بازار بورس با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد ابزارهایی که درونش وجود دارد همواره توانسته یک محیط امن برای سرمایه‌گذاران باشد و مکانیزم این بازار جوری طراحی شده که بتواند از پتانسیل‌های موجود در دیگر بازارها برای بهینه سازی در سرمایه‌گذاری استفاده شود.
هنگامی که افزایش نرخ دلار در کشور ایجاد می‌شود به دلیل وجود تورم مصرفی در بازار تصمیم گیری ها دشوارتر می‌شود چرا که ریسک بازارها با ضریب فزاینده‌‌ای افزایش می‌یابد. با بررسی روند بین بازاری میتوان به اطلاعات مفیدی دست یافت که در ادامه در مورد آن بحث می‌کنیم.
سرمایه گذاری بر خلاف باور عموم یک سازوکار پیچیده است چرا که در جامعه‌ای که درگیر رکود تورمی است کسب بازدهی مشخص به مراتب کار دشوارتری است. حداقل کاری که در جامعه‌ی درگیر تورم رخ می‌دهد خروج سرمایه از سپرده‌های بالای دو سال در سیستم بانکی است. که تداوم این شرایط با نداشتن بهره‌وری مناسب میتواند ریسک اقتصادی را در بازارهای مالی به شدت بالا ببرد و در شرایطی که ثباتی در میزان تغییرات ریسک وجود ندارد تصمیم گیری از عقلانیت و منطق خارج و وارد بعد خظرناک احساسی می‌شود.
سرمایه‌گذاری نیار به دانش تجربی بازاری و همینطور تحصیلات آکادمیک دارد و ساده انگاشتن این عمل میتواند تبعات خطرناکی در بلندمدت روی رویکردهای اجتماعی، مالی و سیاسی افراد بگذارد.
نرخ بی سوادی در ایران 10 % و نرخ درصد افرادی که در ایران تحصیلات عالیه دارند معادل 10-14% . این در حالی است که در جوامع پیشرفته مانند آمریکا میزان نرخ بی‌سوادی معادل 1.8 % است و نرخ افرادی که تحصیلات عالیه دارند معادل 36-40% است یعنی تقریبا 3 برابر ایران !
با توجه به نقش آموزش در اقتصاد و البته سرمایه گذاری هدفمند و رابطه‌ی آن با شاخص های بورس ، کشور آمریکا سیستم سرمایه گذاری را برای عموم مردم در نظر گرفت تا افراد بتوانند نقدینگی و سرمایه خود را وارد بازار بورس کنند و با اینکار نقش مردم را در تولید به شدت بالا برد و ثمره‌اش هم به صورت کامل در اقتصاد و بازارهای مالی‌اش نمایان است.
سیستم سرمایه گذاری برای عموم مردم همان سازو کار صندوق‌های سرمایه گذاری و شرکت‌های سرمایه گذاری است که توانسته‌اند به رشد بورس در این کشور کمک به سزایی داشته باشند.
سرمایه گذاری در بازار سرمایه
بازار بورس به عنوان نماینده تولید در یک کشور است و در بسیاری از جوامع پیشرفته از شاخص های این بازار و رفتار معامله‌گران این بازار میتوان در تصمیم گیری های مالی استفاده کرد.
کشور ایران به دلیل پتانسیل های انرژی که دارد یکی از محل‌های درآمد زایی‌اشف صادرات است که تقریبا اکثر شرکت‌های مهم و تاثیرگذار کشور در بورس فعالیت دارند که با دریافت یارانه انرژِی از دولت عملا با هزینه بسیار پایین مواد قابل صادرات را عرضه می‌کنند و دارای حاشیه سود مطلوبی نیز هستند. شرکت های بسیار بزرگی که درآمدهای صادراتی کشور را میسازند حدودا 100 تا هستند که در بورس فعالیت دارند. این بدان معناست که مردم برای سرمایه گذاری روی این چینن شرکت‌هایی نیاز به هیچ رابطه‌ای ندارند و از طریق بازار سرمایه به راحتی می‌توانند روی این شرکت‌ها سرمایه گذاری کنند.
صادرات ایران از محصولات متنوعی تشکیل شده است، اما برخی از موارد صادراتی ترین محصولات ایران عبارتند از:
- نفت خام و محصولات نفتی: نفت خام و محصولات نفتی از صادرات اصلی ایران به کشورهای خارجی محسوب می‌شوند و تشکیل بخش عمده‌ای از درآمدهای صادراتی ایران را تشکیل می‌دهند.
- گاز طبیعی: ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گاز طبیعی در جهان است و صادرات گاز طبیعی نیز به عنوان یکی از موارد مهم صادراتی کشور درآمدهای قابل توجهی را ایجاد می‌کند.
- پتروشیمی: صنایع پتروشیمی و تولید محصولات پتروشیمی نیز از موارد مهمی هستند که ایران صادرات آنها را به کشورهای دیگر انجام می‌دهد و درآمدهای قابل توجهی را ایجاد می‌کند.
- مواد غذایی: محصولات کشاورزی و مواد غذایی نیز از مواردی هستند که ایران به کشورهای خارجی صادر می‌کند، از جمله میوه‌ها، خشکبارها، محصولات زراعی و دامی.
- فولاد و محصولات فلزی: ایران یکی از تولیدکنندگان معتبر فولاد در منطقه است و صادرات محصولات فلزی نیز به کشورهای مختلف جهان انجام می‌شود.
سرمایه گذاری در بورس یک بازی برد- برد
یکی از مهمترین چالش‌های اقتصاد ایران کنترل نقدینگی و تاثیر آن بر تولید و بحث تامین مالی است که شاید این مورد در سال‌های آتی با توجه سیاست‌های مالیاتی جدید و سفت و سخت بسیار مهم‌تر هم می‌شود. یکی از درگاه های تامین مالی برای تولید در هر کشوری بازار بورس آن کشور است که مستقیما سرمایه‌ی مردم را در اختیار شرکت های بزرگ قرار می‌دهد تا این سرمایه وارد چرخه‌ی تولید و بهره‌وری بیشتر شود. از طرفی سرمایه گذاران هم سهم از این بهره‌وری بیشتر خواهند داشت و متناسب با میزان ریسکی که پذیرفتند انتطار بازدهی بیشتری را نیز دارند.
سرمایه گذاری هوشمند
شاید همه‌ی مردم ایران بورس را با سال 1399 بشناسند همان سالی که بازار بعد از یک سال، صعود بی‌وقفه در شرایط به شدت پر ریسکی قرار داشت و عموم مردم به دلیل سطح دانش پایین و عدم آگاهی از پارامترهای اقتصادی و البته عدم کنترل طمع خودشان با پذیرش ریسک غلط در زمان غلط وارد یک بازاری شدند که بیشترین رشد خودش را از ابتدا انجام داده بود!
اما رفته رفته با توسعه زیرساخت‌ها در این بازار و ایجاد مکانیزم‌های سرمایه‌گذاری این بازار جذابیت بیشتری پیدا کرد و توانست دوباره به مسیر خودش بازگردد. البته که رشد بازار بورس در یک شرکت تورمی یک جریان کاملا طبیعی است، به این دلیل که هنگامی که دلار یا تورم از میزان استاندارد خودشان فاصله می‌گیرند و برای مثال افزایش پیدا می‌کنند، افزایش قیمت در درارایی ها بوجود می‌آید که باعث می‌شود بازار ملک، خودرو، سکه… دچار افزایش قیمت شود.
طبیعتا بردن سرمایه به سمت هر کدام از این بازارها به صورت یکسان قابل اجرا برای همه عموم نیست. برای مثال یک فرد عادی در جامعه مشخصا نمی‌تواند با سرمایه‌ی در دستس در تمام این بازارها سرمایه گذاری کنند تا از رشد و بازدهی این بازارها کسب سود کند. در نهایت در بهترین حالت میتواند در یکی از این بازارها حضور داشته باشد و میتواند از یک جهت رشد اقتصادی را دریاقت کند که اینکار در مکتب اقتصادی فقط در صورتی توجیه دارد که سرمایه‌گذار سهم در بازار آن دارایی داشته باشد!
مثل اینکه فردی با سرمایه 10 میلیارد تومانی برود و در صنعت پوشاک سرمایه وارد کند! این کار تنها زمانی توجیه دارد که شخض سرمایه گذار اشراف کامل به این صنعت داشته و یکی از بازیگران این صنعت باشد در غیر این صورت ریسک بسیار زیادی را متحمل شده که منطقی نیست!
وقتی در بازار بورس سرمایه‌گذاری میکنید این سرمایه شما در قبال دریافت سهم از آن شرکت مشخصی است و شما به اندازه سرمایه وارد کرده سهم از آن شرکت دارید . شرکت‌هایی که خودشان توسط تیم‌های تحلیل مجرب مدیریت می‌شوند و با بیشترین میزان مهارت به صورت تخصصی در صنایع مختلف در حال فعالیت هستند و شما می‌توانید با کمترین مبالغ هم سرمایه گذاری در بخش های متنوع صنعت ایران داشته باشید.
مقایسه بازار بورس و بازارهای دیگر
در بالا به بخشی از ویژگی‌های بورس اشاره شد ولی این پایان کار نیست. اگر فردی دارای سرمایه محدودی است و می‌خواهد از سودی که در بازار سکه، خودرو ، ملک ممکن است ایجاد شود جا نماند میتواند بیش از میزان سود معاملات فیزیکی در بازار بورس بازدهی کسب کند زیرا که در بازار سرمایه به دلیل ریسک بیشتر افراد انتطار بازدهی بیشتر را نیز دارند.
با توجه به نقدشوندگی بالای بورس نسبت به دیگر بازارها و کسب سود هوشمندانه با بررسی اطلاعات و داده این بازار از مزیت‌های نسبی بالاتری برخوردار است.
شما وقتی روی یک شرکت سرمایه‌گذاری میکنید باید بدانید که شرکت خود صاحب درارایی های از قیبل ملک، زمین، تجهیزات ، ماشین آلات، دارایی ارزی هستند و عملا وقتی نرخ دلار یا تورم به سمت بالا حرکت می‌کند شما با خرید سهام شرکت‌ها می‌توانید تاثیر تمامی افزایش قیمت‌ها را روی سهام شرکت خود مشاهده کنید به همین دلیل در بلند مدت بازار بورس بیشترین بازدهی رو در بین بازارها دارد.
همانطور که در تصویر مشخص است حرکت بازارها با هم دیگر همبستگی بالایی دارند و طبق این رفتار نسبی، در صورتی که یک بازاری بر خلاف مابقی باشد میتوان آن بازار را به نسبت جا مانده و پر پتانسیل دانست.
در مقایسه زیر قیمت های حال حاضر بازار را با سال 1384 که اقتصاد ایران جهانی شد و ثبات نرخ ارز داشت و سال 1398 که افزایش های شدید قیمت در اقتصاد ایران وجود داشت مقایسه کردیم. در این مقایسه معیار شاخص کل بورس ، دلار و نماینده خودروی داخلی پراید بوده است. که نتیجه این مقایسه کاملا برتری بازدهی بورس بر این بازارهاست.
تحلیل شرایط فعلی بازار بورس
بعد از یک ماه اصلاحی که در بازار سرمایه بوجود آمده بود ارزندگی بازار بیشتر هم شد. خروج سرمایه از سهام‌های بورسی انجام شد و این سرمایه وارد دیگر ابزارهای بورسی مانند صندوق‌های طلایی و درآمد ثابت وراد شد.
این رفتار معامله‌گران حقیقی در حالی شکل میگرفت که رشد قیمت دلار در بازار آزاد از مرز 55 هزار تومان نیز گذشته و به 57 هزار تومان رسید.
همانطور که در تصویر مشاهده میکنید ارزش دلاری بازار به مراتب به میزان حداقلی خودش رسیده و نشان دهنده‌ی پتانسیل رشد در بازار است.
با توجه به بررسی روند P/E در بازار بورس میتوان به این نتیجه رسید که میزان ارزش بازار نسبت به سودی که شرکت‌ها ساختند به مرز جذابیت رسیده و کلیت بازار بورس پتانسیل رشد را داراست.
با توجه به همبستگی دلار و بورس میتوان به این نتیجه رسید که یک شکاف بین دلار و بورس ایجاد شده که باید پر شود. با توجه به ارزش دلار و معاملات بازار در بازار آزاد احتمال پر کردن این شکاف توسط دلار زیاد منطقی به نظر نمی‌رسد بنابراین بازار بورس باید حرکت مثبتی از خود نشان دهد.
معرفی پرتفوی بورسی برای اسفند 1402
تا به اینجا، پتانسیل های بازار بورس را از جهات مختلف بررسی کردیم و با توجه به شرایط پتانسیل رشد و جذابیت در این بازار نسبت به بازارهای دیگر بالاست.
برای سرمایه گذاری امن در بازار بورس کافیست که در موقعیت مناسب بازار شرکت‌های با عملکرد مثبت را شکار کنید.
- بانک ملت (وبملت)
یکی از بهترین بانک‌های داخل شرکت با عملکرد مثبت و سودسازی بسیار عالی شرکت با P/E آینده‌نگر 2.65 یکی از گزینه‌های کم ریسک از صنعت بانکداری بورس ایران است که توصیه می‌شود 30% سبد سرمایه گذاری بورسی تان باشد. - پالایش نفت اصفهان (شپنا)
صنعت پالایشی یکی از بزرگترین و تاثیرگذارترین صنایع بازار بورس است، که به عنوان لیدر یا پیشرو بازار شناخته می‌شود. شپنا که بزرگترین پالایشگاه کشور ایران است در حال حاضر که در حال انجام افزایش سرمایه نیز هست در شرایط فعلی از جذابیت بالایی برخوردار است. توصیه می‌شود 30% سبد بورسی خودتان را سهام شپنا خریداری کنید. - ایران خودرو دیزل (خاور)
بهترین و کم ریسک ترین نماد گروه خودرویی است که پتانسیل رشد خوبی در سال آینده خواهد داشت و در این قیمت ها جذابیت بالایی دارد در حال حاضر درارای P/E آینده‌نگر 3.98 است که توصیه 25% سبد بورسی تان را به عنوان خاور داشته باشید. - صندوق آلتون
یکی از بهترین صندوق‌های بازار سرمایه صندوق‌های طلایی هستند که بازدهی جذاب تری نسبت به طلا و سکه فیزیکی ساخته‌اند. این صندوق به دلیل بیشتر بودن سهم شمش طلا در پرتفوی خودش از حباب کمتر و جذابیت بیشتری برخوردار است. و با توجه به وجود تورم در داخل ، افزایش نرخ دلار در سال آتی و احتمالا شگل‌گیری سیاست‌های انبساطی طی ماه‌های آتی در آمریکا و مثبت بودن نوسانات انس جهانی طلا، نگرش به روی قیمت طلا مثبت می‌باشد.
