آذر 1400) است. بنابراین برای سرمایه گذاری در صندوق های ETF باید حداقل 500 هزار تومان (به علاوه کارمزد معاملاتی) موجودی داشته باشید

فیپیران؛ مرجع رسمی بررسی و مقایسه اطلاعات صندوق های سرمایه گذاری

اگر از روش غیرمستقیم در بازار بورس سرمایه گذاری می کنید، وبسایت فیپیران مهم ترین منبع اطلاعاتی شما در فرآیند سرمایه گذاری است! پایگاه اینترنتی «مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران» که به صورت خلاصه Fipiran (Financial Information Processing of IRAN) نامیده می شود، یکی از مهم ترین سامانه های اطلاعاتی بازار سرمایه است؛ این وبسایت داده های مختلف بورس را در اختیار عموم سرمایه گذاران قرار می دهد. فیپیران عمدتا به عنوان مرجعی برای بررسی و مقایسه صندوق های سرمایه گذاری توسط فعالان بازار سرمایه شناخته می شود. در منوی «صندوق ها» می توانید مجموعه اطلاعات کاملی شامل فهرست، میانگین بازده، درجه بندی عملکرد، گزارشات ماهانه و انواع صندوق های سرمایه گذاری فعال در بازار سرمایه را مشاهده کنید.

 آیا سرمایه گذاری در صندوق ها سودآور است؟!

موج صعودی و نزولی سنگین بازار بورس تهران در بازه زمانی سال های 97 تا 99 به همگان اثبات کرد که مدیریت ریسک، قانون اول و شرط اصلی بقا در بازار سرمایه است. بنابراین اگر واقعا دانش مالی و تجربه کافی در امر سرمایه گذاری ندارید و اصطلاحا حرفه ای بازار نیستید، سرمایه گذاری در صندوق می تواند گزینه منطقی و مناسبی باشد.

بیمه چیست؟

ریشه لغت بیمه را از «بیما» و کلمه ای هندی یا اردو بیان کرده اند. لغت نامه دهخدا آن را واژه ای هندی دانسته و در تعریف آن آمده است:

«ضمانت مخصوصی است از جان یا مال که در تمدن جدید رواج یافته است، به این صورت که برای شخص یا مال ماهانه مبلغی به شرکت بیمه می دهند و در صورت اصابت خطر به جان و یا مال، شرکت مبلغ معینی می پردازد.»

در اصطلاح حقوقی نیز تعریف بیمه از این قرار است:

«عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می کند که در ازای پرداخت وجه و یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارده بر او را جبران نموده و یا وجه معینی بپردازد.»

صنعت بیمه به عنوان یکی از شاخص های توسعه یافتگی از سویی به عنوان یکی از عمده ترین نهادهای اقتصادی مطرح بوده و از طرف دیگر، فعالیت دیگر نهادها را پشتیبانی می کند.

به عبارت دیگر صنعت بیمه با گردآوری حق بیمه های دریافتی، در توسعه اقتصادی دارای نقش مهمی است و از سوی دیگر با ایجاد امنیت و اطمینان برای فعالیت های خدماتی، تولیدی و … در جامعه، روند سازندگی، پیشرفت و ترقی را حاصل می کند.

نقش صنعت بیمه در بازارهای مالی به سه صورت ظاهر می شود:

1. ابتدا تاثیری که این صنعت می تواند بر سایر بازارهای مالی اعمال کند که معمولا به صورت یک پشتیبان برای کاهش ریسک سرمایه گذاری به کار می رود.
2. دومین نقش آن جمع آوری و تجهیز منابع مالی با استفاده از عملیات بیمه گر است که جهت سرمایه گذاری غیر مستقیم و یا مستقیم به کار می برد.
3. در نهایت سرمایه گذار مستقیم صنعت بیمه در فعالیت های اقتصاد کشور، مهم ترین نقش آن محسوب می گردد، شرکت های بیمه وجوه بیمه گذاران را که به صورت ذخایر فن در اختیار دارند به عنوان دارایی سودآور به کار می گیرند و در فعالیت های مناسب اقتصادی سرمایه گذاری می کنند.

تاریخچه بیمه

سابقه فعالیت بیمه در کشور به صورت غیر رسمی بیش از یک قرن است .نخستین بار در سال ۱۲۸۹ خورشیدی دو شرکت بیمه خارجی به تاسیس نمایندگی در ایران اقدام کردند.

اولین قانونی که در ایران در خصوص شرکت های بیمه به تصویب رسید قانون مربوط به ثبت شرکت ها مصوب دوم آذر ۱۳۱۰ است که در ماده ۸ آن شرکت های بیمه اعم از ایرانی و خارجی را تابع نظام نامه ای دانست که از طرف وزارت عدلیه تنظیم شده بود.

تاسیس شرکت سهامی بیمه ایران سال ۱۳۱۴ و تصویب قانون بیمه در اردیبهشت سال ۱۳۱۶ را باید نقطه آغاز تحولات بازار بیمه کشور دانست. با تصویب این قانون حدود ۱۰ شرکت بیمه خارجی شعب و نمایندگی های خود در ایران را ثبت کردند.

در سال ۱۳۲۹ نخستین شرکت بیمه خصوصی ایرانی به نام بیمه شرق تاسیس شد و پس از آن در دهه های بعد تعداد دیگری از شرکت های بیمه خصوصی ایرانی و یا ایرانی خارجی آغاز به فعالیت کردند. نظارت و بیمه گری هم زمان شرکت سهامی بیمه ایران در بازار بیمه موجب شد که سیاست گذاران به دنبال تفکیک تصدی از سیاست گذاری و نظارت در بازار بیمه باشند و با تاسیس بیمه مرکزی تحولات صنعت بیمه شتاب بیشتری گرفت.

در خرداد سال ۵۰ برای حمایت اتکایی از شرکت های بیمه داخلی، قانون تأسیس بیمه مرکزی به تصویب رسید و بنا بر آن بیمه مرکزی تأسیس شد. در دهه ۸۰ تأسیس شرکت های بیمه رشد قابل توجهی یافت و تا اکنون نزدیک به ۳۰ شرکت بیمه در ایران مشغول فعالیت هستند که هر کدام با توجه به شرایط خود خط مشی و سیاست گذاری های خاص خود را دارند و اهداف مخصوص به خود را در صنعت بیمه کشور دنبال می کنند.

تمامی این شرکت ها با کسب مجوز از بیمه مرکزی تحت نظارت این سازمان فعالیت بیمه ای دارند. شرکت های بیمه از نهادهای مهم در بازار سرمایه اند که از طریق پذیرش ریسک های متنوع و هم چنین تجهیز و تقویت منابع مالی برای سرمایه گذاری در بازار پول و سرمایه، نقش موثری در توسعه اقتصادی کشور دارند.

شرکت های بیمه ای که اکنون در ایران مشغول فعالیت هستند به شرح زیر است:

شرکت های بیمه فعال در بازار سرمایه ایران

• بیمه آرمان
• بیمه آسیا
• بیمه اتکایی ایرانیان
• بیمه البرز
• بیمه پارسیان
• بیمه پاسارگاد
• بیمه تجارت نو
• بیمه خاورمیانه
• بیمه تعاون
• بیمه حافظ
• بیمه دانا
• بیمه دی
• بیمه رازی
• بیمه سامان
• بیمه سرمد
• بیمه سینا
• بیمه کارآفرین
• بیمه کوثر
• بیمه ما
• بیمه معلم
• بیمه ملت
• بیمه میهن
• بیمه اتکایی امین
• بیمه نوین
• بیمه حکمت

سهام شرکت هایی که تا به اینجا از آن ها نام برده شد در بازار سرمایه مورد معامله قرار می­ گیرند و شرکت هایی که در ادامه ذکر خواهند شد، در هیچ یک از بازارها و تابلوهای بازار سرمایه مود معامله قرار نمی گیرند:

• بیمه آسماری
• بیمه امید
• بیمه ایران
• بیمه ایران معین
• بیمه توسعه
• شرکت بیمه متقابل اطمینان متحد قشم
• موسسه بیمه متقابل کیش

سایر سازمان های بیمه فعال در ایران

• بیمه مرکزی
• پژوهشکده بیمه
• شرکت کمک رسان ایران
• شرکت بیمه آتیه سازان حافظ
• شرکت سرویس بیمه شهر
• سندیکای بیمه گران ایران
• لیست سازمان های بیمه اجتماعی
• بیمه تامین اجتماعی
• بیمه سلامت ایرانیان
• بیمه خدمات درمانی نیروهای مسلح (بیمه ارتش)

انجمن های فعال صنعت بیمه ایران

• کانون سراسری انجمن های صنفی کارفرمایی نمایندگان بیمه ایران
• کانون انجمن های صنفی بیمه آسیا
• انجمن صنفی نمایندگان بیمه آسیا – استان تهران
• انجمن صنفی کارفرمایی شرکت های نمایندگی و خدمات بیمه ای البرز
• انجمن صنفی نمایندگان بیمه البرز
• کانون انجمن های صنفی بیمه البرز
• انجمن صنفی نمایندگان بیمه دانا
• کانون سراسری نمایندگان بیمه پارسیان
• انجمن حرفه ای صنعت بیمه
• انجمن ارزیابان خسارت بیمه ای
• انجمن صنفی کارگزاران رسمی بیمه

نقش شرکت های بیمه در بازار سرمایه

بیمه های بازرگانی در بازارهای مالی سه نقش عمده زیر را به شرح ذیل بر عهده دارند:

الف- پوشش ریسک و خطرات قابل بیمه شدن

در این مرحله شرکت های بیمه گر با صدور بیمه نامه های متعدد از اموال، اشخاص و مسئولیت اشخاص در مقابل حوادث حمایت می نمایند.

ب- جمع آوری و تجهیز منابع مالی

در این مرحله شرکت های بیمه گر با وصول حق بیمه های عمر و پس انداز و همچنین ذخایر فنی بیمه نامه ها به تجهیز منابع مالی اقدام می نمایند.

ج- سرمایه گذاری منابع مالی

در این مرحله شرکت های بیمه گر منابع مالی خود را به منظور تقویت بنیه مالی و حفظ ارزش آن در بازار پول و سرمایه به کار می گیرند و به طرق مختلف به کسب سود می پردازند.

نحوه سرمایه گذاری شرکت های بیمه

شرکت های بیمه وجوه بیمه گذاران را که به صورت ذخایر فنی در اختیار دارند، به عنوان دارایی سودآور به کار می گیرند و در فعالیت های مناسب اقتصادی سرمایه گذاری می کنند. این شرکت ها می توانند به عنوان موسسات مالی، وجوه متراکم شده بیمه گذاران را در موسسات صنعتی یا بازرگانی متعلق به دولت یا بخش خصوصی سرمایه گذاری کنند.

در بازارهای بزرگ، صنعت بیمه در توسعه بازارهای مالی و سرمایه ای و نیز کسب ارز خارجی که موجب بهبود تراز پرداخت ها در شرایط رکود اقتصادی است، مشارکت مستمر و مؤثری ایفا می کنند. بدین ترتیب در شرکت های بیمه آنچه حائز اهمیت است، انتخاب پروژه های سرمایه گذاری است چرا که تصمیم گیری در زمینه سرمایه گذاری در این سازمان ها تابع عوامل پیچیده ای است.

مدیران سرمایه گذاری از یک سو باید هم زمان به سه عامل سوددهی، قابلیت تبدیل یا دستیابی به نقدینگی و اطمینان از اصل سرمایه نظر داشته باشند و از سوی دیگر منابع مالی این شرکت ها از نظر برخورداری از قابلیت استفاده در سرمایه گذاری دارای خصوصیت های ویژه ای است.

علاوه بر این سرمایه گذاری از محل ذخایر فنی با توجه به تعلق این ذخایر به بیمه گذاران و لزوم اعمال نظارت و کنترل بر وضعیت مالی و نقدینگی شرکت های بیمه، تابع مقررات و محدودیت های خاصی است.

سرمایه گذاری شرکت های بیمه باید در جهت ایجاد توازن مالی در شرکت باشد. در عملیات بیمه گری سه عامل سودآوری، تضمین مالی و نقدینگی مطلوب از هدف های اساسی محسوب می شوند ولی از آنجا که نیل به یکی از آن ها باید به هزینه دیگری انجام گیرد، بیمه گران ظاهرا با هدف های متضادی روبرو می شوند.

افزایش نقدینگی سبب کاهش سودآوری می شود و بازده سرمایه گذاری بیشتر نیز متضمن کاهش تضمین های مالی است. لذا شرکت های بیمه برای اتخاذ تصمیم بهینه باید عواملی را در جهت سرمایه گذاری مدنظر قرار دهند و روی آن ها حساس باشند، این عوامل عبارتند از:

ساختار پورتفوی، وضعیت جریان دریافت ها و پرداختی ها، تعدد و میزان خسارت های قابل پرداخت، قوانین حاکم و درآمد حق بیمه، ساختار بازار سرمایه، تاثیر عملیات مالی بین المللی بر بازارهای داخلی، مسائل سیاسی اجتماعی و اقتصادی حاکم بر بازار بیمه و سرمایه.

شرکت های بیمه از سه طریق ذیل در بازار سرمایه تاثیر گذار می باشند:

الف- تأسیس شرکت های سرمایه گذاری جهت حضور فعال در بازار سرمایه اولیه و ثانویه

ب- ایجاد مدیریت سرمایه گذاری به عنوان مدیریت تخصصی فعال در امور سرمایه گذاری ها.

ج- مشارکت در تأسیس شرکت های رتبه بندی و شرکت های تأمین سرمایه

د- مدیریت یا مشارکت در اداره سبد سهام

جهت ایجاد چنین نقشی در بازار سرمایه، شرکت های بیمه نیازمند تامین شرایط لازم می باشند که از آن جمله می توان به توسعه بیمه های عمر و پس انداز به منظور تأمین منابع مالی، بیمه اوراق بهادار به منظور تأمین اعتبار اسناد تعهدی در مقابل ذینفع به شرط عدم ایفای تعهد و در نهایت بیمه نوسانات قیمت سهام، به منظور جبران قسمتی از کاهش بهای سهام تا مبلغ معین و در دوره زمانی مشخص.

به طور کلی منابع قابل سرمایه گذاری بیمه های بازرگانی عبارتند از:

• ذخایر فنی بیمه های غیرزندگی، شامل ذخائر فنی حق بیمه و حق بیمه برگشتی
• ذخایر ریاضی بیمه های زندگی «عمر و پس انداز» که به وجوه ناشی از دریافت حق بیمه جهت ایفای تعهدات بیمه گر در باز پرداخت سرمایه بیمه عمر اتلاق می گردد.
• حقوق صاحبان سهام «سرمایه به اندوخته ها به سایر اندوخته ها»
• سرمایه در گردش «مازاد وجوه از دریافت و پرداخت ها در یک دوره مالی» و
• حق بیمه سال های آتی ، بابت وجوه ناشی از حق بیمه ی بیمه نامه های بلندمدت

معرفی سرمایه گذاری بهمن

نام شرکت: سرمایه گذاری بهمن

نماد: وبهمن

موضوع: سرمایه گذاری در اوراق بهادار بورس، فرابورس و خارج از بورس

تمرکز سرمایه گذاری: در صنایع خودروسازی و ساخت قطعات, فلزات اساسی , استخراج کانه های فلزی و مواد و محصولات شیمیایی

معرفی شرکت:

سرمایه گذاری بهمن در سال ۱۳۸۱ تاسیس و در سال ۱۳۸۳ در بورس پذیرفته شد. موضوع فعالیت آن سرمایه گذاری در اوراق بهادار شرکت های لیزینگی, کارگزاری و تولیدی می باشد.

آنچه از رویدادهای مالی شرکت سرمایه گذاری بهمن باید بدانید:

۱)سهامداران شرکت

۱-۱)گروه بهمن – سهامی عام

۲-۱)سرمایه گذاری سامان مجد

۳-۱)بیمه ملت – سهامی عام

۴-۱)سایر

 

۲)پرتفوی سرمایه گذاری وبهمن:

حدود ۹۰ درصد پرتفوی وبهمن بورسی است. مهم ترین سهام بورسی این شرکت ایران خودرو, گروه بهمن, ملی صنایع مس, گسترش نفت و گاز پارسیان, فولاد مبارکه اصفهان, پتروشیمی مبین و ارتباطات سیار و مهم ترین سهام غیربورسی از منظر بهای تمام شده گروه انرژی آریا دانا, سرزمایه گذاری اوین, سرمایه گذاری ارزش آفرینان و کارگزاری بهمن می باشد.

۳)حساب های دریافتنی تجاری:

عمده حساب های دریافتنی سرمایه گذاری بهمن در طی سالیان مختلف مربوط به سودهای مصوب دریافت نشده از شرکت های زیرمجموعه می باشد.

۴)سرمایه گذاری های کوتاه مدت و بلندمدت:

تمام رویدادها و معاملاتی که در طی ۱۲ ماه به صورت گزارش عملکرد یکماهه توسط شرکت در سایت کدال گزارش می گردد تجمیع شده و به صورت یکجا تحت این سرفصل در صورت مالی های حسابرسی شده ارایه می گردد که می توان اطلاعات کلی را از آن برداشت کرد و مبنای تحلیل برای ما همان گزارش های یکماهه خواهد بود.

۵)پرداختنی های تجاری و غیرتجاری:

این حساب در نتیجه مبادلات فیمابین شرکت اصلی و شرکت های زیرمجموعه و هم چنین مبادلات شرکت های زیرمجموعه با شرکت های خارج از سرمایه گذاری بهمن ایجاد شده است. همچنین شرکت بابت سودهای مصوب سال های مالی قبل بدهی به سهامدار عمده دارد که در سرفصل سود سهام پرداختنی گزارش کرده است.

۶)درآمد سود حاصل از سرمایه گذاری:

عمده درآمد سود حاصل از سرمایه گذاری وبهمن از شرکت های گروه بهمن, پتروشیمی مبین, گسنرش نفت و گاز پارسیان, ارتباطات سیار ایران و گروه انرژی آریا دانا می باشد.

۷)سایر اقلام عملیاتی :

عمدتا مربوط به ذخیره کاهش ارزش سرمایه گذاری ها و برگشت آن می باشد.لازم به ذکر است که هر موقع قیمت سهام خریداری شده در تاریخ تهیه صورت مالی کمتر از بهای تمام شده برای شرکت گردد در این صورت شرکت اقدام به ذخیره کاهش ارزش سرمایه گذاری ها می کند و زمانی که این مبلغ برگشت خورد برگشت ذخیره کاهش ارزش را گزارش خواهد کرد که اولین قلم کاهنده سود و دومی افزایش دهنده سود خالص می باشد(توجه کنید که این اقدام به دلیل استانداردها و مفروضات حسابداری می باشد که شرکت را ملزم به ارایه این حساب ها می کند).

۸)سایر اقلام عملیاتی – استثنایی:

در صورتی که شرکت سهامی را که مالکیت بیش از ۸ یا ۱۰ درصد آن را دارد به فروش برساند در این حساب گزارش خواهد کرد.توجه کنید که در حالت فوق معمولا در قیمتی بالاتر از ارزش بازار آن قیمت گذاری و به فروش خواهد رسید و در این حالت سود حاصل از فروش در این حساب گزارش خواهد شد.

۹)عوامل اثرگذار بر رشد قیمت سهام وبهمن:

از آنجایی که رشد قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری منوط به وجود فرصت های بالقوه افزایش سود هر سهم شرکت های زیرمجموعه آن می باشد به همین دلیل بایستی پتانسیل های رشد شرکت های زیرمجموعه وبهمن را بررسی کرد که در ادامه به طور خلاصه توضیحاتی را ارایه می کنیم:

الف)گسترش نغت و گاز پارسیان:

این شرکت سرمایه گذاری که تمرکز خود را در صنعت پتروشیمی قرار داده و در ایامی که قیمت جهانی محصولات پتروشیمی یا نرخ ارز افزایش پیدا می کند شرایط برای این سهم و به تبع آن خبهمن ایده آل خواهد بود.

ب)گروه بهمن:

این شرکت یک شرکت سرمایه گذاری بوده که تمرکز خود را بر روی صنایع خودروسازی و ساخت قطعات, مواد و محصولات شیمیایی و ماشین آلات و تجهیزات متمرکز کرده است و می توان گفت که از بنیاد خوبی برخوردار می باشد.

پ)ارتباطات سیار ایران:

این شرکت در خوزه خدمات مخابراتی فعال بوده و جزو شرکت های بالغ بورس ایران به حساب می آید که همواره DPS پرداختی آن از سطح مشخصی پایین تر نیامده است.بنابراین سرمایه گذاری در این سهم یک سرمایه گذاری ایمن محسوب می گردد.

ت)پتروشیمی مبین:

این شرکت در حوزه تامین گاز خوراک و یوتیلیتی شرکت های پتروشیمی فعالیت دارد و چون مرجع نرخ گذاری آن دولت می باشد بنابراین این شرکت نیز از ثبات نسبی برخوردار بوده و جز در مواقع خاصی همواره DPS خوبی را محقق کرده است و بنابراین این سهم نیز جزو سرمایه گذاری های ایمن محسوب می گردد.

همانطور که گفته شد هر گاه پتانسیل های رشد قیمت در سهام شرکت های زیرمجموعه و به ویژه شرکت های فوق افزایش یابد و علنی گردد منجر به رشد قیمت سهام وبهمن خواهد شد.

مولف: احمد لحیم گرزاده

معرفی سرمایه گذاری توسعه گوهران امید

نام شرکت: سرمایه گذاری توسعه گوهران امید

نماد: گوهران

موضوع: سرمایه گذاری در اوراق بهادار بورس، فرابورس و خارج از بورس

تمرکز سرمایه گذاری: در صنایع رایانه،مواد و محصولات شیمیایی،چندرشته صنعتی و استخراج کانه های فلزی

معرفی شرکت:

این شرکت با هدف سرمایه گذاری در اوراق بهادار شرکت ها، موسسات و صندوق های سرمایه گذاری به منظور کسب انتفاع تشکیل شده است. هم چنین سرمایه گذاری در اوراق مشارکت؛ مسکوکات و سرمایه گذاری نزد بانک ها و سایر موسسات اعتباری.

 

آنچه از رویدادهای مالی شرکت باید بدانید:

۱)سهامداران شرکت

۱-۱)مدیریت سرمایه گذاری امید – وامید ( ۹۴٫۱۴٪)

۲-۱)سایر

توجه نمایید علی رغم مالکیت بیش از ۹۰٪ گوهران توسط وامید، گوهران تنها حدود ۳٪ از پرتفوی مدیریت سرمایه گذاری امید را تشکیل می دهد به همین دلیل افت یا رشد شدید گوهران تاثیر چندانی بر روی وامید نخواهد داشت.

۲)پرتفوی سرمایه گذاری گوهران:

حدود ۹۷٪ از پرتفوی سرمایه گذاری گوهران بورسی می باشد.

کارت اعتباری ایران کیش(رکیش)؛ مدیریت سرمایه گذاری امید(وامید)، پتروشیمی جم(جم)؛ گسترش نفت و گاز پارسیان(پارسان)، پتروشیمی مبین(مبین)، شنگ آهن گل گهر(کگل)، گروه مپنا(رمپنا) و سرمایه گذاری دارویی تامین(تیپیکو) از مهم ترین و تاثیرگذارترین سهام موجود در پرتفوی گوهران می باشد.البته زاگرسٰ وهور؛فارس و مارون نیز از دیگر نمادهایی است که در پرتفوی این شرکت دیده می شود.

۳)حساب های دریافتنی تجاری:

همانطور که از حوزه فعالیت شرکت نیز برداشت می شود عمده حساب های دریافتنی شرکت شامل حساب های دریافتنی تجاری بوده که آن نیز شامل سود سهام مصوب شرکت های زیرمجموعه می باسد و تا تاریخ آخرین صورت مالی منتشر شده گوهران وصول نشده است.

۴)سرمایه گذاری های کوتاه مدت و بلندمدت:

تمام رویدادها و معاملاتی که در طی ۱۲ ماه به صورت گزارش عملکرد یکماهه توسط شرکت در سایت کدال گزارش می گردد تجمیع شده و به صورت یکجا تحت این سرفصل در صورت مالی های حسابرسی شده ارایه می گردد که می توان اطلاعات کلی را از آن برداشت کرد و مبنای تحلیل برای ما همان گزارش های یکماهه خواهد بود.

۴)پرداختنی های تجاری و غیرتجاری:

این حساب عمدتا شامل سود سهام مصوبی است که گوهران بایستی به شرکت مدیریت سرمایه گذاری امید پرداخت کند و تا حال حاضر پرداخت نکرده است.

۵)درآمد سود حاصل از سرمایه گذاری:

عمده درآمد سود حاصل از سرمایه گذاری گوهران از شرکت های مدیریت سرمایه گذاری امید؛ کارت اعتباری ایران کیش؛ پتروشیمی مبین؛ پتروشیمی جم، سرمایه گذاری دارویی تامین و گسترش نفت و گاز پارسیان می باشد.

۶)سایر اقلام عملیاتی :

عمدتا مربوط به ذخیره کاهش ارزش سرمایه گذاری ها و برگشت آن می باشد.لازم به ذکر است که هر موقع قیمت سهام خریداری شده در تاریخ تهیه صورت مالی کمتر از بهای تمام شده برای شرکت گردد در این صورت شرکت اقدام به ذخیره کاهش ارزش سرمایه گذاری ها می کند و زمانی که این مبلغ برگشت خورد برگشت ذخیره کاهش ارزش را گزارش خواهد کرد که اولین قلم کاهنده سود و دومی افزایش دهنده سود خالص می باشد(توجه کنید که این اقدام به دلیل استانداردها و مفروضات حسابداری می باشد که شرکت را ملزم به ارایه این حساب ها می کند).

۷)سایر اقلام عملیاتی – استثنایی:

در صورتی که شرکت سهامی را که مالکیت بیش از ۸ یا ۱۰ درصد آن را دارد به فروش برساند در این حساب گزارش خواهد کرد.توجه کنید که در حالت فوق معمولا در قیمتی بالاتر از ارزش بازار آن قیمت گذاری و به فروش خواهد رسید و در این حالت سود حاصل از فروش در این حساب گزارش خواهد شد.

۸)عوامل اثرگذار بر رشد قیمت سهام گوهران:

از آنجایی که رشد قیمت سهام شرکت های سرمایه گذاری منوط به وجود فرصت های بالقوه افزایش سود هر سهم شرکت های زیرمجموعه آن می باشد به همین دلیل بایستی پتانسیل های رشد شرکت های زیرمجموعه گوهران را بررسی کرد که در ادامه به طور خلاصه توضیحاتی را ارایه می کنیم:

 

الف)کارت اعتباری ایران کیش:

همانطور که واقفید این شرکت در حوزه خدمات الکترونیک پرداخت هم چون USSD  و دستگاه های پوز فعالیت می کند.با توجه به فضای دستوری حاکم در این حوزه (تحت نظارت بانک مرکزی می باشد) عامل رشد سود هر سهم آن تابع گسترش استفاده از دستگاه های پوز و خدمات مربوط به این شرکت می باشد.

 

۲)مدیریت سرمایه گذاری امید:

که یک شرکت چندرشته ای – چند رشته ای می باشد که البته سهم بالایی از سرمایه گذاری هایش در صنعت استخراج کانه های فلزی ـ کگل و کچاد – و واسطه گری  مالی اختصاص داده است.

 

۳)گسترش نفت و گاز پارسیان:

که عمده سرمایه گذاری های خود را در صنعت پتروشیمی و پالایشی نجام داده است و در نتیجه با توجه به اثرپذیری شرکت های این صنایع از نرخ های جهانی و قیمت دلار(نرخ تسعیر)؛ دو آیتم مزبور را برای گوهران حائز اهمیت می کند.

 

۴)سنگ آهن گل گهر:

این شرکت که به استخراج سنگ آهن پرداخته و صادرات هم انجام می دهد به قیمت جهانی سنگ آهن و قیمت دلار نیز حساسیت بالایی دارد.لازم به ذکر است که نرخ محصولات کگل درصد ثابتی از میانگین نرخ فروش فخوز می باشد.

 

۵)پتروشیمی جم:

این شرکت نیز در زمینه تولید اتیلن، پلی اتیلن سبک و سنگین؛ و پروپیلن و … فعالیت دارد و از آنجایی که قیمت گذاری این محصولات از قیمت های جهانی اثر می پذیرد لازمه رشد این شرکت نیز توجه به قیمت های جهانی و قیمت های بورس کالا می باشد و با توجه به سهم ۴۰ تا ۴۵ درصدی فروش صادراتی نرخ تسعیر ارز نیز در افزایش سود هر سهم پتروشیمی جم اثرگذار است.

 

 

همانطور که گفته شد هر گاه پتانسیل های رشد قیمت در سهام شرکت های زیرمجموعه و به ویژه شرکت های فوق منجر به رشد قیمت سهام گوهران خواهد شد.هرچند هرگاه پتانسیل رشد کارت اعتباری ایران کیش تقویت شود احتمال افزایش شدیدتر گوهران بیشتر خواهد بود.

 

مولف: احمد لحیم گرزاده